مطالعات امنیت اجتماعی
سال:1397 | دوره:9 | شماره:55 |تعداد مقالات:9

در این مطالعه تلاش شده تا پیامدهای حضور دختران در رسانه های اجتماعی موبایلی در چارچوب پیامدهای مثبت و منفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی و روش مصاحبه عمیق نیمه ساختاری با 40 دختر کاربر رسانه های اجتماعی موبایلی در شهر اصفهان در قالب الگوهای مناسب به تصویر کشیده شود. به منظور تبیین و طراحی الگوها ابتدا مؤلفه های سطحی پیامدهای حضور دختران در رسانه های اجتماعی استخراج شد. با کدبندی و طبقه بندی سه مرحله ای این مؤلفه ها، چیستی و هستی آنها کاملا تحدید و تعریف شد. در نهایت، مدل هایی استخراج شد که نشان می دهند چه مؤلفه هایی پیامد حضور دختران در رسانه های اجتماعی موبایلی هستند. این مطالعه پدیدارشناسانه، پیامدهایی از حضور دختران در رسانه های اجتماعی را مشخص کرد که جنبه مثبت دارند و به عنوان مزیت باید در تقویت آنها کوشید. از سوی دیگر، پیامدهای منفی را کشف کرد که امنیت فردی، خانوادگی و اجتماعی نوجوانان و جوانان را به مخاطره انداخته و باید برای اصلاح آنها تلاش کرد. این پژوهش نتیجه می گیرد که رسانه های جدید و تکنولوژی های نوین همراه با آن، با فرهنگی وارداتی همراه هستند و برای حل مشکلات ناشی از حضور این فرهنگ وارداتی، کسب مهارت سواد رسانه ای، فرهنگ سازی نحوه استفاده کاربران و برنامه ریزی علمی و عملی به منظور کاهش عوارض فردی و اجتماعی و افزایش امنیت یک ضرورت است.

اعتماد اجتماعی از مهمترین مؤلفه  های سرمایه اجتماعی و بنیاد شکل  گیری روابط اجتماعی و توسعه یک جامعه است و کاهش و افزایش آن می  تواند تأثیر مهمی بر احساس امنیت اجتماعی داشته  باشد. بر این اساس، این تحقیق به بررسی تأثیر اعتماد اجتماعی بر احساس امنیت شهروندان در شهر زاهدان می  پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل شاکیان مراجعه  کننده به دادسرای عمومی و انقلاب در نیمه دوم سال 95 در شهر زاهدان می  باشد که دارای تجربه ملاقات کاری با پلیس و حضور در کلانتری را داشته اند، به  طور میانگین 1000 نفر برآورد شده است که بر اساس جدول مورگان و روش نمونه  گیری تصادفی ساده، 278 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روایی محتوای پرسش  نامه  بر اساس نظر خبرگان تأیید و پایایی پرسش  نامه  های اعتماد اجتماعی و احساس امنیت شهروندان به ترتیب 91/0، 92/0 به دست آمد. نتایج تحلیل داده  ها نشان داد تأثیر اعتماد اجتماعی بر احساس امنیت شهروندان برابر 993/0 می  باشد. یعنی به ازای یک واحد تغییر در اعتماد اجتماعی به میزان993/0در احساس امنیت شهروندان تغییر ایجاد می  شود به این معنی که اعتماد اجتماعی تبیین  کننده  مناسبی برای احساس امنیت شهروندان است. با توجه به این نتایج، نیروی انتظامی شهرستان زاهدان می  تواند با افزایش اعتماد اجتماعی، زمینه  های احساس امنیت شهروندان را فراهم کند.

یکی از وظایف دولت ها در هر جامعه ای ایجاد بستر لازم برای تحقق امنیت اجتماعی می باشد که مولفه های مختلفی در ایجاد آن تاثیرگذار هستند. از جمله مولفه هایی که می تواند در زمینه تحقق امنیت اجتماعی تاثیرگذار باشد، کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی هستند. به همین منظور ضروری است تا دولت بتواند با اتخاذ سیاست های مناسب در این حوزه برای ایجاد امنیت اقدام اساسی انجام دهد. تاملی بر شرایط فعلی کشور نشان می دهد که در حوزه آسیب های اجتماعی شاهد روند افزایشی آمار آسیب های اجتماعی، تنوع آنها و کاهش سن افراد آسیب دیده اجتماعی هستیم. نداشتن سیاست های مشخص در این حوزه موجب ضعف هماهنگی بین بخشی، مدیریت نامناسب منابع، برخورد های سلیقه ای، و. . . شده است. تحقیق حاضر با هدف تدوین سیاست های پیشنهادی در حوزه کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی در ایران و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی انجام شده است که برای این منظور، با استفاده از نظرات نخبگان و صاحب نظران کشور، سیاست های کلان مناسب برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی ارایه شده است. روش: تحقیق از نوع تحقیقات کیفی و کاربردی – توسعه ای بوده که به صورت دلفی انجام شده است. دلفی رویکرد یا روشی سیستماتیک در تحقیق برای استخراج نظرات از یک گروه متخصصان در مورد یک موضوع یا یک سؤال است و یا رسیدن به اجماع گروهی از طریق یک سری از راندهای پرسشنامه ای با حفظ گمنامی پاسخ دهندگان و بازخورد نظرات به اعضای پانل است؛ درخواست قضاوت های حرفه ای از متخصصین همگن و مستقل در مورد یک موضوع ویژه با استفاده از پرسشنامه ها است که تا زمان دستیابی به اجماع نظرات مداوم تکرار می شود. در این تحقیق تعداد بیست نفر از نخبگان وصاحب نظران انتخاب شدند. همچنین از مطالعه اسناد و منابع هم استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق در چند مرحله به دست آمده است. در مرحله پیش راند که به صورت یک سوال باز بود 52 سیاست توسط نخبگان پیشنهاد شد. پس از تحلیل اطلاعات در مرحله اول 48 سیاست دراختیار صاحب نظران قرار گرفت تا نظرات خود را اعلام کنند. پس از تحلیل اطلاعات در مرحله دوم 33 سیاست تعیین شدند. در مرحله سوم نیز تعداد این سیاست ها که روی آنها اجماع صورت گرفته بود به 31 سیاست پیشنهادی رسید. بحث: تاملی بر یافته های تحقیق گویای این نکته است که علیرغم اقدامات انجام شده در کشور در حوزه سیاست گذاری های مرتبط با آسیب های اجتماعی نیاز به داشتن سیاست های اجتماعی مشخص در سطح کلان در جامعه بیش از پیش ضروری است (به جز در حوزه مواد مخدر که سیاست های کلی نظام سال 1385 ابلاغ شده است) تا با توجه به این سیاست های اجتماعی بگونه ای برنامه ریزی شود تا آسیب های اجتماعی مخل ایجاد امنیت اجتماعی نشوند. نظر به اهمیت این موضوع و لزوم دست یابی به سیاست های اجتماعی کشور در حوزه کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی ضرورت دارد تا سیاست های اجتماعی ایران در زمینه کنترل وکاهش آسیب های اجتماعی با هدف تامین امنیت اجتماعی تدوین گردد تا بتوان از این طریق نقشه راه برای کنترل وکاهش آسیب های اجتماعی ترسیم شود، از سیاست گذاری های اجتماعی سلیقه ای جلوگیری شود، از همه ظرفیت ها در قوای مختلف کشور و سازمان های غیر دولتی استفاده شود، هماهنگی های بین بخشی و فرابخشی در حوزه آسیب های اجتماعی که فقدان یا ضعف آن یکی از چالش های جدی کشور محسوب می شود، بهتر انجام شود، مدیریت بهینه منابع صورت گیرد، اولویت های سیاست گذاری های اجتماعی در این حوزه تعیین شود، تقسیم کار بهتری بین دستگاه های مرتبط در سطوح مختلف پیشگیری از آسیب های اجتماعی با هدف ایجاد زمینه های لازم برای تحقق امنیت اجتماعی صورت گیرد.

ترس از جرم، همان داشتن دلهره و احساس ناامنی و نوعی نگرانی است که شهروندان در مواجهه با قربانی شدن توسط جرائم اجتماعی، از خود بروز می دهند. پژوهش ها نشان می دهد که زنان در مقایسه با مردان، ترس از جرم بیشتری دارند. بر این اساس پژوهش حاضر قصد دارد تا به این پرسش پاسخ دهد که: 1-مهم ترین عوامل مؤثر بر ترس از جرم زنان در ایران کدام ها هستند؟ 2-درمجموع متغیرهای اثرگذار (مستقل) در حالت ترکیبی تا چه اندازه ترس از جرم (وابسته) را تبیین می کنند. روش مورداستفاده، از نوع فرا تحلیل (کمی) است که با استفاده از پایگاه های علمی (نورمگز، ایران داک، مگ ایران و غیره)، در بازه زمانی 1385-1396، تعداد 32 پژوهش (جامعه آماری) حوزه زنان، شناسایی و از بین آن ها نمونه آماری 16 مورد با سنجه های پایا به لحاظ روشی، ضریب همبستگی و سطح معنی داری و نوع پایگاه داده، انتخاب شدند. در گام نخست، ارزیابی پژوهش های منتخب مفروضات همگنی و خطای انتشار و در مرحله دوم، ضرایب اندازه اثر متغیرها، موردبررسی قرارگرفته است. بر این اساس، یافته های پژوهش حاکی از این است که بین اندازه اثر متغیرهای سطح تحصیلات، درآمد، سن، آسیب پذیری جسمی، طرد اجتماعی، رضایت از پلیس، اعتماد اجتماعی، بی نظمی اجتماعی، جامعه پذیری جنسی، آزار جنسی و خشونت، تجربه قربانی شدن، احساس ناامنی اجتماعی، تنوع فرهنگی-قومی، نظارت اجتماعی، حس تعلق به محله، سرمایه اجتماعی، پنداشت از جرم، توانایی دفاع از خود، رسانه ای شدن جرائم، سبک پوشش و ترس از جرم زنان رابطه معناداری وجود دارد. درمجموع، متغیرهای مستقل، توانسته اند 280/0 = ESrQ از تغییرات ترس از جرم را پیش بینی و تبیین نماید.

هر ساله زیانهای جانی و مالی زیادی در جهان، به خصوص در کشورهای در حال توسعه در اثر وقوع زلزله به بار می آید که نه تنها باعث خسارت به زیرساختارهای کالبدی و فیزیکی در مناطق زلزله زده می شود، بلکه ساختارهای اجتماعی آن مناطق را هم تحت تاثیر قرار می دهد. از آنجایی که مدیریت مخاطرات در برنامه ریزی شهری از اهمیت و جایگاه ویژه ای برای کاهش حجم آسیب ها و تلفات انسانی ناشی از مخاطرات طبیعی و انسانی برخوردار است، ارزیابی آسیب پذیری شهرها در برابر این مخاطرات از ابعاد مختلف، به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده میزان خطر می تواند به کاهش خسارات کالبدی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از وقوع چنین حوادثی منجر شود. با توجه به نقش مسلم عوامل اجتماعی در کاهش و افزایش آثار مخاطرات طبیعی، در این مقاله تاکید اصلی بر روی میزان حس امنیت در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله است، که این امر به دلیل نبود آمار و اطلاعات کافی و پیچیدگی های عوامل مختلف در مطالعات مربوط به آسیب پذیری شهرها در برابر مخاطرات طبیعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. جهت آزمون فرضیه، در چارچوب روش تحقیق رابطه ای، داده های مورد نیاز به روش پیمایشی از نمونه ای آماری با حجم 385 خانوار به روش نمونه گیری خوشه ای-سیستماتیک گردآوری شد. جهت تحلیل داده ها نیز از روشهای همبستگی پیرسون و اسپیرمن و نیز رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که میزان امنیت اجتماعی در زمان رخداد حوادث طبیعی مانند زلزله در محیط های سکونتی منطقه 14 به میزان 39. 8 درصد می باشد که این میزان با توجه به ساختار شهر تهران میزان بالایی می باشد.

هدف از این تحقیق بررسی عوامل موثر بر اعتیاد نوجوانان و جوانان بین سنین 12 تا 29 سال در مناطق حاشیه  نشین شهرستان پاکدشت بوده است. این تحقیق به لحاظ نحوه گردآوری داده  ها، توصیفی و از نوع پیمایشی می  باشد. جامعه آماری تحقیق شامل نوجوانان و جوانان معتاد حاضر در 10 مرکز درمانی ترک اعتیاد اقامتی میان  مدت (کمپ)شهرستان پاکدشت در سال 1395 بوده  اند. حجم نمونه تحقیق بر اساس فرمول کوکران 60 نفر محاسبه شد که با استفاده از روش نمونه  گیری تصادفی ساده از بین افراد حاضر در کمپ  ها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده  ها پرسشنامه محقق ساخته شامل 39 سئوال بود که روایی آن با روش اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ، سئوالات پرسشنامه به میزان 87، 0 محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده  ها از شاخص  های آمار توصیفی (شامل فراوانی، درصدفراوانی و شاخص  های مرکزی و پراکندگی)و آزمون  های آماری کولموگروف-اسمیرنف و t تک نمونه  ای، استفاده شده است. نتایج کلی تحقیق نشان داد: بین شیوع مواد صنعتی، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نوجوانان و جوانان با مصرف مواد مخدر و روان  گردان توسط آنان در منطقه پاکدشت رابطه معناداری وجود دارد.

احساس امنیت، پیش نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب شده و با سطح پیشرفت جوامع در ارتباط است. آگاهی از نقش و میزان عوامل موثر بر احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش موثری در شناخت چالش ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و در جهت تقویت زیرساخت های آن عمل می کند، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سلامت روان، هیجانات مثبت و امید به زندگی در پیش بینی احساس امنیت اجتماعی زنان انجام شد. این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی و مقطعی بود. با روش نمونه گیری چندمرحله ای ترکیبی، نمونه ای به حجم 120 زن از مراجعان به فرهنگسراهای شهر تهران انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سلامت عمومی، مقیاس هیجانات مثبت و منفی، پرسشنامه امید بزرگسالان و پرسشنامه احساس امنیت اجتماعی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که سلامت عمومی، افسردگی، هیجانات مثبت و امید به زندگی با امنیت اجتماعی ارتباط معناداری دارند. این متغیرها توانستند 50 درصد از واریانس امنیت اجتماعی را پیش بینی کنند و هیجانات مثبت بیشترین نقش را در پیش بینی امنیت اجتماعی داشت. همچنین بین هیجانات مثبت و امید به زندگی با امنیت اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. نتایج حاکی از اهمیت توجه به متغیرهای سلامت عمومی، افسردگی، هیجانات مثبت و امید به زندگی در پیش بینی امنیت اجتماعی زنان بود. بنابراین، توجه به این متغیرها نقش حیاتی در پیش بینی امنیت اجتماعی دارد.

پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل عوامل موثر بر استفاده اعتیاد آمیز از اینترنت در جامعه ایرانی انجام شده است. در این پژوهش فراتحلیلی پس از جستجو در پایگاه های اطلاعاتی شامل: اس ای دی، مگ ایران، ایران داگ، ایران مدکس، بر اساس پروتکل طراحی شده 12 مقاله از بین 41 مقاله یافت شده، مورد واکاوی قرار گرفتند. نویسندگان عوامل شناسایی شده را در سه دسته، عوامل زمینه ای، عوامل روانشناختی و عوامل جامعه شناختی جایی دادند. نتایج پژوهش نشان داد که در عوامل زمینه ای استفاده دختران بیشتر از پسران و پیک سنی اعتیاد به اینترنت در دامنه 12 الی 18 سال، متقارن با مقطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان است. از عوامل روانشناختی و جامعه شناختی مهمترین متغیرهای مرتبط به ترتیب شامل ویژگی های شخصیتی، هوش هیجانی، ارضای نیازها، احساس تنهایی، سبکهای مقابله ای، سبک های دلبستگی و کیفیت زندگی هستند. پژوهش نشان داد که نقش عوامل روانشناختی به لحاظ ماهیت روانی-رفتاری اعتیاد به اینترنت برجسته است، ولی در ارتباط با عوامل جامعه شناختی خلاء پژوهشی وجود دارد که نقش این عوامل را برجسته سازد. با توجه به نقش متغیرهای زمینه ای، روانشناختی و جامعه شناختی، در راستای پیشگیری از مضرات فضای اینترنت و سوق دادن افراد جامعه به سمت استفاده مفید و موثر از محاسن بسیار ارزنده و غیرقابل اجتناب اینترنت، داشتن برنامه های چندجانبه جهت نهادینه کردن فرهنگ استفاده از اینترنت ضروری است.

اعتماد اجتماعی به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی علوم اجتماعی و از مؤلفه های حیاتی سرمایه ی اجتماعی و مهم ترین جنبه روابط انسانی در مناطق روستایی است که زمینه ی مشارکت، همکاری و اتحاد میان اعضای جوامع روستایی را در راستای تقویت امنیت اجتماعی فراهم می  کند. هدف این مقاله مطالعه و تحلیل اثرات اعتماد اجتماعی بر بهبود امنیت اجتماعی مناطق روستایی شهرستان مشگین  شهر می  باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی است که با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. برای جمع  آوری اطلاعات از طریق پرسش  نامه، به روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر مراجعه شد که جامعه آماری پژوهش را تشکیل می  دهند. تعداد کل روستاییان بالای 15 سال شهرستان مشگین شهر 90359 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه ساکنان مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر، با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای از طریق فرمول کوکران، 384 نفر از روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر انتخاب شدند. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش  نامه صورت گرفت و با داده  های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی بخش  های مختلف پرسش  نامه تحقیق 80/0 الی 83/0 به دست آمد. در نهایت، نتایج حاصل از یافته های توصیفی تحقیق نشان داد که از بین میانگین متغیرهای اعتماد اجتماعی، میانگین متغیرهای مشارکت اجتماعی، رضایتمندی و اقتدار اجتماعی به ترتیب در رده اول تا سوم و میانگین عدم بیگانگی اجتماعی در رده آخر قرار دارد. و نیز، نتیجه حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد به جز متغیرهای تعهد اجتماعی و عدم بیگانگی اجتماعی بین تمامی متغیرهای تحقیق با بهبود امنیت اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و در انتهای با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهاداتی کاربردی نیز ارائه شده است.