تحقیقات روانشناختی
سال:1392 | دوره:5 | شماره:18 |تعداد مقالات:11

در این تحقیق که به «بررسی تحلیلی و مقایسه ای ویژگیهای زیستی، روانی، شناختی، خانوادگی و حرفه ای بزرگسالان با نشانگان داون، با اختلال آلزایمر و بدون اختلال آلزایمر» پرداخته شده است، سوال اصلی تحقیق بدین ترتیب مطرح شد که ویژگی های زیستی، شناختی، روانی، خانوادگی و حرفه ای بزرگسالان با نشانگان داون با و بدون اختلال آلزایمر جه می باشند و چه تفاوتهایی با هم دارند؟ روش تحقیق، توصیفی بوده و از نوع پس رویدادی (علی- مقایسه ای) می باشد. جامعه آماری تحقیق را نیز تمامی بزرگسالان با و بدون نشانگان داون بین 60-30 سال شهرستانهای تهران و کرج هستند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 42 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (24 نفر) و کنترل (18 نفر) جای گرفتند. سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته ویژگی های زیستی، روانی، شناختی، خانوادگی، حرفه ای و اطلاعات فردی و بسته کامپیوتری VTS به جمع آوری داده های تحقیق پرداخته شد. لازم به ذکر است، بسته آموزشی مذکور یک مجموعه سخت افزاری و نرم افزاری است که تحت عنوان Vienna test System و با نام اختصاری VTS شناخته می شود محصولی از شرکت اتریشی شوفرید است که هدف اصلی از طراحی این مجموعه ارزیابی روانشناختی و عصب روانشناختی افراد چه به صورت فردی و چه به صورت گروهی، برای مقاصد درمانی و پژوهشی است. درتحقیق حاضر از 4 ابزار آن به نام های آزمون زمان واکنش، آزمون چرخش ذهنی، آزمون استروپ و آزمون حافظه دیداری استفاده شده که هر چهار آزمون دارای ضرایب اعتبار بین 0.81 تا 0.95 می باشند. در نهایت، با استفاده از مدلهای آماری t دو گروه مستقل مجذور کای به مقایسه دو گروه مورد مطالعه پرداخته شد و یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه مورد مطالعه در برخی شاخصها وجود دارد؛ بدین ترتیب که علائم اضطراب، افسردگی و ... در گروه نشانگان داون با اختلال آلزایمر و هوشبهر، تمایلات جنسی، شادی و ... در گرو نشانگان داون بدون اختلال آلزایمر بالاتر است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های تفکر و تیپ های شخصیت باانگیزش پیشرفت انجام شده است. شرکت کنندگان 400 نفر از دانش آموزان پسر دوره راهنمایی شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های سبک های تفکر استرنبرگ- واگنر، فرم کوتاه پرسشنامه شخصیت NEO و انگیزش پیشرفت برناردواینر پاسخ دادند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که، از میان خرده مقیاس های سبک های تفکر (اجرایی، قانونی و قضاوتی) بین خرده مقیاس های سبک تفکر اجرایی و سبک تفکر قضاوتی با انگیزش پیشرفت رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. امابین خرده مقیاس سبک تفکر قانونگذاری با انگیزش پیشرفت همبستگی یافت نشد. در فرضیه دیگر این پژوهش، بررسی رابطه تیپ های شخصیت و انگیزش پیشرفت دانش آموزان مورد توجه قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که از میان خرده مقیاس های تیپ های شخصیت بین خرده مقیاس روان رنجوری با انگیزش پیشرفت همبستگی منفی وبین خرده مقیاس با وجدان بودن با انگیزش پیشرفت همبستگی مثبت وجود دارد و تنها خرده مقیاس با وجدان بودن قادر به پیش بینی انگیزش پیشرفت در دانش آموزان بود.

پژوهش حاضر، به منظور بررسی اثربخشی دوره پیش حرفه ای در دانش آموزان با نیازهای ویژه از دیدگاه معلمین آنها انجام شد. نمونه مورد بررسی، شامل 127 دبیر پیش حرفه ای (78 زن، 49 مرد) بود که از بین دبیران زن و مرد مدارس پیش حرفه ای دانش آموزان با نیازهای ویژه شهر و شهرستانهای استان تهران به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. فرضیه های این پژوهش، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته ای با 16 سوال و مقیاس لیکرت 5 درجه ای انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمون توصیفی و آزمون کای دو استفاده شد. نتایج نشان داد که اکثر معلمان پیش حرفه ای بر این اعتقادند که محتوای در نظر گرفته شده با توانائی، علایق، امکانات مناسب، فضای آموزشی، ساعات کلاسی و کتابهای آموزشی تناسب دارد اما با منابع آموزشی این دوره و ضوابط پذیرش دانش آموزان جهت ورود به دوره متوسطه حرفه ای تناسب ندارد.

هدف پژوهش حاضر شناخت دلبستگی به خدا به عنوان میانجی گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مولفه های خشم بود. 350 دانشجو با روش خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه آزاد کاشمر مقیاس های ادراک دلبستگی به والد (هازان وشیور، 1986)، دلبستگی به خدا (روات و کرک پاتریک، 2002) و مهار و کنترل خشم (اسپیلبرگر، 1999) تکمیل کردند، جهت تحلیل نتایج از تحلیل عاملی و روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان دادند دلبستگی به خدا به ویژه دوسوگرایی به طور کامل ارتباط بین دلبستگی ناایمن به هر والد (به ویژه ناایمنی به پدر) و مولفه های خشم (به ویژه خلق و خوی خشم) را میانجی گری می کند. به عبارتی دلبستگی به والد نقش مستقیمی در کنترل و مهار خشم نشان نداد که حاکی از اهمیت معنویت و ارتباط عاطفی با خدا است.

این پژوهش به بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و نرم یابی مقیاس کیفیت زندگی (هومن، 1380) می پردازد. بدین منظور یک گروه نمونه با حجم 509 نفر از طریق نمونه برداری تصادفی انتخاب و به پرسشنامه مذکور که شامل 84 سوال است پاسخ دادند. ضریب اعتبار مقیاس از طریق فرمول کلی آلفای کرونباخ 0.848 بدست آمد. برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل مولفه های اصلی و شیوه چرخش آبلیمین استفاده شد. نتایج منجر به استخراج دوازده عامل گردید که روی هم 55.02 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می کند. این دوازده عامل شامل روابط گسترده خانوادگی، توانمندی های علمی، ویژگی های شغلی، مشکلات در تصمیم گیری، رفاه مادی، فعالیتهای روزانه، توانایی برنامه ریزی، توانایی رشد شخصی، روابط اجتماعی، انتقادناپذیری، رفتار خلاق و رفاه جسمانی است. روایی همزمان از طریق همبستگی بین عاملهای مقیاس کیفیت زندگی و آزمون آزمون سلامت روان (GHQ) روی یک گروه 127 نفری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که همبستگی عاملهای 4 (مشکلات در تصمیم گیری)، 7 (توانایی برنامه ریزی)، 8 (توانایی رشد شخصی) و کل پرسشنامه با سلامت روان در سطح 0.01 معنادار است.

در این پژوهش عملی بودن، اعتبار، روایی و نرم یابی پرسشنامه سازگاری اجتماعی بررسی شده است یک گروه نمونه با حجم 480 نفر از طریق نمونه برداری چند مرحله ای انتخاب و به سیاهه سازگاری اجتماعی پاسخ دادند. سیاهه مذکور، شامل 90 سوال بود.که به علت بار عاملی ضعیف یکی از سولات حذف، در نتیجه، ضریب آلفای کرنباخ 0.836 بدست آمده بررسی روایی سازه از طریق تحلیل متمایل نشان داد که 9 عامل استخراج شده، 42.751 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می کند. 9 عامل شامل: گرایش اجتماعی، روابط خانوادگی، خیرخواهی، ارتکاب به رفتار ضد اجتماعی، کنترل خویشتن، مهارت در روابط اجتماعی، رعایت مقررات اجتماعی، قبول مسوولیت اجتماعی و پایبندی به نظام ارزشها است. برای بررسی روایی همگرا از آزمون خودپنداره بک استفاده شد. همبستگی بین فرم 25 سوالی خود پنداره بک و سازگاری اجتماعی بر روی گروه نمونه 480 نفر محاسبه شد. نتایج نشان داد که 5 عامل از 9 عامل؛ عامل 1 (گرایش اجتماعی) عامل 4 (ارتکاب به رفتار ضد اجتماعی) عامل 6 (مهارت در روابط اجتماعی) عامل 8 (قبول مسوولیت اجتماعی)، با آزمون سازگاری اجتماعی همبستگی دارد و ضریب همبستگی کل پرسشنامه سازگاری اجتماعی با خودپنداره بک 0.045 بدست آمد.

هدف: هدف پژوهش فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان شناختی _آموزشی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان حساب نارسا در ایران بود.روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش فراتحلیل یا یکپارچه کردن نتایج حاصل از تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی _آموزشی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان حساب نارسا را مشخص نموده است. بدین منظور از بین 22 پژوهش، 17 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. پژوهش حاضر مبتنی بر 508 نمونه و 17 اندازه اثر می باشد.یافته ها: نتایج فراتحلیل نشان داد میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی _آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان حساب نارسا در ایران D=1.21 است (P=0.001) است. این اندازه اثر طبق جدول کوهن دارای اثر بسیار بالایی است. علاوه بر این پژوهش امانی و همکاران (1391) با اندازه اثر (2.34) بالاترین اندازه اثر و نیز کارگر شورکی و همکاران (1389) و کاظمی و همکاران (1389) با اندازه اثر (0.63) پایین ترین اندازه اثر را داشته است.بحث و نتیجه گیری: مداخلات روان شناختی _آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان حساب نارسا در ایران تاثیر بسیار زیادی داشته است. و جهت اثربخشی بالاتر و طولانی تر در درمان دانش آموزان حساب نارسا پیشنهاد می شود از مداخلاتی که اندازه اثر بالاتری را داشته اند، استفاده شود.

مقیاس 2 هوش سیال کتل و ماتریس های پیشرونده ریون از آزمون های معتبر هوشی هستند که به منظور سنجش هوش کلی (عامل g) به کار می روند. هدف این پژوهش بررسی اعتبار و روایی مقیاس 2 هوش سیال کتل و رابطه آن با ماتریس های پیشرونده ریون بود. به این منظور از میان جامعه آماری دانش آموزان مشغول به تحصیل در مقطع دبیرستان شهر تهران در سال تحصیلی 1390-91 یک نمونه 500 نفری به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و در مورد 100 نفر از آزمودنی ها هر دو آزمون، و برای 400 آزمودنی دیگر تنها مقیاس 2 هوش سیال کتل اجرا شد. برای بررسی اعتبار از روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، برای بررسی روایی از روش تحلیل عاملی، و برای بررسی رابطه میان مقیاس 2 کتل و ماتریس های پیشرونده ریون از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که مقیاس 2 هوش سیال کتل از اعتبار (a=0.789) قابل قبولی برخوردار است و با توجه به پدیدار شدن مولفه های هوش سیال کتل در تحلیل عاملی اجرا شده، مقیاس 2 هوش کتل دارای روایی نیز می باشد. همچنین همبستگی معناداری (در سطح (p<0.01 میان ماتریس های پیشرونده ریون و مقیاس 2 هوش سیال کتل وجود دارد (r=0.418).