روانشناسی افراد استثنایی
سال:1390 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

این پژوهش به منظور مقایسه میزان شیوع انواع اختلالات رفتاری دانش آموزان دبستانی با نارسائی های ویژه در یادگیری و عادی شهر اردبیل انجام گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و به روش تحقیق زمینه ای انجام پذیرفته است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان عادی و با نارسائی های ویژه در یادگیری شهر اردبیل است. نمونه آماری شامل 377 نفر از دانش آموزان عادی دوزه ابتدایی (191 نفر پسر و 186 نفر دختر) و 80 دانش آموز با نارسائی های ویژه در یادگیری (40 نفر دختر و 40 نفر پسر) بوده اند که در سال تحصیلی 89-1388 در آموزشگاه های شهر اردبیل تحصیل می کردند. این پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام شد و برای جمع آوری داده ها از فرم گزارش معلم آخنباخ باری هر دو گروه (دانش آموزان عادی و دانش آموزان با نارسائی های ویژه در یادگیری) استفاده شد. نتایج نشان داد که: 1) دانش آموزان با نارسائی های ویژه در یادگیری و عادی در میزان شیوع انواع اختلال های رفتاری، مشکلات عاطفی، مشکلات اضطرابی، مشکلات نارسائی توجه/بیش فعالی، مشکلات رفتار مقابله ای و مشکلات سلوک تفاوت معنی داری دارند، به سخن دیگر این مشکلات در دانش آموزان با نارسائی های ویژه در یادگیری بیشتر است. اما در میزان شیوع مشکلات جسمانی تفاوت ها معنی دار نیست. 2) در هر دو گروه، بیشترین میزان شیوع مشکل در مقیاس مشکلات نارسائی توجه/بیش فعالی و کمترین میزان شیوع مشکل در مقیاس مشکلات جسمانی است. بر اساس یافته های این پژوهش، پیشنهاد می شود اولیا مدارس و روان شناسان علاوه بر در نظر داشتن متغیر نارسائی های ویژه در یادگیری، مراقب مشکلات رفتاری این دانش آموزان نیز باشند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش مدیریت به مادران برای بهبود شیوه های فرزندپروری و کاهش نشانه های اختلال نارسائی توجه/بیش فعالی فرزندان است. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و جامعه آماری کلیه دانش آموزان با اختلال نارسائی توجه/بیش فعالی و والدین آنها در شهر بهبهان است. با انتخاب تصادفی 26 مدرسه و با استفاده از پرسشنامه نشانه های مرضی کودکان CSI-4 (فرم والد و معلم)، عده ای دانش آموز با این اختلال انتخاب و از نظر متغیرهایی مانند میزان تحصیلات دانش آموز و والدین، سن، محل زندگی، شدت اختلال، و اختلال های همبود همتاسازی و 40 نفر به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای ارزیابی شیوه های فرزندپروری از پرسشنامه فرزندپروری رابینسون، ماندلکو، الس، وهارت (2001)، استفاده شد. مادران گروه آزمایش در جلسات آموزش مدیریت والدین مبتنی بر رویکرد رفتاری بارکلی (1997) شرکت داده شدند. مادران گروه کنترل هیچ گونه آزمایشی دریافت نکردند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری، تفاوت معناداری میان میانگین نمرات گروه آزمایش و کنترل در نشانه های اختلال را نشان داده و نمره شدت اختلال گروه آزمایش پس از آموزش کاهش یافته بود. همچنین نتایج تحلیل نشان داد که نمره شیوه های فرزندپروری خودکامه و سهل گیر مادران کاهش و نمره شیوه مقتدرانه افزایش یافته است. به طور کلی، می توان به این نتیجه رسید که برنامه آموزش والدین (بارکلی، 1997) سبب بهبود شیوه های فرزندپروری مادران و کاهش نشانه های اختلال در فرزندان شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر سازگاری دانش آموزان نابینای پسر پایه سوم راهنمایی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پایه سوم راهنمایی شهر اصفهان است. حجم نمونه شامل 36 دانش آموز پسر نابینا که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 18 نفر) جایگزین شده اند. ابزار پژوهشی پرسشنامه سازگاری بل (1961) بود که قبل از انجام مداخله (ارایه متغیر مستقل) دو گروه با استفاده از آن پیش آزمون شدند. سپس گروه آزمایش در جلسات آموزش مهارت های اجتماعی مبتنی بر رویکرد شناختی–رفتاری میچن بام (1977) به صورت گروهی شرکت داده شدند. در حالی که گروه کنترل برنامه عادی روزانه خود را دنبال می کرد. یک هفته پس از اتمام مداخله مجددا هر دو گروه با استفاده از آزمون سازگاری بل پس آزمون شدند. با استفاده از آزمون t وابسته نمرات بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی در بهبود سازگاری دانش آموزان پسر نابینا در گروه آزمایش به طور معناداری موثر بوده است (P<0.01). آموزش مهارت های اجتماعی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری میچن بام (1977) سبب افزایش سازگاری دانش آموزان نابینا شده و کاهش نشانه های نقص مهارت های اجتماعی در آنها گردیده است.

به منظور بررسی ارتباط میان تاب آوری و رضایت مندی شغلی، تحقیقی کاربردی و به روش همبستگی میان معلمان مدارس عادی و استثنایی منطقه 18 شهر تهران در سال تحصیلی 1388-1389 با حجم نمونه 270 معلم زن و مرد (135 معلم مدارس عادی و 135 معلم مدارس استثنایی) انجام شده و این انتخاب تصادفی صورت گرفته و آنها به دو پرسشنامه تاب آوری و رضایت مندی شغلی هرزبرگ پاسخ گفتند. برای تعیین میزان همبستگی از روش ضریب همبستگی پیرسون و برای تعیین میزان اختلاف ضرایب همبستگی از Z فیشر و تعیین تفاوت میانگین ها از آزمون تی مستقل شده است. یافته ها نشان دادند هر چند بین تاب آوری معلمان مدارس استثنایی و عادی تفاوت معناداری دیده نشد. اما رابطه مثبت و بالایی بین دو متغیر تاب آوری و رضایت مندی شغلی وجود دارد و واریانس مشترک بین دو متغیر 27 درصد بدست آمد. این به آن معناست که رضایت مندی شغلی و تاب آوری دارای ارتباط متقابل می باشند و می توان با اجرای مداخله های مناسب بر هر یک، خواه تاب آوری و یا رضایت مندی شغلی، سطح متغیر دیگر را ارتقا بخشید و از این ارتباط برای توانمندسازی روان شناختی معلمان بهره جست.

ابتدا سه خواهر همزمان به سندرم عقب ماندگی ذهنی در منابع کمتر آمده است از جهت اهمیت موضوع و پیشگیری از جهت بروز موارد مشابه در دیگر خانواده ها این سندرم مورد بحث قرار خواهد گرفت. در ابتدا از بیماران و خانواده آنها شرح حال گرفته سپس با بیماران مصاحبه بالینی روانی انجام شد و همچنین معاینات فیزیکی به عمل آمد و در نهایت بر اساس معیارهای تشخیصی DSMIV-TR تشخیص نهایی به دست آمد.شیوع اختلال عقب ماندگی ذهنی در هر زمان تا 3 درصد کل جمعیت تخمین زده می شود (شیفر و همکاران، 2010)، سندرم عقب ماندگی ذهنی در میان مردان 1.5 برابر شایع تر از زنان است (سادوک و سادوک، ترجمه رضاعی، 1388)، متاسفانه شیوع اختلال عقب ماندگی ذهنی موضوعی است که به علل ژنتیکی، رشدی، اکتسابی و یا ترکیبی از این ها (سادوک و سادوک، ترجمه رضاعی، 1388) اتفاق می افتد، ولی آنچه غیر طبیعی و نادر است، وجود 3 خواهر مبتلا به اختلال در یک خانواده است. اخیرا گزارش هایی مبنی بر بروز عقب ماندگی ذهنی با علل و تظاهرات جدید در منابع دیده می شود (فادکه، 2010).علت بروز این گونه اختلالات جدید از جنبه های گوناگون بیولوژیک و زیست محیطی قابل بررسی و پژوهش است. دراین مقاله، این موضوع از زوایای گوناگون بیولوژیکی و اجتماعی و فرهنگی مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت و برای جلوگیری از این گونه اختلالات در خانواده ها راهکارهایی بر مبنای اصول پیشگیری های اولیه ارائه می شود.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش مجازی بر یادگیری درس علوم دانش آموزان با نارسائی شنیداری پرداخته است. در چارچوب روش پژوهش نیمه آزمایشی، 24 دانش آموز پایه پنجم ابتدایی به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله انتخاب و سپس به دو گروه مساوی آزمایش و کنترل تقسیم شدند. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل بوده است. آزمودنی های گروه آزمایشی طی سه هفته متوالی (هر هفته 3 جلسه 60 دقیقه ای) به شیوه مجازی و آزمودنی های گروه کنترل با روش مرسوم در کلاس مورد آموزش یک موضوع درس علوم قرار گرفتند. به منظور بررسی تاثیر روش آموزش از آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخته در سه فرم موازی استفاده شد. تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر داده ها نشان داد آموزش به شیوه مجازی در مقایسه با شیوه رایج به یادگیری و یادآوری بیشتر مطالب درسی منجر شده است. آموزش علوم به شیوه مجازی منجر به افزایش بیشتر یادگیری و یادآوری درس علوم دانش آموزان با نارسائی شنیداری می شود و می تواند به عنوان یک شیوه آموزش اثربخش در کلاس مورد استفاده قرار گیرد.

هدف اصلی مقاله شناسایی ساختار مدیریتی، استراتژی ها و فرایندهای موجود برای ارائه خدمات آموزش عالی به افراد دارای نیازهای آموزشی ویژه است. در این پژوهش از روش مطالعه موردی که یکی از انواع روش تحقیق کیفی است استفاده شده است؛ سه دانشگاه از نظر ارائه خدمات به دانشجوبان با نیازهای ویژه شناسایی و دانشگاه آتاباسکا از کشور کانادا با توجه به اهداف پژوهش عمیقا تحلیل شد. از ادبیات پژوهش نیز به عنوان دانش زمینه ای برای یافته های تحقیق استفاده شده است. ادبیات تحقیق و مطالعه موردی هر دو بر به کارگیری اصول طراحی جهانی برای یادگیری و استفاده از فناوری های کمکی برای ارائه خدمات آموزشی به افراد دارای نیازهای آموزشی ویژه تاکید دارند. این پژوهش ضمن معرفی اصول نه گانه طراحی جهانی برای یادگیری و برخی فناوری های کمکی، تجارب جهانی را در این زمینه ها بررسی می نماید. برای معماری مجدد ساختار مدیریتی و فرایندهای یاددهی–یادگیری آموزش عالی ایران، توجه به اصول طراحی جهانی را در روش ها و محتوای آموزش عالی کشور پیشنهاد می کند.