IRANIAN JOURNAL OF APPLIED ECONOMICS
Year:2019 | Volume: | Issue: |Papers Count:6

در این تحقیق به بررسی رابطه بین کیفیت نهادی، حقوق مالکیت فکری و سرمایه انسانی با رشد اقتصادی با روش رگرسیونی انتقال ملایم داده های ترکیبی (PSTR) پرداخته شده است. در این تحقیق از میانگین ساده چهار شاخص آزادی اقتصادی از شاخص های(ICRG)، شش شاخص حکمرانی خوب به عنوان شاخص های نهادی، شاخص نهادهای حمایت کننده از حقوق مالکیت، نهادهای تضمین کننده اجرای قراردادها و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه در دوره 2015-1996 مورد استفاده شده است. پس از انجام آزمون ایستایی متغیرها، از روش حداقل مربعات غیرخطی(NLS) برای تخمین استفاده شده است نتایج حاصل در این گروه از کشورها با رد فرضیه خطی بودن، یک مدل دو رژیمی با اندازه آستانه ای0. 1921 را برای شاخص های کیفیت نهادی در کشورهای مورد بررسی پیشنهاد می کند نتایج تحقیق بیانگر تأثیرگذاری مثبت شاخص های کیفیت نهادی، آزادی اقتصادی، حقوق مالکیت، سرمایه انسانی و سایر متغیرهای کنترلی بر رشد اقتصادی در کشورهای مورد مطالعه، البته با شدت بیشتر در مقادیر بالاتر از حد آستانه ای محاسبه شده برای شاخص های کیفیت نهادی، شاخص های آزادی اقتصادی، حقوق مالکیت است. علاوه بر این، متغیرهای سرمایه فیزیکی در هر دو رژیم تأثیر مثبت در هردو رژیم تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی دارد.

در برخی از کشورها همچون ایران، دولت نقش مهمی در اداره ی فعالیت های کشور دارد و برای انجام وظایف خود به بودجه نیاز دارد. ممکن است به علت تحقق نیافتن درآمدهای پیش بینی شده در بودجه و یا فزونی یافتن هزینه ها، دولت با کسری بودجه مواجه گردد. این کسری ها اثرات مضری برای اقتصادهای جهان داشته است. توهم مالی یکی از عواملی است که بر وضعیت بودجه دولت اثر دارد. توهم مالی اشاره به درک نادرست پارامترهای مالی و برآورد نادرست مخارج و بدهی های مالیاتی دارد که موجب سو گیری در تصمیم گیری بودجه ای می شود. هدف این پژوهش، تحلیل عوامل مؤثر بر کسری بودجه در کشورهای منتخب در حال توسعه، با تاکید بر نقش توهم مالی، در دوره ی زمانی 2000 تا 2016 می باشد. برای این منظور از تکنیک داده های پشته ایی پویا و تخمین زن گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی (GMM-Sys) استفاده شده است. نتایج نشان می دهند توهم مالی اثر مثبت و معنادار بر کسری بودجه ی این کشورها دارد. تورم و درجه باز بودن تجاری نیز با اثری مثبت بر کسری بودجه همراه است و نرخ ارز تاثیری منفی بر کسری بودجه ی این کشورها دارد. همچنین اثرپذیری کسری بودجه از توهم مالی، تورم و باز بودن تجاری در ایران بیشتر از سایر کشورهاست.

بانکداری الکترونیکی دارای ابعاد، معیارها و مؤلفه های متعددی است و قضاوت در خصوص پیشرفت آن به استناد هریک از ابعاد آن به صورت جداگانه، با دشواری و تورش همراه است. لذا معرفی یک شاخص ترکیبی که بتواند ارزیابی درستی از پیشرفت آن ارایه دهد، اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش به معرفی شاخص ارتقای بانکداری الکترونیکی (شابا) در سطح بانک پرداخته شده است که به زیرساخت ها و ابزارهای حوزه بانکداری الکترونیکی توجه دارد و دارای چهار بعد شامل زیرساخت های فنی وارتباطی؛ خدمات؛ زیرساخت های فرهنگی-آموزشی و امنیت ونظارت است. هر بعد نیز دارای معیارها و مولفه های اختصاصی است. در راستای ساخت شاخص به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی و طرح پرسش نامه مقایسات زوجی میان مدیران و کارشناسان ارشد حوزه بانکداری الکترونیکی کشور به تعیین ضریب اهمیت ابعاد و معیارهای شابا پرداخته شده و سرانجام شاخصی جهت اندازه گیری پیشرفت بانکداری الکترونیکی به دست آمده است. مورد بررسی این پژوهش بانکداری الکترونیکی بانک کشاورزی است و با استفاده از داده های موجود در پایگاه های داده آن بانک به دنبال پاسخ این پرسش بوده ایم که "آیا بانکداری الکترونیکی بانک کشاورزی طی سال های 1393 تا 1395 دارای پیشرفت بوده است؟ ". نتایج محاسبه شاخص نشان می دهد که بانکداری الکترونیکی بانک کشاورزی طی سه سال مورد مطالعه، دارای روند روبه رشد بوده است.

سرمایه گذاری در بازارهای طلا به دلایل مختلفی از جمله کسب سود، حفظ ارزش دارایی، جواهرات، پزشکی صورت می گیرد. به همین منظور پیش بینی قیمت طلا مورد توجه قرار گرفته است. در گذشته از روش های مختلفی برای پیش بینی قیمت طلا استفاده شده است. در این پژوهش ما برای این منظور از الگوی داده های ترکیبی با تواتر متفاوت که این امکان را فراهم می کند که متغیرهای سری زمانی بصورت سالانه، فصلی، ماهانه و حتی روزانه در کنار هم در یک رگرسیون قرار گیرند، استفاده شده است. برآورد الگوها با استفاده از نرم افزار R در محدوده فصل سوم 1376 تا فصل سوم 1396 استفاده شده است. در ابتدا از داده های فصل سوم 1396 استفاده نشده است تا بتوان قدرت پیش بینی مدل را خارج از محدوده برآورد مورد ارزیابی قرار داد. نتایج نشان داد که پیش بینی اولیه برای فصل سوم 1396 بدون وارد کردن داده های ماهانه مربوط به این فصل رشد 8. 92 را نسبت به فصل قبل نشان می دهد که با مقایسه آن با قیمت واقعی خواهیم دید که مدل از قدرت پیش بینی بالایی برخوردار است. پس از واردکردن داده های ماه های مهر، آبان و آذر به ترتیب دقت پیش بینی بالاتر رفته و به قیمت واقعی بسیار نزدیک تر شده است. در آخر به پیش بینی قیمت طلا برای فصل چهارم 1396 با استفاده از داده ها تا فصل پاییز می پردازیم که نتیجه پیش بینی نشان از رشد 11. 72 برای این فصل نسبت به فصل پاییز نشان می دهد.

یکی از عوامل اصلی محدود کننده تجارت محصولات کشاورزی نوسانات نرخ ارز می باشد که امکان برنامه ریزی برای تولید و صادرات را محدود می سازد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بی ثباتی نرخ ارز بر حجم صادراتی خرما کشورهای عمده صادرکننده با استفاده از مدل دوربین فضایی در دوره زمانی2016-1986 است. بدین منظور در ابتدا نوسانات نرخ ارز با استفاده از مدل EGARCH برآورد شده و سپس تاثیر بی ثباتی نرخ ارز به همراه سایر متغیرهای مدل مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج برآورد مدل دوربین فضایی نشان داد که در بین کشورهای صادر کننده خرما رابطه خودرگرسیونی فضایی مثبت و معناداری وجود دارد که نشان دهنده این موضوع است که بخشی از افزایش صادرات هر یک از کشورهای مورد بررسی به واسطه اثر فاصله یا مجاورت بوده است یعنی این که با افزایش صادرات خرما در یک کشور، صادرات خرما در کشور مجاور نیز افزایش می یابد و همچنین بی ثباتی نرخ ارز و درآمد جهانی تأثیر مثبت و معناداری بر صادرات خرما کشورهای عمده صادر کننده دارد در حالی که قیمت نسبی تاثیر منفی و معنادار بر حجم صادراتی خرما دارد. در این راستا، پیشنهاد می شود که در تخمین مدل های اقتصادسنجی، ارتباط فضایی بین مشاهدات در نظر گرفته شود زیرا در صورت عدم لحاظ کردن آن در مدل، نتایج تورش داری حاصل شده که قابل اعتماد نیستند و همچنین پیشنهاد می شود که دولتها با اتخاذ سیاست های مناسب و اقدامات مؤثر، بی ثباتی نرخ ارز حقیقی را کاهش دهند تا بتوانند با توسعه صادرات بخش کشاورزی به رشد و توسعه اقتصادی مطلوب دست یابند.

در کشور ایران طی دو دهه اخیر اقدام به تدوین سند راهبرد توسعه صنعتی و استراتژی توسعه صنعتی شده است که این امر اهمیت توسعه صنعتی را بیش از پیش نمایان می کند. با توجه به نقش صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای در تولیدات صنعتی، توجه به تجارت خارجی برای دستیابی به اهداف توسعه ای کشور ضروری می باشد. از آنجایی که صادرات و واردات کالاهای سرمایه-ای-واسطه ای می توانند از متغیرهای کلیدی تأثیرگذار بر تولیدات صنعتی مطرح باشند؛ لذا در این مطالعهبه بررسی تأثیر صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای بر ارزش افزوده در صنایع ایران، طی دوره زمانی 1393-1380 پرداخته شده است. برای این منظور از فرم تبعی کاب-داگلاس که در آن تولید تابعی از متغیرهای نیروی کار، موجودی سرمایه، صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای در نظر گرفته شده، استفاده گردیده و مدل مزبور به روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی برای 139 گروه صنعتی برآورد شده است. نتایج برآورد مدل تحقیق نشان می دهد که تعداد کل شاغلان، موجودی سرمایه، صادرات و واردات کالاهای سرمایه-ای-واسطه ای اثرات مثبت و معنی داری بر ارزش افزوده صنایع ایران داشته اند. همچنین نتایج برآورد مدل تحقیق نشان می دهد که یک در صد افزایش در صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای به ترتیب 039/0 درصد و 031/0 درصد ارزش افزوده صنایع ایران را طی دوره مورد بررسی افزایش می دهند. لذا توصیه می شود که دولت تعامل با اقتصاد جهانی را هدف گذاری کرده و با اتخاذ سیاست های مناسب، در جهت رفع تحریم های اعمال شده علیه کشور گام بردارد.