پژوهش های علوم دامی ایران
سال:1389 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

به منظور بررسی اثر سن مرغان تخمگذار و شرایط نگهداری بر کیفیت تخم مرغ، از تخم مرغ تازه دو گله مرغان لگهورن در سنین 28 و 68 هفته نمونه برداری شد. نیمی از نمونه های هر گله در دمای 6 درجه سانتیگراد و نیمی دیگر در دمای اطاق ذخیره شدند. در فواصل 5 روز تا روز سیام ذخیره سازی 15 تخم مرغ از هر گروه آزمایش شدند. وزن تخم مرغ، وزن و درصد محتویات تخم مرغ، نسبت زرده به سفیده، درصد ماده خشک زرده و سفیده، کیفیت سفیده و زرده اندازه گیری شدند. وزن تخم مرغ، سفیده و پوسته، درصد زرده و نسبت زرده به سفیده برای مرغان با سن 68 هفته و درصد سفیده و پوسته برای مرغان 28 هفته به صورت معنی داری بیشتر بود. افزایش دما و مدت نگهداری تخم مرغها باعث کاهش وزن تخم مرغ و وزن و درصد سفیده گردید اما درصد زرده و پوسته و نسبت زرده به سفیده افزایش معنی داری یافت. دمای و مدت نگهداری بیش تر و سن کم تر باعث افزایش معنی دار ماده خشک سفیده شد. اگرچه سن مرغ اثری بر درصد ماده خشک زرده نداشت اما دما و زمان نگهداری بیش تر درصد ماده خشک زرده را کاهش دادند. ارتفاع سفیده و واحد هاو برای سن، دما و مدت نگهداری بالاتر به صورت معنی داری کمتر بود. سن مرغ اثری بر pH سفیده نداشت، اما دمای و زمان نگهداری بیش تر باعث افزایش معنی دار pH گردید. ارتفاع و ایندکس زرده برای مرغان با سن، دما و مدت نگهداری کم تر به صورت معنی داری بیشتر بود. نتایج این آزمایش نشان داد که اگرچه ذخیره سازی، کیفیت تخم مرغ را کاهش می دهد اما کیفیت آن همچنان مناسب است.

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کنجاله کلزا و روش توازن اسیدهای آمینه جیره غذایی بر عملکرد جوجه های گوشتی، آزمایشی با استفاده از 192 قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس 308 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل 4×2 انجام شد. فاکتورها شامل سطوح مختلف کلزا (0، 10، 20 و 30 درصد) و روش توازن اسیدهای آمینه خوراک (جیره نویسی بر اساس اسید آمینه کل و قابل هضم) بودند. چهار تکرار حاوی 6 جوجه، هر کدام از تیمارهای غذایی را از سن 11 تا 49 روزگی طی دو دوره رشد (11 تا 28 روزگی) و پایانی (28 تا 49 روزگی) دریافت نمودند. مصرف خوراک و افزایش وزن هر واحد آزمایشی طی دوره های رشد و پایانی اندازه گیری شد و سپس ضریب تبدیل خوراک محاسبه گردید. غلظت هورمون های T3 و T4 نمونه های خون اخذ شده از ورید بال جوجه ها در روزهای 28 و 49 دوره پرورش اندازه گیری شد. نتایج این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف کنجاله کلزا تاثیر معنی داری بر مصرف خوراک نداشت. جیره های غذایی حاوی سطوح 20 و 30 درصد کنجاله کلزا بیشترین و کمترین افزایش وزن را در دوره های رشد و پایانی نشان دادند. اثر معیار توازن اسیدهای آمینه بر افزایش وزن جوجه ها معنی دار بود، به گونه ای که گروه تغذیه شده با روش قابلیت هضم افزایش وزن بالاتری داشت. سطوح کنجاله کلزا و همچنین معیار توازن اسیدهای آمینه تاثیر معنی داری بر ضریب تبدیل خوراک داشتند. مصرف 30 درصد کنجاله کلزا در جیره به طور معنی داری باعث افزایش ضریب تبدیل شد، در حالیکه سطح 20 درصد ضریب تبدیل را کاهش داد. استفاده از معیار قابلیت هضم در توازن اسیدهای آمینه نیز باعث کاهش ضریب تبدیل خوراک شد. نتایج این آزمایش استفاده از سطح 20 درصد کنجاله کلزا و همچنین معیار قابلیت هضم را در زمان استفاده از کنجاله کلزا در جیره پیشنهاد می کند.

پروبیوتیک ها برای کنترل یا حفظ شرایط پایدار باکتریهای روده استفاده می شوند .هنگامی که جمعیت باکتریایی توسط استرس یا درمان با آنتی بیوتیک تغییر نماید می تواند موجب کاهش سلامت و کارآیی شود. این تجربه برای مطالعه اثرات خوراندن یک پروبیوتیک (ساکارومایسس سرویسیه سی ان سی ام ای – 1079) بر رشد و سلامت گوساله های هلشتاین نوزاد طراحی گردید. 45 راس گوساله نوزاد هلشتاین در یکی از گاوداری های اطراف مشهد جهت انجام این مطالعه انتخاب شدند. پس از تولد، گوساله ها به طور تصادفی به سه گروه مساوی تقسیم شدند. گوساله های گروه I (گروه شاهد)، پروبیوتیک دریافت نکردند.گوساله های گروه II (گروه آزمایشی I) به مقدار یک گرم در روز ابتدا همراه کلستروم و بعد همراه شیر در طول سه هفته اول زندگی پروبیوتیک دریافت کردند. گوساله های گروه III (گروه آزمایشی II) به مقدار یک گرم در روز ابتدا همراه کلستروم و بعد همراه شیر در طول سه هفته اول زندگی پروبیوتیک دریافت کردند. در طول هفته سوم جیره همه گوساله ها با افزودن شیر جانشین شونده بجای شیر طبیعی تغییر کرد. وزن و رشد اسکلتی (دور سینه، طول و ارتفاع بدن ازجدوگاه) در زمان تولد و هر هفته تا سن 5 هفتگی اندازه گیری شد. نمونه های خون از ورید وداج گوساله ها در زمان وزن کشی اخذ و برای آزمایشات خون شناختی، غلظت پروتئین تام و فیبرینوژن پلاسما مورد استفاده قرار گرفت. درجات قوام مدفوع (آبکی بودن) بصورت روزانه نظارت و ارزیابی می شد. همچنین وضعیت سلامت گوساله ها ثبت می گردید. داده های بدست آمده توسط نرم افزار آماریSPSS13 با استفاده از آزمون آنالیز واریانس، کراسکال والیس و مربع کای تجزیه تحلیل گردید. شاخص های خون شناختی، غلظت پروتئین تام و فیبرینوژن پلاسما، رشد اسکلتی، متوسط افزایش وزن روزانه، وقوع اسهال و روزهای درمان اختلاف آماری معنی داری بین گوساله های سه گروه نشان نداد (P>0.05) در حالی که قوام مدفوع (آبکی بودن) در سن سه هفتگی بین گوساله های گروه I و گوساله های III بترتیب 1.8±0.26 و 1.07±0.07 اختلاف آماری معنی دار وجود داشت (P<0.05). نتایج نشان می دهد تحت شرایط این مطالعه، پروبیوتیک ساکارومایسس سرویسیه سی ان سی ام ای – 1079 در بهبود رشد و سلامت گوساله موثر نبوده اما، در شرایط استرس غذایی، در حفظ قوام مدفوع موثر بوده است.

به منظور بررسی اثر فرآیند فیزیکی خوراک شروع کننده بر عملکرد و متابولیتهای خونی گوساله های شیری 18 رأس گوساله ماده براون سوئیس (1.2±39.5) انتخاب و به طور تصادفی در تیمارها قرار گرفتند. تیمارها عبارت بودند از: خوراک شروع کننده به صورت آسیاب شده (شاهد)، خوراک شروع کننده به صورت پلت کامل، خوراک شروع کننده به صورت پلت که تمام جو و نیمی از ذرت آن خیسانده و غلتک خورده بود و از لحاظ پروتئین خام یکسان بودند. افزایش وزن، میزان مصرف خوراک شروع کننده، ضریب تبدیل غذایی تحت تاثیر تیمارها اختلاف معنی داری نگرفتند. سن از شیرگیری و میزان مصرف ماده خشک شیر در تیمار شاهد (M) بیشتر از تیمارهای دیگر بود. قابلیت هضم پروتئین خام و ماده آلی در تیمار شاهد کمتر از تیمارهای دیگر بود ولی بین تیمار پلت کامل (P) و پلت و غلات غلتک خورده (H) اختلاف معنی داری وجود نداشت. تیمارها اثری بر غلظت گلوکز خون نداشتند ولی غلظت نیتروژن اوره ای خون در تیمار شاهد (M) از تیمارهای دیگر بیشتر بود. نتیجه این آزمایش نشان داد که پلت کردن خوراک و غلتک زدن غلات باعث کاهش سن از شیرگیری و کاهش مصرف شیر گوساله ها در دوره شیرخوارگی می شود ولی بر مصرف خوراک و افزایش وزن آنها تا پایان زمان از شیرگیری تاثیری ندارد.

در این تحقیق اثرات سطوح مختلف سیر بر عملکرد و پاسخ ایمنی همورال در جوجه های گوشتی جنس نر و ماده مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 384 قطعه جوجه گوشتی نژاد آرین از سن یک روزگی به دو گروه نر و ماده تقسیم شدند و هر گروه چهار جیره مختلف حاوی سیر شامل: صفر درصد (کنترل)، 0.1 درصد پودر سیر، 0.1 درصد قرص سیر، 0.05 درصد قرص سیر را از سن 3 تا 42 روزگی دریافت نمودند. طرح آماری به روش فاکتوریل 4×2 با دو فاکتور جنس و چهار سطح سیر با 4 تکرار و هر تکرار با 12 مشاهده انجام گرفت. برای اندازه گیری تیتر آنتی SRBC از تست هماگلوتیناسیون مستقیم و برای تیتر آنتی نیوکاسل از تست هموگلوتیناسیون ممانعتی استفاده شد. بورس فابرسیوس و طحال پس از کشتار جوجه ها در 42 روزگی، جدا و توزین شد. نتایج حاصل از تیترهای آنتی SRBC و آنتی نیوکاسل و وزن های بورس و طحال در تیمارهای مختلف و در دو جنس نر و ماده تفاوت معنی داری در مقایسه با گروه شاهد نشان نداند. در بررسی عملکرد جوجه ها، وزن بدن، درجه رشد، ضریب تبدیل غذایی و میزان مصرف غذا در تیمارهای آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد تفاوت معنی داری نشان ندادند. البته میزان مصرف غذا، افزایش وزن بدن و درجه رشد در گروه دریافت کننده 0.1 درصد پودر سیر در مقایسه با گروه دریافت کننده قرص سیر، روند افزایشی نشان دادند. نتایج ارزیابی ایمنی نشان داد که استفاده از مقادیر سیر مصرف شده در این مطالعه اثر معنی داری بر سیستم ایمنی همورال نداشت (P>0.05).

به منظور بررسی اثر تزریق شیردانی روغن تخم پنبه، گلوکز یا مخلوطی از هر دو بر تولید و ترکیبات شیر، از 4 راس بز شیرده سانن با میانگین تولید شیر و روزهای شیردهی به ترتیب 1.6±0.64 کیلوگرم و 4±139 روز در قالب یک طرح مربع لاتین 4×4 به صورت چرخشی استفاده شد. بزها با یک جیره پایه حاوی 40 درصد یونجه خشک و 60 درصد کنسانتره تغذیه شدند. بنابراین علاوه بر جیره پایه تیمارهای آزمایشی (که به جیره پایه افزوده شد) عبارت بودند از تزریق شیردانی: 1- آب (شاهد)، 2- 48 گرم روغن تخم پنبه، 3- 100 گرم گلوکز 4- 50 گرم گلوکز و 24 گرم روغن تخم پنبه. آزمایش شامل دو هفته عادت پذیری به جیره پایه و 4 دوره 7 روزه برای تزریق مواد فوق بود. تزریق روغن تخم پنبه و یا گلوکز اثری بر مصرف خوراک روزانه و قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، دیواره سلولی و دیواره سلولی بدون همی سلولز نداشت. مواد تزریق شده، گلوکز و نیتروژن اوره ای پلاسما را تحت تاثیر قرار ندادند، فقط استفاده از روغن تخم پنبه باعث افزایش معنی دار سطح کلسترول و تری گلیسرید پلاسما گردید. تولید شیر روزانه، درصد و تولید پروتئین کل، لاکتوز، کازئین، نیتروژن غیر پروتئینی و پروتئین آب پنیر تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند. تزریق روغن تخم پنبه به تنهایی یا همراه گلوکز درصد چربی شیر را افزایش معنی دار داد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که در اواسط شیردهی بزها، تامین انرژی بیشتر به صورت روغن و یا گلوکز در شیردان اثری بر عملکرد حیوان نداشته و فقط تزریق روغن تخم پنبه توانست درصد چربی شیر را به طور معنی داری افزایش دهد.

به منظور بررسی اثر منابع مختلف محرک رشد بر عملکرد، خصوصیات لاشه و جمعیت باکتریایی دستگاه گوارش نیمچه های گوشتی، آزمایشی با استفاده از 384 قطعه جوجه راس آرین یک روزه در طی یک دوره 7 الی 42 روزگی انجام گرفت. جوجه ها در ابتدا به طور تصادفی به 8 تیمار آزمایشی اختصاص داده شدند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از 1- شاهد (بدون محرک رشد), 2- جیره شاهد + اسید فرمیک (%0.25) 3-جیره شاهد + آنتی بیوتیک ویرجینیا مایسین (250 گرم در تن) 4- جیره شاهد + مخمر ساکارومایسیس سرویسیا (%0.1) 5- جیره شاهد + آنتی بیوتیک ویرجینیا مایسین (250 گرم در تن) + اسید فرمیک (%0.25) 6- جیره شاهد + مخمر ساکارومایسیس سرویسیا (%0.1) + اسید فرمیک (%0.25) 7- جیره شاهد + آنتی بیوتیک ویرجینیا مایسین (250 گرم در تن)+ مخمر ساکارومایسیس سرویسیا (%0.1) 8- جیره شاهد + آنتی بیوتیک ویرجینیا مایسین (250 گرم در تن)+ مخمر ساکارومایسیس سرویسیا (%0.1) اسید فرمیک (%0.25). هر تیمار حاوی سه تکرار بود که در هر تکرار 16 قطعه جوجه مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، اسید فرمیک تاثیر معنی داری بر عملکرد و سایر پارامترهای اندازه گیری شده را نداشت. حال آنکه تاثیر مخمر و آنتی بیوتیک بصورت توام تاثیر معنی داری (P<0.05) بر کلیه پارامترهای اندازه گیری شده است. افزودن آنتی بیوتیک به تنهایی نیز سبب بهبود معنی دار (P<0.05) وزن بدن، ضریب تبدیل غذا، خصوصیات لاشه و کاهش درصد چربی حفره بطنی شد. محرک های رشد تاثیر معنی داری (P<0.05) بر کاهش باکتریهای دستگاه گوارش بالاخص ایشریشیا کلی، داشتند که بیشترین اثر به هنگام افزودن مخمر و آنتی بیوتیک بدست آمد.

به منظور تعیین ترکیب شیمیایی و مقایسه کیفی فرآورده فرعی حاصل از پوست گیری پسته و تاثیر تانن پوسته پسته بر قابلیت هضم و تولید گاز آن، چهار آزمایش انجام شد. در آزمایش اول ترکیب مواد مغذی، ترکیبات فنولی و تانن فرآورده فرعی ارقام پسته اوحدی، کله قوچی و سفید مورد مقایسه قرار گرفتند. پوسته نرم خارجی پسته بخش اصلی این فرآورده را تشکیل داد. رقم اوحدی به ترتیب حاوی 9، 14، 8.7، 25.5، 20.4، 8.6 و 4.1 درصد خاکستر، پروتئین خام، عصاره اتری، فیبر نامحلول در شوینده خنثی (NDF)،فیبر نامحلول در شوینده اسیدی(ADF) ، ترکیبات فنولی و تانن بود. رقم کله قوچی پروتئین کمتری از ارقام اوحدی و سفید داشت و واریته سفید کمترین مقدار تانن را در بین ارقام نشان داد. در آزمایش دوم، نسبت ناپدید شدن شکمبه ای اجزای مختلف فرآورده فرعی پسته اوحدی شامل پوسته نرم، ساقه، برگ، پوسته چوبی و مغز تا 24 ساعت انکوباسیون به ترتیب 0.77، 0.60، 0.66، 0.22 و 0.92 ماده خشک بودند؛ همچنین نسبت بخش محلول این اجزا به ترتیب 0.52، 0.37، 0.36، 0.05 و 0.77 ماده خشک به دست آمد. آزمایش سوم شامل اندازه گیری قابلیت هضم آزمایشگاهی ماده خشک و ماده آلی ارقام مختلف فرآورده فرعی پسته بود. قابلیت هضم ماده خشک رقم اوحدی، کله قوچی و سفید به ترتیب 58، 68، و 64 درصد بود که با هم تفاوت معنی داری داشتند(P<0.01) ، در حالیکه بین قابلیت هضم پوسته نرم خارجی آنها تفاوتی وجود نداشت. با افزودن پلی اتیلن گلیکول، قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی مخلوط پوسته خارجی پسته + کنجاله سویا و پوسته خارجی پسته + یونجه به طور معنی داری افزایش یافتند .(P<0.05) در آزمایش چهارم، افزودن پلی اتیلن گلیکول به محیط انکوباسیون موجب افزایش معنی دار تولید گاز از پوسته نرم خارجی پسته شد .(P<0.05) به طور کلی، به نظر می رسد این فرآورده از نرخ کند تجزیه در شکمبه برخوردار باشد، زیرا با وجود اینکه مقدار بخش محلول در آب این خوراک در این آزمایش بیش از 50 درصد ماده خشک بود، تنها حدود 20 درصد این فرآورده در اثر انکوباسیون شکمبه ای تا 24 ساعت ناپدید شد. به نظر می رسد درصد اجزای تشکیل دهنده این فرآورده و حضور مواد ضد تغذیه ای چون تانن در این فرآورده بر فراهمی مواد مغذی آن موثر باشد.

در این تحقیق برای بررسی ژنتیکی صفات تولیدی و تولیدمثلی و روند تغییرات آن صفات در سالها، فصول و دوره های مختلف شیردهی و ارزیابی ژنتیکی گاوهای نر و ماده از 785 رکورد تولید شیر و 665 رکورد تولید چربی و اطلاعات تولیدمثلی سالهای 1367 تا 1382 مربوط به 207 راس گاو شیری مزرعه قزلاق پردیس ابوریحان (دانشگاه تهران) استفاده شد. میانگین (± انحراف معیار) تولید شیر (305 روز- 3 بار دوشش- معادل بلوغ) و تولید چربی به ترتیب (±87.7) 6305.6 و (±1.7) 206.1 کیلوگرم برآورد شد. میانگین (± انحراف معیار) فاصله دو زایش، تعداد روزهای غیر آبستن، طول دوره خشکی، سن زایش اول و طول دوره آبستنی به ترتیب 403.2 (±6.7)، 117.5 (±6.8)، 86.8 (±7.3)، 760.3 (±9.7) و 278.1 (±0.7) روز و میانگین تعداد تلقیح به ازای آبستنی (±0.04) 1.8 برآورد گردید. اثر دوره شیردهی بر تولید شیر و تداوم شیردهی و تعداد تلقیح به ازای آبستنی؛ اثر سال زایش بر تولید شیر و چربی، فاصله دو زایش، تعداد تلقیح به ازای آبستنی و سن زایش اول و طول دوره خشکی؛ اثر فصل زایش بر تولید شیر و تعداد تلقیح به ازای آبستنی معنی دار بود. وراثت پذیری و خطای استاندارد تولید شیر و چربی با استفاده از مدل دام یک متغیره با رکوردهای تکرار شده به ترتیب (±0.12) 0.22 و (±0.05) 0.29 برآورد شد. روند ژنتیکی و محیطی صفات تولید از سال 77 تا 82 مثبت بود. با استفاده از روش معادلات مختلط ارزش اصلاحی گاوهای نر و ماده پیش بینی و خانواده های ممتاز از نظر صفات تولیدی مشخص گردید.

در یک طرح چرخشی به صورت مربع لاتین 3×3 تعداد 9 راس گاو شیرده هلشتاین با میانگین روزهای شیردهی 76±12 و وزن زنده 580±48 کیلوگرم به سه تیمار غذایی در سه دوره 21 روزه اختصاص داده شدند. تیمارهای غذایی شامل تیمار شاهد (فاقد تفاله خشک گوجه فرنگی و سیلاژ تفاله گوجه فرنگی)، تیمار 2) حاوی سطح 8% تفاله خشک گوجه فرنگی (بر اساس به ماده خشک) و تیمار 3) حاوی سطح 8% سیلاژ تفاله گوجه فرنگی (بر اساس ماده خشک) بود. تفاله خشک و سیلاژ گوجه فرنگی جایگزین بخشی از سیلاژ جو و کنجاله تخم پنبه شد. استفاده از سطوح 8% تفاله خشک گوجه فرنگی و سیلاژ گوجه فرنگی در جیره گاوهای شیرده اثر معنی داری بر مصرف ماده خشک روزانه، درصد ترکیبات شیر، متابولیت های خونی، نیتروژن آمونیاکی شکمبه و قابلیت هضم ترکیبات مغذی خوراک به روش جمع آوری کود نداشت. تولید شیر در اثر استفاده از تفاله خشک و سیلو شده گوجه فرنگی افزایش معنی دار یافت و به ترتیب از 40.31 کیلوگرم در روز به 41.36 و 41.16 کیلوگرمدر روز رسید که این افزایش در سطح %8 تفاله خشک گوجه فرنگی بیشترین مقدار بود. مدت زمان نشخوار و کل عالیت جویدن تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. pH شکمبه ای در تیمار حاوی سیلاژ تفاله گوجه فرنگی به طور معنی داری بیشتر از تیمار شاهد بود. تست جوانه زنی بر روی دانه های تفاله گوجه فرنگی نشان داد که هیچ یک از بذور جوانه نزدند که احتمالا به دلیل از بین رفتن قوه نامیه آنها تحت تاثیر اعمال حرارت بالا در فرایند تولید رب است. به طور کلی این ماده خوراکی در چنین سطحی (%8-10) می تواند حتی در جیره گاوهای شیرده پرتولید به کار رود و موجب کاهش هزینه تولید بدون اثر منفی بر عملکرد گاوها و تولید آنها شود.

هدف از مطالعه فوق تعیین اثر ویتامین C بر تراکم مواد معدنی استخوان (از جنبه استئوپروزیس) و خصوصیات پوسته تخم مرغ تحت شرایط طبیعی بود. علاوه بر آن همبستگی بین شاخص تراکم مواد معدنی استخوان و خصوصیات پوسته نیز بررسی شد. 192 قطعه مرغ لگهورن سفید 24 هفتگی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار (0، 250، 500 و 750 میلی کرم ویتامین C در هر کیلوگرم جیره) و چهار تکرار بمدت 105 روز مورد استفاده قرار گرفتند. تولید تخم مرغ، شاخص تراکم مواد معدنی استخوان متاتارسوس و خصوصیات پوسته تخم مرغ (ضخامت، وزن و درصد) با مصرف ویتامین C تغییر نکردند. ضریب همبستگی معنی داری بین شاخص تراکم مواد معدنی استخوان و خصوصیات پوسته دیده نشد. ولی ضریب همبستگی معنی دار بین شاخص تراکم مواد معدنی استخوان با وزن تخم مرغ و درصد تولید آن مشاهده گردید .(P<0.05) ضریب همبستگی بین وزن مخصوص تخم مرغ و خصوصیات پوسته نیز بصورت معنی داری مثبت بودند .(P<0.01) نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که استفاده از ویتامین C تراکم مواد معدنی استخوان و خصوصیات پوسته تخم مرغ را در اوج تولید تحت شرایط طبیعی تغییر نمی دهد. علاوه بر آن تولید تخم مرغ تاثیر اندکی بر تراکم مواد معدنی استخوان و خصوصیات پوسته تخم مرغ دارد.

این تحقیق به مدت یک سال بر فیل ماهیان 4 و 5 ساله پرورشی در استخرهای آب لب شور ایستگاه تحقیقات شیلات بافق صورت گرفت. در تحقیق حاضر سعی شد تا به بررسی شاخص های رشد سوماتیک و اثر تیمارهای مختلف غذایی بر طول، وزن و برخی فاکتورهای خونی این ماهیان بپردازیم. تعداد 74 قطعه فیل ماهی در 8 استخر بتنی مدور با 4 نوع جیره غذایی (با سطح پروتئین ثابت 40% و چهار سطح انرژی 400، 425، 450 و 475 کیلوکالری در 100 گرم جیره) تغذیه شدند. در هر فصل، ماهیان مورد زیست سنجی و آنالیز خونی قرار گرفتند. گلوکز توسط دستگاه آنالیز خودکار، کلسیم و منیزیوم به روش اسپکتروفتومتری، سدیم و پتاسیم توسط فیلم فتومتر و هورمون های کورتیزول، تستوسترون، پروژسترون و استرادیول به روش RIA با دستگاه گاماکانتر اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که شاخص های وزن و طول بدن تحت تاثیر جنس قرار نگرفتند اما اثر فصول مختلف اختلاف معنی داری نشان داد. همچنین این شاخص ها به طور معنی داری تحت تاثیر رژیم غذایی قرار گرفتند و با افزایش سطح انرژی بهبود یافتند. از بین فاکتورهای بیوشیمیایی خون در هر دو جنس نر و ماده، تنها منیزیوم ارتباط معنی داری با وزن و طول بدن نشان داد که با افزایش منیزیوم، رشد سوماتیک کاهش یافت. هم چنین هورمون های تستوسترون با وزن بدن و پروژسترون با طول بدن ارتباط معنی داری داشتند، به طوریکه با افزایش تستوسترون و کاهش پروژسترون این شاخص ها افزایش یافتند. شاخص های رشد در هر دو جنس فیل ماهیان پرورشی، دارای همپوشانی بودند. سرعت رشد در فیل ماهیان جوان در هر دو جنس یکسان بود ولی به تدریج با افزایش سن شاخص های رشد سوماتیک فیل ماهیان نر، اندکی افزایش یافت.