پژوهش های علوم دامی ایران
سال:1389 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

به منظور بررسی اثر جایگزینی تفاله چغندر قند بجای جو بر عملکرد و خصوصیات لاشه بره های نر مغانی، آزمایشی در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 5 جیره آزمایشی حاوی سطوح مختلف جایگزینی (0، 25، 50، 75، 100 درصد) تفاله چغندر با جو با استفاده از 30 راس بره با میانگین وزن اولیه 30±2 کیلوگرم و سن 5±0.12 ماهگی به مدت 70 روز انجام شد. جیره ها بر اساس جداول استاندارد غذایی )1985 NRC (متوازن شدند. میانگین ماده خشک مصرفی روزانه بره های تغذیه شده با جیره های حاوی 0، 25، 50، 75 و 100 درصد تفاله چغندر قند (جیره های 1 تا 5) به ترتیب برابر 1.38، 1.48، 1.27، 1.36 و 1.41 کیلوگرم در روز بودند که اختلاف آماری معنی دار نداشتند (p>0.05). میانگین افزایش وزن روزانه بره ها به ترتیب 323، 308، 303، 313 و 301 گرم در روز بود که تفاوت بین این ارقام نیز معنی دار نبود (p>0.05). ضریب تبدیل غذایی بره های تغذیه شده در تیمارهای مختلف آزمایشی 1 تا 5 به ترتیب 3.85، 4.94، 4.54، 4.26 و 4.75 بود. از نظر بازده لاشه بین تیمارها تفاوت معنی داری وجود نداشت (p<0.05). درصد کل چربی لاشه در تیمار حاوی 100 درصد تفاله چغندرقند بالاترین مقدار بود که تفاوت معنی داری با گروه شاهد داشت. در مجموع جایگزینی 75 درصد تفاله بجای جو بهترین عملکرد را نشان داد.

برای تعیین نیاز روزانه دام به علوفه و خوراک باید در هر منطقه وزن واحد دامی موجود در آن و کیفیت علوفه و خوراک در دسترس مدنظر قرار گیرد. این مورد برای تعیین ظرفیت چرایی مراتع امری ضروری است، بر همین اساس در این تحقیق وزن زنده واحد دامی نژاد فراهانی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور 2 گله از این نژاد انتخاب و در شرایط قشلاق و ییلاق در هر گله 30 رأس گوسفند شامل 15 میش 3 تا 4 ساله، 5 رأس بره 9 ماهه، 5 رأس بره 6 ماهه و 5 رأس قوچ 3 تا4 ساله وزن کشی شدند. وزن واحد دامی 42 کیلوگرم بر اساس وزن زنده میش ها برآورد شد و نتایج نشان داد که معادل واحد دامی برای قوچ، بره 9 ماهه و بره 6 ماهه به ترتیب 1.48، 0.6 و 0.52 واحد دامی است. دو جنس میش و قوچ و دو گله 1 و 2 از نظر وزن دام ها با هم در سطح 1 درصد تفاوت معنی دار داشتند. همچنین برای تعیین کیفیت علوفه گیاهی مراتع مورد چرای این نژاد 5 نمونه از هر گونه (با قطع 5 ﭘایه گیاه برای هر نمونه) قابل چرای دام تهیه و درصد پروتئین خام، دیواره سلولی بدون همی سلولز، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی متابولیسمی از طریق تجزیه شیمیایی تعیین گردید. کیفیت علوفه 7 گونه در ییلاق و 10 گونه در قشلاق اندازه گیری شد و مقایسه میانگین به روش توکی در این داده ها نشان دهنده تفاوت معنی دار بین گونه های مختلف از نظر کیفیت علوفه در سطح 5% بود که بیانگر لزوم محاسبه نیاز غذایی واحد دامی بر مبنای کیفیت علوفه است. کیفیت علوفه در دسترس دام نیز بستگی به ترکیب گیاهی مرتع دارد. نیازهای غذایی این نژاد با توجه به شرایط مختلف محیطی از جمله فاصله و شیبی که دام در روز طی می کند 25 درصد بیش از مقدار محاسبه شده با دو روش استفاده از جدول NRC و معادله ماف (1984) برآورد گردیده است. با استفاده از جدول NRC و معادله ماف میزان مورد نیاز روزانه دام به انرژی متابولیسمی به ترتیب 9.6 و 7.5 مگاژول و با توجه به کیفیت علوفه نیاز روزانه هر واحد دامی به علوفه خشک با استفاده از جداول NRC و معادله ماف به ترتیب 1.94 و 1.52 کیلوگرم محاسبه شد.

آزمایشی برای ارزیابی پاسخ جوجه های گوشتی نر و ماده به نسبت های مختلف اسید آمینه ایده آل در دوره رشد (21 تا 42 روزگی) انجام شد. نسبت هایی که برای محاسبه احتیاجات اسیدهای آمینه به کار رفتند شامل (NRC (1994، IICP (Illinoise Ideal Chick Protein)،  FeedstuffوRPAN (Rhone Poulec Animal Nutrition)  بودند، که با یکدیگر و با جیره ذرت و سویا به عنوان جیره کنترل مثبت مقایسه شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل 2×5 انجام شد. تمام جیره ها به صورت نیمه خالص و به صورت هم کالری (3200 کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم) و هم نیتروژن (14.25% پروتئین خام) تهیه شدند. اسید گلوتامیک به عنوان منبع ازت غیر پروتئینی به کار رفت. نتایج نشان داد که افزایش وزن جوجه های نر بطور معنی داری بالاتر از جوجه های ماده می باشد. مقایسات در جوجه های نر نشان داد که جوجه های تیمار کنترل مثبت بالاترین افزایش وزن را نسبت به سایر تیمارها داشتند. در بین نسبت های مختلف، نسبت های IICP بالاترین افزایش وزن را ایجاد کردند. نتایج حاصله در جوجه های ماده نیز نشان داد که تیمار کنترل مثبت بالاترین افزایش وزن را در بین تیمارها به خود اختصاص داد. در جوجه های ماده نیز IICP عملکرد بهتری نسبت به سایر تیمارها نشان داد.

به منظور بررسی اثر جایگزینی تفاله خشک مرکبات به جای جو بر عملکرد گاوهای شیری، تعداد 8 راس گاو شیرده هلشتاین با میانگین روزهای شیردهی 15±75 و وزن زنده 50 ±550 کیلوگرم در قالب یک طرح مربع لاتین 4×4 به چهار تیمار غذایی شامل جیره های حاوی 0، 5، 10 و 15 درصد تفاله خشک مرکبات اختصاص داده شد. طول هر دوره 21 روز شامل 14 روز دوره عادت پذیری و 7 روز دوره نمونه گیری بود. افزایش سطح تفاله مرکبات در جیره اثر معنی داری بر مصرف ماده خشک روزانه نداشت، هر چند با افزایش سطح تفاله، مصرف ماده خشک روند کاهشی نشان داد. قابلیت هضم ماده خشک، دیواره سلولی، چربی خام، تولید شیر و ترکیبات آن، گلوکز پلاسما و نیتروژن اوره ای خون تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. غلظت تری گلیسرید خون گاوها در تیمار 2 و 4 به طور معنی داری بالاتر از تیمار 1 و 3 بود (p<0.05). غلظت نیتروژنی آمونیاکی برای تیمارهای 1، 2، 3 و 4 به ترتیب 20.08، 19.96، 19.53 و 19.01 میلی گرم در دسی لیتر و pH مایع شکمبه 6.45، 6.52، 6.69 و 6.71 بود. زمان مصرف خوراک، زمان نشخوار و کل فعالیت جویدن تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت، هرچند با افزایش سطح تفاله خشک مرکبات در جیره زمان نشخوار و کل فعالیت جوویدن روند افزایشی و زمان مصرف خوراک روند کاهشی داشت. با توجه به عدم کاهش عملکرد دام در اثر جایگزینی تفاله با جو، استفاده از این تولید فرعی مادامیکه توجیهاقتصادی داشته باشد، قابل توصیه است.

این آزمایش به منظور بررسی اثرات سطح استفاده و درجه اشباعیت چربی ها بر میزان انرژی قابل سوخت و ساز حقیقی تصحیح شده برای نیتروژن (TMEn) آن ها در جوجه های گوشتی در سن 42 روزگی انجام شد. چربی حیوانی پیه، روغن پنبه دانه و سه مخلوط از این دو چربی شامل مخلوط 1 حاوی 25 درصد چربی حیوانی و 75 درصد روغن پنبه دانه، مخلوط 2 شامل نسبت مساوی از این دو چربی و مخلوط 3 شامل 75 درصد چربی حیوانی و 25 درصد روغن پنبه دانه در سطوح صفر، 3، 6 و 9 درصد به یک جیره پایه اضافه شدند. میزان TMEn این جیره های آزمایشی و جیره پایه به روش سیبالد تعیین گردید. برای انجام آزمایش 136 قطعه جوجه خروس گوشتی 42 روزه انتخاب شد و هر دو قطعه به یک قفس متابولیکی منتقل گردید. به هر تیمار 4 تکرار 2 قطعه ای اختصاص داده شد. ترکیب اسیدهای چرب و سایر خصوصیات شیمیایی چربیها نیز تعیین شد. نحوه عکس العمل TMEn جیره های آزمایشی در اثر افزایش سطح چربی به صورت خطی بود. میزان TMEn چربی ها با افزایش سطح چربی کاهش یافت. اثر همکوشی که از روی اختلاف مقدار انرژی تعیین شده چربی های مخلوط با مقدار محاسبه شده تعیین می شود در سطوح پایین چربی بیشتر بود. بهترین معادله برای برآورد TMEn با استفاده از 3 پارامتر قابلیت سوخت و ساز حقیقی ماده خشک جیره های آزمایشی، درصد اسید چرب الئیک و میزان انرژی خام چربی حاصل شد.

در این آزمایش ژن های کاندیدای کالپاستاتین، کالپین و بتالاکتوگلوبولین که در صفات مهم اقتصادی نظیر تولید شیر، کیفیت و کمیت گوشت و صفات رشد نقش دارند در گوسفند کردی بررسی شد. از تعداد 100 گوسفند ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند کردی واقع در شیروان بطور تصادفی خونگیری بعمل آمد. استخراج DNA از خون و واکنش زنجیره پلی مراز (PCR) جهت تکثیر ناحیه چند شکل ژن های کالپاستاتین، کالپین و بتا لاکتوگلوبولین انجام گرفت. واکنش های هضم آنزیمی قطعات تکثیر شده ژنهای کالپاستاتین و بتا لاکتوگلوبولین بترتیب بوسیله آنزیمهای محدودگر NcoI و RsaI انجام گردید. فراوانی آللهای M و N ژن کالپاستاتین در این نژاد بترتیب 0.88 و 0.12 و برای آللهای A و  Bژن بتا لاکتوگلوبولین بترتیب 0.51 و 0.49 بدست آمد. برای بررسی چندشکلی های تک نوکلئوتیدی ژن کالپین از روش SSCP استفاده شد و فراوانی آللهای a و b به ترتیب 0.96 و 0.04 بود. آزمون c2 تعادل هاردی - واینبرگ را برای هر سه جایگاه ژنی کالپاستاتین و بتالاکتوگلوبولین و کالپین در جمعیت مورد مطالعه نشان داد. متوسط هتروزیگوسیتی برای جایگاه های ژنی کالپاستاتین، کالپین و بتا لاکتوگلوبولین بترتیب 0.21، 0.08 و 0.50 به دست آمد.

در این پژوهش گوناگونی ژنتیکی هشت نژاد گوسفند ایرانی شامل نژادهای لری بختیاری، ماکویی، مغانی، تالشی، شال، زندی، نایینی و کلکویی با بکارگیری روش ای اف ال پی بررسی شد. از 309 نمونه بررسی شده 121 نوار چندشکل فراهم گردید. میانگین هتروزیگویستی درون نژادی بالا و برابر با 0.2795±0.0255 و هتروزیگویستی میان نژادی بسیار پایین و برابر با 0.0184 بدست آمد. کمترین فاصله ژنتیکی در میان دو نژاد لری بختیاری و ماکویی (0.0151) و بیشترین فاصله ژنتیکی در میان دو نژاد لری بختیاری و تالشی (0.0486) برآورد گردید. جریان ژنی بسیار بالا و برابر با 7.5685 برآورد شد. نمودار خوشه ای بدست آمده از ماتریس تشابه جاکارد و الگوریتم UPGMA چگونگی ارتباط میان تک تک نمونه ها را آشکار کرد. تجزیه به مولفه های اصلی نیز نشان داد که نمونه ها همبستگی بالایی دارند. نمودار خوشه ای بدست آمده از ماتریس فاصله ژنتیکی با روش نااوریب نی (1978) و الگوریتم یو پی جی ام ای با، بازه جغرافیایی و ویژگی های فنوتیپی نژادهای بررسی شده همخوانی میانه ای داشت که ممکن است بازتابی از کوچ های ناشناخته، وجود جریان ژنی و هم خاستگاه بودن این اندوخته های ژنتیکی باشد. همچنین در این بررسی هیچ نشانگر ویژه نژادی یافت نشد.

در این مطالعه تنوع ژنتیکی شش نژاد از گوسفندان ایرانی (سنجابی، کبوده شیراز، ترکی قشقایی، لری، بختیاری و عربی) با استفاده از ده جفت نشانگر میکروساتلایت BM1824, BM8125, MAF33, OarJMP58, MCM527, OarCP34, OarJMP29, MAF214 DYMS1 و (MAF70 بررسی شده است. استخراج DNA با روش تغییریافته استخراج نمکی انجام شد. تکثیر DNA ژنومی به تعداد 45 نمونه از هر نژاد از طریق واکنش زنجیره ای پلیمراز ((PCR صورت گرفت. تمامی ترکیبات مختلف جایگاه - نژاد بجز جایگاه MAF214 در نژاد کبوده شیراز و جایگاه های BM1824، MAF214 ،MCM527 در نژاد سنجابی در تعادل هاردی واینبرگ قرار داشتند. همه آلل های یافت شده در شش نژاد پلی مورف بودند و در 270 راس مطالعه شده برای 10 جایگاه، تعداد 73 آلل مشاهده گردید. هتروزیگوسیتی محاسبه شده بر اساس داده های حاصل از این تحقیق، تنوع ژنتیکی بالائی با میانگین 0.747 تا 0.792 را در شش نژاد گوسفند مورد مطالعه نشان می دهد. در حالیکه تفاوت معنی داری بین هتروزیگوسیتی مورد انتظار مشاهده نشد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که حدود 8 درصد از واریانس کل توسط جزء واریانس بین نژادی و 92 درصد نیز توسط جزء واریانس درون نژادی قابل توجیه است.

در این مطالعه 130 نمونه مدفوع از گوسفندان نژاد کرمانی اطراف کرمان بطور تصادفی گرفته شد. پس از فرآوری و کشت نمونه ها، کلونی های حاصل از نظر مورفولوژی و رنگ آمیزی بررسی شدند و با استفاده از آزمون های بیوشیمیایی، گونه های آنها شناسایی شد. کلستریدیوم های جدا شده 30 درصد نمونه ها را شامل می شدند که عبارت بودند از کلستریدیوم های پرفرینجنس، باراتی، ابسونیوم، بیفرمنتانس، اسپورجنس، لپتوم، اورانتی بوتریکوم، اسپوراسفیریدس، سیمبی زوم، اسکاتولوجنس، راموزوم و سردلی. عمل استخراج DNA بر روی 39 باکتری جدا شده انجام گردید و جهت تعیین تیپ باکتری ها، DNA های استخراج شده با Triplex PCR آزمون شدند. در آخر نوع توکسین و در نتیجه تیپ های این باکتری بر اساس طول قطعه سنتز شده در PCR، شناسایی گردید که از 23 نمونه کلستریدیوم پرفرینجنس که با آزمون های بیوشیمیایی جدا شده بودند، همگی قطعه  324bpرا ایجاد کردند. از این تعداد 5 مورد تیپ B،8 مورد تیپ C و 6 مورد تیپ D تشخیص داده شد.

جهت بررسی نوع عمل آوری کاه و اثر آن بر قابلیت هضم، فراسنجه های اقتصادی و عملکردی دام های پرواری از 18 رأس گوساله نر هلشتاین با میانگین وزنی 224.7±20.5 در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 6 تکرار استفاده شد. جیره 1، 2 و 3 به ترتیب دارای کاه معمولی، کلش عمل آوری شده با 5 درصد اوره (کاه به صورت پرس عمل آوری شد) و کاه عمل آوری شده با 5 درصد اوره بودند. قابلیت هضم ماده خشک (32.7، 46.9 و 46.5 درصد به ترتیب در تیمارهای 1 تا 3) و ماده آلی (30.5، 47 و 45.8 درصد به ترتیب در تیمارهای 1 تا 3) به روش آزمایشگاهی در تیمارهای 2 و 3 دارای اختلاف معنی دار با تیمار 1 بود. افزایش وزن روزانه (698، 881 و 882 گرم به ترتیب در تیمارهای 1 تا 3) و ماده خشک مصرفی روزانه (8.8، 10.2 و 10 کیلوگرم به ترتیب در تیمارهای 1 تا 3) دام های تغذیه شده با کلش یا کاه عمل آوری شده اختلاف معنی داری با گروه شاهد داشت. قیمت تمام شده جیره مصرفی برای یک کیلوگرم افزایش وزن با جیره حاوی کلش عمل آوری شده در مقایسه با جیره حاوی کاه معمولی 910 ریال پایین تر بود. همچنین زمان لازم برای رسیدن به 200 کیلوگرم افزایش وزن با مصرف جیره حاوی کلش عمل آوری شده حدود دو ماه کمتر بود. نتایج این پژوهش نشان داد که با عمل آوری پرس های کاه در وقت و هزینه کارگری صرفه جویی می گردد و در مقایسه با کاه معمولی زمان افزایش وزن کاهش می یابد.

به منظور اثرات تغذیه ای بیکربنات سدیم و تاثیرات مصرف آن بر روی بروز لنگش و عملکرد دام ها تعداد 100 راس گوساله نر هلشتاین با میانگین وزنی 251.75±5.75 در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت 42 روز مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه های مورد آزمایش عبارت بودند از: گروه شاهد، که هیچ گونه ماده افزودنی علاوه بر جیره پایه دریافت نکرده بودند و گروه آزمایشی که دام ها مقدار 50 گرم بیکربنات سدیم به ازای هر راس در روز دریافت کرده بودند. تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان داد که اثر تیمار آزمایشی روی ماده خشک مصرفی (P<0.001)،افزایش وزن در کل دوره (P<0.03) و ضریب تبدیل خوراک (P<0.02) معنی دار بود. همچنین گرایش به معنی داری در میانگین افزایش وزن روزانه (P<0.07) در گروه آزمایشی مشاهده گردید. در مقایسه با گره شاهد، میزان بروز لنگش در گروه آزمایشی (22 درصد در برابر 8 درصد، 2.6=odd ratio) کمتر بود. در کل نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف بیکربنات سدیم می تواند نقش موثری در کاهش بروز لنگش و افزایش سودآوری در واحدهای پرواربندی داشته باشد.

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تغییرات شیمیایی و میکروبی ناشی از پرتودهی با اشعه گاما بر خوراک جوجه های گوشتی بود. در این آزمایش تعداد 12 بسته حاوی خوراک جوجه های گوشتی به وزن یک کیلوگرم مورد استفاده قرار گرفت؛ به طوری که 4 بسته مربوط به جیره غذایی آغازین، 4 بسته مربوط به جیره رشد و 4 بسته مربوط به دوره پایانی بود. پرتودهی با استفاده از 4 دوز اشعه گاما، که شامل صفر، 6.7، 7.7 و 8.7 کیلوگری بود، انجام شد. بر اساس اطلاعات بدست آمده از آنالیز آماری مقایسه بین جیره های پرتودهی شده و جیره شاهد مشخص گردید که تغییرات شیمیایی شامل میزان پراکسید، میزان چربی خام و فیبر خام، از لحاظ آماری معنی دار بود (P£0.05). ولی آنالیز آماری مقایسه بین جیره های پرتودهی شده و جیره شاهد از نظر تغییرات پروتئین خام و خاکستر خام معنی دار نبود (P>0.05). از نظر بار میکروبی جیره های غذایی پرتودهی شده در مقایسه با جیره شاهد فاقد هرگونه رشد باکتریایی در محیط های کشت مربوطه بود.