مطالعات جامعه شناسی
سال:1395 | دوره:8 | شماره:32 |تعداد مقالات:8

پژوهش حاضر با هدف بررسی و سنجش اعتبار و روایی آزمون کیفیت زندگی (SF-36) در بین سالمندان ایرانی در سال 1395 به اجرا درآمده است. روش این پژوهش از نوع توصیفی است. نمونه تحقیق شامل 763 نفر از سالمندان مرد و زن مناطق هشت گانه شهرداری اهواز می باشد. با روش سنجش اعتبار درونی و همگنی آیتم ها اعتبار آزمون مورد تایید قرار گرفته و با روش تحلیل عوامل چند متغیره، همسانی درونی فاکتورهای آزمون پذیرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین سلامت عمومی و کیفیت زندگی سالمندان بیشترین رابطه معناداری وجود دارد و به ترتیب خستگی یا نشاط و سلامت روانی و درآخر عملکرد اجتماعی در کیفیت زندگی سالمندان از نقش موثر تری برخوردارند و رابطه معنادار بودن را تایید می کنند. بر طبق یافته ها مشخص شدکه سلامت عمومی یکی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار برحوزه های مختلف کیفیت زندگی سالمندان است، یعنی زمانی که سالمندان از سلامت عمومی بالایی برخوردارند زندگی مطلوب تر و بهتری خواهند داشت و بالعکس.

هدف این تحقیق تعیین رابطه بین پایگاه هویت و سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز می باشد. روش تحقیق پیمایش و تکنیک جمع آوری داده ها پرسشنامه های استاندارد بوده است. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در ترم تابستانی 95-1394 بوده است که تعداد 5146 نفر بوده، که بر اساس فرمول مورگان تعداد نمونه 355 نفر انتخاب شده که از این میان 234 زن و 112 مرد بودند. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه ای است. یافته های تحقیق نشان می دهدکه دانشجویان این دانشگاه ازسرمایه اجتماعی بالایی برخوردارند. پایگاه هویت غالب دربین دانشجویان این دانشگاه هویت زود تحقیق پذیر می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده صاحبان پایگاه های هویتی مختلف از لحاظ میزان سرمایه اجتماعی تفاوت معناداری ندارند. متغیرهای جنسیت و وضعیت تاهل در تعیین میزان سرمایه اجتماعی نقش تعیین کننده داشتند، به این معنی که چون وضعیت تاهل دانشجویان باعث حس مسئولیت پذیری آنان در قبال فرزندان و همسران شان می شود، بنابراین وضعیت تاهل و جنسیت در تعیین میزان سرمایه اجتماعی نقش تعیین کننده ای داشتند. اما در نوع پایگاه هویت تفاوت معناداری نداشتند. در بین دانشجویان دانشکده های مختلف از نظر میزان سرمایه اجتماعی و پایگاه هویت تفاوت معناداری مشاهده گردید.

در عصر حاضر، فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی که موجب کمرنگ شدن مرزهای مکانی و زمانی شده اند، موجد گسترش ارزش های فردی در میان فرهنگ هایی است که امکان ارائه بیشتر این ارزش ها را در جهان دارند. شبکه های اجتماعی مجازی هم چون فیس بوک از مهم ترین ابزارهای ترویج این قبیل ارزش های فرهنگی در گستره جوامع هستند. در نوشتار حاضر تاثیر شبکه اجتماعی فیس بوک بر مدگرایی دختران و زنان شهر تبریز مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته در بین زنان 15 تا 45 سال شهر تبریز در سال 1393 با تکیه بر نظریه های ساخت یابی گیدنز، کاشت و استفاده و رضایت مندی انجام شده است. روش نمونه گیری، نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای است. یافته های پژوهش حاکی از آن هستند که بین مدت زمان عضویت کاربران در فیس بوک، میزان استفاده از فیس بوک، استفاده هدف مند از فیس بوک، میزان مشارکت و فعال بودن کاربران در فیس بوک و مدگرایی رابطه معنادار مثبتی وجود دارد و این شبکه اجتماعی در گرایش به مدگرایی در میان زنان و دختران نقش چشم گیری ایفا می کند.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه رابطه بین مصرف رسانه ای نسل جوان و نگرش به فرهنگ ایثار و شهادت انجام گرفته است. نمونه این پژوهش از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین دانش آموزان مدارس ناحیه 4 تبریز انتخاب گردیده است. حجم نمونه آماری مطابق فرمول کوکران 366 نفر تعیین شد. روش جمع آوری اطلاعات به شکل میدانی و از طریق پرسشنامه های محقق ساخته برای سنجش نگرش نسبت به فرهنگ ایثار و شهادت و پرسشنامه دیگر برای سنجش میزان مصرف رسانه ای دانش آموزان می باشد. نتایج نشان داد که بین میزان مصرف رسانه ای دانش آموزان و نگرش مثبت آنان نسبت به فرهنگ ایثار و شهادت رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج حاکی از آن است که هر قدر که میزان مصرف رسانه ای افراد بالاتر می رود نگرش مثبت آنان به فرهنگ ایثار و شهادت پایین می آید.

تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فرهنگی با میزان نشاط اجتماعی می پردازد. جامعه آماری پژوهش را کودکان و نوجوانان 18-12 سالِ مقیم مراکز تحت حضانت بهزیستی و کودکان و نوجوانان تحت حضانت اقوامِ شهر تبریز تشکیل می دهند. که تعداد آن ها 890 می باشد، که 800 نفر، تحت حضانت اقوام و 90 نفر نیز تحت حضانت بهزیستی بودند. از بین آن ها تعداد 333 نفر با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. با توجه به مفهوم سازی انجام شده از نشاط اجتماعی و رابطه آن با سرمایه فرهنگی و اجتماعی، هشت فرضیه جهت آزمون ارائه گردید. جهت آزمون فرضیه ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی تست و رگرسیون خطی چند متغیره استفاده گردید. نتایج فرضیه ها نشان داد که؛ بین میزان سرمایه فرهنگی و هم چنین سرمایه اجتماعی با نشاط اجتماعی کودکان تحت حضانت بهزیستی و اقوام رابطه معنی داری وجود دارد. بین سن و میزان سرمایه اجتماعی هر دو گروه از کودکان رابطه معنی دار گزارش نشد. میزان سرمایه اجتماعی بر اساس جنسیت، در بین کودکان تحت حضانت اقوام تفاوتی نداشته، اما در بین کودکان بهزیستی تفاوت معنی داری وجود داشت. به طوری که در بین پسران، بیشتر از دختران می باشد. در بررسی رابطه بین سن و میزان نشاط اجتماعی در بین کودکان اقوام معنی دار نبوده، اما در بین کودکان بهزیستی رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد. هم چنین در بررسی رابطه بین سن و سرمایه فرهنگی در بین کودکان هر دو گروه رابطه معنی دار وجود داشت. اما میزان سرمایه فرهنگی هردو گروه از کودکان تفاوت معنی دار بین دختران و پسران وجود نداشت. میانگین میزان نشاط اجتماعی کودکان تحت حضانت اقوام 18/39 درصد و در سطح متوسط به پایین و میانگین میزان نشاط اجتماعی در بین کودکان تحت حضانت بهزیستی 39/24 درصد و در سطح پایین گزارش شد. به عبارتی میزان نشاط اجتماعی در بین کودکان تحت حضانت اقوام با اختلاف 15 درصدی، نسبت به کودکان تحت حضانت بهزیستی بالاتر می باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تایید اهمیت مولفه های حرفه ای تدریس علوم اجتماعی در آموزش و پرورش مقطع متوسطه مناطق تسوج، شبستر و صوفیان انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را 45 نفر از معلمان علوم اجتماعی مقاطع متوسطه اول و دوم مناطق تسوج، شبستر و صوفیان تشکیل می-دهند. با توجه به محدود بودن جامعه آماری (حدود 45 نفر)، 40 نفر از معلمین علوم اجتماعی مقاطع متوسطه اول و دوم مناطق تسوج، شبستر و صوفیان به عنوان نمونه انتخاب شدند. در واقع شیوه نمونه-گیری تصادفی ساده بوده است. ابزار مورد استفاده پژوهش، پرسشنامه های محقق ساخته می باشدکه روایی آن، توسط متخصصان علوم اجتماعی و علوم تربیتی احراز شد و پایایی آن از طریق الفای کرونباخ به مقدار 84/0 احراز شد. شیوه تجزیه تحلیل آماری، تحلیل عاملی تاییدی می باشد و نتایج تحقیق نشان داد که مولفه های تلفیقی بودن، ارزش محور بودن، درگیر بودن، معنادار بودن و چالش برانگیز بودن به ترتیب مولفه های مهم و اساسی در تدریس علوم اجتماعی می باشند. نتایج این تحقیق می تواند برای معلمان در تدریس علوم اجتماعی مقطع متوسطه راهگشا باشد.

مقاله حاضر به مطالعه نقش فرهنگ سیاسی بر شکل گیری و تکوین جریان های تکفیری و سلفی در خاورمیانه، به صورت مطالعه موردی عراق و سوریه پرداخته است. متغیر های مطرح شده در این پژوهش عبارت است از: فرهنگ سیاسی سنتی، تبعی و شکل گیری و تکوین جریان سلفی و تکفیر ی می باشد. تبیین نقش فرهنگ سیاسی بر شکل گیری و تکوین جریان های تکفیری و سلفی درخاورمیانه به خصوص جوامع عراق و سوریه؛ تبیین مولفه های فرهنگ سیاسی در جوامع خاورمیانه؛ تبیین صورت بندی و ساختار اجتماعی و فرهنگی جوامع عراق و سوریه؛ تبیین خاستگاه اجتماعی پیدایش داعش؛ از اهداف این تحقیق می باشد. چار چوب نظری تحقیق برمبنای مطالعه و بررسی مفاهیم هم چون فرهنگ سیاسی، فرهنگ سیاسی خاورمیانه و اندیشه های جریان تکفیری و سلفی، تعریف گردید. مطالعه موردی در این تحقیق روی جریانات تکفیری و سلفی در عراق و سوریه صورت گرفته است. بازه زمانی تحقیق مربوط به پس از اشغال عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین در سال 2003 تا به حال و تحولات سیاسی و اجتماعی سوریه، پس از مرگ حافظ اسد در سال 2000 و روی کار آمدن بشار اسد در نظر گرفته شده است.

نخستین هدف طراحان مد در تمامی کشورها کسب درآمد بیشتر و ایجاد جامعه ای مصرف گرا است. اگر سیاست مدارانی در اروپا و آمریکا، از این سیاست ها حمایت می کنند به علت در اختیار گرفتن افکار و محدود کردن آینده نگری خصوصاً جوانان و مشغول کردن ایشان به فرعیات زندگی و توجه نکردن به اتفاقات سیاسی و اجتماعی است. تحقیق حاضر، با روش کمی انجام شده و اطلاعات با استفاده از توزیع پرسشنامه دربین مراجعین به مجتمع های فرهنگی بنیاد رودکی در فاصله سنی 35-18 سال، تعداد جامعه نمونه 210 پاسخگو بوده است؛ صورت پذیرفته است. در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخت با روایی 84/0 درصد بین جامعه نمونه توزیع شده است، یافته های پژوهش نشان داده ا ند تاثیر پذیری جامعه آماری از تبلیغات و مدهای موجود درشبکه های اجتماعی در روند انتخاب و اولویت بندی ظاهر خود و زندگی شان است. این تحقیق از شامل دو فرضیه اصلی و هفت فرضیه فرعی است؛ میزان پیگیری فرد درباره آخرین نوع لباس، مدل مو، آرایش صورت، وضعیت اندام، نوع تفریح و فعالیت های اوقات فراغت، نوع خوراک، عقاید و. . . را بررسی مولفه های متغیر مستقل عضویت در شبکه بر میزان مدگرایی رابطه وجود دارد و در فرضیه های فرعی مولفه های رفتار آگاهانه و عملکرد شغلی برمیزان مد گرایی در میان جوانان دارای رابطه معنا داری است و لیکن مولفه های جنسیت، تاهل، رشته تحصیلی و نیز میزان سواد رابطه معنا داری با مدگرایی ندارند.