توسعه آموزش جندی شاپور
سال:1394 | دوره:6 | شماره:3 |تعداد مقالات:13

با توجه به چالش های نظام سلامت و در راستای اهداف و سیاست های آموزشی و پژوهشی کلان کشور (سیاست های کلی سلامت 2014 و سند چشم انداز ایران 2004) و با استفاده از امکانات و دانش موجود، به منظور تربیت پزشکان حاذق، با مسوولیت و پاسخگو و نیز در جهت یاددهی و یادگیری بر مبنای اصول اخلاق پزشکی و تعهد حرفه ای پزشکی (کوریکولوم های آموزش تخصصی 2008)؛ و با توجه به اینکه طبق مطالعات « به نظر می رسد که برنامه های دکترای تخصصی در شکل فعلی آن با توجه به رسالت، محتوا و طول دوره، پاسخگوی تمام نیازهای کشور نمی باشد» (صادقی راد، 2009) ارائه ی روشی نوین در آموزش، پسخوراند و ارزیابی میزان عمل به آموخته ها به دستیاران کشیک در بخش های بالینی برای تامین، حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه ضروری به نظر می رسد.

با عنایت به اهمیت شغل پزشکی و رسالت دانشگاه در تربیت پزشکان کارآمد، پرتوان و متعهد، در این تحقیق عوامل اثرگذار در فرآیند تحصیلی دانشجویان پزشکی در عصر کنونی بررسی گردید. این مطالعه در بین ١ ١ ٠ نفر از دانشجویان رشته ی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام و با استفاده از پرسش نامه ی محقق ساخته با مقیاس لیکرت مورد ارزیابی قرار گرفت. گزینه های مهم تاثیرگذار در فرآیند تحصیلی به دو دسته ی عوامل درونی و بیرونی تقسیم شدند. از ١ ١ ٠ نفر دانشجوی پزشکی، ٥ ٧ درصد مونث و بقیه مذکر بودند. این مطالعه نشان داد از عوامل درونی موثر، میزان علاقه به رشته ی تحصیلی قبل از انتخاب رشته در ٥ / ٨ ٥ درصد و امیدواری به امکان خدمت به مردم ٢ / ٨ ٨ درصد زیاد و خیلی زیاد بود. در مورد عوامل بیرونی، رضایتمندی دانشجویان از نحوه ی آموزش ٣ ٠ درصد و سطح علمی اساتید ١ / ٤ ٩ درصد خیلی زیاد و یا زیاد بود و ارائه ی پکیج آموزشی توسط مدرس برای هر واحد درسی ٨ /٨ ١ درصد نقش خیلی زیاد و زیاد در فراگیری داشته است. این مطالعه نشان داد که فرایند تحصیلی دانشجویان با عوامل درونی ارتباط مستقیم معناداری دارد. از عوامل بیرونی استفاده از پکیج آموزشی مناسب به صورت اثر معنادار مثبت بوده و موجب کاهش زمان و هزینه می گردد.

آموزش مهارت های ارتباطی، مسوولیت پذیری، احترام، آگاهی از خود و تفکر انتقادی از شاخص های مهم تغییر رفتارهای یادگیری در روش های نوین است. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر دو روش آموزش CBL (یادگیری مبتنی بر زمینه) و سنتی بر یادگیری، نگرش، رفتار و تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری مقطع کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در سال 1393 بود. این مطالعه، یک پژوهش نیمه تجربی قبل و بعد با گروه کنترل می باشد. واحدهای پژوهش، دانشجویان ترم آخر پرستاری بودند. نمونه ها به صورت تصادفی به دو گروه CBL و سنتی تقسیم شدند. روش جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ی استاندارد ارزشیابی رفتار و نگرش دانشجو بود که قبل و بعد از مداخله توسط دانشجویان تکمیل شد. در گروه CBLمیانگین نمره ی رفتار، نگرش و تفکر انتقادی پس از مداخله افزایش یافت، ولی در گروه سنتی ارتباط آماری معناداری بین میانگین نمره ی رفتار، نگرش و تفکر انتقادی دانشجویان قبل و بعد از مطالعه به دست نیامد، ولی میانگین نمره ی یادگیری بعد از مداخله در گروه CBL و سنتی نسبت به قبل از مطالعه افزایش یافته بود که از نظر آماری معنا دار بود. با توجه به نتایج این مطالعه که نشان داد به کارگیری روش CBL از نظر افزایش احترام، خودآگاهی و خودارزشیابی، مهارت های ارتباطی، مسوولیت پذیری، تفکر انتقادی و افزایش انگیزش و نمره ی یادگیری نسبت به روش های سنتی مفید می باشد؛ بنابراین نتیجه می گیریم که این روش ها منجر به افزایش انگیزه ی یادگیری در دانشجویان، به کارگیری تئوری در بالین و ارتقای مراقبت از بیمار می شوند.

آینده برای جوانان نیز یکی از دغدغه های مهم فکری است که با اهداف، امیدها و ترس های آن ها آمیخته است. امروزه با صنعتی شدن جوامع، آینده ی جوان از لحاظ شغلی و ازدواج به تعویق افتاده است. هدف مطالعه ی حاضر، بررسی اثر غیر مستقیم ادراک از سبک های فرزندپروری مادر و پدر بر جهت گیری آینده ی دانشجویان پزشکی با واسطه گری متغیر سبک های هویت بود. پژوهش حاضر از نوع طرح های علی و هدف از آن، کشف روابط علی ممکن بین متغیرها است. بدین منظور، 386 نفر (200 مرد و 186 زن) از دانشجویان سال پنجم، ششم و هفتم دانشگاه علوم پزشکی ایران به طور تصادفی انتخاب شدند و به سه پرسش نامه ی سبک های هویت برزونسکی، سیاهه ی مسیر زندگی آینده و سیاهه ی مادر پدر پاسخ دادند. برای آزمون مدل ها و فرضیه های پژوهش و تعیین روابط علی بین متغیرها از روش تحلیل مسیر استفاده با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شده است. تحلیل آماری داده ها نشان داد که نقش واسطه ای سبک هویت اطلاعاتی بین خودمختاری مادر و پذیرش پدر بر جهت گیری رفتاری (27/ 0، 25/ 0)، شناختی (21/ 0، 10/ 0) و انگیزشی (36/ 0، 32/ 0) معنادار است. نتایج پژوهش نشان داد از میان ادراکات از سبک ای فرزندپروری تنها ادراک از سبک ای مادر (خودمختاری و پذیرش) می واند پیش ینی کننده ی سبک هویت (اطلاعاتی) و مولفه رفتاری جهت یری آینده باشد. این دو بعد، با سبک هویت اطلاعاتی، رابطه ی معنادار دارند. به عبارت دیگر، جوانانی که مادران آنان از سبک فرزندپروری خودمختاری بیشتر و پذیرش کمتر استفاده می کنند، بیشتر از سبک هویت اطلاعاتی استفاده می-کنند. در تبیین این یافته می توان گفت مشارکت جوان در تصمیم گیری، او را به جستجوگری برای یافتن گزینه های مناسب هدایت می کند.

این مطالعه به منظور بررسی و مقایسه ی میزان استرس، افسردگی و هوش هیجانی در دانشجویان رشته های علوم پزشکی و دانشجویان رشته های فنی-مهندسی انجام شد. این مطالعه ی مقطعی بر روی 383 نفر از دانشجویان سال های اول تا سوم رشته های پزشکی، دندان پزشکی، پرستاری، مهندسی کامپیوتر، الکترونیک و مواد که به صورت تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شده بودند (از هر رشته 60 نفر)، انجام شد. جهت سنجش از پرسش نامه های هوش هیجانی شوته (33SSEIT-)، استرس کسب شده (10PSS-) و افسردگی بک (21BDI-) استفاده شد و داده ها با استفاده از آزمون های معنادار بودن ضریب همبستگی پیرسون، مجذور کای و t گروه های مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میانگین نمره ی هوش هیجانی در کل جمعیت مورد مطالعه 4/ 13± 4/ 121، میانگین نمره ی استرس تجربه شده 8/ 6± 5/ 17، و میانگین نمره ی افسردگی آزمون بک 7/ 8± 28/ 10 به دست آمد. همبستگی منفی و معنادار بین هوش هیجانی و استرس (r =-0. 417، p = 0. 01) و هوش هیجانی و افسردگی (r =-0. 372، p = 0. 01) مشاهده شد. بین دانشجویان رشته های مختلف از لحاظ هوش هیجانی، استرس و افسردگی اختلاف معناداری مشاهده نشد (p> 0. 05). همچنین رابطه ی بین سن، جنس، وضعیت تاهل و سطح تحصیلات با هوش هیجانی، استرس و افسردگی نیز معنادار نبود (p> 0. 05). می توان نتیجه گرفت که هوش هیجانی در کاهش استرس و افسردگی دانشجویان موثر است و تفاوتی در این مولفه ها بین دانشجویان علوم پزشکی و فنی-مهندسی وجود ندارد.

محیط رقابتی دنیای امروز و توسعه ی علم و فن آوری، استفاده از آموزش الکترونیکی را در جامعه ی بشری امری اجتناب ناپذیر کرده است. در یک دهه ی اخیر، وجود چالش هایی از قبیل تقاضای روزافزون آموزش عالی، عدم کفایت بودجه، کمبود اعضای هیات علمی تمام وقت و عدم محدودیت جغرافیایی آموزش الکترونیکی مورد توجه قرار گرفته است؛ به طوری که روش های سنتی آموزش، دیگر قادر به پاسخگویی به نیازهای آموزشی مادام العمر فراگیران نیست. با علم به این موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر توسعه ی آموزش الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان انجام گرفت. برای دستیابی به این هدف، از بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال تحصیلی 1391-92، نمونه ای به حجم 170 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب گردید. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه ی عوامل موثر بر یادگیری الکترونیکی عنایتی و همکاران استفاده شد که روایی و پایایی آن آزمون تایید گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های آمار توصیفی و استنباطی مرتبط نظیر میانگین، انحراف معیار، آزمون تی مستقل و آنووا استفاده شد. یافته ها نشان داد که از نظر دانشجویان، تمامی محورهای مورد بررسی در آموزش الکترونیکی موثر بود. همچنین تاثیر عوامل و محورهای مورد بررسی در توسعه ی آموزش الکترونیکی به ترتیب اولویت عبارت است از: زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، ارتباطات اجتماعی و فنون همکاری، محتوای تدریس و مفاد آموزشی، شیوه ی ارزیابی فراگیران، رشته های آموزشی، و در نهایت شیوه ی جذب دانشجو. همچنین بین دیدگاه دانشجویان در زمینه ی عوامل موثر بر آموزش الکترونیکی برحسب جنسیت، مقطع تحصیلی و نوع دانشکده، تفاوت معناداری یافت نشد (p value>. /05). بنابراین می توان گفت تمامی عوامل و محورهای مورد بررسی، بر توسعه ی آموزش الکترونیکی تاثیرگذار بودند و از این میان، زیرساخت های سخت افزاری و نرم افرازی، ارزشمندترین عوامل در زمینه ی آموزش الکترونیکی بودند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع و مشکلات آموزشی و رفاهی اعضای هیات علمی و دستیاران علمی دانشگاه پیام نور استان خوزستان انجام گرفته است. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی دستیاران و اعضای هیات علمی دانشگاه پیام نور استان خوزستان در سال 1390 بودند، که با روش نمونه گیری تصادفی ساده، 120 نفر از بین آن ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامهی محقق ساخته بود. روایی صوری آن با استفاده از نظر متخصصان و پایایی به روش آلفای کرانباخ، 92 /0 برای کل به دست آمد. یافته های پژوهش در 5 خرده مقیاس نشان داد که بیشترین مشکلات دو گروه دستیابی به مهارت حرفه ای (5/ 1= )، در مرحله ی بعد دستیابی به دانش جدید (77/ 1= ) در مراتب بعدی به ترتیب امکانان رفاهی (87/ 1= )، ساختار آموزشی (8/ 2= ) و مشکلات سازمانی (64/ 3= ) بود. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین نظر آن دو در حیطه ی دستیابی به دانش جدید وجود داشت (01 /0>P و 51 /2=t). شواهد و نتایج این پژوهش نشان داد که دانشگاه پیام نور استان خوزستان، تلاش ناموفقی در فراهم کردن امکان دستیابی به دانش جدید و دسترسی به مهارت های حرفه ای داشته است و در زمینه ی فراهم کردن امکانات رفاهی نیز ناموفق بوده است. ساختار سازمانی و مقررات دانشگاه از موانع ارتقای جامعه ی مورد بررسی بود.

با توجه به شیوع بالای بیماری سالک و مطالعات محدود در زمینه ی آموزش رابطین سلامت از طریق مدل های آموزشی در رابطه با بیماری سالک، مطالعه ی حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه ی آموزشی مبتنی بر مدل بزنف بر ارتقای عملکرد آموزشی رابطین سلامت در رابطه با پیشگیری از بیماری سالک انجام شد. در این مطالعه ی نیمه تجربی آینده نگر که در سال 1392 در شهرستان جاجرم انجام شد، 60 رابط بهداشتی به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تجربی و شاهد تقسیم شدند. مداخله ی آموزشی مبتنی بر مدل بزنف طراحی و اجرا شد. قبل و 3 ماه بعد از مداخله، داده ها به وسیله ی پرسش نامه ای که روایی و پایایی آن مورد تایید بود، جمع آوری و به کمک نسخه ی 16 نرم-افزار SPSS و با استفاده از آزمون های کای اسکویر، تی زوج، تی مستقل، من ویتنی و ویلکاکسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میانگین نمره ی آگاهی، نگرش، قصد رفتار و رفتار در گروه تجربی 3 ماه بعد از مداخله ی آموزشی به طور معناداری افزایش یافته است، اما میانگین نمره ی عوامل قادرکننده افزایش معناداری نداشته است. میانگین نمره ی آگاهی و رفتار در گروه شاهد تغییر معنا داری نداشته است، اما میانگین نمره ی نگرش، قصد رفتار، عوامل قادرکننده و رفتار در گروه شاهد به طور معناداری کاهش یافته است (p<0. 05). در این مطالعه، کارایی برنامه ی آموزشی بر اساس الگوی بزنف بر روی تغییر رفتار آموزشی رابطین نشان داده شد. لذا پیشنهاد می شود جهت آموزش رابطین بهداشتی در رابطه با بیماری سالک از مدل بزنف استفاده شود.

به دنبال رشد روزافزون فن آوری اطلاعات، روش های سنتی آموزش که در حال حاضر اجرا می شوند به تنهایی پاسخ گوی نیازهای آموزشی کارکنان سازمان های امروزی نمی باشند. این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی در آبان ماه سال 1393 و به منظور بررسی میزان رضایتمندی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز پیرامون دوره های آموزش ضمن خدمت مجازی در سه مقوله ی رضایت از محتوا، رضایت از روش ارائه ی دوره ها و رضایت از برنامه ی آموزش مجازی صورت گرفته است. از 1052 نفر جامعه ی مورد پژوهش، نمونه ای به حجم 211 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و برای جمع-آوری اطلاعات از پرسش نامه ی استاندارد شده که بر اساس مقیاس لیکرت تنظیم شده بود، استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آمارهای توصیفی درصد فراوانی، مد، میانگین و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون t مستقل در نسخه ی 21 نرم افزار آماری SPSS استفاده گردید. بیشترین میزان رضایتمندی از برنامه ی آموزش مجازی با میانگین رضایتمندی 4. 17 (از حداکثر نمره ی 5) و با 80. 65 درصد موافق و کمترین آن مربوط به رضایت از محتوای دوره های آموزشی با میانگین رضایتمندی 3. 76 و با 69. 43 درصد موافق بود. متغیرهای زمینه ای نظیر سابقه ی کار، نوع استخدام، مدرک تحصیلی و جنسیت، تاثیری بر رضایت کارکنان از شرکت در دوره های آموزش مجازی نداشت. لذا با توجه به رضایت قابل توجه کارکنان از دوره های آموزشی مجازی، لزوم برنامه ریزی جدی در خصوص استقرار نظامی متناسب، جهت پیاده سازی کامل این شیوه، ضروری به نظر می رسد.

به طورکلی مطالعات گوناگونی در ارتباط با نگرش دانشجویان در خصوص نقش پاورپوینت در آموزش انجام شده است و همیشه این دغدغه وجود دارد که یک مدرس در طراحی یک پاورپوینت چه استانداردهایی را باید رعایت کند. لذا هدف از این مطالعه، ارزیابی کیفیت اسلایدهای پاورپوینت به کار رفته در کلاس های تئوری اعضای هیات علمی دانشکده ی دندانپزشکی بابل بوده است. در این مطالعه ی مقطعی تمامی اعضای هیات علمی دانشکده ی دندانپزشکی بابل با سابقه ی تدریس بین 2 ماه تا 20 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسش نامه جمع آوری شد. از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و درصد شمارش موارد در هر متغیر برای یافتن شاخص های مرکزی استفاده شد و به منظور بررسی اثر متغیرهای جنس، سابقه ی تدریس بر سوالات موجود در پرسش نامه از آزمون های غیرپارامتریک مان ویتنی استفاده شد. سطح معناداری 05/0p< در نظر گرفته شد. 46% از افراد مورد مطالعه مرد و 54% از آن ها زن بودند و سن شان بین 60-27 سال با میانگین 56/ 7± 94/ 37 بود. در بررسی سوالات کمی، میانگین نمره ی اساتید 2. 76± 12. 13 از 20 شده است و ارتباط معناداری بین آن با جنسیت (05/ 0p) نتایج مطالعه نشان داد که کیفیت اسلایدهای پاورپوینت به کار رفته در کلاس های تئوری اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل در حد نسبتاً مطلوب قرار دارد. برای تمامی اعضای هیات علمی برگزاری کارگاه هایی از این نوع به طور دوره ای لازم و ضروری می باشد.

مهارت های تفکر انتقادی در آموزش پزشکی هدف غایی بوده و دانشجویانی که منتقدانه تفکر می کنند کمتر به قضاوت های غلط می پردازند و بیشتر بر حیطه ی بالین متمرکز می شوند که خود می تواند خلا میان آموزش تئوریک و بالینی را کاهش دهد. لذا هدف از این مطالعه، بررسی مقایسه ای مهارت تفکر انتقادی در دانشجویان دانشکده ی پرستاری می باشد. این پژوهش توصیفی-تحلیلی بر روی کل دانشجویان کارشناسی پیوسته پرستاری دانشکده ی پرستاری بروجن به تعداد 60 نفر انجام شد. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه های اطلاعات دموگرافیک و تفکر انتقادی کالیفرنیا استفاده شد. اطلاعات در نسخه ی 16 نرم افزار SPSS با استفاده از تست های آماری توصیفی و تحلیلی کای دو و ANOVA و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد میانگین نمره ی تفکر انتقادی دانشجویان 075/ 4± 883/ 8 می باشد. کمترین نمره مربوط به دانشجویان ترم دوم (589/ 4± 166/ 8) و بیشترین نمره مربوط به دانشجویان ترم هشتم (419/ 3± 769/ 9) بود که این اختلاف از نظر آماری هم معنادار بود (p<0. 05). از بین زیرگروه های تفکر انتقادی، استدلال قیاسی از میانگین بالاتری برخوردار بود (011/ 2± 766/ 4). با اینکه تفکر انتقادی بخش ضروری صلاحیت حرفه ای پرستاری است، نتایج این مطالعه، نشان دهنده ی ضعف این مهارت در دانشجویان پرستاری می باشد. با توجه به اینکه افزایش قابل توجهی در میزان مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان ترم آخر صورت نگرفته است، این موضوع می تواند نشانگر ضعف کلی در زمینه ی پرورش تفکر انتقادی در برنامه های آموزشی باشد.