افق های زبان
سال:1399 | دوره:4 | شماره:2 (8) |تعداد مقالات:12

با در نظرگرفتن اعتبار به عنوان یک مفهوم واحد، این تحقیق اعتبار سازه ای آزمون زبان انگلیسی وزارت بهداشت را مورد بررسی قرار داد. به این منظور، ابتدا تحلیل پرسش، تحلیل پایایی، همبستگی پرسش به کل آزمون پیش از انجام تحلیل عامل بر روی نمرات 987 شرکت کننده در آزمون انجام گرفت. با اینکه دریافتیم آزمون از پایایی بالایی برخوردار است، اما تحلیل پرسش و همبستگی پرسش به کل آزمون نشان داد که تعداد 28 سوال دارای ایراد هستند. در مرحله بعد، با اجرای دو آزمون تحلیل موازی هرن و روش جزیی حداقل میانگین ولیسر برروی داده هایی که ازطریق تحلیل پرسش مورد غربالگری قرار گرفته بودند، تحلیل عاملی انجام شد. تحلیل موازی، تعداد مولفه ها را بیش از حد معمول نشان داد. اما آزمون جزیی حداقل میانگین نتایجی با 2 تا 7 مولفه را نشان داد. اگرچه نتیجه چهار مولفه ای آزمون جزیی حداقل میانگین در نگاه اول منطقی تر به نظر می رسید، اما نتایج کلی چندان راضی کننده نبود. نوزده پرسش بر هیچ مولفه ای بارگذاری نکردند و الگوی واضحی از بارگذاری برروی مولفه ها برای بسیاری از پرسش ها یافت نشد. این نتایج را می توان شاهدی بر کاستی اعتبار سازه ای آزمون زبان انگلیسی وزارت بهداشت دانست.

یکی از دغدغه های اصلی بسیاری از ملت ها در حاشیه قرار گرفتن زبان آنها ا ست. عوامل بسیاری می تواند زبان های بومی را درمعرض خطر قراردهد ازجمله، جهانی شدن، اهداف سلطه طلبانه مانند استعمارگری و فقدان برنامه ریزی و سیاست مناسب زبانی درسطح ملی و بین المللی. پژوهش حاضر، جستاری قوم نگارانه است برای بررسی وضعیت زبان فارسی درمقایسه با زبان انگلیسی در میان جامعه ای از هندیان مقیم ایران. داده های این پژوهش کیفی ازطریق مصاحبه های شبه ساختارمند با هجده نفر از معلمان و والدین دانش آموزان مدرسه سفارت هند در تهران، انجام مشاهدات میدانی یک ساله در این مدرسه، یادداشت برداری با جزییات دقیق و بررسی کلی منابع آموزشی فارسی و انگلیسی این مدرسه جمع آوری شد. تحلیل موضوعی داده ها حاکی از آن بود که زبان انگلیسی بالاترین جایگاه زبانی را در میان اعضای این جامعه دارد. این در حالی است که از یک سو اعضای این جامعه، برای رفع نیازهای آموزشی و ارتباطی خود در مدت اقامت در ایران به زبان فارسی نیاز مبرم دارند و از سوی دیگر، قانون مدارس اتباع خارجی ایران آموزش باکیفیت زبان فارسی و نظارت بر حسن اجرای آن را در مدارس اتباع غیرایرانی الزام آور دانسته است. این پژوهش نشان می دهد که چگونه ذهنیت به جامانده از دوره پسااستعمار و سیطره زبان انگلیسی به شیوه نواستعماری موجب بها دادن افراطی جامعه مورد مطالعه به این زبان گردیده و این امر به همراه فقدان نظارت برنحوه اجرای سیاست های زبانی ایران و ضعف آموزش زبان فارسی موجب شده است که زبان فارسی در موطن خود به حاشیه رانده شود.

مسایل اخلاقی در حوزه مطالعات ترجمه روزبه روز اهمیت بیشتری می یابد. منشورهای اخلاقی یا آیین های مربوط به رفتار حرفه ای مترجمان توسط انجمن های حرفه ای تعریف می شوند که به دنبال نهادینه کردن مجموعه اصول اخلاقی هستند و می کوشند اطمینان یابند همه اعضا در انجام حرفه خود این اصول را مد نظر قرار می دهند. مطالعه حاضر، با هدف بررسی مفروضات اساسی زیربنای منشور اخلاق حرفه ای مصوب برای مترجمان ایرانی و محدودیت های این منشور انجام شده است. هجده آیین اخلاقی انگلیسی برای مترجمان و مفسران از کشورهای مختلف جهان از اینترنت دانلود شد و مورد بررسی قرار گرفت تا ارزش کلی و اصول زیربنایی مشترک آنها شناسایی شود. سپس، اصول زیربنایی منشور اخلاق حرفه ای مترجمان ایران مورد بررسی قرارگرفت تا شباهت ها و تفاوت های اصلی بین این منشور و آیین های تحلیل شده از سراسر جهان مشخص شود. درنهایت، محدودیت های این منشور مورد بحث قرار گرفت. با تحلیل داده ها، مشخص شد که منشور اخلاق حرفه ای مصوب برای مترجمان ایران چندان کاربردی نیست و نمی تواند در نظم بخشی به عملکرد اخلاقی در حرفه ترجمه در بافت ایران موفق باشد. از این رو، این منشور قبل از به اجرا درآمدن، نیازمند اصلاحات بیشتر است.

پیدایش انواع گوناگون ابزار فناوری آموزشی راه را برای معلمان و فراگیران همه رشته ها از جمله، فراگیری زبان دوم یا زبان خارجی در راستای اثربخش و جذاب تر کردن فرآیند آموزش و یادگیری هموار نموده است. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه گروه معمولی واتس آپی که در آن اعضای گروه می توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند و گروه محدود واتس آپی که در آن اعضای گروه نمی توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند به عنوان دو نمونه از گروه های شبکه اجتماعی و اثر آنها بر بهبود یادگیری مهارت نوشتاری زبان آموزان انگلیسی به عنوان زبان خارجی، با تمرکز ویژه بر پاراگراف نویسی از نوع تحلیل فرآیند بوده است. در این راستا تعداد 64 زبان آموز سطح متوسط زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی از طریق آزمون تعیین سطح آکسفورد همگن و به طور تصادفی به دو گروه مجازی تقسیم شدند. سپس یک پیش آزمون پاراگراف نویسی از شرکت کنندگان اخذ شد و پس از آن، هر دو گروه مجازی، براساس چرخه آموزشی مدل-تمرین-نتیجه، آموزش و مواد آموزشی یکسان دریافت نمودند. بعد از دوره آموزش، پس آزمون پاراگراف نویسی از شرکت کنندگان به عمل آمد. با توجه به هدف این مطالعه، تحلیل داده ها نشان داد که عملکرد شرکت کنندگان در گروه عادی واتس آپی که تعامل آنلاین با یکدیگر را تجربه کرده بودند، به طور قابل توجهی بهتر از گروه محدود واتس آپی بود. نتایج و یافته های این مطالعه می تواند برای فراگیران زبان دوم یا زبان خارجی، معلمان، پژوهشگران و کارشناسان این حوزه مفید باشد تا نسبت به استفاده و نقش کلیدی فناوری آموزشی و نقش مهم و اساسی تعامل در بهبود کیفیت فرآیند آموزش و یادگیری زبان آگاهی کسب کنند.

در تحقیق حاضر به بررسی کمی و کیفی ویژگی های برنامه جدید آموزش زبان ایران از نگاه مجریان مستقیم آن پرداخته شده است. به این منظور، مصاحبه ای با 19 دبیر زبان مجری این برنامه انجام شد که در آن به توصیف تغییر جدید و برداشت شان از ویژگی های این تغییر، نظیر پیچیدگی، وضوح، امکان پذیر بودن آن پرداختند. پس از انجام تحلیل محتوایی برروی متن مصاحبه ها، الگوهای به دست آمده در قالب پرسشنامه پنج درجه ای لیکرت برای نظرخواهی از 256 دبیر زبان دوره متوسطه اول و دوم سراسر کشور مورد استفاده قرارگرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که اگرچه مجریان برنامه جدید به دلیل مزایای نسبی آن در مقایسه با برنامه قبلی راضی هستند، اما از نقطه نظر دبیران، عوامل کلیدی همچون جدی گرفته نشدن مهارت های شفاهی به میزان کافی، سازگار نبودن برنامه با نیازهای طیف وسیعی از کاربران، عدم آموزش معلمان به منظور تقویت مهارت های آنها در استفاده از روش ها و تکنیک های متناسب با واقعیت کلاس های زبان داخل کشور که متاثر از محدودیت های بسیاری است و در عین حال، عدم نفوذ تغییر به لایه های مختلف نظام آموزشی و بسیج زیرمجموعه های تاثیرگذار در عملیاتی کردن تغییر، دستیابی موثر به اهداف برنامه را با اخلال مواجه کرده است.

روش تدریس موسوم به آموزش ترکیبی که گاه از آن به عنوان برترین روش آموزش موجود نیز یاد می شود، مزایای آموزش مجازی و آموزش سنتی چهره به چهره را در هم می آمیزد. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر یادگیری تلفیقی بر تنوع واژگان، تراکم واژگان و پیچیدگی نحوی مهارت گفتاری و نوشتاری زبان آموزان ایرانی انگلیسی به عنوان زبان خارجی در یک دوره نه ماهه در دبیرستان پرداخته است. دو دسته 42 نفره همگن از دانش آموزان دبیرستانی انتخاب شدند. با استفاده از آزمون تعیین سطح تاپ ناچ یک دسته به عنوان گروه تلفیقی و دسته دیگر به عنوان گروه چهره به چهره در نظر گرفته شد. سپس، برای گروه تلفیقی وب سایتی به عنوان بستر فعالیت های مجازی از قبیل اتاق گفتگوی برخط، جلسه های بحث هم زمان و غیرهم زمان برای فعالیت های گفتاری و نگارش و همچنین یک فعالیت زبانی تکلیف محور طراحی شد. گروه چهره به چهره آموزش برابر اما متفاوتی دریافت کردند. در ابتدا و پایان سال تحصیلی نه ماهه، به منظور استخراج نمونه های گفتاری و نوشتاری دانش آموزان، از مصاحبه و تکلیف نگارش استفاده شد. سرانجام، پیکره به دست آمده از مصاحبه های اول و آخر و تکالیف نوشتاری به منظور مشاهده تغییر در ویژگی های زبانی، توسط دو رمزگذار مستقل مورد تحلیل قرار گرفت. برای یافتن تفاوت معنادار بین شاخص های ویژگی های زبانی در این دو پیکره از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش تلفیقی ازنظر گفتار و نگارش، تاثیر مثبتی بر تنوع و تراکم واژگان دارد. بااین حال، پیچیدگی نحوی گفتار و نوشتار برای گروه چهره به چهره معنی دار بود. از این رو، براساس نتایج به دست آمده، هنگامی که تمرکز توجه بر مهارت های تولیدی باشد، برتری آموزش تلفیقی نسبت به چهره به چهره مشهود است.

تفکر مباحثه محور مسیری را برای فراگیران زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی می گشاید تا افکار خود را درقالب بحث ابرازکنند، بتوانند مخاطب موردنظر را به طور موثر متقاعدکنند و برای طرزتفکرشان دلیل ارایه دهند که درنتیجه، به تجلی صدای فردی می انجامد. در این پژوهش به بررسی تاثیر آموزش تفکر مباحثه محور بر تقویت ابراز عقیده در مهارت نگارش گروهی از فراگیران دختر زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی با سطح متوسط مهارت زبانی پرداخته شده است. به این منظور، 22 زبان آموز براساس نمونه گیری تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. برای اطمینان از همگن بودن شرکت کنندگان ازنظر سطح بسندگی زبانی، از آزمون تعیین سطح آکسفورد استفاده شد. گروه آزمایش براساس الگوی آموزش مباحثه محور الکساندر (2008) درقالب بحث تحلیلی درخصوص هشت موضوع بحث برانگیز درطول ده جلسه تحت آموزش قرارگرفت. ازطرف دیگر، از گروه گواه خواسته شد تا در فعالیت های کلاس نگارش عادی شرکت کنند. برای اندازه گیری ابراز عقیده، مقیاس ارزیابی میزان ابراز عقیده هلمز-پارک و استپلتون (2003) مورد استفاده قرارگرفت. یافته ها نشان داد که آموزش مباحثه محور، بحث منطقی، استدلال درست و ارزیابی منطقی و به تبع آن، تجلی صدای فردی را ازطریق ابزارهای زبانی و بلاغی برمی انگیزد.

نگارش علمی را می توان به عنوان یکی از مهارت های مهم آموزش عالی و یک پدیده اجتماعی ازنظر بهره برداری های ایدولوژیک مورد بررسی قرارداد. هدف از این تحقیق پرده برداری از گفتمان هژمونیک غربی، مانند الگوهای مشروعیت بخشی در گفتمان دانشگاهی پژوهشگران حوزه زبان شناسی کاربردی ایران در سه پارادایم اصلی پژوهش بود. به این منظور، طبقه بندی پنج مولفه ای مقوله اعتباربخشی ون لیوون (2008) به عنوان چارچوب تحلیلی مورد استفاده قرارگرفت. برای بررسی بسامد مشاهده شده در طبقه بندی های مذکور، مقاله های منتشرشده در مجله های علمی پژوهشی مورد تحلیل انتقادی قرارگرفتند و از آزمون مجذور کای برای پیداکردن رابطه معنی دار آماری بین الگوهای مشروعیت بخشی و روش تحقیق ها استفاده شد. نتایج نشان داد ازنظر آماری رابطه معناداری بین روش تحقیق کمی و کیفی و همچنین بین روش تحقیق کمی و ترکیبی وجوددارد. بنابراین، نتایج این تحقیق سلطه ایدیولوژی اثبات گرایی بر نگارش دانشگاهیان رشته زبان شناسی کاربردی ایران را روشن می سازد. دراین رابطه، سیاست گذاران تحصیلات تکمیلی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و هیات دبیران مجله های ایرانی در رشته زبان شناسی کاربردی می توانند نگرش جهانی و غربی به آموزش را به رویکردهای بومی تر تغییردهند. همچنین، استادان دانشگاه و دانشجویان می توانند در پژوهش ها و گزارش مطالعات علمی خود نگاهی دموکراتیک داشته باشند.

سبک های پردازش هویت، آن دسته از فرآیندهای روان شناختی، فرهنگی-اجتماعی و شناختی هستند که هویت های مختلف افراد را در زبان مادری، زبان دوم و یا خارجی که سعی در یادگیری آن دارند، ایجاد می کنند، شکل می دهند و تثبیت می کنند. رابطه بین این سبک های پردازش هویت و توانش منظورشناختی زبان آموزان در زبان دوم، موضوع مهمی است که تاکنون در حیطه یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی بررسی نشده است. براین اساس، این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین سبک های پردازش هویت اطلاعی، اجتنابی و هنجاری که به کمک مقیاس سبک های پردازش هویتی برزونسکی (2011) اندازه گیری شده بودند با دانش و تولید کنش گفتاری 122 زبان آموز ایرانی (82 زن و 40 مرد) با سطح بسندگی زبان فوق متوسط تا پیشرفته انجام شد. در این مطالعه، آزمون 35 سوالی و چند گزینه ای تکمیل گفتمان اعتباریافته (MDCT) شامل پنج کنش کلامی انگلیسی (تقاضا، رد تقاضا، عذرخواهی، امتناع، شکایت و تعریف و تمجید/ پاسخ به تعریف و تمجید) و یک آزمون تعاملی ایفای نقش مرتبط مورد استفاده قرارگرفت. استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که سبک های پردازش هویت اجتنابی و هنجاری، عوامل پیش بینی کننده معنادار اما متوسطی برای دانش و تولید منظورشناختی بودند، درحالی که سبک پردازش هویت اطلاعی، پیش بینی کننده ای با معناداری ضعیف بود. طبق این یافته ها، معلمان می توانند شیوه های آموزشی منظورشناختی خود را مطابق با سبک های پردازش هویت زبان آموزان مدیریت و متناسب سازی نمایند.

مصونیت معلم زبان یک مفهوم جدید در روان شناسی معلم است که شاخصی قدرتمند درچگونگی رشد یا بقای معلمان دربرابر مشکلات به حساب می آید. پژوهش درمورد مصونیت معلم زبان هنوز نوپا است و این مطالعه کیفی سعی دارد خلاء موجود در ادبیات مربوط به مصونیت معلمان را پرکند‍, ‍, . در این مطالعه به بررسی منشاء احتمالی مصونیت دربین معلمان ایرانی زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی، تاثیر احتمالی مصونیت بر کلاس درس و راهکارهای مداخله ای پیشنهادی معلمان در ایجاد مصونیت معلمان پرداخته شده است. براساس مصاحبه با 13 معلم باتجربه دبیرستان، دریافتیم که چهار عامل عمده استرس زا درسطح فردی، مدرسه، سازمانی و فرهنگی-اجتماعی منشاء ایجاد مصونیت ناسازگار هستند. تنها دلیل ایجاد مصونیت مثبت در معلمان زبان انگلیسی، انگیزه نوع دوستی بود. علاوه براین مشخص شد که معلمان زبان انگلیسی با مصونیت مثبت، عملکرد موثری در کلاس های خود داشتند، درحالی که معلمان دارای مصونیت ناسازگار، نسبت به دانش آموزان خود احساس بی تفاوتی می کردند و بدون اجرای اقدام فردی، احساس رضایت داشتند. این معلمان در بسیاری از سختی هایی که درطول زندگی حرفه ای خود با آنها روبه رو بودند، تسلیم شده بودند. یافته ها همچنین نشان داد که برای تاثیرگذاری بر روند ایجاد مصونیت به طوری که به سمت مصونیت مثبت سوق داده شود، باید وضعیت اقتصادی معلمان با افزایش حقوق بهبود یابد، قدردانی و سپاسگزاری از تلاش های آنها انجام گیرد، دوره های کاربردی آموزش ضمن خدمت ترتیب داده شود و در مدارس ازسوی مدیران و سایر مقامات آموزشی مورد حمایت قرارگیرند.

نظربه اهمیت هم آیند های واژگانی، تلاش های گوناگونی برای یافتن راه آسان سازی یادگیری آنها انجام شده است. یکی از این تلاش ها به کارگیری مدل های ارزیابی پویا است. در این پژوهش، اثربخشی سه مدل ارزیابی پویا شامل مدل اندازه گیری پتانسیل یادگیری بوداف، ارزیابی پویای گروهی و مدل تجربه یادگیری با مداخله شدید بر یادگیری هم آیند های انگلیسی با آموزش عادی مقایسه شده است. به این منظور تعداد120 دانش آموز پسر دبیرستان علامه حلی 5 به صورت نمونه گیری آسان انتخاب شدند. یک آزمون درک هم آیند های واژگانی که توسط پژوهشگران طراحی شده و شامل یکصد پرسش بود به عنوان پیش آزمون مورداستفاده قرارگرفت. دانش آموزان به چهار گروه دست نخورده تقسیم شدند. سپس هریک از گروه ها به مدت 16 جلسه مورد آموزش متفاوت قرارگرفتند. یک آزمون چندگزینه ای و یک آزمون پرکردن جای خالی، هریک شامل 30 پرسش، به عنوان پس آزمون به کارگرفته شد. تحلیل داده ها بااستفاده از فرآیند تحلیل واریانس یک سویه نشان داد که هم در درک و هم در تولید هم آیند های انگلیسی، مدل تجربه یادگیری با مداخله فشرده، موثرتر از مدل های دیگر است. یافته های این پژوهش می تواند برای دانش آموزان، مدرسان، تهیه کنندگان مطالب درسی و نیز ارزیابان زبان کاربردهای سودمندی داشته باشد.

در پژوهش حاضر تلاش بر آن بود تا زبان آموزان انگلیسی به عنوان زبان خارجی که به لحاظ شناختی بیشتر فعال هستند و آنهایی که کمتر فعال هستند، درخصوص برداشتشان از استفاده از مدل تبیینی به عنوان یک نوآوری در کلاس انگلیسی مورد بررسی قرارگیرند. ده زبان آموز مذکر سطح متوسط انگلیسی به عنوان زبان خارجی از یکی از موسسه های زبان ایران در این تحقیق شرکت کردند که از بین 60 زبان آموز همگن به صورت تصادفی برگزیده شدند. از میان این ده شرکت کننده پنج نفر ازنظر شناختی بیشتر فعال و پنج نفر کمتر فعال بودند. این افراد براساس پاسخ هایشان به پرسشنامه معتبر مشخصات شناختی انتخاب شدند. برای استخراج دیدگاه زبان آموزان بیشتر و کمتر فعال شناختی درمورد مدل تبیینی از مصاحبه استفاده شد. یافته های این تحقیق مشخص کرد فراگیرانی که به لحاظ شناختی بیشتر فعال هستند نسبت به آنهایی که کمتر فعالند از کلاس روش تبیینی بیشتر لذت می برند. همچنین فراگیران فعال شناختی نسبت به زبان آموزان کمترفعال از کلاس روش تبیینی بهره بیشتری بردند. آنها مهارت گفتاری و نوشتاری زبان دوم خود را مثبت ارزیابی کردند. هر دو گروه عنوان داشتند که از کلاس روش تبیینی خوششان آمده و این نوع کلاس نسبت به روش ها و کلاس هایی که پیش از آن تجربه کرده بودند جذاب تر است. بااین وجود، زبان آموزانی که به لحاظ شناختی کمترفعال بودند، بیان کردند که احساس خستگی می کردند زیرا تکالیف فراتر از سطح توانایی آنها بود و نمی توانستند از عهده همه آنها برآیند. یافته های این تحقیق در حوزه آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی کاربردهای عملی دارد.