Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مشخصات نشــریه/اطلاعات دوره

نتایج جستجو

2558

نتیجه یافت شد

مرتبط ترین ها

اعمال فیلتر

به روزترین ها

اعمال فیلتر

پربازدید ترین ها

اعمال فیلتر

پر دانلودترین‌ها

اعمال فیلتر

پر استنادترین‌ها

اعمال فیلتر

تعداد صفحات

27

انتقال به صفحه

آرشیو

سال

دوره(شماره)

مشاهده شمارگان

مرکز اطلاعات علمی SID1
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1396
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    25
  • صفحات: 

    1-30
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1289
  • دانلود: 

    285
چکیده: 

چکیده عربی:یهدف البحث إلی دراسة أثر الرسم العثمانی فی قواعد العربیة، إذ یدرس العلاقة بین الرسم العثمانیّ والکتابة العربیة، ویقف علی قواعد الرسم العثمانی، ویذکر بعض صوره، وبعض التحسینات التی طرأت علیه، کما یدرس العلاقة بین القراءات القرآنیة والرسم العثمانی، والعلاقة بین الرسم واللحن، وبین الرسم والتصحیف.إن رسم المصحف الشریف لم یختلف عن رسم الخط المعهود فی زمن الرسول (ص)، وقد جاءت التحسینات الإملائیة علی هذا الخط بعد ذلک، وقد أدخل علی الرسم العثمانی تحسینات متعددة، وقبلها العلماء، ولکنهم اختلفوا قدیماً وحدیثاً حول کتابة القرآن بالرسم الإملائی الحدیث، فبعضهم رفض الأمر مطلقاً، وبعضهم أجازه، وبعضهم ذهب إلی وجوب الکتابة به.إن حالات الهجاء فی الرسم العثمانی غالبة ولیست مطردة، فقد رسمت بعض الکلمات فی موضع برسم، وفی موضع آخر برسم مخالف، کما أن هناک بعض الاختلافات بین المصاحف العثمانیة، وقد تأثر الرسم العثمانی بالحرکة اللغویة وباختلاف المذاهب والمدارس، وامتد الخلاف بین البصریین والکوفیین إلی رسم المصحف.وللرسم العثمانی مزایا لا تتوافر فی غیره، منها: الدلالة علی القراءات المتعددة، والمحافظة علی القراءات الصحیحة الواردة التی یحتملها الرسم العثمانی، وصیانة القرآن من التحریف والتصحیف والتبدیل، إذ یسلم کل جیل القرآن الکریم للجیل الذی یلیه علی هیئة واحدة، وبذلک یثبت له التواتر فی الرسم والنطق، والوقوف علی بعض لغات العرب الفصیحة التی نزل بها القرآن الکریم، والدلالة علی أصل الحرکة وأصل الحرف. چکیده فارسی:این پژوهش در پی بررسی تاثیر رسم الخط عثمانی در قواعد زبان عربی است، و رابطه این رسم الخط و کتابت عربی را بررسی می کند، بدین منظور پس از بیان قواعد رسم الخط عثمانی به بیان برخی از اشکال آن و تغییراتی که جهت بهبود بر آن رخ داده است میپردازد و رابطه میان قرائت های قرآنی و رسم الخط عثمانی و رابطه بین رسم ولحن و رسم و تصحیف را بیان میکند. رسم الخط مصحف شریف اختلافی با رسم الخط رایج در دوره پیامبر (ص) نداشته است، بلکه تنها بعدها به سازی هایی املائی بر روی این خط صورت گرفته است، بر روی رسم الخط عثمانی نیز به سازی های متعددی صورت گرفته است که علماء این موارد را پذیرفته اند، ولی ایشان در دوره قدیم و جدید پیرامون کتابت قرآن کریم با رس مالخط املائی جدید اختلاف نظر داشته و دارند، برخی از آنها این مساله را کلا رد کرده اند، برخی آن را مجاز دانسته و برخی دیگر نوشتن به آن را واجب شمرده اند.حالت های هجاء در رسم الخط عثمانی غلبه دارد ولی قیاسی نیست، چراکه برخی از واژه ها در جایی با یک رسم الخط آمده اند، اما در جایی دیگر با رسم الخط دیگری ذکر شده است، همچنانکه بین برخی از مصحف های عثمانی نیز اختلافاتی وجود دارد، رسم الخط عثمانی از حرکت زبانی، اختلاف مذاهب و مکاتب تاثیر پذیرفته است، واختلافات میان بصریان و کوفیان به رسم الخط مصحف شریف نیز راه یافته است. رسم الخط عثمانی مزایایی دارد که در دیگر رسم الخط ها یافت نمی شود از آن جمله: دلالت بر قرائتهای متعدد، حفظ قرائت های صحیحی که رسم الخط عثمانی آن را در برمی گیرد، صیانت از قرآن کریم در برابر تحریف، تصحیف و تبدیل، چراکه هر نسلی قرآن کریم را به نسل بعد به همان صورت واحد تحویل می دهد و اینگونه تواتر در نگارش و نحوه تلفظ در آن ثابت می ماند، و همچنین از دیگر مزایای آن دستیابی به برخی از لهجه های فصیح عربها است که قرآن بدان نازل شده است و همچنین دلالت بر اصل یک حرکت و اصل یک حرف است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1289

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 285 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

بلال شبانی بانا

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1396
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    25
  • صفحات: 

    31-52
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1796
  • دانلود: 

    673
چکیده: 

چکیده عربی:لقد قال الحکماء قدیماً: "إنّ العلمَ لغةٌ، أُحْکِمَ وضعُها". ویفید هذا القول فی أن علی العالم أو الباحث أن ینزل کَلِمَهُ فی مواضعه، أی أن یصوغ مصطلحاته بدقة وسلاسة ووضوح، وذلک عندما یعبر عن أفکاره وآرائه، ویقدم شروحاته واستقراءاته ونظریاته. انطلاقاً من هذا، فإنّ دراستی تروم إلی معالجة إشکالیة المصطلح المعجمی فی وضعه وتوحیده وتنمیطه، لما یترتب علی ذلک من نتائج جیدة، وبخاصة فیما یتعلق بالمنظومة التواصلیة فی الحقلین العلمی والتعلیمی. وتحاول هذه الدراسة أن تخصص مصطلحات عربیة أو معرّبة للمفاهیم والتصورات المعجمیة الوافدة. وتستند إلی المبدأ المصطلحی القاضی بالتخلص من الاشتراک اللفظی، کما تطبق مبدأ آخر هو الاقتصاد فی اللغة الذی یرمی إلی تیسیر الاتصال، ومفاده أن المصطلح الذی یتألف من لفظ واحد أفضل من المصطلح الذی یتکون من لفظین فأکثر. لقد قام هذا البحث بطرح مقابلات عربیّة لبعض المصطلحات الغربیّة، وهذه المقابلات لم تأتِ ثمرة جهد شخصی فحسب، بل تمَّ رصد ما هو متداول أو مقترح فی المراجع والمعجمات اللسانیّة المختلفة. چکیده فارسی:حکیمان در قدیم گفته اند: علم کلمه ای است که موقعیت محکمی دارد. این بدان معناست که دانشمند یا پژوهشگر باید از کلمات در جای خودش استفاده کند، یعنی در زمان بیان افکار و نظرات خود، اصطلاحات خود را با دقت و روانی و وضوح شکل دهد، و شرح ها، خوانش ها و نظریاتش را ارائه دهد. بر این اساس، مقاله حاضر به دنبال بررسی چالش وضع کردن، یکسان سازی والگوسازی اصطلاح واژه نامه ای است که نتایج خوبی به ویژه در سیستم ارتباطی در دو زمینه علمی و آموزشی دارد. این پژوهش به دنبال این است که برای مفاهیم و تصوارت واژه نامه ای دخیل، اصطلاحات عربی یا عربی شده ای ارائه کند. در این زمینه استناد به مبدا اصطلاحی است که به اشتراک لفظی پایان می دهد، همچین یک اصل دیگر یعنی اقتصاد زبانی به کار می رود که به دنبال آسان کردن ارتباط است و مفاد آن این است که اصطلاحی که از یک لفظ تشکیل می شود، بهتر از اصطلاحی است که از دو لفظ و بیشتر تشکیل می شود. این پژوهش معادل های عربی برای برخی اصطلاحات غربی ارائه داده است و این معادل ها فقط نتیجه فعالیت شخصی نبوده است، بلکه نتیجه دنبال کردن اصطلاحات رایج یا پیشنهادی در منابع و واژه نامه های مختلف بوده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1796

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 673 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1396
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    25
  • صفحات: 

    53-76
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    701
  • دانلود: 

    542
چکیده: 

چکیده عربی:هناک أهداف متعدّدة لمفهوم الاستشراقیّة بوصفه مظهرا للعلاقة بین الشرق والغرب، منها السیطرة والاستعمار، إضافة إلی الجهود التی تبذلها الاستشراقیة للتعریف بالشرق. ولهذا السبب یمکن القول إنّ الاستشراقیّة الاستعماریّة، عبارة یعرفها الکثیر من المثقّفین والکتّاب الشرقیین الذین یهتمّون بقضیّة أزمة الهویّة وبسبل حلّ هذه الأزمة.إنّ الاهتمام بالصورة التقابلیّة یظهر فی أشکال مختلفة، من أهمّها: استخدام الطاقات والامکانات المتوفّرة فی الأدب خاصّة فی النوع الأدبیّ الحدیث أی الروایة. روایة "أرض السواد" من نماذج هذه المواجهة، یسعی فیها الروائیّ "عبدالرحمن منیف" لیخلق الوقائع والشخصیّات التی تمهّد لحضور المستعمِرین والمستعمَرین خلال أحداث الروایة، وذلک مع الحفاظ علی الأطر الفنّیة والتقنیّات الروائیّة. إنّه فی النهایة یذکر بأهداف الاستعمار وبکیفیّة مواجهة الشرقیین لها. تقدّم شخصیّة "ریتش" فی هذه الروایة دور الغرب المستعمِر کما أنَّ "داود باشا" یؤدّی دور الشرق المستعمَر. تشیر نتائج الدراسة إلی أنّ التیّارات الاستعماریّة إذا واجهها الشرقیون بالمعرفة وبالمواجهة التقابلیّة، لن تنجح فی تحقیق أهدافها التوسّعیّة فی الشرق. چکیده فارسی:جریان شرق شناسی، به عنوان یکی از نمودهای ارتباطی شرق با غرب، صرفنظر از خدماتی که در راستای شناسایی مشرق زمین ارائه می دهد، اهداف سلطه جویانه و گاه استعماری را نیز در پی داشته است، به همین دلیل شرق شناسی استعماری، ترکیبی است آشنا برای بسیاری از روشنفکران و نویسندگان شرقی که دغدغه هویت داشته برآنند تا با بحران موجود به مقابله پردازند. در پیش گرفتن وجه تقابلی در برابر شرق شناسی استعماری در اشکال مختلف صورت می پذیرد که یکی از مهمترین آن، استفاده از امکانات ادبیات و به ویژه رمان است. رمان «أرض السواد» (سرزمین سیاهی) از جمله مصادیق این رویارویی است که در طی آن، «عبدالرحمن منیف» به عنوان یک نویسنده آگاه شرقی می کوشد با ترسیم فضای مناسب، ضمن حفظ چارچوب هنری قضیه، حوادث و شخصییت ها را به گونه ای طراحی کند که طرفین استعمارگر و استعمار زده فرصت حضور یافته و در نهایت اهداف استعمارگر و رویکرد تقابلی استعمار زده نیز طرح گردد. در این رمان «ریچ» نماینده غرب استعمارگر و «داود پاشا» نماینده شرق استعمار زده است. نتیجه این نوشته نشان می دهد جریان استعماری، در صورتی که با آگاهی و رویکرد تقابلی مناسب در جامعه مشرق زمین، همراه گردد، در تحقق اهداف توسعه طلبانه و هژمونی خود توفیق نخواهد یافت.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 701

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 542 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1396
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    25
  • صفحات: 

    77-96
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1199
  • دانلود: 

    573
چکیده: 

چکیده عربی:تتسم روایة "بنات قِبلی" للأدیب المصری ماهر مهران بتجربة سردیة متمیزة، بحیث لا تصنف هذه الروایة ضمن الروایات التقلیدیة من ناحیة أسالیب السرد، فلقد اعتمد ماهر مهران فی روایته علی تکنیک فنی فی السرد جعل من روایته روایة متشظّیة. وما نقصده هنا من مفهوم التشظی أن الروایة تفکّکت وانقسمت إلی مقاطع منسجمة ومتداخلة فی ما بینها بحیث تکون متناسبة مع القضایا التی یرید الکاتب الإفصاح عنها. أما مفهوم الالتئام فنقصد منه الانضمام والتماسک فی النص. ولکی تثبت الدراسة هذه الفکرة فقد اعتمدت علی المنهج الوصفی- التحلیلی للکشف عن أسالیب السرد فی روایة "بنات قِبلی" ثم الکشف عن أهمّ الأسباب والدوافع التی دفعت الکاتب إلی توظیفها وأخیراً تسلیط الضوء علی الدلالات التی نتجت عن استخدامها. تتألّف الروایة من حکایتین، حکایة "فهیم العقیلی" وحکایة "السعفاء"، تدور الأولی حول قضیة الثأر فی صعید مصر، وترکّز الثانیة حول قهر المرأة فی المجتمع الصعیدی. ومن أهمّ ما وصل إلیه البحث أن حکایة "فهیم العقیلی" معتمدة علی فکرة تشظی النص ومضمون الحکایة والأفکار التی یرید الکاتب نقلها للقارئ، الراوی وشخصیته، ومشارکة القارئ للمؤلف فی الروایة، هی ما دفعته إلی توظیف هذا التکنیک الروائی الحداثی. وأما الحکایة الثانیة، حکایة "السعفاء"، فتم سردها علی أساس نص ملتئم یعتمد علی بدایة ونهایة وصراع، وهو یناسب قضیة قهر المرأة. چکیده فارسی:رمان "بنات قبلی" ماهر مهران ادیب مصری دارای ویژگی های روایی خاصی است که نمی توان آن را از لحاظ فنون روایی ضمن رمان های کلاسیک قرار داد. وی رمان خود را بر اساس یک شیوه هنری، در قالب متنی پریشان در آورده است. منظور از متنپریشی آن است که رمان به چندین بخش منسجم و مرتبط تقسیم شده به نحوی که با مسائلی که نویسنده حکایت می کند، تناسب دارد. ومقصود از هنر روایتگری وی نیز آن است که با متداخل قرار دادن داستان های مختلف رمان و پاره پاره کردن متن آن، طرحی نو در روایتگری ایجاد کرده است. منظور از انسجام متن هم پیوستگی و در هم تنیدگی آن است. از این رو پژوهش حاضر، بر اساس روش توصیفی تحلیلی به مطالعه تکنیک های روایی این ادیب در رمان مذکور پرداخته، سپس مهمترین علت ها و انگیزه هایی که نویسنده را به کاربرد این تکنیک ها سوق داده است را مورد بررسی قرار می دهد. رمان "بنات قبلی" متشکل از دو داستان است، داستان "فهیم العقیلی" و داستان "السعفاء" که اولی پیرامون مساله انتقام گیری در "صعید" مصر است و دومی درباره اجحاف و ظلم هایی است که در این منطقه بر حق زن روا داشته می شود. مهمترین نتایج تحقیق حاکی از آن است که داستان "فهیم العقیلی" مبتنی بر تکنیک "متن پریشی" است و مضمون آن، شخصیت راوی، افکار نویسنده، و نیز تلاش وی برای سهیم کردن خواننده در حوادث داستان از جمله عواملی است که باعث شده ماهر مهران از این تکنیک جدید در رمان خود بهره گیرد. داستان "السعفاء" بر اساس شیوه های سنتی روایت شده که شامل آغاز، پایان، کشمکش و... است، چرا که این شیوه، متناسب با مساله مظلومیت زن در این جامعه می باشد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1199

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 573 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1396
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    25
  • صفحات: 

    97-118
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1338
  • دانلود: 

    609
چکیده: 

چکیده عربی:تُعدُّ الشخصیة فی الروایة عنصراً أساسیاً، وتکشف دراسته وکیفیة ترسیم الراوی له الستار عن وجهة نظر الروای نفسه، والمجتمع الذی یعیش فیه، وهی بمنزلة وسیلة تجسّد رؤیته وتعبّر عن إحساسه بالواقع. إنَّ یوسف السباعی أحد الروائیین المصریین الکبار، وله آثار عدیدة فی المجالات المختلفة منها الروایة، والقصة القصیرة، والمسرحیة، ومقالات فی النقد فی الاتّجاهات المتضاربه بین الواقعیة، والرومانسیة، والفانتزیة، والکومیدیا. هذه الدراسة تعالج روایة "السقامات" وتدرس وظیفة أحد عناصر القصة، ودوره فی تسریع وتیرة الأحداث، وأسلوب الروائی فی کیفیة تصویر الشخصیات. فی هذه الروایة شخصیات کثیرة یختارها الروائی من الطبقة السفلی ویترکها الکاتب فی وسط الروایة ولم یتکلّم عنها أبدا ویکتفی بعدد یسیر منها. والأسلوب الذی یستخدمه فی رسم الشخصیات هو إلصاق الصفات عن طریق التقاریر المباشرة ثم اتّباعها بالوحدات القصصیة التّی تدلّ علی ذلک إمّا عن طریق العمل أو فی إطار الحوار الذی هو الأسلوب الغالب فی تمثیل شخصیاته وتجسیدها. چکیده فارسی:شخصیت عنصر اصلی رمان است. مطالعه این عنصر و نحوه پردازش آن میتواند روشنگر دیدگاه نویسنده، جامعه ای که در آن زندگی می کند و احساس وی نسبت به واقعیت جامعه باشد. یوسف السباعی یکی از رمان نویسان معاصر مصری است که در گونه های متعدد رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه با رویکردهای رئالیستی، رمانتیکی، فانتزی و کمدی صاحب اثر می باشد. این پژوهش در تلاش است رمان "السقا مات" را بررسی کند تا از این رهگذر، کارکرد عنصر شخصیت، و نقش آن در روند پیشبرد حوادث داستان، و روش نویسنده را در شخصیت پردازی شخصیت های داستان مورد مطالعه قرار دهد. نتایج این مقاله نشان می دهد این رمان دارای شخصیت های متعدد حقیقی است که نویسنده آنها را از طبقه پایین جامعه انتخاب نموده استکه بسیاری از این شخصیتها در روند داستان نقشی ندارند. روش وی نیز در ترسیم شخصیت آمیخته ای از روش تحلیلی – تمثیلی است. وی نخست صفات شخصیت ها به زبان راوی برشمرده و در ادامه برای صحه گذاشتن بر آن، اقدام به آوردن قطعه های داستانی از طریق نمایش عمل و رفتار شخصیت ها و در بیشتر موارد گفتگوی بین آنها نموده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1338

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 609 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1396
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    25
  • صفحات: 

    119-136
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    830
  • دانلود: 

    184
چکیده: 

چکیده عربی:لقد عُدَّ الأدب ظاهرةً نشیطةً فی منظومة التکوین المعرفیّ وسیروته، وهو تکوینٌ متکاملٌ یُعرَف فیه الشعر بوصفه نموذجاً أکثر نشاطاً ودینامیکیّةً علی التجاوز للحدود التعبیریّة المعرقلة ونیل نظامٍ إبداعیٍّ فی النصوص الأدبیّة متّجهاً إلی مسار الخطّ التأریخیّ والتعبیر عن مآزق النماذج الإبداعیّة وأزمات المجتمع البشریّ الراهنة. لقد کان الزمن حالةً ذاتیةً اجتماعیةً لا ترتبط فی أصلها بمحاور الزمن الحاضر فحسب، بل تقتضی ضرورته السردیّة فی الشعر العربیّ المعاصر إنشاء العلاقة مع السیروة الجماعیّة بین مکوّناته الثلاث "الماضی، والحاضر، والمستقبل"، وهی الّتی تتداخل وتتواشج لتشکیل زمنٍ عضویٍ خاصٍّ من الواقع الاجتماعیّ فی القصیدة العربیة. ونظراً إلی قضیّة الزمن، تناول الشعر الفلسطینیّ المعاصر موضوع المکان کمحور الرجاء والأمل فی المستقبل إلی حدٍّ فتح فیه البعد عن الوطن والحضور فی المنفی أبواباً جدیدةً أمام الشعراء الفلسطینیین عبر الزمن، منهم محمود درویش هو الشاعر الفلسطینیّ العملاق الّذی حینما ارتحل إلی بیروت منفیّاً أدرک فیها الکثیر من أبعادٍ زمنیّةٍ متباینةٍ شغلته تحوّلاتها عن نفسه وذهبت به إلی مرحلةٍ زمکانیةٍ بین تحدیات العربیّ والصهیونیّ وبما فیها من تداعیاتٍ تستنفرها ذات الشاعر وتُفیضها من الحوافز البالغة للمواجهة والتحدّی. ترعرعت هذه الدراسة المستفیضة من خلال المنهج الوصفیّ – التحلیلیّ وتدلّ حصیلتها علی أنّ الزمن کان فی قصیدة "مدیح الظلّ العالی" لمحمود درویش بؤرة الاستقطابات الدلالیّة عن بیروت بحیث یتّسع مدلوله تحت ظلال هذه المدینة ویتزوّد بأسالیب لغویّةٍ مختلفةٍ وتقنیاتٍ کاسترجاع الزمن، واستباقه، والتسلسل الزمنیّ المحدّد لتعمیق صورةٍ متأزّمةٍ وجریحةٍ من المدینة، فتتناغم جمیع هذه التقنیات مع خلجات نفس الشاعر وتجاربه الخاصّة الّتی انصرفت فی الکثیر من هذه القصیدة عن موقفها الاعتیادیّ إلی کنوزٍ نفسیّةٍ ووجدانیّةٍ تنیر مدی شعوره بالتحوّلات الزمنیّة وسطوتها علی أحداث مدینة بیروت. چکیده فارسی:ادبیات به عنوان پدیده ای پویا در منظومه ساختارشناختی است و شعر آن همگام با سیر خط تاریخ و پرداختن به تنگناهای زمانه از قابلیت های فرآوانی به منظور رهایی بخشی از محدودیت های بیانی بازدارنده و دستیابی به ساختاری ابتکاری در متون ادبی برخوردار می باشد. زمان در خود حالتی ذاتی و اجتماعی دارد که ضرورت روایی آن در شعر معاصر عرب، اقتضای نوعی برقراری ارتباط با جریانات اجتماعی توام با عناصر سه گانه یعنی "گذشته، حال و آینده" می نماید. در کنار توجه به مساله زمان، شعر معاصر فلسطین به موضوع مکان به عنوان کانون امید و توجه نسبت به آینده نگریسته است، به حدی که دوری از وطن و حضور در تبعید در گذر زمان، درهای جدیدی به روی شاعران فلسطینی می گشاید، نمونه بارز این شاعران، محمود درویش است، کسی که با تبعید به شهر بیروت، چنان فضای جدیدی را تجربه نمود که او را از فردیت خود خارج ساخته و تمایلات وی را با گستره توجه به رخدادهای زمانه عجین کرده است. برآیند این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی حاکی از آن است که زمان در قصیده "مدیح الظل العالی" محمود درویش، در کانون توجهات محتوایی نسبت به بیروت قرار دارد، به گونه ای که مدلول آن در زیر سایه رخدادهای این شهر گسترش یافته و به منظور تحقق تصویر بحرانی و آسیبدیده نسبت به آن، اسلوب های زبانی متعدد و تکنیک هایی زمانی چون استرجاع، استباق و تسلسل زمانی مشخص را به خود می گیرد. تک تک این تکنیک ها، هم صدا با دغدغه های شخصی شاعر نسبت به این شهر بود و به توصیف رخ داده ای آن در گذر زمانی مشخص تعلق دارد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 830

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 184 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1396
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    25
  • صفحات: 

    137-158
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    688
  • دانلود: 

    636
چکیده: 

چکیده عربی:محمّد الماغوط هو شاعر، روائیّ سوریّ، کاتب مسلسلات تلفزیونیّة، کان له دور بارز فی حرکة الأدب المعاصر نحو قالب جدید. تهدف هذه المقالة، مبتنیة علی المنهجیّة الوصفیّة متبوعة بالتحلیل، إلی کشف الغطاء عن مفهوم الاغتراب، ومدی علاقته بعلم النّفس والفلسفة والأدب، من جهة، والکشف عن وجوهه فی تجربة الشّاعر الشعریّة کالاغتراب الفردیّ، والاجتماعیّ والإبداعیّ من جهة أخری. کما أنّها لا یفوتها الکشف عن مسار هویّة الشاعر المتمثّلة فی الفقر، والخوف والحرمان. ومن زاویة أخری تقوم بإیجاد الرّبط بین الوجوه الاغترابیّة لتجربة الشّاعر وقصیدته المعنونة بالهویّة الإلکترونیّة، وهی الّتی تشفّ لنا عن اتّجاهه الفکریّ والنّفسی فی وقت معاً. علیه، فإنّ الاغتراب، باعتباره من مکونّات الشّاعر العاطفیّة شعراً ونثراً، وبکلّ ما فیه من التّحدّیات، یؤثّر علی تکوین شخصیّته سلبا وإیجاباً، کما أنّ شخصیّة الشّاعر توثّر علی تکوین مساره الأدبی بشکل عام. ومن ضمن النتائج، یمکننا الإشارة إلی أن قصیدة "الهویّة الإلکترونیة"، علی الرغم من أنها عنوان من عناوین الماغوط الشعریة، غیر أنها ذات دلالة عمیقة لا تشمل هویة شاعرنا فقط، بل هی بمثابة مرآة تنعکس فیها هویة البشریة الحالیة بشکل عام. چکیده فارسی:محمد ماغوط چکامه سرا، رمان نویس و فیلمنامه نویس بنام سوری در ادبیات معاصر عرب می باشد که نقش ویژه ای در انتقال ادبیات معاصر به قالبی جدید داشته است. این جستار، باتکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، نخست در پی دست یابی به ماهیت الیناسیون یا ازخود بیگانگی و ارتباط آن با روان شناسی، فلسفه و ادبیات بوده و از دیگر سو گونه های الیناسیون نمود یافته در تجربه شعری ماغوط، از قبیل الیناسیون فردی، اجتماعی و ابداعی را تبیین میکند. تبیین جهت گیری هویت شاعرکه برخاسته از محورهایی چون "زن"، "فقر" و "وحشت" است نیز مورد ارزیابی این جستار می باشد. از زوایه ای دیگر مقاله برآن است تا بین گونه های الیناسیون تجربه شعری ماغوط و قصیده اش "الهویه الالکترونیه" ارتباط ایجاد کند که این امر رویکرد اندیشگانی و روان شناختی وی را برای مخاطب آشکار می کند. بر این اساس، الیناسیون، به عنوان یکی از سازه های عاطفی شاعر در حوزه شعر و نثر، تماما بر شکل گیری شخصیت وی تاثیر می گذارد، همانطور که شخصیت شاعر نیز عموما بر شکل گیری فرایند ادبیاش تاثیرگذار است. از جمله نتایج حاصله این است که قصیده "الهویه الالکترونیه"، که یکی از عناوین شعری ماغوط است، متضمن دلالتی ژرف بوده که از هویت فردی شاعر عبور کرده و بر هویت انسان معاصر سایه افکنده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 688

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 636 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0