جامعه شناسی کاربردی
سال:1400 | دوره:32 | شماره:2 (پیاپی 82) |تعداد مقالات:7

اخیرا در تحقیقاتی که در بسیاری از کشورها برای تبیین باروری انجام شده، تقسیم کار جنسیتی بعنوان یک چالش اساسی و مهم مطرح است. در این مطالعه تاثیر تقسیم کار و نگرش های جنسیتی بر فاصله تولد اول تا دوم آزمون می گردد. حجم نمونه، 363 زن 49-15 ساله دارای همسر و یک فرزند شهر تهران است به منظور برآورد تابع بقاء تک فرزندی تکنیک کاپلان مایر و برای شناسایی تاثیر نگرش و تقسیم کار جنسیتی بر روی فاصله تولد دوم، به برازش مدل های بقاء شامل مدل مخاطره متناسب کاکس، نمایی، وایبل، گومپرتز، لگ نرمال، لگ لجستیک و گامای تعمیم یافته پرداخته شد و برای در نظر گرفتن وابستگی در زمان های بقا، مدل شکنندگی مشترک با توزیع گاما آزمون گردید. بر اساس ملاک آکاییک، مدل گامای تعمیم یافته به عنوان مناسبترین مدل انتخاب و نتایج ارایه شد. نتایج نشان داد میانه فاصله تولد اول تا دوم 84 ماه است. نتایج مدل گامای تعمیم یافته نشان داد مشارکت مردان در کارهای داخل خانه تاثیر معنی داری بر فاصله تولد اول تا تولد دوم ندارد. اما داشتن نگرش جنسیتی مدرن و عدم مشارکت مردان در امور مربوط به فرزندان، فاصله تولد اول تا دوم را افزایش می دهد. لذا ضمن تلاش برای رسیدن به یک اقتصاد پایدار و چشم انداز خوش بینانه برای آینده، سیاست های افزایش جمعیت و سیاستهای دوستدار خانواده باید چارچوب وسیعی از ارزش های فرهنگی را در برگیرند که با حمایت از افزایش مشارکت مردان در امور داخل خانه، کاهش نابرابری جنسیتی مانع تاخیر بیشتر تولد دوم و افزایش باروری به سطح جانشینی شوند.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر معنویت در محیط کار بر هویت سازمانی با نقش میانجی رفتار انحرافی و سلامت سازمانی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن را مدیران و کارشناسان شرکت گاز استان اصفهان تشکیل داده اند که از بین 1532 نفر از مدیران و کارشناسان این شرکت 243 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی-طبقه ای متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گرد آوری شد. در این پژوهش برای سنجش روایی از روش روایی محتوایی و سازه و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است، که نتایج حاکی از روایی و پایایی قابل قبول است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS20 وAMOS20 انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که معنویت در محیط کار تاثیر معنادار و مثبت بر هویت سازمانی (B=0/57) و سلامت سازمانی (B= 0/14) دارد و بر رفتار انحرافی تاثیر معنادار و معکوس (B=-0/19) دارد. همچنین رفتار انحرافی و سلامت سازمانی بر هویت سازمانی به ترتیب با ضریب B=-0/19 و B=0/33 تاثیر معنادار دارد. میانجی گری رفتار انحرافی در تاثیر معنویت در محیط کار بر هویت سازمانی مورد تایید قرار گرفت اما میانجی گری سلامت سازمانی در تاثیر معنویت در محیط کار بر هویت سازمانی مورد تایید قرار نگرفت.

هدف از این مقاله، تامل انتقادی در باب زندگی روزمره زنان، از خلال مطالعه تجربه کافه نشینی می باشد که چگونه این امر باعث تغییر در بازتعریف زنانگی شده-است. میشل دوسرتو چارچوب مفهومی مناسبی را برای درک تولید فضای شهری و تجربه آن از طریق فعالیت های روزمره ساکنان یک شهر ارایه می دهد. روش-شناسی مورد استفاده تحقیق، مردم نگاری انتقادی می باشد؛ داده های پژوهش شامل طیف گسترده ای از مشاهدات غیرمستقیم و مشارکتی، یادداشت های میدانی، مصاحبه های ساخت نیافته است که با استفاده از تحلیل تماتیک، سه مقوله مرکزی(کافه به مثابه مکان سوم، زنانگی به مثابه تعارض و تجربه زنانگی جدید در فضا) بدست آمد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که حضور زنان (چه مصرف کننده و چه تولیدکننده ی فضا) در کافه ها باعث شکل گیری عاملیت انتخاب و کنشگری بیشتری در آن ها شده است و تجربه های رهایی بخشی را بدست آوردند که تعریف ایشان را از زنانگی سنتی به چالش می کشد. خوانش دوسرتویی این بررسی نشان می دهد که زنان در فضاهای عمومی به عنوان یک کنشگر فعال حاضر می شوند و به نوعی به مدیریت فضا می پردازند؛ آن ها فعالانه در برساخته شدن فضا و هویت جدیدشان سهم دارند و در پی مطالبه گری خود از حق برابری در شهر هستند.

ارتباط بین نوع رژیم سیاسی و نظام آموزشی از مدت ها پیش موردتوجه محققان بوده است، در این مورد حداقل چهار دیدگاه رقیب قابل طرح است: آموزش به عنوان پیش شرط دموکراسی، خدمات آموزشی در دولت های دموکراتیک، ارتباط بازتولیدی، و ارتباط کاذب بین آموزش و دموکراسی ناشی از زیربنای اقتصادی. هدف مقاله حاضر آزمون هر یک از این دیدگاه ها با استفاده از داده های بین کشوری است. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر از نوع تحلیل ثانویه داده های گردآوری شده برای 180 کشور در بازه زمانی 1970 تا 2018 بود. به طور کلی نتایج نشان داد بین نوع رژیم سیاسی و شاخص های آموزشی ارتباط وجود دارد، و در این میان تاثیر دموکراسی بر آموزش بیشتر است. از طرف دیگر، نقش واسطه ای نابرابری طبقاتی به تنهایی تایید نگردید، لیکن این متغیر در کنار متغیرهای دیگر نظیر نسبت دانش آموز به معلم و دانش آموزان محروم از تحصیل تاثیر معنی داری در ارتباط بین دموکراسی و آموزش دارد.

مقدمه: امروزه، مسایل محیط زیستی، زندگی انسان ها در جهان و از جمله ایران را تحت تاثیر قرار داده است. مسایلی که عمدتا، نتیجه استفاده و برخورد نامناسب انسان با محیط زیست و از جمله به صورت استفاده نادرست و بی رویه از انرژی های فسیلی است. برای دست یابی به توسعه پایدار، آگاهی از شیوه های صحیح استفاده از منابع طبیعی و برخورد غیرانتفاعی با محیط زیست، و همچنین راه های حفاظت از آن می بایست مورد توجه قرار گیرد. با توجه به این که رویکردهای جدید توسعه بر ضرورت مشارکت همه افراد و گروه های مختلف جامعه تاکید دارند، نقش سازمان های مردم نهاد محیط زیستی در دستیابی به اهداف فوق و حفاظت از محیط زیست، و کاهش آسیب پذیری بسیار حایز اهمیت است. هدف این پژوهش تحلیل راهبردهای سازمان های مردم نهاد محیط زیستی در برنامه های سازگاری با تغییرات آب و هوا و انرژی می باشد. مواد و روش ها: رویکرد این پژوهش تفسیرگرایی است و با استفاده از نظریه زمینه ای انجام شده است. مشارکت کنندگان این تحقیق با استفاده از نمونه گیری هدفمند و در قالب نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند که بر این اساس، تعداد 16 نفر از اعضای سازمان های غیردولتی محیط زیستی شهر تهران در سال 1398 برگزیده شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مفاهیم حاصل از کدگذاری، ذیل خرده مقوله ها و مقوله ها قرار گرفت و مدل پارادایمی استخراج شده، در چهار بخش شامل: شرایط علی، شرایط مداخله گر، استراتژی ها و پیامدها می باشد که حول پدیده مرکزی شکل گرفت.

جدایی گزینی فضایی طبقات اجتماعی اغلب توامان با جدایی گزینی اجتماعی است. بدان معنا که الگوهای رفتار اجتماعی نیز متناسب با جدایی گزینی فضایی طبقاتی تغییر می کند. هدف از این پژوهش مقایسه ی الگوهای ازدواج زنان در مناطق بالا و پایین شهر همدان است. فرض بر این است که منطقه (تجلی جدایی گزینی طبقاتی) با الگوهای ازدواج ارتباط دارد. در این پژوهش از نظریه های جغرافیای اجتماعی معطوف به کنش ورلن، نظریه قومی-فرهنگی و همانندی مشخصه ها استفاده شده است. جمعیت مورد مطالعه شامل زنان متاهل مناطق بالا و پایین شهر همدان است و حجم نمونه ی مورد بررسی 325 نفر می باشد که از طریق فرمول کوکران و بعد از پیش برآورد صفت در جامعه برآورد شده است. روش نمونه گیری نیز، نمونه گیری طبقه ای است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد میانگین سن ازدواج در مناطق پایین شهر کمتر از مناطق بالای شهر بوده است (اختلاف حدود 7 سال). در زمینه الگوی ارتباط قبل از ازدواج، تفاوت قابل ملاحظه ای میان این دو منطقه وجود نداشت. الگوی ازدواج خویشاوندی و انطباق قومیتی زوجین نیز در مناطق پایین شهر بیشتر بوده است. معیارهای اقتصادی ازدواج در مناطق بالای شهر دارای اهمیت بیشتری بوده است. همچنین الگوی سنی و اهمیت معیارها بر حسب پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده در زمان ازدواج، دارای تفاوت معنادار بود. الگوی سنی، قومی و معیارهای ازدواج بر حسب قومیت، دارای تفاوت معنادار بود. نتایج نشان می دهد جدایی گزینی های فضایی در برخی موارد با جدایی گزینی های اجتماعی همپوشانی دارند.

مطابق ادعای ایده پردازان جامعه ایرانی مشارکت اجتماعی یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین مسایل توسعه ایران است. اگر گام نخست نهادینه کردن مشارکت را تمرین آن بدانیم، باید بپذیریم که کودکان بهترین گروهی هستند که می توانند مشارکت را تمرین کنند و در خانواده و جامعه اشاعه دهند. از این رو، این پژوهش به مبحث مشارکت کودکان پرداخته است و در یک فرایند پژوهشی اقدام پژوهانه کنش های مشارکتی/ غیرمشارکتی کودکان را در فعالیت های عملی بررسی کرده است. چهارچوب مشارکت، محله سنبلستان اصفهان و زمینه انتخاب شده برای مشارکت، محیط زیست محله است. داده های این پژوهش در چهارچوب روش اقدام پژوهی از طریق مشاهده و مصاحبه با 14 کودک دختر در خلال انجام 8 فعالیت علمی به دست آمد و از طریق روش تحلیل مضمون تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است که این کودکان در 3 مرحله ورود، اجرا، و اتمام فعالیت عملی تمایل دارند که در قالب یک جمع قرار بگیرند ولی به صورت انفرادی عمل کنند. پژوهشگران این وضعیت را «جمع طلبی غیرمشارکتی» نام نهاده اند. معنادار نبودن مشارکت برای کودکان، نبود الگوهای مشارکتی در خانه و مدرسه، مرزبندی های پررنگ جنسیتی در خانواده ها، و ناتوانی در قدرشناسی بخشی از دلایلی هستند که کودکان نمی توانند عملکرد مطلوبی در یک فعالیت مشارکتی داشته باشند. البته، یافته های این پژوهش که در طول بیش از یکسال کار با کودکان به دست آمده است نشان از آن دارد که استمرار در تمرین مشارکت بسیاری از موانع بر سر راه کار مشارکتی مانند اصرار بر آشناگزینی، عدم مسیولیت پذیری، ناتوانی در ارزیابی سهم و. . . را تخفیف می دهد.