آموزش پرستاری
سال:1391 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: در آموزش بالینی پرستاری، دانشجویان از نظر میزان دستیابی به برآیندهای آموزش بالینی مورد ارزشیابی قرار می گیرند. ارزشیابی دانشجویان اساسا بر عهده مربیان پرستاری می باشد. فرآیندی که همواره، هم برای مربیان و هم دانشجویان چالش برانگیز بوده است. دانشجویان به عنوان افراد تحت ارزشیابی دارای تجربیات و نقطه نظراتی در این زمینه می باشند که توجه به آنها اهمیت به سزایی دارد. هدف از انجام این پژوهش تبیین تجارب و دیدگاه های دانشجویان پرستاری در ارتباط با خصوصیات مربی در ارزشیابی بالینی می باشد.روش: پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوای کیفی قراردادی صورت گرفته است. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان ترم 4 تا 8 پرستاری دانشکده های پرستاری و مامایی دانشگاه های علوم پزشکی تیپ 1 وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شهر تهران بودند. نمونه گیری به صورت مبتنی بر هدف انجام شد. گردآوری داده ها از طریق جلسات گروه متمرکز صورت گرفت که در نهایت 40 دانشجوی پرستاری در 6 گروه متمرکز در پژوهش شرکت نمودند.یافته ها: طی تحلیل داده ها 3 درون مایه و 7 طبقه پدیدار شدند. درون مایه ها و طبقات استخراج شده شامل موضوعات حرفه ای (صلاحیت، حضور و مشارکت، مهارت بازخورد و ارزشیابی)، ویژگی های فردی (علاقه، احترام و حمایت) و ضرورت های ارزشیابی (عدالت، ارزشیابی عملی) می باشند.نتیجه گیری: تعیین چگونگی پیشرفت دانشجویان پرستاری در آموزش بالینی از نقش های مهم و پرچالش مربی بالینی می باشد. خصوصیات و رفتارهای مربی بر فرآیند یادگیری و ارزشیابی دانشجویان پرستاری در محیط های بالینی تاثیرگذار است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که دانشجویان دیدگاه های روشنی در مورد این موضوع مهم دارند. آنان تجارب و دیدگاه های خود را از خصوصیات مربی در ارزشیابی بالینی مورد بحث قرار داده و چالش هایی را که در این ارتباط با آن روبه رو هستند بیان نمودند. مساله مهم این است که توجه به بیانات دانشجویان به عنوان افراد تحت ارزشیابی، به کاهش مشکلات موجود در این زمینه کمک خواهد نمود و توجه به دیدگاه ها و تجربیات آنان توسط افراد دست اندرکار آموزش بالینی و به خصوص مربیان اهمیت بسیاری دارد.

مقدمه: بالین، مهمترین عرصه برای آشنایی بیشتر دانشجویان پرستاری با قلمرو تازه ای است که بعدها عمر حرفه ای خود را در آن خواهند گذراند. پرستاران نقش چشمگیری را در ایجاد این شناخت دارند. هدف از این مطالعه تبیین درک دانشجویان و مربیان از نقش پرستاران در انگیزش یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری است.روش: در این مطالعه با لحاظ کردن اخلاقیات پژ‍وهش شانزده دانشجوی پرستاری و چهار مربی پرستاری از دانشگاه های علوم پزشکی تهران و زنجان مورد مصاحبه نیمه ساختارمند قرار گرفتند. داده های به دست آمده از این مصاحبه ها پس از ضبط و نسخه برداری به روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: «گذار از چالش های حرفه پرستاری» و «بازتاب عملکرد پرستاران بر انگیزش یادگیری بالینی دانشجویان» به عنوان طبقات اصلی استخراج شدند که اولین طبقه اصلی سه زیرطبقه و دومین طبقه اصلی چهار زیرطبقه داشت.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که «دشواری ها و شیرینی های حرفه»، «شرایط فرهنگی و اجتماعی»، «بیماری سازمانی در انتصابات پرستاری و چیدمان پرستاران»، «عملکرد مبتنی بر دانش»، «اقتدار تصمیم گیری در برابر روتین زدگی»، «رعایت حقوق بیمار یا نقض حریم حقوقی» بیمار به طور غیرمستقیم بر انگیزش یادگیری دانشجویان تاثیرگذار بوده است. اما «ارتباط پرستاران با دانشجویان» به طور مستقیم بر انگیزش یادگیری دانشجویان اثرگذار بوده است. آگاهی پرستاران از میزان تاثیر خود بر انگیزش یادگیری بالینی دانشجویان می تواند در قطع چرخه معیوب تربیت پرستاران بی انگیزه بسیار حایز اهمیت باشد. همچنین بر پایه نتایج این پژوهش، ایجاد انگیزش در یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری، نیازمند بهسازی شرایط حرفه پرستاری و توانمندسازی پرستاران است.

مقدمه: آموزش بالینی پرستاری جزء حیاتی برنامه درسی این رشته است که نیازمند مشارکت موثر و ارتباط اثربخش و هدفمند دانشکده و بیمارستان و حمایت آموزشی از دانشجویان در بالین است. این مطالعه با هدف بررسی تجربیات دانشجویان و پرستاران بالینی از اجرای مدل پرسپتورشیپ در آموزش کارآموزی در عرصه دانشجویان پرستاری انجام گرفته است.روش: این مطالعه یک مطالعه کیفی با رویکرد آنالیز محتوا بود که به بررسی تجربیات دانشجویان پرستاری و پرستاران پرسپتور از اجرای مدل پرسپتورشیپ در کارآموزی در عرصه دانشجویان پرستاری پرداخته است. پس از اجرای مدل پرسپتورشیپ به مدت یک سال، جمع آوری داده ها از طریق انجام مصاحبه عمیق با 15 دانشجوی پرستاری و 3 پرستار پرسپتور که با روش نمونه گیری هدفمند وارد مطالعه شده بودند انجام گردید.یافته ها: یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه با دانشجویان کارورز و پرستاران پرسپتور، 10 تم را پدیدار ساخت که عبارت بودند از: هدفمند شدن کارورزی، همکاری بیشتر دانشجو، به دام انداختن فرصت های یادگیری، مسوولیت پذیری در قبال آموزش دانشجو، دفاع از حقوق دانشجو، احساس امنیت در مقابل سردرگمی، تعلق به تیم پرستاری، پذیرش تدریجی مدل، کسب استقلال و ارزشیابی عادلانه بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مدل پرسپتورشیپ می تواند به عنوان یکی از مدل های مناسب در آموزش بالینی دوره کارآموزی در عرصه دانشجویان پرستاری با فراهم کردن شرایط مناسب یادگیری به منظور شکل دهی مهارت های اساسی و توانمندی های حرفه ای دانشجویان پرستاری مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: امروزه توانمندسازی بیمار به عنوان یک برنامه موثر در راستای تغییر رفتار در کنترل دیابت به شمار می آید. این مطالعه به منظور بررسی ارزشیابی الگوی توانمندسازی بر بهبود دیسترس دیابت و کنترل دیابت در بیماران دیابتی نوع 2 شهر اصفهان طراحی و اجرا شد.روش: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بود که 140 بیمار در دو گروه مداخله و مقایسه پس از انجام پیش آزمون با انجام تخصیص تصادفی به روش بلوک های چهارتایی تصادفی وارد شدند. در مرحله پیش آزمون، کلیه اطلاعات دموگرافیک و مرتبط با سلامت و بیماری از بیماران اخذ گردید. سپس افراد گروه مداخله، در پنج گروه چهارده نفری تقسیم شده و در الگوی توانمندسازی با استفاده از استراتژی حل مساله گروهی و حمایت همسالان که بر اساس سازه های مدل طراحی شده بود شرکت نمودند. افراد گروه مقایسه آموزش رایج مرکز را طبق روال قبل ادامه دادند و به صورت جداگانه بدون تماس با گروه مداخله به تکمیل پرسشنامه ها اقدام نمودند. اهداف توانمندسازی در این مطالعه با مفهوم دیسترس دیابت و کنترل دیابت با شاخص HbA1C مورد بررسی قرار گرفت. در پیگیری بلافاصله و سه ماه بعد ابزار دیسترس دیابت بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده از نرم افزار آماری SPSS v.11.5 و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.یافته ها: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک با یکدیگر تفاوت معناداری نداشتند (p>0.05). تحلیل متغیر دیسترس دیابت با استفاده از آزمون تکرار مشاهدات نشان داد که روند تغییرات نمرات میانگین در سه مرحله آزمون در گروه مداخله (p<0.001 و f=90.30) و در گروه مقایسه از لحاظ آماری معنادار بود (p=0.008 و f=6.08). همچنین آزمون تی نشان داد که در دیسترس دیابت هر دو مرحله بلافاصله پس از آموزش (p<0.001 و t=-5.00) و سه ماه بعد (p<0.001 و t=-7.78)، بین میانگین های گروه مداخله و گروه مقایسه اختلاف معناداری وجود داشت و اثربخشی برنامه توانمندسازی تایید گردید. همچنین ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که متغیر دیسترس دیابت پس آزمون دوم و HbA1C بین این دو متغیر ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد. به این معنا که با کاهش دیسترس دیابت، میزان HbA1C هم کاهش می یافت (p<0.001 و r=0.59).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاکی از این است که آموزش مبتنی بر الگوی توانمندسازی در گروه مداخله با استراتژی های حل مساله گروهی و گروه همسالان دارای اثربخشی در مقایسه با آموزش های رایج دیابت در متغیر دیسترس دیابت و کنترل دیابت می باشد.

مقدمه: به علت اهمیت نقش خودتنظیمی و جهت گیری اهداف در فرآیندهای آموزش و یادگیری، ضروری است که فاکتورهای موثر در توسعه آنها، مورد بررسی قرار گیرند. به نظر می رسد، تفکر انتقادی یکی از سازه های مرتبط با خودتنظیمی یادگیری و جهت گیری هدفی در دانشجویان باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه میان تفکر انتقادی با انواع هدف گرایی و خودتنظیمی در دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود انجام شد.روش: پژوهش به روش توصیفی همبستگی بر روی 104 نفر از دانشجویان کارشناسی پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود انجام شد. نمونه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از میان 290 دانشجوی این رشته انتخاب شد. با استفاده از سه پرسشنامه سنجش جهت گیری های هدفی Midgely و همکاران (1998)؛ پرسشنامه راهبردهای انگیزشی یادگیری Pintrich و De Groot (1990)؛ و پرسشنامه سنجش مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب)، داده های مورد نظر جمع آوری شد. پیش از اجرای ابزار، روایی و پایایی آنها اندازه گیری و تایید شد.یافته ها: بر اساس نتایج میانگین اهداف پیشرفت 92±19.4، یادگیری خودتنظیمی 103.5±14.7 و تفکر انتقادی 9.2±2.7 بود. بین اهداف پیشرفت و یادگیری خودتنظیمی همبستگی مثبت معناداری وجود داشت (p<0.01)، اما بین تفکر انتقادی با یادگیری خودتنظیمی و اهداف پیشرفت تحصیلی همبستگی معناداری مشاهده نشد و فقط مولفه تحلیل تفکر انتقادی با مولفه شناخت یادگیری خودتنظیمی ارتباط مثبت معنادار داشت (p<0.01). سه متغیر جهت گیری هدفی تبحری، عملکردی - رویکردی و مولفه تحلیل در تفکر انتقادی %39.9 در پیش بینی خودتنظیمی یادگیری دانشجویان پرستاری نقش داشتند (p=0.000). مدل نهایی رگرسیون نشان داد دانشجویانی که اهداف تبحری و توانایی تحلیل بالاتری دارند، راهبردهای خودتنظیمی بهتری در یادگیری خود دارند.نتیجه گیری: از آنجا که تفکر انتقادی، یکی از مولفه های موثر در فرآیندهای شناختی دانشجویان است، شاید بالا بودن سطح تفکر انتقادی دانشجویان و استفاده آنها از استراتژی های پردازش عمیق در یادگیری خود، باعث بهبود جهت گیری های هدفی و انتخاب راهبردهای خودتنظیمی موثرتر در آنها بشود. در صورتی که هدف، توسعه حرفه ای و تربیت پرستارانی است که توانایی کنترل اهداف خود را داشته و خود راهبر باشند، باید رسالت دانشکده های پرستاری، ترویج و آموزش تفکر انتقادی به دانشجویان باشد و استادان پرستاری در مورد استفاده از روش های سنتی تدریس و ارزشیابی مبتنی بر اندازه گیری محفوظات تجدیدنظر کنند.

مقدمه: ارزشیابی از عملکرد بالینی برای حرفه های بهداشتی و از جمله آموزش پرستاری یک چالش است. طبق نتایج پژوهش های انجام شده، روش های ارزشیابی مورد استفاده در اکثر دوره های آموزش بالینی، با اهداف آموزشی تناسبی ندارد. این پژوهش با هدف «ارزشیابی مهارت های بالینی دانشجویان پرستاری از طریق خودارزشیابی، ارزشیابی همتا و ارزشیابی مدرس بالینی» در بخش های داخلی - جراحی بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1389 انجام شد.روش: در این مطالعه تحلیلی - مقطعی با استفاده از روش سرشماری کلیه دانشجویان سال چهارم کارشناسی پرستاری انتخاب و پس از اتمام کارورزی توسط خود، همتا و مدرس بالینی مورد ارزشیابی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها برگه جمع آوری اطلاعات دموگرافیک و برگه ارزشیابی مهارت های بالینی دانشجویان کارورز در عرصه بود. از روش های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی زوجی و ضریب همبستگی پیرسون) برای تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از تحقیق در حیطه مهارت بالینی و حیطه مسوولیت پذیری و احترام، بین میانگین نمره ارزشیابی مدرس بالینی با خودارزشیابی و ارزشیابی همتا اختلاف معناداری مشاهده گردید. هر چند در این دو حیطه بین ارزشیابی همتا و خودارزشیابی اختلاف معناداری مشاهده نشد. در حیطه ارتباط بین سه نوع ارزشیابی تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین در دو حیطه مهارت و ارتباط، بین خودارزشیابی با ارزشیابی همتا و نیز در دو حیطه ارتباط و مسوولیت پذیری بین ارزشیابی مدرس بالینی با خودارزشیابی همبستگی معناداری مشاهده گردید.نتیجه گیری: با توجه به وجود تفاوت معنادار بین نمرات سه روش مختلف ارزشیابی و عدم وجود همبستگی معنادار بین آنها، پیشنهاد می شود به منظور بالا بردن دقت و احساس مسوولیت دانشجویان در کارورزی بالینی و نیز توسعه تفکر انتقادی، بهبود مهارت های ارتباطی، خودآموزی و احترام به دیگران، خودارزشیابی و ارزشیابی از همکلاسی ها به عنوان یکی از فعالیت های بالینی دانشجویان مدنظر قرار گیرد.

مقدمه: بیماری های دستگاه ادراری شیوع بالایی دارند و با توجه به تاثیر زیاد این بیماری ها بر کیفیت زندگی بیماران، آموزش حین ترخیص از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور افزایش اثربخشی برنامه های آموزشی، استفاده از روش آموزشی مناسب که منطبق بر نیازها و شرایط بیمار باشد ضروری است. از این رو این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر دو روش آموزش چهره به چهره و آموزش با کتابچه بر میزان یادگیری بیماران تحت عمل های جراحی دستگاه ادراری انجام شد.روش: این پژوهش یک کارآزمایی بالینی است و بر 200 بیمار که تحت عمل های جراحی سنگ های ادراری (110 نفر) و جراحی پروستات (90 نفر) قرار گرفته بودند و برای آنها دستور ترخیص صادر شده بود، انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که هر کدام میزان آگاهی بیماران از مراقبت های مربوط به هر یک از تشخیص ها و جراحی های ذکر شده را مورد بررسی قرار می داد. روش کار بدین صورت بود که واحدهای پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری مستمر انتخاب شده و به طور تصادفی صرف نظر از تشخیص بیماری، در یکی از دو گروه آموزشی قرار گرفتند (تعداد نمونه در هر گروه آموزشی 100 نفر بود). پس از انجام پیش آزمون، برنامه آموزشی اجرا شد و مجددا میزان آگاهی آنها با ابزاری مشابه بررسی شد.یافته ها: بر اساس نتایج آزمون t تفاوت آماری معناداری بین میزان یادگیری در دو روش آموزشی ذکر شده مشاهده نشد. نتایج آزمون همبستگی نیز نشان داد که در آموزش چهره به چهره میزان یادگیری با افزایش سن کاهش (p=0.004 و r=-0.28) و با افزایش تعداد روزهای بستری (p=0.014 و r=0.24) و سطح تحصیلات (p=0.006 و r=0.27) افزایش یافت.نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش نمی توان گفت یکی از روش های آموزشی ذکر شده بر دیگری ارجحیت دارد، اما با توجه به این که میانگین سنی واحدهای پژوهش نسبتا بالا (53.99 سال) و سطح تحصیلات اغلب آنها ابتدایی (%79.5) بود و این دو عامل یادگیری بعد از آموزش چهره به چهره را کاهش می دهند، استفاده هم زمان از سایر روش های آموزشی برای این بیماران توصیه می شود. همچنین با توجه به این که یکی از موانع اجرای آموزش به بیمار کمبود وقت پرستاران می باشد، می توان استفاده از کتابچه های آموزشی را توصیه کرد.

مقدمه: اتاق عمل سیستم پیچیده ای است که شخص، تکنولوژی و بیماران را در یک محیط فیزیکی برای رسیدن به پیامدهای مطلوب در بیماران هماهنگ می سازد. به همین منظور تقویت دانش و مهارت های لازم پرستاران در محیط های اتاق عمل ضروری است. این در حالی است که مطالعات نشان می دهد، فارغ التحصیلان فاقد مهارت مورد نیاز برای انجام کارهای بالینی می باشند. با توجه به عدم کارآیی فارغ التحصیلان در اعمال بالینی، در دسترس نبودن مداوم مربی برای دانشجو و عدم همکاری پرسنل بخش در آموزش بالینی نیاز به تغییر روش آموزش بالینی احساس می شود. مدل همکار آموزش بالینی یکی از روش های آموزش بالینی است که در حل مشکلات موجود کمک کننده است. این مطالعه با هدف بررسی سطع شایستگی مورد انتظار عملکرد دانشجویان اتاق عمل بعد از کاربرد این مدل آموزشی صورت گرفت.روش: این پژوهش یک مطالعه پیش تجربی از نوع دانش پژوهی است. کلیه دانشجویان اتاق عمل ترم 2 شامل 28 نفر در این پژوهش شرکت داشتند که در حال گذراندن واحد کارآموزی بخش استریلیزاسیون در اتاق عمل مرکز آموزشی درمانی سینا، دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودند. شیوه استفاده از این مدل به این صورت بود که ابتدا بر اساس سرفصل درسی، برنامه درس بالینی دانشجویان شامل (اهداف درسی، لاگ بوک، شیوه ارزشیابی و ...) تدوین گردید. دانشجویان به 5 گروه حداکثر 6 نفر تقسیم شده و به مدت 3 روز در هفته به مدت 9 روز در بخش استریلیزاسیون حضور پیدا می کردند. از مدل همکار آموزش بالینی برای آموزش بالینی این دوره از دانشجویان استفاده گردید. در پایان دوره سطع شایستگی عملکرد دانشجویان با بررسی 25 لاگ بوک تکمیل شده توسط آن ها، مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: نتایج در خصوص سطح شایستگی عملکرد دانشجویان اتاق عمل نشان داد: اغلب دانشجویان (بیش از 80% آنها) به سطح شایستگی خود در خصوص اغلب عملکردهای تعریف شده در لاگ بوک مربوطه، نمره 4 یا 5 داده بودند (مقیاس نمره دهی 5-1) X= 3.33±0.76، CI= 3.01±3.65. توانایی بسته بندی کلیه ابزار برای استریل کردن با حداکثر شایستگی و توانایی کار با محلول های شیمیایی ضدعفونی کننده و استریل کننده با حداقل شایستگی انجام شده بود. نتایج در خصوص رضایتمندی نشان داد که بیش از 70% دانشجویان معتقد بودند راهنمایی لازم در خصوص پک کردن و آماده سازی ابزار جراحی و استفاده از اتوکلاو همیشه به آنها ارایه شده است. همچنین ارتباط با سرپرستار، پذیرش دانشجو توسط پرسنل در اغلب موارد رضایت داشتند ضمن این که توانسته بودند از گزارش کار خود توسط مربی بازخود بگیرند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه با مطالعات مشابه هم خوانی دارد، لذا با توجه به جوان بودن دوره آموزشی کارشناسی اتاق عمل و کمبود اعضای هیات علمی متخصص در زمینه اتاق عمل در دانشکده های پرستاری و مامایی، استفاده از این مدل آموزشی که عمدتا بر مشارکت و همکاری افراد ماهر شاغل بیمارستان ها در آموزش بالینی تاکید دارد، نقش موثر و کمک کننده ای در آموزش دوره کارشناسی اتاق عمل خواهد داشت.