توسعه آبزی پروری (علوم زیستی)
سال:1395 | دوره:10 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

در مطالعه حاضر اثر دوره های بلند مدت محدودیت پروتئین بر روی عملکرد رشد، مصرف مواد مغذی و ترکیب شیمیایی بدن ماهی قزل آلای رنگین کمان طی مدت 8 هفته مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در یک طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و هر یک با سه تکرار طراحی شد. جیره کنترل با سطح پروتئین 45 درصد به عنوان جیره اصلی و جیره محدودیتی با سطح پروتئین 30 درصد به عنوان جیره محدودیت پروتئین تخصیص داده شد. طی مدت آزمایش ماهیان در تیمار 1 (کنترل) با پروتئین 45 درصد در کل دوره، تیمار 2 با پروتئین 30 درصد با 3 هفته محدودیت و تیمار 3 با پروتئین 30 درصد با 4 هفته محدودیت پروتئینی تغذیه شدند. آزمایش در تانک های فایبر گلاس 100 لیتری با تراکم 10 عدد ماهی به ازای هر تانک با میانگین وزن 12.73±0.72 گرم انجام شد. در انتهای آزمایش تیمار 2 بالاترین مقدار وزن بدن و ضریب رشد ویژه را در بین تیمارهای محدودیتی (2 و 3) به دست آورد و همچنین اختلاف معنی داری بین تیمار کنترل و تیمار 2 مشاهده نشد (p>0.05). در مقادیر ضریب تبدیل غذا، نرخ کارایی پروتئین، دریافت مصرف غذای روزانه و بازماندگی اختلاف معنی داری در بین تیمارهای محدودیتی و تیمار کنترل مشاهده نشد (p>0.05). نتایج آزمایش نشان داد رشد جبرانی کامل در ماهی قزل آلای رنگین کمان در تیمار 2 صورت گرفته است.

افزایش نیاز کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی به استفاده از بیهوش کننده ها، مطالعه تاثیر بیهوش کننده های جدید را به منظور جایگزینی و معرفی یک ماده با کم ترین آسیب و استرس به ماهی را طلب می کند. در این مطالعه به بررسی اثرات سه ماده بیهوشی 2-فنوکسی اتانول، عصاره گل میخک و PI222 بر شاخص های استرس (گلوکز و هورمون کورتیزول) در ماهی کپورنقره ای (Hypophthalmichthys molitrix) پرداخته شده است. ابتدا 120 عدد ماهی با بهترین دوز هریک از مواد بیهوشی (بر این اساس که بیهوشی را در کم تر از3 دقیقه و ریکاوری را در کم تر از 5 دقیقه ایجاد کند) (2- فنوکسی اتانول 300 قسمت در میلیون، عصاره گل میخک و 50PI222 قسمت در میلیون) بیهوش و سپس در زمان های 0، 6 و 24 ساعت بعد از ریکاوری مورد خونگیری قرار گرفتند و میزان گلوکز و هورمون کورتیزول آن ها جهت تعیین میزان استرس وارده در حین بیهوشی مورد بررسی هماتولوژیک قرار گرفت. نتایج نشان داد که 2- فنوکسی اتانول باعث افزایش معنی دار گلوکز (p<0.05) گردید و به عنوان ماده بیهوش کننده استرس زا و عصاره گل میخک و PI222 به دلیل عدم تغییرات معنی دار در این شاخص ها به عنوان بیهوش کننده های مناسب تشخیص داده شدند.

در این تحقیق اثر رنگدانه لکانتین صورتی بر روی رنگ پوست ماهی اسکار سفید (Astronotus ocellatus) مورد مطالعه قرار گرفت. 72 قطعه ماهی اسکار سفید با میانگین وزنی 9.37±0.025 گرم و میانگین طولی 8.24±0.012 سانتی متر در 2 تیمار با 3 تکرار و در هر تکرار 12 عدد ماهی رهاسازی شدند. تیمار اول حاوی 200 میلی گرم در هر کیلوگرم غذا رنگدانه لکانتین صورتی و تیمار شاهد که فاقد مواد رنگدانه ای بود. بعد از 27 روز از 6 ماهی به طور اتفاقی در هر تیمار عکس برداری دیجیتال با شرایط ثابت و نور یکسان تهیه گردید و برای ارزیابی میزان تغییر رنگ ایجاد شده از نرم افزار (Photoshop CS6) استفاده شد. پایان دوره رنگ سنجی پوست ماهی های تیمارها نشان داد که تجویز خوراک حاوی لکانتین صورتی باعث تغییر رنگ معنی دار پوست ماهی ها گردیده است (p=0). به طوری که مقادیر رنگ قرمز، در تیمار لکانتین صورتی افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد نشان داد. بنابراین می توان جهت بهبود رنگ و افزایش بازار پسندی گونه مورد مطالعه از تیمار لکانتین صورتی به میزان 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم غذا استفاده نمود.

مطالعه حاضر با هدف تولید و ارزیابی بیوفلوک به منظور به کارگیری در سیستم های بدون تعویض آب پرورش میگوی سفید غربی در کارگاه تکثیر و پرورش آبزیان بندر کلاهی واقع در شهرستان میناب استان هرمزگان انجام شد. سه عدد تانک فایبرگلاس با حجم آبگیری 200 لیتر به مدت چهار هفته با آب دریای فیلتر شده با شوری (32.5±0.5 گرم در لیتر) پر شدند و جهت تشکیل بیوفلوک، به هر کدام از تانک ها مواد آلی کربن دار (سبوس و آرد گندم، ملاس)، خوراک میگو، خاک رس الک شده و کود شیمیایی اوره اضافه گردید. با اضافه کردن مواد مذکور، توسعه باکتری ها افزایش یافته و منجر به شکل گیری فلوکه های میکروبی شد. پارامترهای اکسیژن محلول و pH در طی روزهای آزمایش با اضافه کردن مواد آلی کربن دار کاهش نشان داد. همچنین تراکم باکتری های هتروتروف در طی روزهای آزمایش افزایش نشان داد به طوری که کم ترین (1.533±0.057´103 CFU/ml) در ابتدا و بیش ترین (3.36±0.15´107) در انتهای آزمایش به دست آمد. میزان مواد معلق ته نشین شده نیز در طی روزهای آزمایش با شیب ملایمی افزایش نشان داد که میزان 0.46 و 12.33 میلی گرم در لیتر در ابتدا و انتهای آزمایش به دست آمد. میزان ارگانیسم های وابسته به فلوک برای پروتوزوآی مژک دار و تاژک دار، میکروجلبک ها، نماتودها و سایر ارگانیسم های معلق در فلوکه تولیدی به میزان 73.47، 20.53، 3.33 و 2.67 درصد به دست آمد. نتایج تحقیق آشکار می نماید که با سیستم بدون تعویض آب و اضافه کردن مواد آلی می توان تراکم باکتری های هتروتروف و توسعه فلوک را افزایش داد و فلوک تولیدی را به عنوان استوک باکتری های موثر در سیستم بدون تعویض آب استفاده نمود.

در این تحقیق اثر فسفر بر میزان زی توده، کلروفیل آ، کاروتنوئید کل، پروتئین کل و کربوهیدرات سیانوباکتر Nostoc calcicola در روزهای مختلف کشت در آزمایشگاه کشت جلبک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد بررسی قرار گرفت. سیانوباکتر نوستوک تحت سه سطح فسفر 100، 200 و 400 (میکروگرم در لیتر) در سه تکرار برای 12 روز در آزمایشگاه کشت جلبک مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان فسفر محیط بر روی میزان زی توده، کلروفیل آ و کاروتنوئید کل Nostoc calcicola در برخی از روزهای کشت اثر معنی داری داشته است. در بررسی میزان تغییرات پروتئین کل و کربوهیدرات، نتایج نشان داد که میزان پروتئین برای هر گرم وزن خشک این جلبک از آغاز کشت تا روز 12 برای هر سه تیمار با افزایش همراه بوده است. با افزایش فسفر محیط، محتوی پروتئین زی توده افزایش یافته به طوریکه در روزهای 6، 8 و 10 کشت اختلاف بین تیمار 400 میکروگرم فسفر در لیتر با دو سطوح دیگر معنی دار (p<0.05) بوده است. در بررسی روند تغییرات پروتئین در طول روزهای کشت مشاهده شد که میزان پروتئین در تیمار با 100 میکروگرم فسفر در لیتر در روز 6 کشت به حداکثر مقدار خود (372.4±20.10 میلی گرم در گرم ماده خشک) رسیده و برای تیمار 200 میکروگرم فسفر در لیتر (386.33±34.05 میلی گرم در گرم ماده خشک) در روز 8 کشت به دست آمده است و سپس تا روز 12 کشت روند نزولی نشان داده است، در تیمار 400 میکروگرم فسفر در لیتر حداکثر میزان پروتئین 434.47±39 میلی گرم در گرم ماده خشک بوده و این مقدار مربوط به روز 6 کشت بود و میزان پروتئین تا روز 10 کشت با دو تیمار دیگر به طور معنی داری بیشتر بوده است. میزان کربوهیدرات در هر سه سطح فسفر تا روز 12 افزایش معنی داری (p<0.05) را نشان داده است، اما در بین سطوح فسفر در روزهای کشت اختلاف معنی داری را نشان نداده است. نتایج مشاهده حاضر نشان داد که می توان با تغییر میزان فسفر محیط رشد و محتوی برخی از ترکیبات بیوشیمیایی سیانوباکتر N. calcicola را کنترل نمود.

ماهی سفید اگر چه یکی از ماهیان اقتصادی دریای خزر است، اما مطالعات اندکی روی سیستم ایمنی این ماهی در محیط های طبیعی و در هنگام مهاجرت بین آب لب شور دریا و آب شیرین متمرکز بوده است. در این مطالعه تعداد 23 قطعه ماهی (12 ماده، 11 نر) از دریای خزر (متوسط شوری 7.52±0.3 ppt، PH=8.9±0.2) و 23 ماهی (12 ماده، 11 نر) از رودخانه خشکرود (متوسط شوری 0.11 ppt، ph=8.7) از مهر 1390تا شهریور 1391 صید شدند. تغییرات پاسخ ایمنی غیر اختصاصی بدن ماهی سفید دریای خزر (Rutilus frisii) در دو جنس نر و ماده تحت تاثیر مهاجرت بین محیط شور و شیرین و تاثیر آن بر فعالیت لایزوزیم سرم خون و موکوس پوست ماهی بررسی شد. سنجش لایزوزیم با اثرگذاری بر سوسپانسیون باکتری Micrococcus lysodiekticus، بر اساس کاهش جذب نوری و با دستگاه الایزاریدر اندازه گیری شد. اختلاف معنی داری در فعالیت لایزوزیم سرم خون به عنوان یکی از اجزای ایمنی غیر اختصاصی در دو جنس نر و ماده مشاهده نشد، در حالی که فعالیت لایزوزیم با تغییرات شوری از محیط دریا به رودخانه به طور معنی داری کاهش یافت (p<0.05). بیشترین فعالیت لایزوزیم (U/mL/min) در دریا (39.09±7.03) و کم ترین آن در رودخانه (7.75±1.36) مشاهده شد. از طرف دیگر، فعالیت لایزوزیم در موکوس پوست جنس ماده، از محیط دریا به رودخانه افزایش یافت (p<0.05) و بیشترین مقدار در رودخانه (145.45±7.02) و کم ترین مقدار در دریا (101.55±16.53) مشاهده شد. نمونه برداری از موکوس پوست جنس نر میسر نشد، زیرا در زمان ورود ماهیان نر به رودخانه، توبرکول های تولید مثلی کاملا شکل گرفته بود و موکوس ترشح نشده و یا مقدار آن بسیار اندک بود. این مطالعه ارتباط موثر فعالیت لایزوزیم با تغییرات محیطی مثل شوری آب را کاملا نشان داد. ارتباط معنی داری با اختصاصات داخلی ماهی مانند جنسیت مشاهده نشد. نتایج نشان داد که فعالیت لایزوزیم در موکوس پوست بسیار بیشتر از فعالیت آن در خون ماهی سفید است.

این تحقیق با هدف بررسی الگوهای رشد آلومتریک و تغییرات ریخت ظاهری ماهی کوریدوراس برنزی (Corydoras aeneus) به عنوان یک گونه با ارزش زینتی در مراحل اولیه تکوین از زمان تخم گشایی تا 51 روز پس از آن به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 140 نمونه لارو در روزهای مختلف بعد از تفریخ نمونه برداری و تغییرات ریختی و تکوینی لاروها در مراحل اولیه رشد بررسی و توصیف گردید. داده های ریخت سنجی مورد مطالعه نیز از روی تصاویر دو بعدی گرفته شده از نمونه ها توسط نرم افزار ImageJ استخراج گردید و الگوی رشد آلومتری به صورت تابع توانی طول کل با استفاده از داده های تغییر نیافته در فرمول Y=aXb اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که دهان و مخرج در روز سوم پس از تخم گشایی باز و کیسه زرده در روز هفتم پس از تخم گشایی جذب شد. در مراحل اولیه تکوینی الگوی رشد نواحی سر و دم ابتدا آلومتری مثبت و سپس ایزومتریک شدند. طول تنه ابتدا آلومتری منفی و سپس ایزومتریک شد. با توجه به یافته های این تحقیق رشد این گونه به چهار مرحله (1) Eleuthero-embryo، (2) Propterygio-larval، (3) Pterygio-larval و (4) Juvenile قابل تقسیم می باشد.

در پژوهش های طرح هیدرولوژی و هیدروبیولوژی پایاب دریاچه سد یامچی، بررسی های پلانکتونی به عنوان مطالعات پایه جهت امکان پرورش آبزیان در مسیر پایاب این دریاچه در نظرگرفته شد. نمونه برداری پلانکتونی در 4 ایستگاه مطالعاتی و از زمستان 1389 الی پاییز 1390 انجام گرفت. برای بررسی فیتوپلانکتونی از ایستگاه های موردنظر یک لیتر آب (بدون عبور از تور پلانکتون) و جهت نمونه برداری زئوپلانکتونی نیز 30 لیتر آب را توسط تور زئو پلانکتون گیر دستی با چشمه 30 میکرون فیلترکرده، در نهایت نمونه ها بافرمالین 4 درصد تثبیت و جهت مطالعه به آزمایشگاه منتقل شدند. د ر مطالعات فیتوپلانکتونی، در مجموع 4 شاخه و 33 جنس شناسایی شده، که بیش ترین فراوانی مربوط به شاخه باسیلاریوفیتا با جنس های Cyclotella، Synedra، Achnanthes و Nitzschia می باشد. شاخه مذکور در تمام طول سال مشاهده شده و 92.2 درصد جمعیت سالانه را شامل می گردد. شاخه کلروفیتا در مرتبه دوم قرار دشته، جنس های مهم این شاخه عبارت از Coelastrum Pediastrum و Oocystis بوده و 7.4 درصد جمعیت سالانه را در برمی گیرد. شاخه های سیانوفیتا و اوگلنوفیتا به ترتیب با 0.3 و 0.1 درصد در رده های بعدی هستند. در بررسی زئوپلانکتونی در مجموع 6 شاخه و 29 جنس شناسایی شدند، بیش ترین فراوانی زئوپلانکتونی مربوط به زیر سلسله پروتوزوآ و شاخه های سیلیوفورا 66 درصد و ریزوپودآ با جنس های Arcella و Difflugia که 6 درصد جمعیت سالانه (مجموع 72 درصد) را دارا می باشند. شاخه آرتروپودا در مرتبه دوم قرار داشته، این شاخه با رده کوپه پودا و جنس Cyclops و مرحله ناپلی آن و راسته کلادوسرا با جنس Bosmina در مجموع 14 درصد جمعیت سالانه را شامل می شود. شاخه روتاتوریا با جنس های Cephalodella، Rotaria و Coulrella در تمام طول سال مشاهده شده و 11 درصد جمعیت سالانه زئوپلانکتونی را در بردارد. نتایج بدست آمده از بررسی پلانکتونی در این طرح نشان داد، که این رودخانه در مجموع از فراوانی و تنوع مناسب پلانکتونی جهت پرورش آبزیان برخوردار می باشد.

تنوع ژنتیکی ماهیان کفال طلایی (Liza aurata) موجود در سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از روش تعیین توالی ژن D-Loop در سواحل استان های گیلان (انزلی) و مازندران (ساری) بررسی گردید.DNA نمونه ها با استفاده از روش استات آمونیوم استخراج و کمیت و کیفیت آنها با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و الکتروفورز ارزیابی گردید. نمونه های DNA تایید شده، PCR و سپس توالی یابی شدند. توالی ناحیه D-Loop در DNA میتوکندریایی کفال طلایی پس از ویرایش شامل 900 جفت باز (bp) بود. درجه خویشاوندی با تست Tajima با استفاده از نرم افزار MEGA بین کفال ماهیان طلایی محاسبه گردید. نتایج این بررسی اختلاف ژنتیکی بالا در مناطق نمونه برداری را نشان می دهد. فاصله ژنتیکی مشاهده شده بین مناطق نمونه برداری 0.435 بود. همچنین میزان بالایی از (0.615) Fst بین دو منطقه نمونه برداری مشاهده شد که این امر بیان کننده تمایز بین جمعیت های موجود می باشد. طبق نتایج حاصل از این بررسی در سواحل جنوبی دریای خزر، در دو منطقه نمونه برداری موجود در محدوده استان های گیلان و مازندران دو جمعیت متفاوت از ماهی کفال طلایی مشاهده شد.

انگیزش یکی از نیروهای قدرتمند در فرآیند یاددهی-یادگیری است که غنی ترین و بهترین برنامه های کارآموزی و آموزشی نیز در صورت فقدان آن در فراگیران با شکست مواجه خواهند شد. پژوهش حاضر به مطالعه تاثیر عوامل آموزشی و اجتماعی بر انگیزه انتخاب رشته تکثیر و پرورش آبزیان دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران (علوم و تحقیقات تهران و تهران شمال) طی سال 1391 پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را 56 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته تکثیر و پرورش آبزیان این دانشگاه ها بود. داده ها با کمک پرسش نامه ای مشتمل بر دو بخش اطلاعات فردی و گزینه های مرتبط با عوامل انگیزشی در حیطه آموزشی و اجتماعی برای انتخاب رشته تحصیلی تکثیر و پرورش آبزیان گردآوری شده اند. اعتبار پرسش نامه بر اساس روش اعتبار محتوی تعیین و پایایی آن نیز با کمک روش آزمون مجدد مشخص گردید (r=0.9). نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که امکان ادامه تحصیل (3.04±0.84) و اهمیت شهر دانشگاه محل تحصیل (2.88±0.93) بیشترین تاثیر را در ایجاد انگیزه در حیطه آموزشی برای دانشجویان کارشناسی ارشد رشته تکثیر و پرورش آبزیان داشتند. به علاوه داشتن حرفه ای در ارتباط با آبزیان (1.96±0.43) و کسب منزلت اجتماعی (1.52±0.59) از دیدگاه ارزشی در انتخاب رشته تکثیر و پرورش آبزیان، همچنین اشتغال در این رشته (2.84±0.85) و اهمیت آن نسبت به سایر رشته های کشاورزی و منابع طبیعی (2.57±1.11) از دیدگاه شغلی از مهمترین عوامل انتخاب این رشته تحصیلی در ایجاد انگیزه در دانشجویان کارشناسی ارشد در حیطه اجتماعی بودند. به طور کلی نتایج حاصل از پژوهش حاضر بیانگر آن است که ابعاد آموزشی و اجتماعی در انتخاب رشته تکثیر و پرورش آبزیان تاثیرگذار هستند، به طوری که بیانگر سهم عمده ای از امتیازات به عوامل مرتبط با انگیزه درونی ناشی از برآورده شدن خواسته های ارزشی و شغلی می باشد که علاقه به کسب موفقیت عمده عاملی است که منجر به فعالیت دانشجویان خواهد شد.

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و سنجش عوامل تاثیرگذار بر مقدار تولید و استخراج تابع تولید، برآورد تابع هزینه و تعیین کشش های مرتبط با آن، محاسبه کارایی، بهره وری کل عوامل تولید و ارزش حال خالص مزارع پرورش ماهیان گرم آبی نمونه در استان گیلان است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری از 45 واحد پرورش ماهیان گرمابی شهرستان رشت به روش تصادفی به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که تابع تولید مناسب با توجه به معیارهای انتخاب فرم تابعی برتر، تابع کاب-داگلاس است. همچنین، پس از برازش تابع هزینه ترانسلوگ کشش خودی و متقاطع آلن و قیمتی نهاده ها محاسبه شد که نشان داد تمامی نهاده ها جانشین یکدیگر هستند. میانگین بهره وری کل عوامل تولید تمامی واحدها 81 درصد و میانگین کارایی بر اساس بازه ثابت به مقیاس 84 درصد و بر اساس بازده متغیر به مقیاس 92 درصد بود. همچنین، بیش از 50 درصد واحدها کارایی بالاتر از 90 درصد دارند که مبین وضعیت مطلوب واحدهای پرورش ماهیان گرمابی این شهرستان است.

این تحقیق با هدف تعیین مکان های مناسب برای ایجاد و توسعه آبزی پروری در مسیر رودخانه گاماسیاب همدان اجرا گردید. برای اندازه گیری پارامترهای فیزیکی وشیمیایی در 15، موجودات بنتیک در 13 ایستگاه هر 45 روز یک بار و برای شناسایی ماهیان در 8 ایستگاه به طور فصلی طبق روش های استاندارد انجام پذیرفت. میانگین دمای آب در دوره مطالعاتی 12.8±3.7 درجه سانتی گراد و اکسیژن محلول حداقل 2.6 و حداکثر 12.5 میلی گرم در لیتر ثبت گردید. دامنه pH بین 7.5 تا 8.8 نوسان داشته و حداقل و حداکثر هدایت الکتریکی 250 و 750 میکرو موس بر سانتی متر به ترتیب در ماه های مهر و تیر، میزان شفافیت بین 1 تا 103 (F.T.U) ثبت گردید. میزان مواد معلق 0.01 تا 0.1 میلی گرم در لیتر در نوسان بوده و مقدار اکسیژن مورد نیاز زیستی (BOD5) بین 0.05 الی 6.2 میلی گرم در لیتر و اکسیژن شیمیایی باقیمانده (COD) نیزحداقل 30 و حداکثر 70.57 میلی گرم در لیتر ثبت گردید. مقدارکل مواد جامد (T.S.S) نیز زیر یک گرم در لیتر ثبت گردید. 37 گروه بزرگ بی مهرگان کفزی شناسایی گردید که 11 گروه آن متعلق به راسته های حساس به آلودگی (Ephemeroptera، Trichoptera و Plecoptera) بودند. 21 گونه ماهی از 5 خانواده مورد شناسایی قرار گرفت. با تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها، اطلاعات اکولوژیکی، بیولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی تعداد 10 نقطه در 7 منطقه برای اجرای 12 طرح آبزی پروری (شامل 10 طرح پرورش و 2 طرح افزایش تولید ماهی قزل آلای رنگین کمان) شناسایی شد. بطوریکه ظرفیت تولید مکان ها حداقل 1675 و حداکثر 3850 تن برآورد گردید.