بیمه سلامت ایران
سال:1401 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

علی رغم تاثیر رویکردهای نظری تبیین کننده مفهوم تامین اجتماعی بر نظام تامین اجتماعی، در ایران این مفهوم شان مستقلی در تحلیل های جامعه شناختی نداشته و تحلیل های نظری موجود به شکلی تقلیل گرا، آن را غالبا به عنوان یک مفهوم اقتصادی تلقی می کنند. بنابراین بررسی مبانی نظری این مفهوم، به مثابه حلقه مفقوده مطالعات تامین اجتماعی ضروری است تا ابعاد تاثیرگذار بر سیاست گذاری، چرایی و چگونگی سیاست های این حوزه آشکار شود. پس از بررسی و شرح نظریه های موجود به شیوه مروروی بر حسب موضوع، صورت بندی آنها براساس سه الگوی دولت رفاه، حکمرانی خوب و حکومت مندی ارایه شد که مرور آنها حاکی است تفاوت این الگوها حول دو موضوع تلقی از قدرت و هدف تامین اجتماعی شکل گرفته است. در رویکردهای دولت رفاه و حکمرانی مطلوب، قدرت به گونه ای ساختارگرایانه، غیرتاریخی و سلسله مراتبی فهم می شود که کارکرد اجرای برنامه های تامین اجتماعی را برعهده دارد، اما در رویکرد حکومت مندی، تامین اجتماعی به مثابه شیوه خاصی از اعمال قدرت و حکومت بر خود و شهروندان برای بهینه سازی استانداردهای زندگی فهم می شود. این ارزیابی نقادانه بر این دلالت دارد که رویکردهایی که تامین اجتماعی را به مثابه متن و گفتمان درنظر گرفته و از منظری تاریخی و گفتمانی، پرده از ارزش ها، پیش فرض ها و ابعاد ایدیولوژیکی و عقلانیت سیاسی آن برمی دارند، قدرت تبیین کنندگی بیشتری دارند.

مقدمه خدمات تشخیصی و درمانی بزرگترین منبع هزینه کرد مخارج سلامت هستند و در نتیجه دارای پتانسیل بالایی برای کنترل مخارج می باشند. پژوهش حاضر باهدف بررسی میزان مقتضی بودن تجویز خدمات تصویربرداری و شناسایی علل احتمالی تجویز بیش از حد این خدمات و ارایه راهکارهای اصلاحی در این حوزه اجرا شده است. روش بررسی پژوهش حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند اجرا شده است. پایگاه های داده بین المللی (Elsevier، PubMed، Scopus و Web of Science) و ملی (SID، MagIran و IranMedex) مورد جستجو قرار گرفتند. پایگاه داده Google Scholar نیز جستجو شد. جستجو پایگاه های داده بین المللی با استفاده از ترکیب های مختلف کلیدواژه های Diagnostic Imaging/Radiology، Medical Imaging، CT-scan، MRI، Rational Consumption، Appropriateness، Imaging، Health Service Misuse/Medical Overuse و Services Utilization انجام شد. زمانی جستجو نیز فاصله زمانی 1990 تا نوامبر 2021 انتخاب شد. کیفیت مطالعات شناسایی شده با استفاده از چک لیست STROBE ارزیابی شد. یافته ها: از 605 مطالعه شناسایی شده در مرحله اول جستجو، 22 مورد دارای شرایط ورود به مطالعه بودند. تمامی مطالعات به غیرمقتضی بودن بخش اعظم خدمات تجویز شده اشاره کرده اند و دلایل مختلفی نیز برای آن ذکر کرده اند (از 21 تا 76 درصد). بالا بودن نرخ خدمات تصویربرداری غیرضروری به عوامل گوناگونی منتسب شده است، از جمله پوشش بیمه تکمیلی، عدم آموزش پزشکان و ارجاعات بیماران به پزشک های مختلف. مهم ترین راهکارهای اصلاحی نیز شامل آموزش پزشکان و ایجاد نظام پایش و ارزیابی قدرتمند می شوند. نتیجه گیری: استفاده غیرضروری از خدمات سلامت باری بر دوش نظام سلامت، سازمان های بیمه گر، مراکز ارایه خدمات سلامت و سازمان های بیمه گر می باشد. باید توجه داشت که این موضوع مختلف به ایران نیست و بسیاری از کشورهای دارای درآمد بالا که نظام سلامت آنها دارای قدرت نظارتی بالایی است نیز با این مشکل مواجه هستند.

مقدمه یکی از مهمترین عوامل نشان دهنده عملکرد بیمارستان، شاخص های بیمارستانی هستند. یکی از تحولات و تغییرات اساسی درنظام سلامت کشور ایران، طرح تحول نظام سلامت می باشد که تاثیرات آن باید ازجنبه های مختلف بررسی شود. هدف این پژوهش تعیین شاخص های عملکردی بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و مقایسه آن با استاندارد های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1398بود. روش بررسی این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی و با هدف کاربردی در سال 1398 دربیمارستان های دولتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام گرفت. در این مطالعه مهمتربن شاخص های عملکرد بیمارستان از سال 1395 تا سال 1398 در بیمارستان های مذکور بصورت هدفمند بررسی شد. معیار ورود کامل بودن اطلاعات شاخص ها بود. در این بررسی برای دستیابی به اطلاعات دقیق و قابل استناد، از داده های ورودی و داده های برون داد به عنوان شاخص های عملکردی استفاده شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار EXCEL و آزمون های توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها در مطالعه حاضر در مجموع 6 بیمارستان شهر زاهدان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان مورد بررسی قرار گرفتند به طور میانگین 11200نفر بستری شده و 11003نفر ترخیص شدند که این میزان بعد از طرح تحول به 11086 نفر بستری و 10450 نفر مرخص شده کاهش یافت. میانگین مراجعین اورژانس و سرپایی ها به ترتیب 71600و124571نفر بودند. نتیجه گیری یافته های مطالعه نشان داد که در زمینه ضریب اشغال تخت بیمارستان ها در مقایسه با استاندارد های وزارت بهداشت در وضعیت متوسط و ضعیف بودند. اما در زمینه متوسط روز های بستری در وضعیت نامطلوب بودند. این نتایج نشان می دهد که طرح تحول نظام سلامت در این استان تاکنون به اهداف خود نرسیده است.

مقدمه نظام ارجاع یکی از اصول و مبانی خدمات مراقبت بهداشتی اولیه است. یکی از مهم ترین چالش ها و مشکلات نظام ارجاع عدم اطلاع مردم از ماهیت، خدمات و مزایای آن می باشد. این مطالعه با هدف ارایه ی الگوی پذیرش نظام ارجاع از دیدگاه بیماران انجام گرفت. روش بررسی این پژوهش از نوع مطالعات ترکیبی بود که طی سه گام در سال 1400 انجام شد. گام اول شامل تدوین پرسشنامه، گام دوم مطالعه پیمایشی و گام سوم طراحی الگوی پذیرش نظام ارجاع از دیدگاه بیماران، بوده است. جامعه آماری شامل 384 بیمار تحت پوشش صندوق بیمه روستایی مراجعه کننده به مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) دانشگاه علوم پزشکی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS v20 تحلیل شد. همچنین تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم با استفاده از نرم افزار LISREL v8. 5 انجام گرفت. یافته ها: نسبت آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 85/0 و ضریب همبستگی درون خوشه ای نیز 69/0 بود. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که بیمار محوری، قوانین و مقررات، پاسخگویی، هماهنگی، امنیت داده ها، دسترسی، اثربخشی، کارآیی، اعتقادات شخصی و نفوذ اجتماعی به طور قابل توجهی بر پذیرش نظام ارجاع توسط بیماران تاثیر دارند. نتیجه گیری لازم است مدیران و سیاست گذاران قبل و حین اجرای نظام ارجاع، عوامل تاثیرگذار بر پذیرش نظام ارجاع از دیدگاه بیماران را در نظر بگیرند. برای اجرای مناسب نظام ارجاع باید به تمامی عوامل تاثیرگذار توجه ویژه ای شود تا بیماران بتوانند در کمال رغبت و به راحتی به خدمات سلامت در هر کجا و هر زمانی دسترسی داشته باشند.

مقدمه شیوع بیماری کووید-19 استرس شغلی مضاعفی را در سراسر جهان به کادر درمان وارد آورد و شدت مشکلات روان شناختی متخصصان را به اوج رساند. در این میان، تمهید شرایطی جهت ایجاد اشتیاق هم افزای شغلی و خانوادگی می تواند راهکار مناسبی برای محافظت از سلامت کارکنان و ارایه خدمات بهتر به بیماران باشد. پژوهش حاضر، با هدف ارایه الگوی پیشران ها و پسران های ایجاد اشتیاق هم افزای شغلی و خانوادگی در میان شاغلین متاهل مراکز درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت پذیرفت. روش بررسی پژوهش حاضر به روش کیفی با بهره گیری از نظریه زمینه ای انجام شد. به منظور ارایه مدل از مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته انفرادی با کادر درمان استفاده شد. انتخاب افراد به صورت هدفمند صورت گرفت و پس از 12 مصاحبه اشباع نظری حاصل آمد. یافته ها: تحلیل داده ها منجر به یافتن 6 عامل پیشران (ویژگی های منشی و رفتاری فرد؛ ویژگی های خانواده هسته ای و اصلی؛ ویژگی های مربوط به خودکار و محیط کار) و 7 عامل پسران (عوامل درون روانی، عادات رفتاری؛ محیط خانواده، رفتارهای متداول مخرب؛ ویژگی های کار، عوامل مدیریتی، محیط سازمانی) در قالب 3 دسته عوامل فردی، خانوادگی و شغلی شد. نتیجه گیری: پیشگیری از دسترفت بهره وری، ارتقا سرمایه انسانی و کیفیت خدمات مراقبت از سلامت که تحت تاثیر مشکلات روان شناختی کادر درمان قرار دارد بایستی مورد توجه وزارت بهداشت و سازمان های ذیربط باشد. بیمارستان ها و سازمان های تحت پوشش می توانند با بکارگیری مدل ارایه شده، ضمن توجه به سلامت کادر درمان، کیفیت خدمات ارایه شده به بیمه شدگان را ارتقا بخشند.

مقدمه پیاده سازی سیستم پرداخت مبتنی بر عملکرد به عنوان یک عامل مهم و تاثیر گذار بر ارتقای بهره وری کارکنان مورد توجه قرار می گیرد، که موجب افزایش میزان رضایت و عدالت سازمانی خواهد شد. پرداخت های مبتنی بر عملکرد در واقع پاداش های مادی را به عملکرد فردی، گروهی یا سازمانی و یا ترکیبی از این سه مرتبط می سازد. این مطالعه با هدف تبیین دیدگاه کادر درمان از پرداخت مبتنی بر عملکرد در بیمارستان های منتخب استان لرستان انجام شد. روش بررسی این مطالعه از نوع مطالعات کیفی می باشد که با رویکرد تحلیل محتوا در سال 1400 در بیمارستان های منتخب استان لرستان انجام شد. جامعه آماری 14 نفر از کارکنان درمانی و ستادی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انجام شد. نمونه گیری تا زمان اشباع داده ها ادامه داشت. تحلیل داده با استفاده از تحلیل محتوای قراردادی انجام شد. یافته ها پس از تحلیل داده ها 2 بعد اصلی (عوامل سازمانی، عوامل فردی و درونی) و 6 بعد فرعی (عادلانه بودن سیستم پرداخت؛ کمیت کار؛ کیفیت کار؛ پرداخت بر اساس کار و تلاش؛ انگیزش و علاقه مندی؛ تعهد و پایبندی) استخراج شدند. نتیجه گیری با توجه به موثر بودن اجرای طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد بر درآمد بیمارستان ها می توان اظهار داشت که این طرح تاثیر مثبتی بر عملکرد کارکنان بیمارستان ها داشته و موجب فعالیت بیشتر آنان در بیمارستان ها، ارایه خدمات بهتر و در مجموع بهبود اثربخشی شده است. بنابراین، به مسیولان و مجریان طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیشنهاد می شود اجرای آن را به صورت گسترده تر در سایر استان ها دنبال کنند.

مقدمه صنعت گردشگری درمانی از صنایع درآمدزای مطرح دنیا است. خدمات بیمه ای باعث افزایش آسودگی خاطر گردشگران می شود و توسعه صنعت گردشگری با رشد همزمان خدمات بیمه ای می باشد. افزایش درآمدهای ارزی کشور از طریق صنعت گردشگری درمانی؛ ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های موثر بیمه ای در الگوی بازاریابی گردشگری درمانی سازمان تامین اجتماعی صورت پذیرفت. روش بررسی مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی می باشد که به صورت کمی-کیفی در سال 1400 صورت پذیرفت. در رویکرد کیفی با استفاده از تکنیک دلفی مولفه های موثر در گردشگری درمانی شناسایی و در رویکرد کمی با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی و معادلات ساختاری، مدل تایید و برازش گردید. یافته ها: عامل بیمه ای بر بازاریابی گردشگری درمانی تاثیر دارد و این عامل با پنج مولفه؛ بازخرید سریع و موثر بیمه، پوشش های کامل بیمه درمانی، خدمات بیمه ای تکمیلی دیگر همچون سفر و سرقت، پذیرش بیمه های بین المللی درمانی و قابلیت انتقال و اعتبار بیمه درمانی سایر کشورها شناسایی شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر کمک می کند سیاستگذاران حوزه سلامت کشور با استفاده از مدل بازاریابی گردشگری درمانی به درآمدهای ارزی خود بیفزایند و با توجه به مولفه های بیمه ای مدل مذکور و اقدامات موثر توسط دولت، سازمان های بیمه گر باعث کاهش تهدیدهای مالی و امنیتی گردشگران و در نهایت باعث افزایش جذب گردشگران درمانی کشورهای دیگر خواهد شد.

مقدمه بحران کووید-19 تغییرات بسیاری در عملکرد و بهره وری مراکز ارایه دهنده خدمات سلامت ایجاد کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات همه گیری کووید-19 بر شاخص های مالی و عملکردی یکی از بیمارستان های شهر تهران بود. روش بررسی این مطالعه از نوع کوهورت تاریخی بود که در 6 ماه اول سال 1398 بعنوان دوره پیش از همه گیری و 6 ماه اول سال 1399 به عنوان دوره بعد از همه گیری انجام شد. 13شاخص عملکردی بخش های بستری؛ 9 شاخص عملکردی کل بیمارستان و 3 شاخص مالی وارد مطالعه شدند. داده ها در قالب فرم اکسل از واحد آمار و واحد بهبود کیفیت بیمارستان دریافت شده و پس از ورود به نرم افزار SPSS و بررسی نرمال بودن آن ها، با آزمون ناپارمتریک ویلکاکسون آنالیز شدند. یافته ها: میانگین شاخص های گردش تخت (028/0=P)، بیماران ترخیص شده (028/0=P) و تعداد بستری شدگان (046/0=P) در دوره همه گیری کاهش یافته بود که معنادار یافت شد. میانگین شاخص فوت قبل از 24 ساعت (027/0=P) و بعد از 24 ساعت (028/0=P) و ترخیص اورژانس (028/0=P) نیز بطور معناداری افزایش یافته بود. میانگین سود بیمارستان به قیمت جاری و قیمت واقعی بطور معنادار افزایش یافته بود (028/0=P). کل درآمد جاری افزایش ولی درآمد واقعی کاهش یافته بود که معنادار نبودند. کل هزینه جاری و واقعی نیز کاهش یافته بود که فقط کاهش هزینه واقعی معنادار بود (028/0=P). نتیجه گیری: همه گیری کووید-19 تاثیر معناداری بر شاخص های مالی و عملکردی بیمارستان داشت. لازم است مدیران بیمارستان ها پس از تحلیل وضعیت بیمارستان، ضمن تدوین و طراحی برنامه ی مقابله با بحران های مشابه، الگوی مناسبی برای توسعه خدمات و پایداری منابع در حین بحران داشته باشند.