میکروب شناسی مواد غذایی
سال:1393 | دوره:1 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

لیستریامونوسیتوژنز یک پاتوژن سرمادوست مهم غذایی است که ممکن است در سبزیجات تازه یافت شود. انواع سبزیجات مختلف می توانند در انتقال لیستریا به انسان و همه گیریلیستریوز نقش داشته باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی شیوع لیستریامونوسیتوژنز و مطالعه فراوانی ژن hlyA در سبزیجات تازه در شهرستان شهرکرد بود. این مطالعه به صورت مقطعی-توصیفی بر روی 145 نمونه سبزیجات تازه جمع آوری شده از شهرستان شهرکرد انجام گرفت. جداسازی لیستریامونوسیتوژنز با استفاده از محیط کشت اختصاصی صورت پذیرفت و سپس فراوانی ژن hlyA با واکنش زنجیره ای پلی مراز و با استفاده از پرایمر های اختصاصی مورد مطالعه قرار گرفت.از مجموع نمونه های مورد مطالعه، 81 نمونه (56 درصد) از نظر لیستریا مثبت تشخیص داده شدند که از این تعداد 54 نمونه (67 درصد) دارای ژن hlyA بودند. یافته های ما نشان می دهد که لیستریامونوسیتوژنز در سبزیجات منطقه مورد مطالعه از فراوانی نسبتا زیادی برخوردار است.

مصرف شیر خام و فرآورده های لبنی حاوی سم آفلاتوکسین M1 نگرانی های زیادی را در مصرف کنندگان ایجاد کرده است. هدف از این مطالعه، بررسی میزان آفلاتوکسین M1 در شیرخام تولیدی استان قزوین بود. بدین منظور تعداد 170 نمونه شیر خام از تانکرهای حمل شیر کارخانجات لبنی، دامداری های صنعتی، مراکز جمع آوری شیر و سایر مراکز عرضه شیر در فصل زمستان جمع آوری و از نظر میزان سم آفلاتوکسین M1 با استفاده از روش الایزا مورد سنجش و نمونه های بالاتر از 0.5 نانوگرم بر میلی لیتر توسط روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا جهت تایید نهایی مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با آزمون های آماری آنالیز واریانس و توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج مطالعه حاکی از آلودگی تمامی نمونه ها به سم آفلاتوکسین بود که از این میزان 33.52 درصد نمونه ها بیشتر و 66.48 درصد نمونه ها کمتر از حد مجاز استاندارد ایران (0.5 ppb) بودند. میانگین میزان سم در گاوداری های صنعتی 0.215، کارخانجات لبنی 0.268، مراکز جمع آوری شیر 0.734 و مراکز عرضه شیر 0.409 بر حسب نانوگرم در میلی لیتر مشخص گردید. بر اساس این یافته ها نظارت گسترده و دقیق بر روی مراکز تولید و عرضه شیر و فرآورده های لبنی ضروری است.

باکتری Alicyclobacillus acidoterrestris مهم ترین باکتری عامل فساد آب میوه است و روش های مناسب برای حذف این باکتری از آب میوه مورد توجه خاص می باشد. استفاده از فاژ در محصولات غذایی به تازگی برای کنترل باکتری های مواد غذایی به طور صنعتی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش جداسازی باکتریوفاژ اختصاصی باکتری A. acidoterrestris از خاک می باشد. در این مطالعه نمونه های جمع آوری شده از خاک اطراف درختان کنار (سدر) پس از سانتریفیوژ و فیلتر شدن برای جستجوی فاژ مورد بررسی قرار گرفتند. مقدار مشخصی از نمونه های محیطی به محیط کشت AAB واجد باکتری اضافه گردید و با روش آگار دو لایه جهت بررسی تشکیل پلاک مورد بررسی قرار گرفت.تشکیل پلاک وجود باکتریوفاژها در مایع فیلتر شده را تایید کرد. نتایج حاصل ازاین پژوهش وجود باکتریوفاژ اختصاصی باکتری A. acidoterrestris را در نمونه خاک اطراف درخت کنار نشان داد. پایداری این باکتریوفاژ ها در آب میوه ها، اختصاصی است و عدم صدمه به کیفیت آب میوه از جمله مزایای استفاده از این روش نسبت به سایر روش ها است.

این مطالعه جهت ارزیابی آلودگی پنیرهای سنتی تولید شده در روستاهای شهرستان مراغه به اشریشیا کلی O157:H7 که بعنوان یکی از مهمترین سروتیپ های بیماری زای انسان در سال های اخیر معرفی شده است طراحی و با اخذ نمونه های تصادفی از روستاهای تولید و توزیع این فراورده به اجرا گذارده شد. ابتدا نمونه های پنیر (100 نمونه) در محیط کشت Tryptic Soy Broth حاوی آنتی بیوتیک سفکسیم و سپس در محیط مک کانکی سوربیتول آگار حاوی آنتی بیوتیک سفکسیم و تلوریت پتاسیم کشت داده شدند. کلنی های مشکوک رنگ آمیزی گرم شده و بر روی آنها آزمون IMVC و سایر آزمون ها انجام شد و واکنش آنها با اشریشیا کلی، جهت تشخیص سروتیپ O و H به روش آگلوتیناسیون مستقیم مورد آزمایش قرار گرفتند. pH و میزان نمک پنیر نیز اندازه گیری شد. از باکتری های اشریشیا کلی جدا شده از نمونه های پنیر، آزمایش آنتی بیوگرام به روش کربی بوئر به عمل آمد. هیچ موردی از اشریشیا کلی O157:H7 در نمونه های مطالعه شده مشاهده نگردید. در این مطالعه سایر سروتیپ های اشریشیا کلی تشخیص داده شدند که شامل 32 مورد سروتیپ های Non O157 بود. در بین این سروتیپ ها، سویه های انتروپاتوژن (O55, O127, O86, O114, O44, O126, O125)، انتروتوکسیژن (O128, O20) و وروتوکسیژن (O111, O26) وجود داشتند. تمام سویه های جدا شده نسبت به دوآنتی بیوتیک آمپی سیلین و پلی میکسین B مقاوم بودند. تاثیر نسبت شیوع سروتیپ های اشریشیا کلی از میزان pH و نمک پنیر از لحاظ آماری معنی دار نبود (p>0.05). نتایج این مطالعه نشان داد که پنیرهای سنتی تولید شده می توانند بعنوان حامل بالقوه برای سروتیپ های مختلف اشریشیا کلی عمل نموده و منجر به بروز بیماری در انسان شود.

با توجه به اینکه در کشور ما تولید بستنی های غیر پاستوریزه وسنتی بسیار رایج می باشد و از طرفی مصرف این فرآورده در فصول گرم سال در بین گروه های مختلف سنی به ویژه کودکان زیاد می باشد، لذا آلودگی این فرآورده به میکروارگانیسم های پاتوژن می تواند منجر به مسمومیت غذایی در مصرف کننده شود. در این تحقیق نمونه های بستنی سنتی از مناطق چهارگانه شهر ارومیه (هر منطقه 10 نمونه) جمع آوری و با رعایت شرایط استاندارد به آزمایشگاه منتقل گردید و سپس تعداد باکتری های مزوفیل هوازیو انتروباکتریاسه در نمونه های بستنی شمارش شده و حضور باکتری های اشرشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا مطابق با روش های استاندارد بررسی گردید. نتایج نشان داد که در شمارش باکتری های مزوفیل هوازی 80 درصد نمونه ها و در شمارش انتروباکتریاسه 92.5 درصد بیش از حد استاندارد بود و باکتری های اشرشیاکلی 47.5 درصد، استافیلوکوکوس 45 درصد و سالمونلا 40 درصد از نمونه ها جداسازی شدند. با توجه به نتایج بدست آمده، استفاده از شیر سالم و پاستوریزه در ساخت بستنی، ایجاد شرایط مناسب برای حمل و نقل و نگهداری شیر، آموزش کارگران تولید کنندگان بستنی سنتی برای رعایت بهداشت فردی در تمام مراحل ساخت و توزیع بستنی لازم و ضروری است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات ضد میکروبی مرزه خوزستانی ( Satureja khuzestanica) بر باکتری لاکتوکوکوس گارویه و نیز بر برخی شاخص های فساد فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در دمای 4 درجه و به مدت 18 روز انجام پذیرفت. به این منظور از غلظت های 0.50، 0.25، 0.12، 0.06 میکروگرم در گرم فیله مرزه خوزستانی استفاده گردید. بر اساس نتایج، بیشترین بار میکروبی در طول آزمایش در گروه شاهد و کمترین میزان در گروه حاوی 0.5 میکروگرم در گرم مرزه خوزستانی مشاهده گردید (P£0.05). نتایج همچنین نشان دهنده افزایش شاخص های فساد در انتهای دوره آزمون نسبت به میزان اولیه بود که در مورد درصد پروتئین اختلاف معنی داری در بین گروه های مختلف مشاهده می شود (P£0.05). بطور کلی نتایج این بررسی نشان داد که اسانس این گیاه منجر به کاهش جمعیت باکتری لاکتوکوکوس گارویه در فیله ماهی شده است به طوری که غلظت 0.5 میکروگرم در گرم مرزه خوزستانی دارای بیشترین اثر بود.

استافیلوکوکوس اورئوس به عنوان دومین یا سومین عامل مهم بیماری زای غذا زاد در جهان محسوب می شود. توانایی رشد و تولید انتروتوکسین های مقاوم به حرارت در طیف وسیعی از مواد غذایی، استافیلوکوکوس را جزء یکی از مهم ترین عوامل مسمومیت زای مواد غذایی قرار داده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان شیوع استافیلوکوکوس گوشت و فرآورده های گوشتی عرضه شده در اصفهان انجام شد. از تابستان تا زمستان سال 1391 در مجموع 450 نمونه شامل گوشت گاو (80 نمونه)، گوشت چرخ شده (80 نمونه)، گوشت گوسفند (80 نمونه)، گوشت بز (80 نمونه)، گوشت شتر (50 نمونه)، همبرگر (40 نمونه) و کباب لقمه (40 نمونه) به شکل تصادفی ساده از قصابی ها و سوپرمارکت های شهرستان های اصفهان جمع آوری و جهت بررسی حضور استافیلوکوکوس اورئوس مورد آزمایش قرار گرفتند. در مجموع آلودگی به استافیلوکوکوس اورئوس در 234 (55.6%) نمونه در گوشت و فرآورده های گوشتی مشاهده شد. میانگین تعداد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در نمونه های مثبت 8.3×102 بود. نتایج نشان داد اگر چه درصد آلودگی نمونه ها زیاد بوده است ولی تعداد باکتری های موجود در نمونه ها پایین و خطر بالقوه ای برای سلامت مصرف کننده ندارد. مطالعات اپیدمیولوژیکی مداومی در خصوص مسمومیت های استافیلوکوکوسی پیشنهاد می شود تا بتوان مدیریت کارآمدی در تولید مواد غذایی در جهت کاهش بیماری ها اعمال کرد.

در این مطالعه اثر غلظت های مختلف نیسین (0، 0.25، 0.5 و 0.75 میکروگرم بر میلی لیتر) علیه باکتری های زئونوز استرپتوکوکوس اینیایی و لاکتوکوکوس گارویه در فیله ماهی قزل آلا در دمای یخچال مورد بررسی قرار گرفت. استرپتوکوکوس اینیایی (GQ850377) و لاکتوکوکوس گارویه (Ir-170A856bp) به صورت لیوفیلیزه شده از بخش بهداشت و بیماری های آبزیان دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تهیه شدند و پس از تعیین دوز تلقیح هر دو باکتری (1.4×108 و 9.2×107 واحد تشکیل دهنده کلونی در هر میلی لیتر) و آماده سازی محلول نیسین، تلقیح باکتری ها به فیله ماهی انجام شد. نتایج نشان دادند که غلظت های مختلف نیسین در کاهش هر دو باکتری دارای تفاوت معنی دار نسبت به گروه شاهد بودند (P<0.05). بیشترین اثر ممانعت از رشد باکتری در غلظت 0.75 میکروگرم بر میلی لیتر نیسین به میزان 65.77 درصد علیه لاکتوکوکوس گارویه و 60.88 درصد علیه استرپتوکوکوس اینیایی مشاهده شد به طوری که نتایج نشان داد نیسین می تواند به عنوان یک ماده نگهدارنده در کنترل باکتری های بیماری زای مواد غذایی موثر باشد.