جامعه، فرهنگ، رسانه
سال:1401 | دوره:11 | شماره:45 |تعداد مقالات:11

با گسترش دسترسی به رسانه های اجتماعی در ایران، روحانیون نیز در این رسانه ها فعالیت کرده اند و علاوه بر تولید محتوای دینی، به طرح اموری غیردینی برای جلب توجه مخاطبان/دنبال کنندگان خود در صفحات کاربری در شبکه های اجتماعی روآورده اند.در این پژوهش، 71 پست اینستاگرامی روحانیون موردمطالعه بر اساس شیوۀ نمونه گیری هدفمند، تحلیل مضمون، شده است. نتایج تحلیل، حاکی است امور غیردینی در 2 مضمون «سیالیت روحانیت اینستاگرامی» و «گذار روحانیت اینستاگرامی از حریم خصوصی به محیط نمایشی» بروز پیدا کرده اند. روحانیون مطالعه شده با بازنمود نگرش های سیاسی، فعالیت های ورزشی، همراهی با سلبریتی ها، مصرف فرهنگی و از طرف دیگر، بازنمود منزل و خود غیرروحانی، امور متنوعی را برای جلب همراهی کاربران با صفحات این روحانیون نمایش داده اند. ارتباط این شیوه از نمایش در اینستاگرام با فرهنگ شهرت، دال بر شباهت فعالیت سلبریتی ها مانند نمایش زندگی روزمره، حریم خصوصی و اظهارنظرهای گوناگون است که برمبنای مدل ارتباطی توجه محور، به دنبال افزایش شهرت در اینستاگرام و کسب سرمایۀ توجه بیشتر هستند. لذا گذار روحانیت از بازنمود دغدغه مندی های دینی و غیردینی، به بازنمود امرغیردینی برای جلب توجه بیشتر، آن را به «روحانیت نمایشی» مطابق با مؤلفه های شبه سلبریتی تبدیل کرده است.

با توجه به تاثیر روزافزون عملکرد اینفلوئنسر مارکتینگ (بازاریابی تأثیرگذار)، این پژوهش با بهره گیری از ظرفیت رسانه ملی کشور و نیز رسانه اجتماعی اینستاگرام به تاثیر اینفلوئنسرها برمخاطبان صنعت نشر دیجیتال با رویکرد نتنوگرافی پرداخته است.پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش بوده است که اینفلوئنسرها پس از معروفیت چگونه و با استفاده از چه مولفه هایی در قالب ساخت محتوا و تبلیغات بر بستر رسانه اجتماعی اینستاگرام بر کاربران تاثیرگذاشته و سبب ترویج فرهنگ کتاب خوانی و متعاقبا رونق صنعت نشر دیجیتال شوند. رویکرد مطالعاتی این پژوهش کیفی و از نظر ماهیت آمیخته اکتشافی است.نمونه آماری شامل 30 نفر از بینندگان برنامه که خود استفاده کنندگان کتب فیزیکی، کتب دیجیتال ، پادکست ها و کتابخوان های صوتی بوده اند که نظرات خود را نسبت به محصولات معرفی شده توسط اینفلوئنسرها دراینستاگرام درقالب کامنت ذیل هرپست درج نموده اند. این پژوهش با روش تحقیق کیفی نتنوگرافی (Netnography) مشتریان و بازخوردهای آنها نسبت به عناوین معرفی شده را شناسایی کرده و مورد تحلیل قرار داده است.براساس نتایج به دست آمده، مهم ترین مضامین اثرگذار بر ترویج کتابخوانی و رونق صنعت نشر دیجیتال توسط اینفلوئنسرمارکتینگ عبارت اند از: اعتمادسازی اینفلوئنسر، انطباق تبلیغ عناوین متناسب با جامعه هدف و اقناع مخاطب از طریق براورده نمودن انتظارات.یافته های این پژوهش بیانگر نقش پراهمیت و معنی دار اینفلوئنسرهای فرهنگی برمخاطبان براساس مولفه اعتماد بوده و با بررسی سایرعوامل تاثیرگذار به راهکارهایی جهت ترویج کتابخوانی مدرن و متعاقبا رونق صنعت نشر دیجیتال پرداخته است.

نقش و تاثیر ارتباطات بر عرصه سیاست موجب شکل گیری مطالعات و پژوهش های با عنوان ارتباطات سیاسی شده است. در پژوهش حاضر به منظور بررسی پژوهش های مرتبط با ارتباطات سیاسی در ایران، مقاله های علمی پژوهشی و علمی ترویجی منتشره دهه اخیر (فاصله زمانی 1390 تا 1399) در هشت نشریه تخصصی ارتباطات و رسانه با روش فراتحلیل بررسی شده است. یافته های پژوهش بیانگر این است که پژوهشگران ایرانی توجه و علاقه چندانی در پژوهش در این حوزه میان رشته ای نداشته اند. دیپلماسی رسانه ای، بحث مشارکت و توسعه سیاسی، انتخابات و رفتار رای دهندگان، تحولات کشورهای عربی/بیداری اسلامی، و مفاهیم سه گانه چارچوب سازی،انگاره سازی و کلیشه سازی از جمله موضوعاتی است که مقاله های مورد بررسی بیشتر به آن پرداخته اند. بیشترین روش های پژوهش مورد استفاده اسنادی و کتابخانه ای، پیمایش و تحلیل گفتمان انتقادی است. پژوهشگران گرایش های اصلی علوم ارتباطات، علوم سیاسی و جامعه شناسی سه دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران و علامه طباطبایی بیشترین سهم را در نگارش مقاله ها مورد بررسی داشته اند.

اخیراً اپلیکیشن های برند تلفن همراه به عنوان ابزارهای بازاریابی مفیدی برای کمک به مشتریان موجود و بالقوه عمل می کنند و مصرف کنندگان را به شدت برای مشارکت با برندها ترغیب می کنند. حفظ کاربران برای اپلیکیشن های برند امری مهم تلقی می شود. در این پژوهش، به بررسی این موضوع که چگونه اپلیکیشن برند اسنپ به قصد تداوم مصرف کننده از منظر مشارکت مصرف کننده-برند (CBE) دست می یابد، پرداخته شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق در زمرة تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار می گیرد. داده ها از طریق پرسشنامه برگرفته از ادبیات تحقیق در قالب مقیاس لیکرت، تهیه شد که پایایی آن با استفاده از معیار آلفای کرونباخ 892/0 =α تایید گردید. داده ها از 200 نفر از کاربران اپ اسنپ که به عنوان گردشگر به اصفهان وارد شدند، جمع آوری شد. روش نمونه گیری این پژوهش در دسترس می یاشد. تحلیل-های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و آموس انجام شده و در آزمون تحلیل مسیر فرضیه ها از روش رگرسیونی استفاده شده است. یافته های پژوهش سه بعد CBE (پردازش شناختی، محبت و فعال سازی) را نشان داد که دارای روابط متقابل و مشترک منحصر به فردی هستند که قصد تداوم را ارتقا می دهند. سودمندی اطلاعاتی درک شده به عنوان یک انگیزه سودمندگرایانه عمل می کند، در حالی که سرگرمی و حضور اجتماعی به عنوان انگیزه های لذت جویانه درک می شود که همگی به روش های مختلف در CBE نقش دارند.

پژوهش حاضر باهدف ارائه چارچوب آموزش سواد رسانه ای به مخاطبان کودک شبکه پویا انجام شده است. جهت دستیابی به چارچوب مذکور، جمع آوری داده ها به شیوه انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان در پنج دسته افراد مربوط به موضوع صورت گرفت. تجزیه وتحلیل متون پیاده شده مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل مضمون و ترسیم شبکه مضامین انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، سه مضمون فراگیر شناسایی و دسته بندی شد که عبارت اند از پیشنهادهای عملیاتی، ملاحظات، و الزامات.پیشنهادهای عملیاتی جهت آموزش سواد رسانه ای به مخاطبان کودک شبکه پویا در هشت مضمون سازمان دهنده دسته بندی شد که عبارت است از محدود نشدن به آنتن پخش، حاکمیت سواد رسانه ای بر سیاست های شبکه، پیشنهادهای قالبی، پیشنهادهای روشی، تعریف نقش برای کودکان، حضور در فضای بین المللی تولید، ایجاد فرصت یادگیری مشاهده ای و برگزاری رویداد. ملاحظات آموزش سواد رسانه ای به مخاطبان کودک شبکه پویا در سه دسته بایسته های محتوایی، بایسته های تولیدی، و نبایدها نشان داده شد. همچنین الزامات آموزش سواد رسانه ای به مخاطبان کودک شبکه پویا در ده مضمون سازمان دهنده مطرح گردید که عبارت است از توجه به پژوهش، اهتمام به سندنویسی، تعیین سیاست های تشویقی، مدیریت منابع انسانی، عدم تناقض در سیاست ها، رعایت الزامات مدیریتی و سازمانی، بهبود تعاملات برون سازمانی، ارتباط با کارشناسان، تعریف نقش و بستر مشارکت برای والدین و آموزش برنامه سازان و نظرخواهی از آنان. در خاتمه پیشنهادهای پژوهش ارائه گردید و عنوان شد که شبکه پویا با رعایت چارچوب آموزش سواد رسانه ای به مخاطبان کودک، می تواند نقش مهم و مؤثری در این زمینه ایفا نماید.

پژوهشِ حاضر از منظرِ روش شناسی کیفی به بررسی تفاوت‎های موجود در نوعِ موسیقی مصرفی جوانان شهر تهران و تفسیر ایشان از آن می‎پردازد. جهتِ فهمِ جامعه شناسانۀ تفاوت‎های مصرفِ موسیقی جوانان این موضوع از رهگذرِ سرمایۀ فرهنگی_ مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به داده‎های متنی پژوهش، پژوهشگران از میان روش های کیفی روشِ تحلیلِ محتوای کیفی را انتخاب کرده‎اند. داده های پژوهش از طریقِ مصاحبۀ نیمه ساخت یافته با مشارکت کنندگانِ پژوهش گردآوری شده است. با توجه به اهدافِ پژوهش جریانِ انتخاب مشارکت کنندگان بر مبنای نمونه گیری هدفمند صورت یافته است. پژوهشِ حاضر تفاوت‎هایی که میان کنشگرانِ جوانِ با سرمایۀ فرهنگی متفاوت در حوزۀ مصرفِ موسیقی و تفسیر آن وجود دارد را در قالبِ مفاهیم و مقولاتی نشان داده است. این مفاهیم و مقولات عبارت‎اند از: 1. ذائقۀ تربیت شده و ذائقۀ حسی 2. هارمونی و شوریدگی 3. رهنمون‎های مذهبی: مواجۀ نقدآمیز و مواجۀ طردآمیز 4. شنیدن ناشنیدنی ها و دیدن نادیدنی ها و 5- بخشی از ما. نتایج پژوهشِ حاضر نشان می‎دهد، مادامی که کنشگرانِ اجتماعی در سطحِ بالایی از سرمایۀ فرهنگی قرار دارند، در زمینۀ مصرفِ موسیقی به سمت نوعی فرهنگ گرایی رغبت و گرایش دارند. اما در نقطۀ مقابل کسانی که سرمایۀ فرهنگی به میزان اندکی در اختیار دارند به طبیعت نزدیکتر هستند. به عبارتی، ایشان قادر نیستند خود را وارد کدهایی کنند که با آن بتوانند موسیقی هایی نظیر سنتی، کلاسیک غربی یا موسیقی باروک را بازشناسی کنند. بنابراین از دو مفهومِ محوری فرهنگ‎گرایی و طبیعت‎گرایی جهت صورت‎بندی کردند،تفاوت های موجود در مصرف و تفسیر موسیقی در نزد جوانان می‎توان استفاده کرد.

رسانه سینما پس از پشت سر گذاشتن تجربه های اولیه خود تلاش کرد شیوه های گوناگونی در ساخت فیلم ایجاد کند. فیلم سازان برای مورد توجه قرار گرفتن آثارشان از سوی تماشاگران، هنرمندان و منتقدین در هر برهه زمانی روش های را در زمینه روایت و ساختار تجربه کرده اند و در آثارشان سبک و سیاقی را پدیدار ساختند که تازگی داشت و بدیع بشمار می رفت. این تغییر و تحول مستمر در گذر زمان، آرمان خواهی ویژه ایی را بوجود آورده است که باعث شده سینما نزد مخاطبان همچنان هنری جذاب و نو جلوه نمایی کند. این رفتار در دوره های گوناگون بخصوص در نحوه بیانی شروع و پایان فیلم جایگاه ویژه ایی را به خود اختصاص داده که قابل بحث و مورد توجه است. هدف پژوهش حاضر کاربردی و مسئله اصلی آن واکاوی تجربه گرایی شروع و پایان فیلم در سه دوره کلاسیک، مدرن و پست مدرن است. روش تحقیق کیفی با رویکردی مروری بر مبنای مطالعه کتاب و اطلاعات فیلم و سینما می باشد. نتیجه حاصله نشان از آن دارد تجربه گرایی در جابجایی زمان روایی سینمای هنری یا تجاری وابسته به شروع و پایان فیلم، در سبک ها و دوره های سینمایی زیبایی شناسی و بیانی فیلمیک ایجاد کرده است و در جایگاه آرمانی و زنده بودن رسانه سینما نقشی اساسی و پویا داشته است.

پژوهش حاضر به منظور تدوین مدل توسعه وفاق و سازگاری فرهنگی و اجتماعی درمیان اقوام و خرده فرهنگ های استان کردستان پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش ، تلفیقی از نوع روش های کیفی و کمی می باشد. در مرحله اول از روش کیفی داده بنیاد استفاده شده است، جامعه آماری در بخش کیفی شامل اعضای هیات علمی گروه های مدیریت فرهنگی وعلوم اجتماعی و خبرگان اجرایی سازمان ها و نهادهای فرهنگی استان کردستان می باشند. همچنین از خبرگان علمی و دانشگاهی استان در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز استفاده شد که برابر 20 نفر بودند. ابزار تحقیق شامل برگه های کدگذاری محقق ساخته بود که روایی آن توسط اعضای گروه دلفی تأیید و پایایی آن با معیار پی اسکات 95/0 محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که عوامل مرتبط با مدل توسعه وفاق و سازگاری فرهنگی و اجتماعی در قالب 13 مقوله و در ابعاد 5 گانه به صورت عوامل محوری(توسعه وفاق و سازگاری فرهنگی و اجتماعی)، شرایط علی، شرایط مداخله گر ، شرایط زمینه ای، راهبردها و پیامدها جای گرفتند. در مرحله دوم تحقیق، جامعه آماری را شهروندان استان کردستان تشکیل می دهند که حدودا 2500000 نفر می باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد و پس از گردآوری داده ها، تجزیه و تحلیل آماری داده های پژوهش در دو سطح توصیفی با استفاده از شاخص های آماری(نظیر فراوانی، درصد و میانگین) و سطح استنباطی تحلیل عاملی تاٌییدی، با استفاده از Spss 22 وLisrel8.54 و Excel صورت گرفت.

صلح از قدیمی ترین آرمان های بشری است و همواره انسان ها چه از نظر تئوریکی و چه به لحاظ راه حل های عملی مقطعی در تلاش چاره جویی برای رسیدن به آن بوده اند. افزایش تعاملات و روابط انسانی باعث گردیده تا مفهوم صلح در حیات انسان ها با آمره شدن قواعد حقوق بشر به عنوان اولین و مهم ترین هدف به صورت فرهنگ صلح ظهور یابد. این تحقیق این تحقیق که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی- اکتشافی است، تلاش شده تا بر مبنای روش «داده بنیاد» در مطالعات علوم انسانی، الگوی فرهنگ صلح را متناسب با روش تحقیق و اهداف ارایه نماید. معرفی مفاهیم، مقوله و فرامقوله های رویش یافته از درون داده ها تا رسیدن به اشباع، مورد مطالعه قرار گرفت. الگوی فرهنگ صلح در 5 طبقه اصلی با مقولات شناخت و آگاهی، مهرورزی و خردگرایی به عنوان مشخصه های فرهنگ صلح؛ عوامل تقویتی با مقولات تکنولوژی های نوین رسانه ای و مسئولیت اجتماعی؛ طبقه عوامل شکل دهنده شامل: ساختارهای فرهنگی و آموزش؛ طبقه پیامدها شامل: شهروند جهانی و امنیت پایدار و طبقه موانع شکل گیری شامل صفات ناپسند و سیاسی گرایی احصاء گردید.

مفهوم کیفیت زندگی در طی سال های اخیر شاهد پیشرفت های گسترده ای در زمینة مباحث روش شناختی و رویکردهای نظری بوده است. اما هنوز هم نمی توان با اطمینان بالایی الگوهای نظری آن را در هر جوامع و اقشاری استفاده کرد. بر همین اساس این پژوهش درصدد تا با استفاده از روش کیفی داده بنیاد الگویی بومی از کیفیت زندگی بازنشستگان تامین اجتماعی شهر ایلام ارایه دهد. بر این اساس با تحلیل 15 مصاحبه که به صورت هدفمند انتخاب کرده بود محقق به اشباع نظری رسید. یافته های این پژوهش نشان دادند که محقق در فرایند کدگذاری از کل مصاحبه ها تعداد 123 گزاره معنادار، 258 مفاهیم متناظر، 38 خرده مقوله و 14 مقوله اصلی استخراج کرده است که در نهایت با ترکیب این چهارده مقوله اصلی یک مقوله هسته به دست آورده است که بر اساس آن کیفیت زندگی آشفته، بی ثبات و شکننده بازنشستگان به علت نابسامانی مالی و سلامتی و مسئولانه نبودن سیاست های دولتی در بستر آشفتگی هویتی، تحلیل شایستگی و کاهش معنای زندگی با مداخله و نگرانی تغییر روال کار- زندگی با راهبردهای عدم صیانت از حقوق بازنشستگان، تامین مالی و برنامه غذایی ضعیف و ضعف صندوق های بازنشستگی به پیامدهای ناگوار پایان زندگی و تنهایی و احساس پشیمانی شدید تبدیل شده است.

از زمان ظهور صنایع رسانه ایِ تجاری در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بسیاری امیدوار بودند که فناوری های نوین ارتباطی موجب بهبود وضعیت اطلاعات، دانش و ارتباطات شوند. پس از جنگ جهانی دوم، رایانه ها به ابزارهای جدیدی برای تحقق این امیدهای آرمان شهری بدل شدند؛ زیرا ظرفیت های بالقوه و وسیع رایانه ها برای ذخیره سازی و پردازش، دسترسی گسترده به اطلاعات انبوه را آسان تر و ارزان تر کرد و در نتیجه، به دموکراتیزه شدن علم منجر شد. در دوران پس از جنگ، افزایش بودجه تحقیقاتی از سوی دولت ها به گسترش سریع رایانه ها کمک کرد. در این دوره، جهانِ «لیبرال دموکراسی» به رهبری ایالات متحده و جهانِ «کمونیستی» به رهبری اتحاد جماهیر شوروی، برای کسب برتری با یکدیگر رقابت می کردند. در اوایل دهه های 1950 و 1960، دیگر بر همگان روشن شده بود که رایانه ها جامعه و اقتصاد را از اساس دگرگون خواهند کرد و این امر به طرح انبوهی از نظریه ها و پیش بینی های گوناگون پیرامون «توسعه» و نیز حرکت جوامع به سوی «جامعه اطلاعاتی» و «اقتصاد دانش» انجامید.