دین و سلامت
سال:1397 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: برای پاسخگویی به نیازهای دانشجویان و انتقال ارزش های اسلامی به آنها ارزشیابی مداوم کارکردهای دروس معارف اسلامی امری ضروری می باشد. در این ارتباط، پژوهش حاضر با بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران به دروس معارف اسلامی در سال تحصیلی 1394-95 انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر کمی بوده و از نوع مطالعات توصیفی- پیمایشی میباشد. جهت انجام پژوهش مطابق با جدول مورگان 352نفر به صورت تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه پژوهشگر ساخته ای بود که ضریب پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 0.874 برآورد شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و آماره های توصیفی، آزمونهای t مستقل و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در این پژوهش با توجه به حد وسط امتیازات در هر حیطه به عنوان نقطه برش، در حیطه محتوایی دروس معارف 58 درصد از دانشجویان راضی و 42 درصد ناراضی بودند، در حیطه مربوط به استادان 77.4 درصد از دانشجویان راضی و22.6  درصد ناراضی بودند و در حیطه فضای آموزشی 67.8 درصد از دانشجویان راضی و 32.2 درصد ناراضی که در مجموع نشان دهنده نگرش مثبت دانشجویان به عملکرد حیطه های سه گانه به ویژه حیطه استادان می باشد.استنتاج: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران نگرش مثبتی نسبت به محتوا، استادان و فضای آموزشی دروس معارف اسلامی داشتند. برای بهتر شدن نگرش دانشجویان لازم است همواره ارزیابی های مستمر با هدف آسیب شناسی این دروس به عمل آید.

سابقه و هدف: مکانیسم های دفاعی از راه کارهایی هستند که انسان ها برای کاهش تنش انتخاب می کنند. در این میان به نظر می رسد که مذهب بر عملکرد و واکنش های افراد در شرایط مختلف تاثیرگذار است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش جهت گیری مذهبی در به کارگیری مکانیسم های دفاعی دانشجویان علوم پزشکی گناباد انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی – مقطعی 213 نفر از دانشجویان مقاطع و رشته های مختلف دانشگاه علوم پزشکی گناباد در سال 1392 با استفاده از نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های جهت گیری مذهبی Allport و مکانیسم های دفاعی جمع آوری گردیدند. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS 19 و با استفاده از آزمون های Spearman، t مستقل و آنووا انجام شد.یافته ها: نتایج نشان می ده ن د که بین جهت گیری مذهبی بیرونی و نمره کل مکانیسم های دفاعی رابطه معناداری وجود دارد (p=0.001, r=0.357)، اما بین جهت گیری مذهبی درونی با نمره کل مکانیسم های دفاعی رابطه معناداری مشاهده نگردید (p=0.899, r=0.009). علاوه براین، رابطه معناداری بین جهت گیری مذهبی بیرونی و تمامی اجزای مکانیسم های دفاعی به جز عقل گرایی (p=0.606) و انکار (p=0.296) وجود داشت. از سوی دیگر، رابطه بین جهت گیری مذهبی درونی با عقل گرایی (p=0.001) مستقیم و با خیال بافی (p=0.019) معکوس و معنادار بود. استنتاج: با توجه به نتایج مطالعه می توان گفت که جهت گیری مذهبی در استفاده از مکانیسم های دفاعی تاثیرگذار است و این جهت گیری خود می تواند موجب ارتقای سلامت روان دانشجویان شود، بنابراین در برنامه ریزی های مسوولان، آشنا سازی دانشجویان با مکانیسم های مناسب روان شناختی با تاکید بر نقش مذهب ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: با توجه به جایگاه اخلاق در حرفه پزشکی و پرستاری و این مهم که مراقبت از کودک به جهت سن و حساسیت شرایط طبی متفاوت از سایر بخش ها می باشد، مطالعه حاضر با هدف مقایسه شدت پریشانی اخلاقی پرستاران شاغل در بخش کودکان با پرستاران بخش مراقبت ویژه کودکان انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی، مقایسه ای بین 111 پرستار شاغل در بخش های کودکان و مراقبت ویژه کودکان بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سال 1396 می باشد که جمع آوری اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی و پریشانی اخلاقی Corley انجام شده و تجزیه و تحلیل داده های آن از طریق روش آماری توصیفی و استنباطی Mann-Whitney و Kruskal-Wallis صورت گرفته است. یافته ها: در این مطالعه شدت پریشانی اخلاقی در 75 درصد از پرستاران بخش کودکان در سطح پایین و در 25 درصد در سطح متوسط قرار داشت. در بخش مراقبت ویژه کودکان نیز سطح شدت پریشانی اخلاقی 58.8 درصد از پرستاران در حد پایین و 41.2 درصد در حد متوسط بود، به طوری که میانگین شدت پریشانی اخلاقی پرستاران در بخش کودکان 37.48 درصد و در بخش ویژه کودکان 58.02 درصد به دست آمد.استنتاج: نتایج نشان می دهند که شدت پریشانی اخلاقی در پرستاران بخش مراقبت ویژه کودکان در مقایسه با پرستاران بخش کودکان در سطح بالاتری قرار دارد، بنابراین پیشنهاد می شود برنامه ریزان آموزش اخلاق حرفه ای با مشورت کارشناسان اسلامی، کلاس و یا کارگاه های اخلاق حرفه ای را بر اساس نیاز و با توجه به شئونات مذهبی تدوین و برگزار نمایند.

سابقه و هدف: در بیماری های مزمن مانند نارسایی قلبی، سلامت روانی، جسمانی و معنوی مختل می شود. رفتارهای مذهبی چون دعا می توانند باعث افزایش انرژی معنوی و ایجاد نگرش مثبت در بیمار شوند. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر دعا بر سلامت معنوی بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلبی انجام گرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی- مقطعی است که جامعه آن 140 بیمار مبتلا به نارسایی مزمن قلبی بستری در بخش قلب بیمارستان 22 بهمن نیشابور در سال 1394 بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سلامت معنوی Palutzian و Ellison و پرسشنامه تناوب دعاMeraviglia (Prayer Activity)  بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 16 و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی (آزمون های مجذور کای، ضریب همبستگی Pearson، آزمون Kruskal-Wallis و رگرسیون خطی) استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان دهنده وجود ارتباط معنادار و مستقیم بین دعا و سلامت معنوی بیماران می باشند ((r=-0.63),(p<0.0001)) . همچنین بین سن بیماران، تناوب دعا، تجربه قبلی دعا و نگرش نسبت به دعا ارتباط معناداری مشاهده گردید (p<0.0001)، اما بین جنسیت، تناوب دعا، تجربه قبلی دعا و نگرش نسبت به دعا ارتباط معناداری وجود نداشت (p<0.06). علاوه براین بین سطح تحصیلات، تناوب دعا، تجربه قبلی دعا و نگرش نسبت به دعا ارتباط معکوس و معناداری به دست آمد (p<0.001). بین وضعیت تاهل بیماران، تناوب دعا، تجربه قبلی دعا و نگرش نسبت به دعا نیز ارتباط مستقیم و معناداری مشاهده گردید (p<0.0001).استنتاج: با توجه به نتایج مشخص می شود که معنویت نه تنها ریشه در عقاید فرد دارد، بلکه در تجربه او نیز ریشه دوانیده است. اگر شخصی تنها اعتقاد داشته باشد اما تجربه نکرده باشد، بسیاری از فواید جسمی و روانی معنویت را از دست می دهد. نقش دعا در بیماری های مزمن مانند نارسایی مزمن قلبی انکارناپذیر است و می توان از آن در جهت حفظ سلامت و مقابله موثر با بیماری استفاده کرد.

سابقه و هدف: با توجه به نقش آموزه های دینی در سلامت و تربیت دانشجویان به عنوان نیروهای انسانی خلاق و شایسته، بررسی مرجع شناخت این آموزه ها در دانشجویان اهمیت بسیاری دارد، بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی مرجع شناخت آموزه های دینی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه در سال 1395 انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده گردید. جهت انتخاب جامعه پژوهش از بین دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی مازندران 160 نفر انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون های آماری استنباطی کای اسکوئر و آزمون دقیق Fisher توسط نرم افزار SPSS 20 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان می دهند که خانواده برای 92.5 درصد از افراد مرجع اول، برای 4.4 درصد مرجع دوم، برای 1.9 درصد مرجع سوم و برای 1.3 درصد مرجع چهارم است. همچنین مسجد برای 1.3 درصد از افراد مرجع اول، برای 21.3 درصد مرجع دوم، برای 18.1 درصد مرجع سوم و برای 58.8 درصد مرجع چهارم می باشد. علاوه براین، نتایج آزمون دقیق Fisher بیان کننده آن است که نسبت انتخاب مرجع آموزه های دینی در اولویت های دوم، سوم و چهارم در دانشکده های مختلف به طور معنا داری متفاوت می باشد (p<0.05). استنتاج: یافته ها نشان دادند که بیشتر دانشجویان (92.5 درصد) خانواده را مرجع اول و بیش از نیمی از آن ها مسجد را آخرین مرجع در شناخت آموزه های دینی خود دانسته اند، بنابراین ضروری است که خانواده ها نسبت به برنامه ریزی مناسب برای جذابیت بخشی به اماکن مذهبی مانند مساجد برای دانشجویان اقدام کنند.

سابقه و هدف: با توجه به جایگاه معنوی مساجد در اسلام بر پاکیزگی آن بسیار تاکید شده است. بی توجهی به این موضوع موجب می شود که مساجد کانونی برای انتشار عوامل بیماری زا شوند و سلامت جمعیت استفاده کننده از آن آسیب ببیند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت بهداشت محیط مساجد شهر ساری از نظر بهداشت فردی، ابزار و وسایل کار و وضعیت ساختمانی صورت گرفت. مواد و روش ها: در این پژوهش از پرسشنامه ای با 45 متغیر برای ثبت اطلاعات مساجد استفاده شد و به هر جواب یک امتیاز بر حسب درصد تعلق گرفت. از کل مساجد شهر ساری در سال 1395 با روش احتمالی تصادفی ساده 50 نمونه انتخاب شد و پس از جمع آوری اطلاعات بهداشتی و ورود آن ها به نرم افزار اکسل با استفاده از روش های آماری توصیفی- مقطعی نتایج تعیین گردیدند. یافته ها: به طور کلی به لحاظ رعایت بهداشت فردی 42.9 درصد از مساجد در وضعیت نامطلوب، 26.7 درصد در وضعیت مطلوب و 30.4 درصد در وضعیت متوسط بودند. شایان ذکر است که 13.5 درصد از مساجد به لحاظ ساختمانی دارای متغیرهای مورد بررسی نبودند و 53.7 درصد در وضعیت مطلوب، 25.6 درصد در وضعیت متوسط و 7.2 درصد در وضعیت نامطلوب قرار داشتند. به لحاظ وسایل و ابزار کار نیز 9.7 درصد از مساجد متغیرهای مورد نظر را نداشتند و 48.8 درصد در وضعیت مطلوب، 32.8 درصد در وضعیت متوسط و 8.7 درصد در وضعیت نامطلوب بودند.استنتاج: نتایج نشان می دهند که سطح وضعیت بهداشت فردی در مساجد ساری با وجود اهمیت آن در سلامت افراد پایین است و به لحاظ وسایل و ابزار کار و وضعیت ساختمانی، مساجد ساری در حد متوسطی قرار دارند. به طور کلی وضعیت بهداشت مساجد شهر ساری در سطحی کمتر از حد انتظار می باشد.

سابقه و هدف: اهمال کاری تحصیلی از موضوعات مهم در حیطه تحصیلی دانشجویان است، از این رو پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اهمال کاری تحصیلی بر اساس جهت گیری مذهبی و سوءاستفاده از فناوری های ارتباطی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش که از نوع مطالعات همبستگی است، 343 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر به روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه جهت گیری مذهبی Allport و (1950) Ross، پرسشنامه استفاده مفرط از اینترنت و تلفن همراه2007) Jenaro (COS: Cell-phon Over- use Scale) ) و آزمون اهمال کاری سواری (1390) را تکمیل نمودند. نتایج حاصل از بررسی با نرم افزار SPSS 19 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهند که جهت گیری مذهبی بیرونی و سوء استفاده از فناوری های ارتباطی 18 درصد از اهمال کاری تحصیلی را پیش بینی می کنند.استنتاج: با توجه به نتایج این پژوهش به نظر می رسد که با آموزش مناسب و تغییر در جهت گیری مذهبی و استفاده صحیح از فناوری های ارتباطی می توان به کاهش اهمال کاری تحصیلی کمک کرد.

در ایدئولوژی اسلامی تغذیه بر جسم، فکر و ایمان انسان تاثیرگذار است و در منابع اسلامی گزاره های زیادی در زمینه تولید و تهیه مواد غذایی، تغذیه و فناوری غذایی وجود دارند که می توانند مبنای طراحی فرایندها و سیستم های غذایی باشند و یک برند برتر به نام "غذای طیب" را در مقیاس ملی و بین المللی شکل دهند، از این رو در این مقاله تحلیلی به بررسی نظرات اسلامی در مورد غذای طیب، لزوم استانداردسازی غذای طیب، تدوین شاخص های غذای طیب بر اساس مبانی اسلامی و مقایسه شاخص های استخراجی با معیارهای غذای حلال، ارگانیک و فراسودمند ( Functional Food) پرداخته شده است. برند حلال حاصل تبدیل معیارهای لااقلی دین اسلام در زمینه مواد غذایی به محصول و استانداردهای غذایی است. تحلیل عمیق تر گزاره های دینی ما را به پیش فرض های بالاتری هدایت می کند که استفاده از آن ها می تواند موجب شکل گیری یک برند غذایی برتر با عنوان برند غذایی طیب گردد که کیفیت آن به مراتب بالاتر از برند غذایی حلال می باشد. قرآن کریم عالی ترین استانداردها را در زمینه بهداشت و ایمنی مواد غذایی تحت عنوان طیب ارائه نموده است تا تمامی جنبه های کیفیت را به لحاظ پاک بودن، بهداشتی بودن، ایمن بودن، مقوی بودن و مغذی بودن تامین نماید. اجرای چنین استانداردهای پیشرفته ای نیازمند فهم صحیح قرآن، کسب دانش های مدرن، آموزش و ترویج عملی فرهنگ طیب و اجرای سیستم های تضمین ایمنی و کیفیت می باشد.