پژوهش های میوه کاری
سال:1396 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:6

انبه یک میوه گرمسیری فرازگرا با سرعت فساد بالا و ماندگاری پایین می باشد. به منظور ارزیابی اثر غلظت های مختلف پوترسین و نیتریک اکسید به عنوان ترکیبات طبیعی، بر انبارمانی میوه انبه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. میوه انبه رقم محلی از باغی تجاری در شهرستان میناب برداشت و در فاصله کوتاهی به آزمایشگاه منتقل شد. میوه ها پس از 5 دقیقه غوطه وری در غلظت های مختلف پوترسین (5/0، 5/1، 3 و 5 میلی مولار) و نیتریک اکسید (3، 9 و 12 میکرو مولار) به مدت 21 روز در دمای معمولی نگهداری شدند. خواص مختلف کیفی میوه در فاصله زمانی 7 روز مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین درصد کاهش وزن (5/15) در شاهد مشاهده شد. سفتی بافت میوه طی انبارمانی به تدریج کاهش یافت اما این روند در میوه های تیمار شده به طور قابل توجهی با سرعت کمتری مشاهده شد. بیشترین میزان سفتی بافت (2/2 کیلوگرم بر مترمربع) در تیمار پوترسین 3 میلی مولار مشاهده شد که تفاوت معنی داری با شاهد نشان داد. میزان مواد جامد محلول و نسبت قند به اسیدیته با گذشت زمان به تدریج افزایش یافت. اما سرعت تغییر در میوه های تیمار شده کمتر بود. شاخص های مختلف رنگ میوه تحت تأثیر پوترسین و نیتریک اکسید تفاوت معنی داری با شاهد نشان دادند. بیشترین مقدار L* در تیمار پوترسین 3 میلی مولار بدست آمد.

استفاده از پوشش های خوراکی یکی از مهمترین روش های سالم در نگهداری میوه ها می باشد. این تحقیق به منظور بررسی تغییرات در ویژگی های کمی و کیفی و رشد قارچ بوتریتیس در نتیجه تیمار با اسید سالیسیلیک و کیتوسان در طی انبارداری انگور رقم ریش بابای قرمز انجام گرفت. خوشه های انگور با اسید سالیسیلیک در سه غلظت (صفر، 1 و 2 میلی مولار) و با کیتوسان در سه غلظت (صفر، 5/0 و 1 درصد( تیمار شده و در سردخانه با دمای 5/0± ٠ درجه سانتی گراد به مدت 4 ماه نگهداری شدند. صفات کیفی اندازه گیری شده در طی انبارداری شامل میزان مواد جامد محلول، اسیدهای قابل تیتراسیون، اسید اسکوربیک، میزان آلودگی قارچ بوتریتیس، قهوه ای شدن ساقه، قهوه ای شدن حبه، میزان ریزش حبه و عطر و طعم بودند. در پایان انبارداری بیشترین میزان مواد جامد قابل حل و اسیدهای قابل تیتراسیون در تیمار ترکیبی کیتوسان 1 درصد همراه با اسید سالیسیلیک 2 میلی مولار نشان داد. کمترین آلودگی به قارچ بوتریتیس، قهوه ای شدن حبه و ریزش حبه و نیز بیشترین عطر و طعم در تیمار کیتوسان 1 درصد مشاهده شد. بیشترین میزان اسید اسکوربیک مربوط به تیمار اسید سالیسیلیک 2 میلی مولار و کمترین میزان قهوه ای شدن چوب ساقه نیز مربوط به تیمار ترکیبی اسید سالیسیلیک 1 میلی مولار همراه با کیتوسان 1 درصد بود. بر اساس نتایج بدست آمده کیتوسان در غلظت 1 درصد در حفظ کیفیت و نیز حفظ خصوصیات خوراکی میوه های انگور رقم ریش بابای قرمز نتایج مطلوبی داشته است.

جوانه زنی درون شیشه ای تکنیکی موثر برای درک جنبه های اساسی و کاربردی بیولوژی دانه گرده محسوب می شود. در این آزمایش، اثر غلظت های مختلف اسید بوریک (0، 50، 100 و 200 میلی گرم در لیتر)، نیترات کلسیم (0، 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر)، سولفات منیزیم (0، 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر) و نیترات پتاسیم (0، 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر) روی جوانه زنی درون شیشه ای 4 رقم خرما ( غنامی قرمز، نر پاکوتاه، سبز پرک و وردی) ارزیابی گردید. نتایج نشان داد اثر غلظت عناصر محیط کشت بر درصد جوانه زنی دانه گرده ارقام نر مورد آزمایش معنی داری بود. جوانه زنی دانه گرده ارقام خرما با افزایش غلظت نیترات کلسیم در محیط کشت تا 300 میلی گرم در لیتر افزایش یافت، در صورتی که در غلظت های مختلف اسید بوریک و نیترات پتاسیم، جوانه زنی تا غلظت 100 میلی گرم در لیتر افزایش و به تدریج در غلظت های بالاتر تا 200 و 300 میلی گرم در لیتر به ترتیب کاهش نشان داد. جوانه زنی دانه گرده به طور معنی داری در غلظت 200 میلی گرم در لیتر سولفات منیزیم نسبت به سایر غلظت ها بالاتر بود. بین ارقام مختلف از نظر جوانه زنی دانه گرده در محیط های کشت مختلف، تفاوت معنی داری وجود داشت. در غلظت های بهینه بر، کلسیم، منیزیم و پتاسیم بیشترین جوانه زنی دانه گرده در رقم نر پاکوتاه بدست آمد.

ایران به عنوان خاستگاه انگور، دارای تعداد زیادی از ارقام تجاری انگور با خصوصیات بیوشیمیایی متفاوت می باشد. به منظور بررسی و مقایسه خصوصیات بیوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره میوه برخی ارقام انگور، 7 رقم تجاری انگور (ارقام بیدانه سفید، بیدانه قرمز، تبرزه سفید، تبرزه قرمز، قزل اوزوم، لعل قرمز و ریش بابا) از یک باغ یکنواخت در شهرستان ارومیه تهیه و میزان مواد جامد محلول، اسیدهای قابل تیتراسیون، TSS/TA، ویتامین ث، محتوای فنل کل، فعالیت آنزیم پلی فنل-اکسیداز، فعالیت آنتی اکسیدانی و درصد آب میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین ارقام مورد مطالعه از نظر صفات اندازه گیری شده اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین میزان مواد جامد محلول و اسیدهای آلی در رقم بیدانه قرمز مشاهده شد. بالاترین میزان TSS/TAو ویتامین ث در رقم ریش بابا به دست آمد. همچنین بیشترین محتوای فنل کل و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز به ترتیب در ارقام تبرزه قرمز و لعل قرمز مشاهده شد. فعالیت آنتی-اکسیدانی از 9/255 (معادل میلی مول آهن در 100 گرم وزن تر) در رقم تبرزه تا 3/294 (معادل میلی مول آهن در 100 گرم وزن تر) برای رقم بیدانه سفید متغیر بود.

کیفیت میوه ها بعد از برداشت به علت انتشار اتیلن، از دست دادن آب و سایر واکنش های درونی کاهش می یابد و تلاش برای کاهش خسارات وارده منجر به عرضه بسته بندی های مختلف شده است. در این راستا آزمایشی جهت بررسی و مقایسه عمر انبارمانی 5 رقم انگور "بیدانه سفید"، "بیدانه قرمز"، "لعل"، "صاحبی" و "فخری" انجام شد. در این آزمایش از بسته بندی با ظروف یکبار مصرف، عدم بسته بندی، شستشو قبل از انبارداری و عدم شستشو استفاده گردید. میزان تنفس میوه، میزان آب میوه، TSS، اسیدهای آلی، pH و میزان آنتوسیانین، انبارمانی، درصد چروکیدگی، میزان قهوه ای شدگی، شاخص پوسیدگی و درصد کاهش آب میوه بررسی و اندازه گیری شد. با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش رقم "بیدانه قرمز" با بسته بندی در ظروف یک بار مصرف، بیشترین انبارمانی را داشت. این تیمار با داشتن کمترین مقدار تنفس (mgCO2/kg. hr 03/0)، درصد قهوه ای شدگی، چروکیدگی، پوسیدگی و کاهش آب به ترتیب با 3، 5، 0 و 9 درصد نسبت به سایر تیمارها قابلیت انبارمانی بهتری نشان داد. رقم "صاحبی" با تیمار شستشو با آب قبل از انبارداری با بیشترین مقدار تنفس (mgCO2/kg. hr 16/0)، کمترین سالم مانی و 60 درصد چروکیدگی، کمترین میزان انبارمانی را بین سایر ارقام نشان داد. این تیمار با کمترین مقدار آنتوسیانین، کمترین میزان بازارپسندی را داشت. بر اساس نتایج این پژوهش رقم "بیدانه قرمز" و رقم "فخری" نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه انبارمانی خوبی داشتند و تیمارهای شستشو قبل از انبارداری و استفاده از ظروف یکبار مصرف به تنهایی تمام مزایای یک روش مناسب برای حفظ کیفیت میوه انگور را دارا نبودند.

انگور رقم قزل اوزوم از ارقام بازارپسند و پراهمیت بوده و دارای میوه های قرمز ترد و آبدار می باشد. در ازدیاد درون شیشه ای گیاهان چوبی از جمله انگور مرحله پرآوری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. بنابراین سعی بر آن است که با روش های مختلفی بتوان این مرحله را با موفقیت انجام داده و تسریع نمود. در پژوهش حاضر اثرات غلظت های مختلف کیتوسان با وزن مولکولی پایین در پرآوری انگور رقم قزل اوزوم مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر بنزیل آمینو پورین (BAP) و 01/0 میلی گرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید (IBA) و غلظت های مختلف کیتوسان (0، 10، 20، 40 و 80 میلی گرم در لیتر) در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با پنج تکرار استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از کیتوسان بر پرآوری درون شیشه ای انگور رقم قزل اوزوم اثر معنی داری داشت، به طوری که افزودن کیتوسان به محیط کشت باعث افزایش پرآوری شاخساره ها شد. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، غلظت 40 میلی گرم در لیتر کیتوسان نسبت به سایر غلظت های مورد استفاده نتایج بهتری نشان داد و باعث افزایش تعداد شاخساره های جانبی، طول شاخساره، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک توده گیاهی و میزان کلروفیل در گیاهک های تولیدی شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، با توجه به ویژگی های مطلوب کیتوسان، می توان از آن به عنوان یک ماده محرک رشد برای افزایش پرآوری درون شیشه ای در این رقم انگور استفاده نمود.