دانشور پزشکی
سال:1381 | دوره:10 | شماره:42 |تعداد مقالات:12

دستیابی، حفظ و ارتقای بهره وری از مهم ترین موضوعات مورد توجه سازمان ها است. شرایط پیچیده و متلاطم محیط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، افزایش بی رویه جمعیت و در پی آن، افزایش مصرف، رقابت شدید در عرصه تجارت و ... باعث شده تا این امر بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. بهره وری تابعی است از عوامل بسیار مختل، این عوامل با توجه به ماهیت، رسالت، نظام عملیاتی و ... نه فقط از سازمانی به سازمان دیگر متفاوتند، بلکه میزان تاثیر آن ها نیز بر بهره وری متفاوت است. از این رو در قضای تصمیم گیری برای افزایش بهره وری، سوال مطرح این است که باید بر کدام عوامل و به چه میزان تاکید گردد. در این مقاله که نتیجه یک پژوهش انجام گرفته در بانک رفاه کارگران است، سعی شده تا با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند شاخصه به این سوال پاسخ داده شود. بدین منظور ابتدا عوامل تاثیر گذار بر بهره وری شناسایی و دسته بندی گردید و سپس با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری، پالایشی اولیه در بین این عوامل صورت گرفت و آنگاه با استفاده از روش های AHP,TOPSIS و ELECTRE که از مهم ترین فنون تصمیم گیری چند شاخصه اند، این عوامل اولویت بندی شد. سرانجام با استفاده از آزمون های آماری فریدمن و کروسکال والیس اختلاف نتایج مورد بررسی قرار گرفت که بر مبنای آن جواب مدل AHP به عنوان بهترین جواب شناسایی گردید.

بسیاری از مسایل مدیریت، نظیر مسایل تصمیم گیری در خصوص تامین مالی، ماهیتا شامل اهدافی متعدد و متضادند و برنامه ریزی آرمانی، تکنیکی کارا در خصوص این گونه تصمیم گیری ها به شمار می آید. این مقاله در پی طراحی مدل ریاضی چند دوره ای برنامه ریزی آرمانی به منظور تصمیم گیری های تامین مالی شرکت ها است. مدل پیشنهادی، مدیران مالی شرکت ها را در امر تامین مالی بهینه یاری می کند و نشان می دهد که چگونه می توان به اهداف متعدد و متضاد مورد نظر سهامداران تا حد ممکن دست یافت، اهدافی نظیر تامین هر چه دقیق تر نیازهای مالی شرکت در دوره های مختلف مالی با سیاست حفظ سطح حداقلی از سود سهام پرداختی، حداکثر سازی ارزش شرکت، حداقل سازی، متوسط هزینه های تامین مالی، و حداقل سازی ریسک مالی حاصل از تامین مالی و اعمال هر چه دقیق تر ساختار مطلوب مالی- سرمایه ای، از آن جا که طرح ریزی تامین مالی بدون در نظر گرفتن فرصت های سرمایه گذاری در دوره های آتی یک نوع ساده سازی غیر واقعی محیط تصمیم به شمار می آید، چگونگی ملحوظ کردن این فرصت ها و اثر متقابل آن ها بر تامین مالی شرکت نیز در مدل پیشنهادی، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

بسیاری از مسایل مدیریت، نظیر مسایل تصمیم گیری در خصوص تامین مالی، ماهیتا شامل اهدافی متعدد و متضادند وبرنامه ریزی آرمانی، تکنیکی کارا در خصوص این گونه تصمیم گیری ها به شمار می آید. این مقاله در پی طراحی مدل ریاضی چند دوره ای برنامه ریزی آرمانی به منظور تصمیم گیری های تامین مالی شرکت ها است. مدل پیشنهادی، مدیران مالی شرکت ها را در امر تامین مالی بهینه یاری می کند ونشان می دهد که چگونه می توان به اهداف متعدد و متضاد مورد نظر سهامداران تا حد ممکن دست یافت، اهدافی نظیر تامین هر چه دقیق تر نیازهای مالی شرکت در دوره های مختلف مالی با سیاست حفظ سطح حداقلی از سود سهام پرداختی، حداکثر سازی ارزش شرکت، حداقل سازی، متوسط هزینه های تامین مالی، و حداقل سازی ریسک مالی حاصل از تامین مالی واعمال هر چه دقیق تر ساختار مطلوب مالی - سرمایه ای، از آن جا که طرح ریزی تامین مالی بدون در نظر گرفتن فرصت های سرمایه گذاری در دوره های آتی یک نوع ساده سازی غیر واقعی محیط تصمیم به شمار می آید، چگونگی ملحوظ کردن این فرصت ها و اثر متقابل آن ها بر تامین مالی شرکت نیز در مدل پیشنهادی، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

برنامه ریزی فرهنگی در ایران را می توان به چهار دوره تقسیم کرد:1) از شروع فعالیت های برنامه ریزی در کشور(سال 1327) تا 1347 که بخش فرهنگ در آن جایگاه مستقل و مشخصی نداشت.2) از سال 1347 تا 1356 که در این فاصله، بخش فرهنگ هویت مستقل و مشخصی یافت و همه ساله به طور منظم اعتبار جاری و عمرانی از بودجه عمومی دولت بدان اختصاص یافت. 3) از انقلاب اسلامی تا 1368 که در آن، جمهوری اسلامی فاقد سیاست و برنامه فرهنگی مدون بود و فعالیت های فرهنگی عمدتاً براساس دیدگاه های امام خمینی(رضوان ا... علیه)، اصول قانون اساسی و تلقی مدیران ارشد نظام مشروعیت می یافت. در خلال این دوره، حوزه هایی مانند سینما، موسیقی و تئاتر در رکود بودند و رونق تعداد معدودی از حوزه های فرهنگی همچون کتاب و مطبوعات عمدتاً خود انگیخته و بیش تر ناشی از شرایط خاص آن زمان بود و دولت نقش موثری در آن نداشت.4) از سال 1368 تا به امروز که دولت نقشی سازمان یافته در حوزه فرهنگ بر عهده گرفته و در خلال 2 برنامه از سال 1368 به بعد، بخش فرهنگ دارای اهداف کیفی و کمی است.در قانون برنامه اول، جمعا 18 هدف کیفی برای بخش فرهنگ مشخص شد و به منظور تحقق این اهداف، تعدادی اهداف کمی و همچنین سیاست هایی که قاعدتا بایست اهداف کمی را به اهداف کیفی پیوند می داد، پیش بینی شدند.قانون برنامه دوم، تفاوت هایی با قانون برنامه اول داشت، اولا این که فاقد اهداف کمی است. هر چند که در پیوست های لایحه این برنامه از اهداف کمی هم نام برده شده و در بررسی عملکرد سالانه بخش های مختلف این اهداف مورد توجه قرار می گیرد. ثانیاً اهداف کلان کیفی و کلان به صورت جداگانه ذکر گردیده و بر حسب بخش ها و زیر بخش ها تفکیک نشده و این که چه تعداد از این اهداف فرهنگی محسوب می شوند، بیش تر به دریافت پژوهشگر از ماهیت اهداف بستگی دارد. ثالثاً این برنامه با سیاست اعلام شده از سوی مقام معظم رهبری در خصوص مبارزه با تهاجم فرهنگی همزمان است.در بررسی و تحلیل عملکرد بخش فرهنگ در این دو برنامه می بینیم که گرچه اهداف کمی تقریبا به طور کامل تحقق یافته و در بعضی موارد حتی از پیش بینی برنامه هم فراتر رفته، اما اهداف کیفی محقق نشده اند و اساساً شاخصی برای سنجش تحقق اهداف کیفی پیش بینی نشده است و استدلال مقاله بر این است که حتی اگر اهداف کمی ده برابر هم بیش از پیش بینی برنامه تحقق می یافت، لزوما اهداف کیفی محقق نمی شد.در قانون برنامه اول و دوم، دولت برای تقویت بخش خصوصی فعال در امر فرهنگ، رونق بازار کالاها و خدمات فرهنگی، تقویت استقلال اقتصادی این بخش و افزایش کمی و کیفی تولیدات فرهنگی، پرداخت یارانه به بخش فرهنگ را در دستور کار خود قرار داده و در طول ده سال گذشته بیش از 1000 میلیارد ریال به صورت مستقیم و غیر مستقیم به بخش فرهنگ وارد شده؛ اما نحوه پرداخت این یارانه ها به گونه ای بوده که به نظر نمی رسد اهداف اصلی از پرداخت یارانه تحقق یافته باشد و باید در شکل پرداخت یارانه بازنگری شود.در خلال این دو برنامه، دستگاه های اجرایی جدید با اهدافی نو و نانوشته به دستگاه های اجرایی موجود در بخش فرهنگ اضافه شدند و علاوه بر این که به گسترش دوباره کاری ها و موازی کاری ها دامن زدند، موجب شدند تا اعتبارات قلیل بخش فرهنگ بین تعداد بیش تری از دستگاه های اجرایی توزیع شود.

توسعه فزاینده دانش مدیریت و کاربرد روز افزون تکنیک ها و رویکردهای نوین مدیریت در بخش های دولتی و خصوصی با مناقشات فکری مهم نیز توام گردیده است که بخشی از این منازعات بر محور چگونگی استفاده از دستاوردهای محققان در شرایط متفاوت و به ویژه در کشورهای جهان سوم دور می زند که بومی کردن تئوری های مدیریت پاسخی هر چند اجمالی به این موضوعات است.در میان مباحث و مفاهیم مهم مدیریت شاید هیچ کدام به اندازه چگونگی شکل گیری تصمیمات استراتژیک در درون سازمان ها و شرکت ها حائز اهمیت نیست، زیرا توانمندی مدیریت عملیات به هیچ وجه نمی تواند جبران کننده تصمیمات استراتژیک غلط باشد. در این مقاله سعی شده است تا اولا جدیدترین نظرهای مرتبط با رویکردهای مختلف در اتخاذ تصمیمات استراتژیک مطرح و به اختصار بررسی شود؛ ثانیا ارتباط میان توسعه فراینده تصمیمات استراتژیک مطرح و به اختصار بررسی شود؛ ثانیا ارتباط میان توسعه فرایند برنامه ریزی رسمی در سطح شرکت و بهره وری نیروی انسانی در شرکت های فعال در بورس تهران مورد بررسی قرار گیرد و ثالثا نشان داده شود که آیا میان وجود برنامه ریزی نیروی انسانی و بهره وری نیروی انسانی رابطه ای وجود دارد یا خیر؟حاصل تحقیق حاضر بیانگر آن است که برخلاف تصور عمومی ، در شرکت های مورد بررسی، توسعه فرایند برنامه ریزی با بهره وری نیروی انسانی رابطه ای ندارد.

رضایتمندی شغلی، جنبه مهمی از زندگی حرفه ای را تشکیل می دهد و تاثیر بسیاری بر رضایت از زندگی دارد.از این رو، پژوهش حاضر، درصدد شناسایی عوامل موثر بر رضایت شغلی روزنامه نگاران است. روش تحقیق، پیمایشی واز نوع توصیفی علی بوده است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه اعضای هیات تحریریه روزنامه های صبح و عصر تهران(شامل نویسندگان، نویسنده- مترجمان، خبرنگاران، خبرنگاران عکاس و ویراستاران) است.نمونه گیری به شیوه تصادفی طبقه بندی بوده و کارکنان 17 روزنامه به طور تصادفی برگزیده شده اند که شامل 167 نفر(41 نفر زن و 126 نفر مرد) است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده است.براساس نتایج تحقیق، ارتباط متغیرهای جنسیت، دارا بودن سمت در تحریریه، حقوق و مزایا، رضایت از مدیریت، اندازه و ابعاد سازمان، رابطه با همکاران، امنیت شغلی، آزادی عمل و مشارکت در تصمیم گیری، با رضایت شغلی روزنامه نگاران تایید شده است.نتایج رگرسیون چند گانه بیانگر آن است که مجموعه متغیرهای فوق، 38 درصد از تغییرات واریانس رضایت شغلی روزنامه نگاران را تبیین می کنند.

در این تحقیق، تاثیر آموزش های حین ازدواج بر رضایت زناشویی گروهی از زوجین تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق از نوع آزمایشی بود. ابزار تحقیق، فرم کوتاه پرسشنامه(نگرش سنج) انریک (Enrich) شامل 47 سوال بود که جنبه های مختلف زندگی زناشویی را در بر می گرفت. این نگرش سنج به روش «لیکرت» نمره گذاری گردید. نمونه مورد تحقیق 80 زوج را شامل می شد که 40 زوج به عنوان گروه آزمایشی و 40 زوج به عنوان گروه گواه به روش تصادفی در دو گروه جایگزین گردیدند.روش نمونه گیری به صورت تصادفی بود. یافته های این تحقیق نشان داد که آموزش های حین ازدواج تاثیری مثبت بر رضایت زناشویی دارد (آزمون F در سطح P<0.001 و آزمون t در سطح اطمینان 0.01 = a(معنادار بود)، بین مدت ازدواج و رضایت زناشویی نیز همبستگی مثبت معنادار وجود داشت، اما بین سن، سطح تحصیلات و شغل آزمودنی ها و سطح رضایت زناشویی آنان رابطه معناداری مشاهده نشد.به طور کلی نتایج این تحقیق نشان می دهد که آموزش های حین ازدواج تاثیر مثبتی بر سطح رضایت زناشویی زوجین دارد. بنابراین لازم است سازمان ها و دست اندرکاران به اهمیت آن توجه داشته، آن را به عنوان یک ابزار مهم در پیشگیری از ناسازگاری های زناشویی و طلاق در برنامه ریزی های خود لحاظ کنند.

پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه دانش آموزان پیش دانشگاهی در مورد رابطه انتظارات والدین با اضطراب شغلی و تحصیلی پرداخته است. 214 دانش آموز دختر و پسر از 6 مرکز پیش دانشگاهی شهر بابل در این تحقیق شرکت کردند. دانش آموزان پس از موافقت مسئولان مدرسه به تکمیل مشخصات فردی و پرسشنامه اضطراب شغلی و تحصیلی و پرسشنامه نگرش و انتظارات والدینی از دیدگاه دانش آموزان با توجه به سطح تحصیلات مادران و پدران تفاوت وجود دارد؟ 2) آیا بین دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر نسبت به انتظارات والدینی آنان تفاوت دیده می شود؟ 3) آیا بین انتظارات والدینی و اضطراب شغلی و تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟ نتایج نشان دادند که بین سطح تحصیلات مادران و انتظارات غیر منطقی آنان از فرزنان تفاوت معنادار وجود دارد. مادران با تحصیلات پایین در مقایسه با دیگر گروه ها انتظارات غیر منطقی بیش تری از فرزندان خود داشتند، در حالی که چنین نتیجه ای در بین پدران با سطوح تحصیلات مختلف و میزان انتظارات آنان از فرزندان مشاهده نشده. افزون بر این، یافته های تحقیق نشان دادند که میانگین نمرات انتظارات غیر منطقی مادران از فرزندان در مقایسه با انتظارات پدران به مراتب کم تر است. همچنین دانش آموزان دختر در مقایسه با دانش آموزان پسر انتظارات غیر منطقی کم تری از سوی والدین را به خود نسبت می دادند. به علاوه، تحقیق حاضر در تایید یافته های پیشین نشان داد که بین انتظارات غیر منطقی والدین از دیدگاه دانش آموزان و اضطراب شغلی و تحصیلی آنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

هدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر سبک های مختلف یادیگری بر راهبردهای یادگیری زبان انگلیسی است. به این منظور 85 دانشجوی دختر و پسر به طور تصادفی از دوره کارشناسی رشته های پزشکی، علوم پایه و علوم انسانی دانشگاه شاهد انتخاب شدند. برای حصول اطمینان از همتایی این دانشجویان، آزمون معیار توانش زبان CELT از آن ها به عمل آمد.دانشجویان برگزیده دارای نمرات خام بان کنکور سراسری بالای 50 درصد و نمره زبان عمومی بالای 12 بودند. سپس این افراد از لحاظ توانش زبانی مجدد به دو گروه قوی و ضعیف تقسیم شدند. این افراد در جلسات به پرسشنامه های مختلف سبک های یادگیری پاسخ دادند تا افراد دارای سبک های یادگیری درونگرا از برونگرا، تکانش وری از تاملی و وابسته به زمینه از مستقل از زمینه مشخص و جدا شود. آنگاه از کلیه شرکت کنندگان در بررسی آزمون معیار راهبردهای یادگیری زبان SILL به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مطالعه حاضر حاکی از آن است که بین برونگرایی و کرابرد راهبرد اجتماعی، و همچنین بین درونگرایی و راهبردهای، عاطفی، شناختی و فراشناختی همبستگی های معناداری وجود دارد (P≤0.05) و این در حالی است که بین وابستگی به زمینه و کاربرد راهبرد حافظه، همبستگی وجود دارد اما این سبک تاثیر چشمگیری در استفاده از سایر راهبردهای یادگیری ندارد≤0.05) (P بین توانش زبانی و کاربرد راهبردهای شناختی، فراشناختی و اجتماعی نیز همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین همبستگی موجود بین سبک یادگیری تاملی و کاربرد راهبردهای فراشناختی و اجتماعی و عاطفی، مثبت و معنادار است(P≤0.05) علاوه بر تجزیه و تحلیل اطلاعات روشن کرد که جنسیت در به کارگیری راهبردهای یادیگری نقشی ندارد.

برنامه ریزی احتیاجات مواد (MRP) یک سیستم موفق مدیریت تولید برای بسیاری از کارخانجات تولیدی است. هدف از این مقاله توسعه سیستم MRP برای نوعی از مراکز تولیدی یا خدماتی است که با محصول سروکار دارند، ولی مقادیر پارامترهای سیستم برنامه ریزی آن ها قطعی نیست و تابع احتمالات خاصی است. مراکز بازسازی اقلام معیوب که می تواند مرکز بازسازی راه آهن، مرکز بازسازی خودروهای سبک یا سنگین، یا هر گونه مرکز نگهداری و تعمیرات باشد، نمونه ای از این گونه مراکز است. در این مراکز برخلاف دیگر واحدهای تولیدی، نیاز به انجام عملیات در یک جزء محصول، به احتمال خرابی آن جزء وابسته است. در این مقاله با افزودن رویکردهای مناسب به MRP کلاسیک، یک مدل جدید MRP را ابداع کرده ایم که قادر است برنامه ریزی احتیاجات مواد این مراکز را با حفظ سادگی MRP انجام دهد که آن را به راحتی می توان از طریق نرم افزارهای کلاسیک MRP اعمال کرد.

تاکنون در مورد اندازه گیری سطح توسعه یافتگی کشورها و عواملی که نقش تاثیر پذیر از توسعه یا تاثیر گذار بر آن دارند بحث فراوان صورت گرفته که البته تعریف و نتیجه واحدی در این باره حاصل نشده است. برای تشخیص این گونه عوامل و تعیین میزان نقش هر یک از آن ها در توسعه، دیدگاه های مختلفی در علوم اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... وجود دارد، لکن بدیهی است که تقریبا کلیه این دیدگاه ها برای روش خود بی نیاز از آمار و ارقام و تکنیک های تحلیل آن نیستند.در این مقاله نیز تلاش شده تا با به کارگیری روش آماری تحلیل خوشه ای و شاخص های توسعه تعیین شود که کدام شاخص ها با یکدیگر رابطه نزدیک دارند و کدام شاخص ها در تضاد و فاصله با هم هستند. به نظر می رسد در صورت حصول به چنین نتیجه ای، سیاستگذاری برای دستیابی به اهداف توسعه تسهیل شود. لذا در مقاله حاضر 24 شاخص توسعه با توجه به داده های مربوط به 62 کشور دسته بندی و تحلیل شده اند.