مجله تحقیقات دامپزشکی
سال:1388 | دوره:64 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

برای بهبود کیفیت تکنولوژیک گوشت از روش های مختلفی استفاده می شود. یکی از این روش ها افزودن آنزیم های پروتئولیتیک به گوشت و ترد کردن آن و در نتیجه افزایش حلالیت پروتئین های آن می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر مقادیر مختلف آنزیم فیسین بر حلالیت پروتئین های گوشت گاو و گوسفند و تعیین بهترین شرایط برای حل کردن آنها بود. آنزیم فیسین از شیره انجیر با روش کروماتوگرافی تعویض کاتیونی به صورت نسبی خالص سازی شد. نمونه های گوشت گاو و گوسفند تحت تاثیر مقادیر مختلف شیره انجیر و آنزیم فیسین خالص سازی شده و شرایط مختلفی از نظر نوع بافر و مدت زمان اثر آنزیم قرار گرفتند و تاثیر آنزیم با اندازه گیری ضریب حلالیت پروتئین با روش ماکروکلدال و تهیه الگوی الکتروفورتیک پروتئین های محلول مشخص گردید. با افزایش آنزیم و زمان اثر آن، میزان شاخص حلالیت پروتئین های گوشت گاو و گوسفند افزایش یافت (p<0.001). الگوی الکتروفورتیک پروتئین های محلول نشان داد که با افزایش مقدار واحد آنزیم اکثر باندهای پروتئینی محو شده یا کاهش ضخامت پیدا کرده اند. این تحقیق نشان داد که شیره انجیر بدون خالص سازی آنزیم از آن قابل استفاده بوده و اثر تردکنندگی قابل توجهی بر گوشت گاو و گوسفند دارد. تاثیر آنزیم بر حلالیت پروتئین های گوشت گوسفند بیشتر از گوشت گاو بود. مقدار و مدت زمان اثر آنزیم تاثیر قابل توجهی در تجزیه پروتئینهای گوشت داشته و موجب افزایش حلالیت آنها می شود و این حلالیت در محیط حاوی کلرید سدیم افزایش می یابد. در صورتی که از مقدار یا مدت زمان اثر بیش از حد آنزیم استفاده شود پروتئین ها به پپتیدهای کوچک ترشکسته شده و بر اثرات تکنولوژیک آنها در محصولات گوشتی تاثیر سوء دارد.

ویروس تحت گروه J لکوز پرندگان(ALV-J)  در اواخر دهه 1980 در انگلیس در جوجه های گوشتی جدا شد. ویروسهای تحت گروه J به استثنا واریانت های حاد معمولا با دوره کمون طولانی باعث ایجاد لکوزمیلوئید در جوجه های مادر گوشتی می شوند. در این مطالعه ضمن ارزیابی پرایمرهای مختلف و بعضی از روشهای تشخیص مولکولی، وضعیت ویروس تحت گروه J لکوز پرندگان در شش آمیخته اجداد گوشتی در ایران بررسی شدند. برای این منظور از هر آمیخته گوشتی 100 نمونه خون حاوی ماده ضد انعقاد، 100 نمونه مخلوط سلولهای سفید خون و پلاسما و 100 نمونه پالپ پر بصورت کاملا تصادفی جمع آوری گردید. نمونه ها با روش مولکولی مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور کاهش تعداد نمونه های مورد آزمایش در هر آمیخته، نمونه ها قبل از استخراج DNA با هم مخلوط می شدند. مطالعه مولکولی به روش PCR و nested-PCR با پرایمرهای مختلف، روی مخلوط سلولهای سفید خون و پلاسما، خون و پالپ پر انجام گرفت. در روش PCR نمونه مثبتی جدا نشد ولی در روش nested-PCR  از شش آمیخته گوشتی، پنج آمیخته به پروویروس تحت گروه J آلوده بودند. بر اساس نتایج به دست آمده در این تحقیق اکثر آمیخته های اجداد گوشتی موجود در ایران به ویروس تحت گروه J لکوز پرندگان آلوده است. همچنین مشخص شد با مخلوط کردن نمونه ها و استفاده از روش مولکولی حساس تر(nested-PCR)  انجام مطالعه فارمی ویروس تحت گروه J لکوز پرندگان تسهیل می شود.

کریپتوسپوریدیوم تک یاخته ای از شاخه اپی کمپلکسا است که در بسیاری از حیوانات و انسان موجب اسهال می شود. از آنجایی که این تک یاخته خسارات اقتصادی قابل توجهی به صنعت دامپروری ایران وارد می سازد، شناسایی مولکولی تک یاخته و تعیین الگوی پروتئینی و آنتی ژن های امیونوژنتیک آن هدف این مطالعه می باشد. در این مطالعه از مدفوع اسهالی گوساله مشکوک به کریپتوسپوریدیوز پس از تشخیص میکروسکوپی اوسیستهای کریپتوسپوریدیوم جداسازی و تخلیص شد. استخراج DNA از اووسیستها انجام پذیرفت و با پرایمرهای اختصاصی منشعب از ژن 18S ribosomalRNA کریپتوسپوریدیوم پاروم با روش Semi-nested PCR اختصاصی بودن اووسیستهای کریپتوسپوریدیوم پارووم تایید گردید. یک راس گوساله سرم منفی از نظر آنتی بادیهای ضد کریپتوسپوریدیوم با 5 x 610 اووسیست کریپتوسپوریدیوم تخلیص شده به طریق تجربی آلوده شد. 5 روز بعد اووسیستها از مدفوع جمع آوری و تخلیص گردید. پس از جداسازی و تخلیص، تعیین الگوی پروتئینی با استفاده از روش SDS-PAGE انجام پذیرفت. باندهای پروتئینی اسپروزوئیتها در محدوده ای بین 10 تا 100 کیلو دالتون قرار گرفتند. ده باند قابل تشخیص در محدوده 20 تا 40 کیلودالتون قرار گرفت. در محدوده 40 تا 70 کیلو دالتون شش باند قابل رویت بودند. شناسایی پروتئینهای ایمونوژنیک با روش وسترن بلات انجام پذیرفت.، باندهای ایمنوژنیک در محدوده ای بین 17 تا 260 کیلو دالتون مشاهده شد که وزن مولکولی نسبی سه باند آن در محدوده 20 تا 30 کیلو دالتون، سه باند در محدوده 30 تا 40 کیلو دالتون، سه باند در محدوده 40 تا 60 کیلو دالتون، و دو باند در محدوده 80-70 کیلو دالتون و چهار باند سنگین به اندازه نسبی 130، 170، 216 و 257 کیلو دالتون بودند.

پروستات غده ضمیمه جنسی اصلی در سگ های نر است. بیماری های پروستات یک مشکل شایع در سگ های نر اخته نشده با سن بالا است. هدف از انجام این تحقیق، استفاده از روشهای رادیوگرافی ساده و اورتروسیستوگرافی در اندازه گیری ابعاد غده پروستات سگ و مقایسه آن با اندازه های پس از کالبد گشایی بود. این تحقیق روی ده قلاده سگ بالغ، جوان (1.7±0.7 سال)، سالم انجام گرفت. پس از کالبد گشایی طول، عرض، عمق و حجم غده پروستات اندازه گیری شد و از آزمونهای رگرسیون خطی و آنالیز همبستگی استفاده گردید. در اورتروسیستوگرافی امکان ارزیابی پروستات در 9 مورد از سگها وجود داشت و طول و عمق پروستات قابل اندازه گیری بود. میانگین اندازه های به دست آمده از طریق اورتروسیستوگرافی از میانگین اندازه های واقعی کوچکتر بوده ولی ارتباط معنی داری با هم داشتند (p≤0.05). رابطه بین طول (I) و عمق (z) پروستات در اورتروسیستوگرافی با اندازه های واقعی (L ,Z) به ترتیب: L=0.91×i+0.57(R2=0.84) و Z=1.36×z-0.73(R2=0.71) بودند. یافته های حاصل از این تحقیق نشان داد که اورتروسیستوگرافی می تواند به عنوان روشی برای تخمین ابعاد پروستات استفاده شود. این روش می تواند در مواقعی که اولتراسونوگرافی به دلایلی قابل انجام یا در دسترس نیست یا در مواردی که دستگاه رادیولوژی تنها وسیله تشخیصی موجود در یک درمانگاه باشد، مورد استفاده واقع شود.

توجه و علاقه فزاینده به جایگزینی نگهدارنده های شیمیایی با انواع طبیعی منجر به انجام مطالعات زیادی بر روی اسانس ها و عصاره های گیاهی شده است. در این مطالعه اثر غلظتهای مختلف اسانس آویشن شیرازی شامل (صفر، 0.005، 0.015،0.03 درصد) روی باکتری باسیلوس سرئوس 11778ATCC در سوپ جو تجارتی در چهار دمای نگهداری 8 و 10 و 15 و 25 درجه سانتیگراد به مدت 21 روز مورد مطالعه قرار گرفته است. آنالیز یافته ها از طریق آزمون دو طرفه ANOVA نشان داد که تاثیر غلظتهای مختلف اسانس بر میزان رشد باکتری از نظر آماری معنی دار (p<0.01) بود.به طور کلی چنین نتیجه گیری می شود که اسانس آویشن شیرازی به عنوان یک طعم دهنده طبیعی گیاهی اثر حفاظتی علیه باکتری باسیلوس سرئوس در سوپ دارد و می تواند برای برخی از مواد غذایی نیز به عنوان افزودنی نگه دارنده استفاده شود.

با هدف بررسی تاثیر استفاده توام پروبیوتیک با منشا لاکتوباسیلوس (پریمالاک) و واکسن کوکسیدیوز (پاراکوکس – 5) بر عملکرد جوجه های گوشتی در ابتلای تجربی به کوکسیدیوز، تعداد 600 قطعه جوجه گوشتی نر به طور تصادفی به پنج گروه آزمایشی 120 قطعه ای با چهار تکرار تقسیم شدند. گروه های سوم، چهارم و پنجم به ترتیب پروبیوتیک، واکسن کوکسیدیوز و پروبیوتیک + واکسن کوکسیدیوز را دریافت کردند. در 26 روزگی تمام گروه ها (به غیر از گروه اول) با مخلوطی از ااسیست های اسپوروله شده سه گونه آیمریا (آسرولینا، ماگزیما و تنلا) چالش گردیدند. مقدار کاروتن سرم تمام گروه ها، درست قبل از چالش و 6 روز بعد از آن تعیین گردید. میزان OPG مدفوع در 6 الی 10 روز پس از چالش اندازه گیری شد. شاخص های تولیدی از قبیل افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی، مقدار اخذ غذا و شاخص کارایی تولید نیز اندازه گیری شدند. درگروه هایی که واکسن و/ یا پروبیوتیک را مصرف کرده بودند، میزان OPG  به صورت معنی داری کمتر از گروه شاهد مثبت بود (p≤0.01). نتیجه این که واکسن پاراکوکس و احتمالا پروبیوتیک (با منشا لاکتوباسیلوس) می توانند درکنترل کوکسیدیوز و یا عوارض ناشی از آن تاثیر مثبت داشته باشند و مصرف پروبیوتیک تداخلی با عملکرد واکسن کوکسیدیوز ندارد.

اورنیتوباکتریوم رینوتراکئال (ORT) به صورت یک عامل بیماریزای باکتریایی نوظهور در گله های ماکیان و بوقلمون شناخته شده است. تشخیص عفونت ORT با برخی مشکلات در کشت و شناسایی قطعی باکتری با کمک خواص بیوشیمیایی آن مواجه بوده است. دسترسی به یک روش شناسایی قطعی و قابل اتکا که بتواند در پژوهشهای آزمایشگاهی متداول بکار آید، حایز اهمیت می باشد. هدف از این مطالعه شناسایی ORT به روش زنجیره ای پلیمراز (PCR)، درمقایسه با روش کشت بود. به منظور راه اندازی این PCR از پرایمرهای OR16S-F1 و OR16S-R1، باکتریهای شناخته شده ORT و 7 گونه باکتری دیگر، نظیر هموفیلوس پاراگالیناروم و پاستورلا مولتوسیدا، به ترتیب به عنوان کنترلهای مثبت و منفی استفاده شد. روش استخراج فنل و کلروفرم برای تهیه DNA از نمونه ها به کار رفت. 60 نمونه تجمیع شده بدست آمده از نای و سینوس زیر چشمی 30 گله جوجه گوشتی کشتار شده در یکی از کشتارگاههای منطقه قزوین، از نظر آلودگی به ORT با هر دو روش کشت و PCR بررسی شدند. یک باند 784 جفت بازی در 5 نمونه کنترل مثبت ORT، 19 مورد از 60 نمونه اولیه، شامل 11 نمونه هموژنیزه نای و 8 نمونه سواب سینوس زیر چشمی و در تمامی17 نمونه باکتریهای جدا شده و مشکوک به ORT دیده شد؛ ولی در 7 مورد باکتری کنترل منفی مشاهده نگردید. در یک مورد از 41 نمونه اولیه منفی شده در PCR، باکتری ORT با کمک کشت جداسازی گردید و این باکتری تکثیر شده در آزمایش مجدد PCR مورد شناسایی قرار گرفت. پانزده مورد از 30 گله (50 درصد) در آزمایش PCR مثبت تشخیص داده شدند و تنها یک مورد از آنها در کشت باکتریایی منفی شد. بر اساس نتایج بدست آمده؛ PCR بکار رفته در این مطالعه می تواند برای شناسایی مطمئن و سریع ORT در نمونه های مشکوک به عفونت ORT استفاده شود، اما بهتر است که به منظور به حداکثر رساندن تشخیص عفونت، با روش کشت توام باشد.

اثرات محرک ایمنی اسانس اوکالیپتوس به روش خوراکی و حمام بر روی برخی فاکتورهای ایمنی کپور معمولی (Cyprinus carpio) با میانگین وزن 35- 30 گرمی در دمای 16-18 (شرایط دمایی پایین تر از میزان اپتیمم) مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان به روش های حمام و خوراکی و با غلظتهای 30، 60 و 120 میکرولیتر در لیتر یا به ازای کیلوگرم غذا بمدت 8 روز متوالی با اسانس مجاورت داده شدند و برخی فاکتورهای ایمنی غیر اختصاصی شامل سنجش میزان فعالیت لیزوزیم، قدرت باکتری کشی سرم، جمعیت لوکوسیتی، پروتئین کل سرم، میزان آلبومین و گلوبولین در زمان های 1، 2، 8، 15 و 23 روز پس از آخرین تجویز اسانس مورد سنجش قرار گرفت. به منظور سنجش تیتر آنتی بادی، ماهی های باقیمانده 23 روز پس از تجویز اسانس با باکتری آئروموناس هیدروفیلا کشته شده به روش داخل صفاقی تزریق گردیدند و تیتر آنتی بادی در هفته سوم پس از ایمن سازی به روش میکروآگلوتیناسیون باکتریایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که اسانس اوکالیپتوس اثرات بسیار کمی بر روی سیستم ایمنی ماهی کپور معمولی داشته است هر چند افزایش معنی داری در فاکتورهای تیتر آنتی بادی، جمعیت لوکوسیتی و قدرت باکتری کشی سرم در برخی تیمارها بدست آمد. این مساله ممکن است ناشی از شرایط دمایی مورد نظر، عدم استفاده از دوز مناسب و دوره مناسب تجویز اسانس ها باشد.

جو بدون پوشینه حاوی مقادیر بیشتری از پلی ساکاریدهای غیرنشاسته ای محلول در مقایسه با جو معمولی است. سطوح بالای پلی ساکاریدهای غیرنشاسته ای محلول در جیره طیور، اثرات ضد تغذیه ای دارد و فلور میکروبی مجرای گوارش نقش زیادی در بروز خصوصیات ضد تغذیه ای این ترکیبات ایفا می نماید. لذا این تحقیق به منظور بررسی تغییرات جمعیت گونه های باکتریایی موجود در روده های کور جوجه های گوشتی در اثر تغذیه جیره های حاوی سطوح مختلف جو بدون پوشینه انجام گرفت. تعداد 240 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه از سویه آربورایکرز به طور تصادفی در چهار گروه 60 قطعه ای و با سه تکرار (20 قطعه جوجه در هر تکرار) داخل پن های آزمایشی توزیع گردیدند. تیمارهای آزمایشی شامل جیره هایی با سطوح صفر، 10، 20 و 30 درصد جو بدون پوشینه بود. سطوح مختلف جو بدون پوشینه در جیره در دوره آغازین بر کل جمعیت باکتریایی و همچنین جمعیت گونه های اشریشیاکلی، لاکتوباسیل ها و کلستریدیوم ها در روده های کور معنی داری نبود ولی جمعیت لاکتوباسیل های موجود در روده های کور جوجه های گوشتی در سن 49 روزگی، با افزایش سطح جو بدون پوشینه در جیره افزایش یافت (p<0.05). نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که جمعیت باکتریایی موجود در روده های کور، با تغذیه جیره هایی با سطوح مختلف جو بدون پوشینه تغییر می نماید. این تغییر با افزایش سن بارزتر شده و در راستای کاهش جمعیت باکتری های مضر (کلستریدیوم ها) و افزایش گونه های مفید (لاکتوباسیل ها) می باشد.

تنوع زیاد در ژن های MHC کلاس I یا B-F طیور، شناسایی تعداد زیادی از پپتید های بیگانه را جهت ایجاد پاسخ ایمنی امکان پذیر می سازد. مطالعه این منابع ژنتیکی بسیار با ارزش و برای جلوگیری از حذف تنوع ژنتیکی ضروری است. تنوع ژنتیکی در سویه آرین به عنوان یک سویه داخلی مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از روش PCR-SSCP  جهت مطالعه چند شکلی ژن MHC(B-F) در طیور آرین استفاده شده است. شصت و پنج نمونه DNA شامل 25 نمونه متعلق به جمعیت مادر و 40 نمونه از جوجه های گوشتی تجاری سویه آرین مورد بررسی قرار گرفتند. در جمعیت های مادر و جوجه های گوشتی 7 الگوی مختلف مربوط به ژن B-F مشخص شد. 2 الگو بین دو جمعیت مورد مطالعه مشابه بودند. 2 الگو از مجموع الگوهای به دست آمده مشابه مطالعات قبلی بودند، در حالیکه 5 الگو جدید به نظر می رسند. این نتایج نشان داد که طیور گوشتی آرین از تنوع ژنتیکی MHC در ناحیه B-F برخوردارند که می تواند جهت انتخاب خصوصیات مطلوب ایمنولوژیکی مورد استفاده قرار گیرد.

جهت ارزیابی عملکرد تولیدمثلی میش در خارج از فصل تولیدمثلی، تعداد 119 راس میش با استفاده از سیدر (در یک دوره 12 روزه) و تزریق هورمون PMSG(400IU)، همزمان سازی فحلی شدند. پس از تلقیح میش ها در سه گروه آزمایشی قرار گرفتند. در گروه اول، در روز 12 پس از تلقیح هورمون گنادرولین (GnRH، 5 میلی لیتر) تزریق شد؛ گروه دوم، روز 5 پس از تلقیح مجددا سیدرگذاری شدند و گروه سوم، هیچگونه درمانی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از آزمون مربع کای با نرم افزار SAS آنالیز شدند. میزان باروری در گروه های اول، دوم و سوم به ترتیب 40، 30 و 30.76 درصد و میزان تزاید گله در سه گروه فوق به ترتیب 65، 37.5 و 43.58 درصد و میزان دوقلوزایی به ترتیب 62.5، 25 و 41.6 درصد به دست آمد. نتایج نشان داد که سیدرگذاری مجدد یا تزریق هورمون گنادرولین پس از تلقیح تاثیر معنی داری در عملکرد تولیدمثلی میش ها نداشته است (p>0.05).

در این مطالعه نقش تغییرات سرمی در تشخیص هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه تغذیه ای به عنوان معیار تشخیصی زود هنگام بیماری و همچنین مقایسه دو روش درمانی دارویی و تغذیه ای در این بیماری مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی بر روی پنجاه بچه گربه مبتلا به استئوپروز و پنجاه بچه گربه سالم (با تایید رادیولوژی) به روش تجربی و مداخله ای انجام شد. نمونه های سرمی از بچه گربه های استئوپروتیک و سالم اخذ و مقادیر سرمی پاراتورمون، کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز اندازه گیری شد. موارد تایید شده بیماری تا پنجاه قلاده گربه انتخاب و در دو گروه مساوی با دو درمان دارویی (کلسیم و ویتامین د) و غذایی (مصرف مواد لبنی و قطع جیره گوشتی از غذا) تحت درمان قرار گرفته و نتایج آن با بررسی سرمی مجدد ارزیابی گردید. نتایج در دو گروه سالم و بیمار به روش t-test و مقایسه مقادیر سرمی در گروه های درمانی با روش paired t-test  بررسی شد. نتایج مطالعه نشان داد که تغییرات سرمی پاراتورمون و فسفر در دو گروه سالم و بیمار دارای اختلاف آماری بودند ولی مقایسه نتایج درمانی در دو گروه درمان دارویی و غذایی اختلاف معنی دار آماری نداشتند. این بررسی نشان داد که میتوان از مقادیر فسفر و پاراتورمون برای تشخیص زود هنگام هیپر پاراتیروئیدیسم ثانویه تغذیه ای استفاده کرد. همچنین برای درمان بچه گربه های بیمار اصلاح جیره غذایی به تنهایی نتایج درمانی مشابهی با روش درمان دارویی دارد و بنابراین نیاز به استفاده از دارو در این بیماران نیست.

کیتوزان یک آنتی میکروب طبیعی بدست آمده از منابع حیوانی کاملا غیر سمی است. در این مطالعه خصوصیات ضد میکروبی کیتوزان استخراج شده از پوسته سیست آرتمیای دریاچه ارومیه با کیتوزان مشابه تجاری که از پوسته خرچنگ شرکت A.T.P ویتنام تهیه شده بود، مورد مقایسه قرار گرفت. آزمایش به روش استاندارد لوله ای برای پی بردن به حداقل غلظت ممانعت کنندگی (MIC) کیتوزان آرتمیا و کیتوزان تجاری در غلظتهای (4، 2، 1، 0.5، 0.25، 0.125، 0.062) میلی گرم در میلی لیتر کیتوزان آرتمیا و غلظتهای (6.4، 3.2، 1.6، 0.8، 0.4، 0.2، 0.1) میلی گرم در میلی لیتر کیتوزان تجاری بر روی باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا منوسیتوژنز، سالمونلاتیفی موریوم و اشریشیاکلی به انجام رسید. بر اساس نتایج بدست آمده MIC کیتوزان پوسته سیست آرتمیا برای باکتریهای مد نظر 500ppm و  MICکیتوزان تجاری 800ppm بدست آمد. در مرحله بعد هر چهار باکتری را به طور جداگانه در شرایط یکسان در حضور MIC کیتوزان آرتمیا (500ppm) قرار داده و به مدت 8 ساعت از نگهداری در گرمخانه 37 درجه هر 2 ساعت یکبار کشت سطحی داده شدند و بعد از 24 ساعت نگهداری تعداد کلنی ها شمارش و نمودار زمان مرگ باکتریها را برای بررسی روند و سرعت نابودی آنها در حضورMIC  کیتوزان آرتمیا رسم کردیم. بر اساس نتایج بدست آمده در این مدت از زمان نگهداری، سرعت نابودی استافیلوکوکوس اورئوس بیشتر از سایر باکتریها و سرعت نابودی سالمونلا تیفی موریوم از همه کمتر بود. همچنین با بررسی تصاویر بدست آمده از میکروسکوپ الکترونی بر روی باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس و گرم منفی اشریشیاکلی که در حضور MIC کیتوزان آرتمیا (500ppm) قرار گرفته بودند،مشخص شد که سرعت تاثیر کیتوزان آرتمیا بر نابودی باکتری گرم مثبت به مراتب بیشتر از باکتری گرم منفی است.در نهایت نتایج بدست آمده در این مطالعه حاکی از قدرت بالای کیتوزان آرتمیا در مهار میکروارگانیسمهای مورد مطالعه در مقایسه با کیتوزان مشابه تجاری است.