مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال:1398 | دوره:26 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

در حال حاضر درمان بسیاری از بیماری ها به سختی و با هزینه های گزاف انجام می شود و در مواردی همانند سرطان ها، نتیجه اثربخش مطلوبی نیز نداشته است. از مهم ترین موانع پیش رو، عدم درک مناسب از پاتوژنز مولکولی بیماری هاست؛ تا بتوان با یک رویکرد کل نگر، وقایع داخل سلول را رصد و برآیند آن ها را پیش بینی نمود. با ارائه درک درستی از پیدایش یک بیماری در سطح مولکولی، سیستم پزشکی قادر خواهد بود پیش بینی کند چه زمانی عملکرد یک ارگان مختل و منجر بیماری می شود. با شناسایی پروتئین ها و دیگر نشانگرهای ژنتیکی موجود در خون و نمونه های بیولوژیک می توان وضعیت سلامتی اعضای بدن را نشان و پیش بینی های جامعی در مورد علت و پیشرفت بیماری ارائه نمود...

زمینه و هدف: ترخون (Artemisia dracunculus L. ) اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد درد دارد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر عصاره هیدروالکلی ترخون بر اختلال یادگیری و حافظه فضایی ناشی از بی حرکتی مزمن در موش های صحرایی نر بود. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، 60 سر رت نر نژاد ویستار به 6 گروه (هر گروه 10) شامل: گروه کنترل (بدون تیمار)، گروه تحت استرس، گروه دریافت کننده mg/kg 100 عصاره ترخون، گروه دریافت کننده mg/kg 500 عصاره ترخون، گروه دریافت کننده استرس و mg/kg 100 عصاره ترخون به طور همزمان و گروه دریافت کننده استرس و mg/kg 500 عصاره ترخون به طور همزمان، تقسیم شدند. موش های گروه تحت استرس، هر روز 6 ساعت به مدت 21 روز متوالی با استرس بی حرکتی مواجه شدند. گروه های دریافت کننده عصاره ترخون، در همین مدت دوزهای mg/kg. bw 100 و mg/kg. bw 500 عصاره را به صورت گاواژ دریافت نمودند و دو گروه دریافت کننده عصاره و استرس به طور همزمان، علاوه بر دریافت عصاره ترخون در همان دوزها، با استرس نیز مواجه شدند. یادگیری و حافظه فضایی حیوانات با استفاده از آزمون ماز آبی موریس مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: استرس بی حرکتی موجب اختلال در یادگیری و حافظه حیوانات شد. مدت زمان تاخیر (ثانیه) و مسافت (سانتی متر) طی شده برای رسیدن به سکوی پنهان در گروه استرس در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری داشت (به ترتیب: 0/01P< و 0/05P<). زمان (ثانیه) و مسافت (سانتی متر) کل سپری شده در ربع دایره هدف نیز در آزمون پروب، در گروه استرس در مقایسه با کنترل کاهش معنی داری را نشان داد (به ترتیب: 0/001P< و 0/05P<). دریافت هر دو دوز عصاره ترخون، موجب بهبود یادگیری و حافظه فضایی در موش های تحت استرس شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که عصاره ترخون از اختلال حافظه ممانعت نموده و احتمالا در جلوگیری و درمان بیماری های نورودژنراتیو ناشی از استرس مفید است.

زمینه و هدف: باقیمانده های دارویی در گروه آلاینده های نوظهور قرار دارند. داروها و متابولیت های آن ها، به علت ایجاد خطرات احتمالی و سمیت برای انسان و محیط، بایستی از منابع آبی حذف گردند. این مواد با روش های متعارف تصفیه آب و فاضلاب، به طور کامل حذف نمی شوند. هدف از این مطالعه، بررسی حذف استامینوفن با استفاده از نانولوله های کربنی تک دیواره و چند دیواره از محیط آبی بوده است. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، اثر متغیرهای مختلف شامل: pH، غلظت اولیه استامینوفن، دوز جاذب، زمان تماس و سرعت اختلاط در حذف استامینوفن به وسیله نانولوله های کربنی تک دیواره و چند دیواره بررسی گردید. همچنین ایزوترم های جذب لانگمویر، فروندلیچ، Temkin، Dubinin-Rudeshkuvich و BET و سینتیک جذب شبه درجه اول و شبه درجه دوم نیز بررسی شد. غلظت استامینوفن به وسیله اسپکتروفتومتر در طول موج nm258 λ max=اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج آزمایش ها نشان داد که نانولوله های کربنی تک دیواره و چند دیواره به ترتیب قادر به حذف 59/38 و 24/28 درصد استامینوفن در زمان 45 دقیقه، در 7=pH هستند. با افزایش دوز نانولوله، درصد حذف افزایش و ظرفیت جذب کاهش یافت و فرآیند جذب بیشترین همبستگی را با مدل لانگمویر و سینتیک شبه درجه دو با 99/0R2> نشان داد. نتیجه گیری: براساس نتایج به دست آمده مشخص شد که جاذب های نانولوله کربنی تک دیواره و چند دیواره به عنوان یک جاذب موثر در حذف استامینوفن از محلول های آبی می تواند در کنار روش های دیگر تصفیه مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: یک ازدواج موفق اغلب با رضایت طرفین از رابطه جنسی همراه است؛ از طرف دیگر، ساختار یک خانواده متعادل بر پایه روابط زناشویی صحیح استوار است. یکی از مهم ترین عوامل در استحکام این رابطه، سبک دلبستگی زوجین است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار بر سبک دلبستگی و رضایتمندی جنسی زوجین بود. روش تحقیق: روش مطالعه به صورت نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش، کلیه زوجین مراجعه کننده به کلینیکی در شهرستان نیشابور در سال 1395 بودند که بر اساس معیارهای ورود، 32 زوج به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مداخله (16نفر) و کنترل (16 نفر) قرار گرفتند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه های رضایت جنسی Haddison & Kruskaph و مقیاس دلبستگی Collins Read &استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون های تی زوجی و تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوراریانس نشان داد که در مرحله پس آزمون، بین رضایتمندی جنسی و سبک دلبستگی گروه مداخله و گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت (0/05>P). نتایج نشان داد زوج درمانی هیجان مدار بر رضایتمندی جنسی و زیرمقیاس های تمایلات جنسی و صمیمیت جنسی تاثیر داشته، اما بر زیرمقیاس های رفتار جنسی و کیفیت روابط جنسی تاثیر معنی داری نداشت (0/05P). نتیجه گیری: یافته های حاصل از این پژوهش، بیانگر سودمندی دوره زوج درمانی هیجان مدار در بهبود سبک دلبستگی و رضایتمندی جنسی زوجین است.

زمینه و هدف: در راستای بهبود ایمنی بیمار، کشورها بر آن هستند تا ایمنی سیستمها را پایش کنند و در این مسیر لازم است فرهنگ ایمنی بیمار نیز بررسی و در بین کارکنان توسعه یابد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش فرهنگ ایمنی بیمار بر ارتقای فرهنگ ایمنی و خودکارآمدی پرستاران در بیمارستان ولیعصر (ع) شهر بیرجند بود. روش تحقیق: پژوهش حاضر به صورت نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان ولیعصر (ع) شهر بیرجند در سال 1397 (100 نفر) بودند. از این جامعه آماری، بر اساس جدول مورگان و به روش نمونه گیری طبقه ای، تعداد 80 پرستار انتخاب و به طور تصادفی و مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. جلسات آموزش گروهی فرهنگ ایمنی بیمار، در طی 4 جلسه 2ساعته برای افراد گروه آزمایش انجام شد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. در پیش آزمون و پس آزمون، هر دو گروه به ابزارهای پژوهش (پرسشنامه فرهنگ ایمنی بیمار و پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر) پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس در نرم افزار SPSS (ویرایش 22) تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد، در متغیر فرهنگ ایمنی با توجه به اثر متغیر، آموزش فرهنگ ایمنی بیمار معنی دار بود (0/01>P)؛ در متغیر خودکارآمدی با توجه به اثر متغیر، آموزش فرهنگ ایمنی بیمار معنی دار بود (0/001=P). نتیجه گیری: آموزش های مربوط به فرهنگ ایمنی بیمار به پرستاران، بر ارتقای فرهنگ ایمنی و خودکارآمدی آنان موثر است؛ بنابراین پیشنهاد می گردد برنامه ریزان، مسوولین و دست اندرکاران از این روش آموزشی در خصوص ارتقای فرهنگ ایمنی بهره ببرند.

زمینه و هدف: پرستاران به عنوان افراد پیشگام در بهداشت و درمان جامعه، نقش مهمی در هماهنگی و کمک رسانی به افراد آسیب دیده در زمان وقوع بلایا دارند. ارتقای آمادگی آنها از اصول اولیه مدیریت سلامت در حوادث و بلایاست. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر آمادگی پرستاران در حوادث و بلایا انجام شده است. روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی یک گروهی (پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری)، 75 نفر از پرستاران بیمارستان های شهر بیرجند به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. این پرستاران در کارگاه آموزشی مدیریت خطر حوادث و بلایا، به مدت 16 ساعت طی 2 روز، همراه با مانور دورمیزی شرکت کردند. فرم مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه استاندارد برآورد آمادگی و پاسخ گویی پرستاران در بلایا (Readiness Estimate and Deployability Index) قبل، بلافاصله و یک ماه بعد از مداخله توسط آنها تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (ویرایش 16) و آزمون های آماری آنالیز واریانس درون گروهی، تعقیب بنفرونی، تی تست مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و تعقیب رنج توکی در سطح معنی داری 0/05 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره کل آمادگی پرستاران قبل از مداخله از 10 نمره 0/87∓ 6/47 و میانگین نمره کل توانمندی و نگرش آنان در مقابله با بلایا قبل از مداخله از 5 نمره به ترتیب: 0/72∓ 3/19 و 0/41∓ 3/28 بود. میانگین نمره آمادگی در کل و در حیطه توانمندی در پرستاران بلافاصله و یک ماه بعد از مداخله نسبت به قبل از آن و میانگین نمره نگرش یک ماه بعد از مداخله نسبت به قبل از آن افزایش معنی داری داشت (0/05P<). نتیجه گیری: مداخله آموزشی، بر افزایش آمادگی پرستاران در مقابله با بلایا تاثیر معنی داری داشت؛ بنابراین پیشنهاد می گردد مدیران پرستاری به منظور ارتقای آمادگی کارکنان پرستاری، دوره های آموزشی همراه با مانور را به طور مستمر برگزار کنند.

زمینه و هدف: بیش از 90 درصد از کودکان آسیب دیده شنوایی، دارای والدین شنوا هستند و والدین آن ها شیوه ارتباط با این کودکان را نمی دانند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش مهارت های ارتباط موثر بر تنظیم هیجانی، تاب آوری و رضایت زناشویی مادران کودکان کم شنوا بود. روش تحقیق: پژوهش، به صورت نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش را مادران کودکان کم شنوای زیر 7 سال شهرستان رشت که در سال 1395 به کلینیک ناشنوایی پژواک این شهر مراجعه کرده بودند، تشکیل دادند. تعداد 40 نفر از مادران، به شیوه در دسترس انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه 20 نفره مداخله و کنترل جای دهی شدند. پرسش نامه های تنظیم شناختی هیجان Granofsky، تاب آوری (Conner & Davison (CD-RIS و رضایت زناشویی انریچ (ENRICH 47) به عنوان ابزارهای پژوهش استفاده شدند. برنامه آموزش مهارت های ارتباط موثر، در قالب 8 جلسه برای مادران گروه مداخله برگزار شد و افراد گروه کنترل، آموزشی دریافت نکردند. از آمار توصیفی شامل: فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد و خطای استاندارد برای شرح و توصیف داده ها و از آزمون های آماری خی دو، t مستقل، t زوجی، لوین، مجذور اتا، تحلیل کوواریانس، کولموگراف-اسمیرنف و باکس برای تحلیل داده ها در سطح معنی داری 0/05 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی، منجر به ایجاد تفاوت معنی داری در پس آزمون گروه مداخله شد و مقایسه میانگین ها حاکی از افزایش تاب آوری، تنظیم هیجانی و رضایت زناشویی در گروه مداخله بود (p<0/01). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت با آموزش مهارت های ارتباط موثر می توان موجبات افزایش تاب آوری و رضایت زناشویی و همچنین تنظیم هیجانی را در مادران دارای کودک با آسیب شنوایی فراهم نمود.

زمینه و هدف: فعالیت بدنی در بارداری یکی از جنبه های مهم رفتار بهداشتی و سبک زندگی زنان است و باعث بهبود تصویر بدنی، کاهش ناراحتی های جسمی، اضطراب و اختلال بی خوابی می شود؛ همچنین اثرات مفیدی بر زایمان و شیردهی زنان دارد. با وجود فواید فعالیت بدنی، میزان انجام آن اغلب در بین زنان باردار ضعیف است. بنابراین هدف از این مطالعه، تدوین پروتکل رفع موانع فعالیت بدنی در زنان باردار سالم مراجعه کننده به مرکز بهداشتی و بیمارستان شهید بهشتی شهر اصفهان بود. روش تحقیق: این مطالعه از نوع توصیفی با متد دلفی است که داده های آن با استفاده از روش تری انگولیشن در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و بیمارستان شهید بهشتی اصفهان جمع آوری گردیده است. فاز دوم مطالعه ای است که در فاز اول از نوع مقطعی و بر روی 380 زن باردار در سال 1394 انجام شد. ابتدا زنان باردار پرسشنامه مشخصات دموگرافیک/باروری، فعالیت بدنی بارداری را تکمیل کردند؛ سپس راهکارهای رفع موانع فعالیت بدنی با استفاده از نتایج فاز اول و منابع کتابخانه ای و اینترنتی تهیه شد و با اجرای تکنیک دلفی توسط اعضای هیات علمی گروه مامایی، مادران باردار و منابع اطلاعاتی، به دست آمد. شرح و توصیف داده ها با استفاده از آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (ویرایش 16) انجام شد. در این مطالعه 0/05P≤ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: از بین 74 راهکار ارائه شده، 61 راهکار در مرحله اول و دوم و در هر 4 بعد جسمی، روانی، محیطی و اجتماعی نمره صدک 75 بالاتر از 8 داشتند. نتیجه گیری: به منظور ترویج و افزایش میزان فعالیت بدنی در دوران بارداری، توجه و توصیه به اجرای پروتکل تهیه شده در برنامه های معمول مراقبت های دوران بارداری لازم و ضروری است.

زمینه و هدف: با بروز خطا در تصاویر رادیوگرافی داخل دهانی، تشخیص دندانپزشک دچار اشکال شده و طرح درمان بیمار نیز ممکن است اشکالاتی پیدا کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان شیوع خطاهای رادیوگرافی بایت وینگ و پری اپیکال تهیه شده در بخش رادیولوژی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی بیرجند انجام شد. روش تحقیق: در یک مطالعه توصیفی-مقطعی، 3761 رادیوگرافی بایت وینگ و پری اپیکال تهیه شده توسط دانشجویان ترم 8 و 9 دندانپزشکی در سال 97-96 انتخاب و ارزیابی شدند. با مشاهده رادیوگرافی، خطاهای تکنیکی معمول رادیوگرافی و نیز تکرار یا عدم تکرار رادیوگرافی ها در آنها تعیین و گزارش گردید. در نهایت فراوانی و درصد خطاهای رادیوگرافی با استفاده از نرم افزار SPSS (ویرایش 23) و با کمک آزمون آماری Chi Squered تجزیه و تحلیل شد. سطح معنی داری p=0/05 در نظر گرفته شد. یافته ها: خطاهای شایع به ترتیب: خطای جای گذاری غلط فیلم (71/20%)، (Cone cut (10/20% و (Elongatioan (70/10% و میزان تکرار رادیوگرافی ها برابر با 30 درصد بود. بین نوع خطا با ترم تحصیلی دانشجویان ارتباط معنی داری وجود داشت (p=0/001). فراوانی خطا در رادیوگرافی پری اپیکال بیشتر از رادیوگرافی بایت وینگ بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده در جمعیت مورد مطالعه، بیشترین خطاهای رادیوگرافی شامل خطاهای جای گذاری فیلم و Cone cut بود و این دو خطا با بیشترین فراوانی باعث تکرار رادیوگرافی ها شده بودند که ضرورت ارائه آموزش های اختصاصی برای پیشگیری از بروز این نوع خطاها را مورد تاکید قرار می دهد.

زمینه و هدف: کارسینوم سلول سنگفرشی، از شایع ترین سرطان های ناحیه سر و گردن و جزء ده علت عمده مرگ و میر در جهان است. پیش آگهی این بیماری به علت تشخیص دیرهنگام و گوناگونی در تظاهرات آن، ضعیف می باشد. شرایط محیطی و اقلیمی در سرطان ها نقش دارند؛ به همین دلیل، ضرورت انجام مطالعات اپیدمیولوژیک احساس می شود. این مطالعه با هدف ارزیابی اپیدمیولوژی ده ساله موارد مبتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی سر و گردن در شهر بیرجند انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی، به صورت گذشته نگر بر روی پرونده 111 بیمار مبتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی سر و گردن انجام شد. اطلاعات دموگرافیک و هیستوپاتولوژیک مورد نیاز از پرونده بیماران استخراج گردید؛ سپس داده ها به وسیله آزمون آماری Chi-square یک طرفه یا Fisher در سطح آلفا مساوی 0/05 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: در این مطالعه، میانگین سنی بیماران 9/12± 5/60 سال و نسبت مرد به زن 2/08 بود. بیشترین محل درگیری، ناحیه حنجره (1/63%) و پس از آن زبان (1/8%) بود. در افراد سیگاری، درگیری ناحیه حنجره 7/76 درصد و در افراد غیر سیگاری 4/54 درصد بود که این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (p=0/04). از بین افراد مورد مطالعه، 1/54 درصد بیماران دارای درجه تمایز متوسط بودند و 55 درصد افراد درگیر، در شهر سکونت داشتند. ضایعات بافتی با تمایز متوسط، در افراد مصرف کننده مواد مخدر به طور معنی داری بیشتر بود (p=0/02). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که کارسینوم سلول سنگفرشی سر و گردن طی سال های اخیر در بین مردان بویژه افراد مسن شیوع بیشتری داشته است. بیشترین میزان درگیری در ناحیه سر و گردن، حنجره بود و مصرف دخانیات به طور معنی داری شیوع ضایعات حنجره را افزایش داد.