پژوهشهای علوم دامی (دانش کشاورزی)
سال:1397 | دوره:28 | شماره:3 |تعداد مقالات:13

زمینه مطالعاتی: کاهش مسمومیت ناشی از آفلاتوکسین در جوجه های گوشتی که به عنوان یکی از منابع تامین پروتئین انسانی هستند به واسطه به کارگیری ترکیبات گیاهی اهمیت دارد. هدف: مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات عصاره های اتانولی آویشن شیرازی و پونه کوهی بر عملکرد، فراسنجه های بیوشیمیایی خون و ریخت شناسی روده باریک در جوجه-های گوشتی تغذیه شده با جیره های غذایی آلوده به سم آفلاتوکسین B1 انجام شد. روش کار: تعداد300 قطعه جوجه گوشتی )مخلوط نر و ماده( سویه تجاری راس 308 در قالب طرح پایه کاملا" تصادفی با 4 گروه آزمایشی و 5 تکرار (هر تکرار 15 قطعه جوجه گوشتی) مورد استفاده قرار گرفتند. گروه های آزمایشی عبارتند از: گروه اول: جیره پایه بدون آفلاتوکسینB1 (شاهد)؛ گروه دوم: جیره پایه آلوده با آفلاتوکسین B1 به میزان 600 میکروگرم در کیلوگرم، گروه سوم: جیره شاهد به همراه مخلوطی از عصاره های اتانولی آویشن و پونه (هر کدام به میزان 500 میلی گرم در کیلوگرم)؛ و گروه چهارم: جیره شاهد به همراه آفلاتوکسین B1 به میزان 600 میکروگرم در کیلوگرم و مخلوط عصاره های آویشن و پونه هر کدام به میزان500 میلی گرم در کیلوگرم. نتایج: نتایج نشان داد که به کارگیری مخلوط عصاره های آویشن و پونه در جوجه-های مبتلا به آفلاتوکسیکوزیس به طور معنی داری می تواند موجب بهبود وزن جوجه ها، کاهش ضریب تبدیل غذایی، افزایش ارتفاع ویلی ها و کاهش تعداد سلول های گابلت روده باریک نسبت به تیمار دریافت کننده سم گردد. هم چنین افزودن همزمان عصاره آویشن و پونه در جوجه های مبتلا به آفلاتوکسیکوزیس موجب کاهش مقادیر سرمی آلانین ترانس آمیناز، آسپاراتات ترانس آمیناز، آلکالین فسفاتاز، لیپوپروتئین با چگالی کم و لیپوپروتئین با چگالی بالا گردید. نتیجه گیری نهایی: نتایج آزمایش حاضر نشان داد مکمل سازی جیره غذایی با عصاره گیاهی آویشن شیرازی و پونه کوهی سبب کاهش اثرات منفی آفلاتوکسین بر عملکرد، ساختار بافت شناسی روده و بهبود فراسنجه های بیوشیمیایی در جوجه های گوشتی می گردد.

زمینه مطالعاتی: با استفاده از مدل های مکانیستیک (زیست شناختی) می توان خصوصیّات ژنتیکی منحنی شیردهی گاوها را از نقطه نظر بیولوژی ترشح شیر در بافت پستان، مورد بررسی قرار داد. هدف: این تحقیق، با هدف استفاده از یک مدل مکانیستیک در ارزیابی خصوصیّات ژنتیکی منحنی شیردهی گاوهای زینه (آمیخته) و اصیل هلشتاین اجرا گردید. روش کار: از تعداد 1. 448. 292 رکورد شیر روز آزمون متعلّق به 161. 676 رأس گاو شیری (دختران 3. 979 رأس گاو نر) در 921 گله که طی سال های 1376 تا 1391 برای نخستین بار زایش داشتند، استفاده شد. از مدل مکانیستیک پُلوت-گوتوین با دو پارامتر MS (صفت مرتبط با حدّاکثر ظرفیّت ترشح شیر) و DR (صفت مرتبط با کاهش نسبی تعداد سلول-های ترشح کننده شیر) برای توصیف شکل منحنی شیردهی استفاده گردید. تابع غیرخطی فوق، بر داده های شیر روز آزمون هر گاو، به طور جداگانه برازش و پارامترهای آن برای هر یک از گاوها، برآورد شد. به منظور تخمین وراثت پذیری برای صفات MS و DR از مدل دام تک متغیّره استفاده شد. روند ژنتیکی با روش تابعیّت وزنی میانگین ارزش اصلاحی از سال زایش محاسبه گردید. نتایج: وراثت پذیری MS و DR به ترتیب 293/0 و 190/0 بود. همبستگی پیرسون بین ارزش اصلاحی صفات مزبور 29/0-به دست آمد (0001/0P<). روندهای فنوتیپی و ژنتیکی برای MS به ترتیب 52/0 و 063/0 کیلوگرم در سال، و برای DR به ترتیب 000025/0-و 000007/0-و همه ی آن ها به لحاظ آماری معنی دار بودند (0001/0P<). نتیجه گیری نهایی: با توجّه به وراثت پذیری نسبتاً بالا برای MS و DR، درنظر گرفتن آن ها در شاخص انتخاب گاوها، می تواند منجر به بهبود ژنتیکی مناسبی برای صفات مزبور گردد.

زمینه مطالعاتی: مغز بلوط حاوی 55 درصد نشاسته است که می توان از آن به عنوان منبع انرژی، در تغذیه دام نشخوار کننده در کنسانتره استفاده کرد. هدف: هدف از این مطالعه، بررسی اثر جیره های آزمایشی حاوی سطوح صفر، 80/15، 58/31 و 37/47 درصد مغز میوه بلوط بر فراسنجه های تجزیه پذیری، تخمیری و قابلیت هضم آزمایشگاهی در گاو هلشتاین و گاومیش رودخانه ای خوزستان بود. روش کار: میوه بلوط در سطوح صفر، 80/15، 58/31 و 37/47 درصد در جیره (تنظیم شده بر طبق جداول احتیاجات غذایی گاو) گاو و گاومیش استفاده شد. روش های تولید گاز، تلی و تری و کیسه گذاری شکمبه ای برای تعیین هضم، تخمیر و تجزیه پذیری این جیره های آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج: میزان قابلیت هضم ماده خشک و NDF در گاو و گاومیش در تیمار حاوی 58/31 درصد مغز بلوط بالاترین مقدار بود (05/0P<). صرف نظر از نوع جیره آزمایشی، قابلیت هضم ماده خشک در گاو و گاومیش تفاوت معنی داری نداشت (05/0P>)، اما قابلیت هضم NDF در گاومیش بالاتر از گاو (96/75 در برابر 53/65 درصد) بود (05/0P<). بدون توجه به نوع دام، بیشترین پتانسیل تولید گاز مربوط به تیمارهای حاوی مغز بلوط بود (05/0P<). مقدارPF، تولید توده میکروبی، راندمان توده میکروبی و همچنین ماده آلی واقعا هضم شده بین جیره های حاوی مقادیر مختلف مغز بلوط متفاوت نبود (05/0P>). بخش کند تجزیه (b)، پتانسیل تجزیه پذیری (PD) و تجزیه پذیری موثر (ED) در تیمار حاوی 58/31 درصد مغز بلوط در گاو و گاومیش بالاترین مقدار بدست آمد (05/0P<). بخش سریع تجزیه (a)، بخش کند تجزیه (b)، نرخ تجزیه (c)، پتانسیل تجزیه پذیری (PD) و تجزیه پذیری موثر(ED) در گاو و گاومیش متفاوت نبود (05/0

زمینه مطالعاتی: فرآوری حرارتی و نوع واریته دانه جو می تواند بر خصوصیات فیزیکی و تخمیری آن در شکمبه تاثیر بگذارد. هدف: این آزمایش به منظور بررسی تاثیر واریته های دانه جو و طول مدت تفت دادن بر خصوصیات فیزیکی و تجزیه-پذیری دانه جو انجام شد. روش کار: دو واریته دانه جو(سهند و ماکویی) و چهار زمان فرآوری حرارتی (دمای 120 درجه سانتی گراد و زمان های0، 5، 10، 15 دقیقه) در قالب طرح فاکتوریل 2*4 مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه پذیری شکمبه ای با استفاده از 2 راس گوسفند قزل فیستولادار و روش کیسه های نایلونی انجام پذیرفت. نتایج: فرآوری حرارتی موجب کاهش تجزیه پذیری ماده خشک دانه جو در ساعات 16 تا 48 گردید. میزان تجزیه پذیری واریته سهند بیشتر از واریته ماکوئی بود بود (05/0P<). با این حال نوع واریته و تیمار حرارتی تاثیری بر میزان تجزیه پذیری دانه جودر ساعات اولیه انکوباسیون نداشتند. بخش با تجزیه پذیری سریع (a) و با تجزیه پذیری آهسته(b) و ثابت نرخ تجزیه(c) با تفت دادن در هر دو واریته کاهش یافت. چربی خام، حل پذیری ماده خشک و خاکستر، تحت تاثیر اثر ثابت واریته، ماده خشک تحت تاثیرزمان فرآوری و دیواره سلولی، دیواره سلولی منهای همی سلولز، ظرفیت نگهداری آب و جرم حجمی توده ای(BD100) تحت تاثیر اثرات ثابت زمان فرآوری و واریته قرار گرفتند. ظرفیت نگهداری آب دارای همبستگی مثبتی با ترکیبات دیواره سلولی (84/0r=) و دیواره سلولی منهای همی سلولز (71/0r=) بود. همچنین ارتباط بین BD100 با دیواره سلولی و دیواره سلولی منهای همی سلولز مثبت و به ترتیب (40/0r= و 35/0r=) بود. نتیجه گیری نهایی: نتایج آزمایش نشان داد که با استفاده از واریته و فرآوری تفت دادن میتوان ضریب تجزیه پذیری ماده خشک دانه جو در شکمبه را کاهش داد.

زمینه مطالعاتی: بررسی محدودیت شدید خوراکی دراثر کمبود ویا شرایط نوسانات قیمتی نهاده های خوراکی که می تواند تاثیر منفی بر رشد و بازده اقتصادی گله گوشتی داشته باشد. هدف: این آزمایش به منظور بررسی اثر شدت محدودیت خوراکی در ابتدا و انتهای دوره پرورش جوجه های گوشتی بر عملکرد و شاخص آسیت انجام شده است. روش کار: تعداد 1000 قطعه جوجه یکروزه سویه راس مخلوط نر و ماده در قالب طرح کاملا تصادفی به 8 گروه آزمایشی با 5 تکرار تقسیم شدند. گروه های آزمایشی عبارت بودند از: 1) گروه شاهد با جیره آزاد و کامل، 2) گروه 8 ساعت محدودیت خوراک روزانه از 9 تا 24 روزگی، 3) گروه 16 ساعت محدودیت از 9 تا 21 روزگی، 4) گروه 24 ساعت محدودیت (بصورت یک روز درمیان) از 9 تا 18 روزگی و سایر گروه های آزمایشی: 5) گروه10درصد محدودیت، 6) گروه 20 درصد محدودیت، 7) گروه 30 درصد محدودیت و 8) گروه 40 درصد محدودیت (از 22 تا 35 روزگی). نتایج: بررسی های آماری نشان داد که گروه های دارای محدودیت خوراک 16 و 24 ساعت، در هفته سوم دارای مصرف خوراک و وزن بدن کمتر نسبت به گروه شاهد بوده اند (05/0>P) و مصرف خوراک و وزن بدن در گروههای 20، 30 و 40 درصد محدودیت در هفته چهارم نسبت به شاهد پایین تر بود (05/0>P)، اما وزن این گروهها در هفته پنجم تفاوتی با گروه شاهد نداشت (05/0P)؛ در حالیکه گروه 24 ساعت شاخص بازده تولید بالاتری داشت، اما تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی، در رشد و وزن بدن، ضریب تبدیل خوراکی و شاخص بازده اروپایی مشاهده نشد (05/0

زمینه مطالعاتی: آمیزش افراد خویشاوند در جمعیت های بسته، کوچک و تحت انتخاب باعث بروز همخونی می-گردد. هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی روند همخونی و برآورد پسروی ناشی از آن در صفات وزن تولد، 3 ماهگی، 6 ماهگی، 9 ماهگی و یک سالگی در گوسفندان نژاد مغانی بود. روش کار: ضریب همخونی دام ها با استفاده از اطلاعات شجره ای جمع آوری شده در مرکز اصلاح نژاد گوسفند مغانی برآورد گردید. سپس میزان افزایش همخونی فردی دام ها با استفاده از رابطه بین ضریب همخونی فرد و ضریب همخونی در نسل t برآورد گردید. از دو مدل که در یکی از آن ها ضریب همخونی و در دیگری افزایش همخونی فردی به عنوان متغیر کمکی در مدل منظور گردیده بود، جهت برآورد پسروی ناشی از همخونی استفاده گردید. نتایج: میزان افزایش سالانه همخونی 03/0 درصد در سال برآورد گردید. میانگین وزن تولد و وزن 3 ماهگی دام های با همخونی بزرگتر از صفر و کمتر از ده درصد به طور معنی داری نسبت به دام های غیر همخون کمتر بود (05/0P<). با این وجود میانگین این صفات در دام های با همخونی بالای 10 درصد بیشتر از دیگر گروهها بوده و نسبت به حیوانات غیر همخون تفاوت معنی داری نداشت. ضریب تابعیت صفات وزن تولد، 3 ماهگی، 6 ماهگی، 9 ماهگی و یک-سالگی از همخونی به ترتیب 6، 23-، 51-، 17-و 119-گرم و از افزایش همخونی فردی به ترتیب 22، 44-، 185-، 111-و 326– گرم و غیر معنی دار بود. پس از تبدیل مقادیر افزایش همخونی فردی به معادل ضریب همخونی دامها، ضریب تابعیت صفات مورد بررسی از معادل ضریب همخونی به ترتیب 6، 13-، 55-، 33-و 96-گرم برآورد گردید. نتیجه گیری نهایی: بر اساس نتایج این تحقیق آمیزش بین دام های خویشاوند باعث بوجود آمدن دام های همخون در گله شده بطوریکه بالغ بر 75 درصد گله دارای همخونی غیر صفر می باشد. از این رو بکارگیری روشهایی جهت کنترل افزایش همخونی در گله توصیه می گردد. در این تحقیق پاسخ پسروی ناشی از همخونی در صفات مختلف نسبت به بکارگیری افزایش همخونی فردی در مدل روند یکسانی نداشت.

زمینه مطالعاتی: سنجد و گزنهدارای ترکیبات فعال زیادی می باشند که ممکن است بتوانند شاخص های عملکردی، کیفی و کمی تخم مرغ را تحت تأثیر قرار دهند. هدف: این تحقیق جهت مقایسه اثر افزودن پودر میوه سنجد و پودر گزنه و مخلوط آن ها بر خصوصیات عملکردی، کیفی و کمی تخم مرغ در مرغان تخم گذار سویه های لاین W-36 در انتهای دوره تولید انجام پذیرفت. روش کار: برای این آزمایش، از تعداد 128 قطعه مرغ تخم گذار نژاد لگهورن سفید، سویه های لاین W36 در سن 75 هفتگی در قالب طرح کاملا تصادفی با اندازه گیری های تکرار شونده در زمان با 4 گروه آزمایشی، 8 تکرار و 4 مشاهده در هر تکرار و در سه دوره بیست و یک روزه آزمایشی (جمعا 63 روز) جهت ارزیابی تاثیر میوه سنجد و پودر گزنه و مخلوط هر دو بر خصوصیات کیفی و کمی تخم مرغ مورد بررسی قرار گرفت. گروه های آزمایشی شامل شاهد، 1 درصد پودر گزنه 1 درصد پودرمیوه سنجد و 5/0 درصد پودر گزنه و 5/0 درصد پودر میوه سنجد بودند. در پایان هر دوره آزمایشی، از هر تکرار یک عدد تخم مرغ به صورت تصادفی، انتخاب و پس از شماره گذاری، پارامترهای مربوط به کیفیت داخلی آن ها اندازه-گیری شد. نتایج: گروه آزمایشی حاوی میوه سنجد بر ارتفاع سفیده و واحد هاو اثر معنی داری داشت (05/0P<) و دوره آزمایشی دوم نیز اثر معنی داری بر ارتفاع سفیده، واحد هاو و دوره آزمایشی سوم هم تاثیر معنی داری بر رنگ زرده تخم مرغ از خود نشان داد (05/0P<). همچنین گروه ها و دوره های آزمایشی تاثیر معنی داری از لحاظ آماری بر پارامترهای عملکردی نداشتند (05/0

زمینه مطالعاتی: مدل های رشد، توابع ریاضی هستند که برای توصیف الگوی رشد به کار می روند. هدف: هدف از انجام این پژوهش، برآورد فراسنجه های ژنتیکی پارامترهای رشد حاصل از بهترین مدل غیرخطی و عوامل محیطی مختلف مؤثر بر این پارامترها در گوسفندان مغانی بود. روش کار: در این پژوهش، به منظور برآورد اجزاء (کو)واریانس پارامترهای الگوی رشد، از تعداد 7278 رکورد وزن تولد، 5881 رکورد وزن شیرگیری، 5013 رکورد وزن شش ماهگی، 2819 رکورد وزن نه ماهگی و 2883 رکورد وزن یک سالگی گوسفندان مغانی که طی سال های 1374 تا 1389 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد این گوسفند واقع در جعفرآباد مغان جمع آوری شده بود، استفاده شد. در این مطالعه پارامترهای الگوی رشد (وزن بلوغ، نرخ رشد و نرخ بلوغ) با استفاده از چهار مدل رگرسیون غیرخطی گومپرتز، لجستیک، برودی و ون برتالانفی با رویه NLIN نرم افزار SAS محاسبه شد. جهت برآورد اجزای واریانس-کواریانس پارامترهای الگوی رشد از روش آماری بیزی مبتنی بر تکنیک نمونه گیری گیبس و نرم افزار MTGSAM استفاده شد. نتایج: مدل ون برتالانفی به علت داشتن بیشترین ضریب تبیین و کمترین مقدار آکائیکی به عنوان مدل برتر در مقایسه با سایر مدل ها، انتخاب شد. عوامل محیطی سال تولد (01/0P<)، جنسیت بره (01/0P<) و سن مادر هنگام زایش (05/0P<) بر وزن بلوغ و نرخ رشد از لحاظ آماری معنی دار بودند. اثرات ثابت سال تولد و جنسیت بره بر نرخ بلوغ اثر معنی دار داشتند (01/0P<). از بین شش مدل خطی برازش شده در روش بیزی، بر اساس کمترین مقدار واریانس باقیمانده برای وزن بلوغ مدل 4، برای نرخ رشد مدل 6 و برای نرخ بلوغ مدل 5 انتخاب گردید. وراثت پذیری مستقیم برآورد شده بر اساس مدل مناسب انتخاب شده، برای صفات مذکور به ترتیب برابر 003/0± 29/0، 004/0± 35/0 و 005/0± 21/0 بود. همبستگی بین پارامترهای الگوی رشد مثبت و نزدیک به صفر برآورد شد. نتیجه گیری کلی: طبق نتایج به دست آمده، اثر عوامل محیطی بر پارامترهای الگوی رشد مهم و تأثیرگذار هستند و باید در تجزیه و تحلیل این پارامترها مورد بررسی قرار گیرند.

زمینه مطالعاتی: یکی از برنامه های اصلاح نژادی گوسفند طرح اصلاح نژادی دارای هسته است. نتایج این طرحها ممکن است تحت تاثیر اندازه هسته و شدت انتخاب قرار بگیرند. هدف: بررسی اثر اندازه هسته به صورت نسبتی از کل جمعیت در سه سطح 5، 10 و 15 درصد و شدت انتخاب نر ها و ماده ها در سه سطح شدید، متوسط و ضعیف بر میزان اریبی در برآورد پیشرفت ژنتیکی ناشی از نادیده گرفتن اثر کاهشی انتخاب بر واریانس ژنتیکی افزایشی صفت. روش کار: دراین پژوهش یک طرح اصلاح نژاد هسته باز با استفاده از اطلاعات جمعیت گوسفندان نژاد لری بختیاری مرکب از یک هسته با 1005 رأس و یک پایه با 4019 رأس میش مولد به روش شبیه سازی قطعی تعریف شد. صفت تابع هدف، وزن تولد و انتخاب بر اساس یک رکورد شخصی بود. نتایج: با افزایش اندازه نسبی هسته از 5 به 15 درصد، میزان اریبی از 84/11 تا 67/16 افزایش یافت. در اثر افزایش شدت انتخاب از ضعیف به شدید، میزان اریبی از 18/14 به 72/17 تغییر کرد. با تغییر نرخ انتقال قوچ از هسته به پایه رشد ژنتیکی به صورت غیر خطی تغییر کرد و در یک نقطه خاص به حداکثر رسید که نقطه بهینه نامیده می شود. این نقطه بهینه در شرایط مختلف بین 50 تا 75 درصد تغییر کرد و مستقل از اثر انتخاب بود. در نرخ های انتقال بهینه، میزان اریبی حداقل بود. بررسی اثر همزمان اندازه هسته و شدت انتخاب نشان داد که در شدت انتخاب های بالا، هنگامی که اندازه هسته از 10 درصد بیشتر بود، میزان اریبی به میزان بسیار اندک تحت تاثیراندازه هسته قرار گرفت. نتیجه گیری نهایی: نتایج این تحقیق نشان داد در شدت انتخاب ضعیف، می توان با نادیده گرفتن اثر انتخاب، برنامه بهبود ژنتیکی را بهینه سازی کرد. در شدت انتخاب شدید نادیده گرفتن این اثر می تواند منجر به نتیجه گیری اشتباه شود.

زمینه مطالعاتی: توجه به مقوله ی سلامت انسان از طریق مصرف محصولات غذایی سالم و با کیفیت از مهمترین مسائل مورد بحث در زندگی بشر است. شیر فراسودمند به عنوان محصول لبنی در دسترس می تواند در پیشگیری از سرطان و سکته های قلبی-عروقی نقش داشته باشد. هدف: در این پژوهش عوامل مؤثر بر مصرف شیر فراسودمند و تمایل به پرداخت مصرف کنندگان در شهر شیراز بررسی شد. روش کار: این پژوهش با تکمیل 279 پرسش نامه به روش تصادفی از خانوارهای شهر شیراز و با استفاده از برآورد مدل دو مرحله ای هکمن انجام شد. نتایج: بهداشتی بودن و کیفیت شیر (فراسودمند بودن) مهم ترین عوامل تأثیرگذار در افزایش تقاضای شیر بودند و تمایل به پرداخت شیر فراسودمند 19 درصد بیش تر از قیمت شیر کم چرب موجود در بازار برآورد شد. نتیجه گیری کلی: به دلیل مزیت نسبی شیر فراسودمند نسبت به شیر معمولی و تمایل به پرداخت بیشتر مصرف کنندگان، تولید صنعتی شیر فراسودمند در مزارع پرورش گاو شیری با توجه به هزینه های سر باری که می تواند داشته باشد از دیدگاه تولیدکننده قابل توجیه می گردد.

زمینه مطالعاتی: پرورش دام سبک یکی از مهم ترین و با سابقه ترین فعالیت های بخش کشاورزی است. در کشور ما دو سامانه روستایی و عشایری برای پرورش دام سبک وجود دارد. در طی سال های گذشته تلاش های زیادی از سوی دولت برای بهبود وضعیت بهره وری این دو سامانه صورت گرفته است. هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی و مقایسه میزان تاثیر سیاست های حمایتی دولت بر بهره وری کل عوامل تولید در این دو سامانه، طی سال های 92-1376 در چهار استان منتخب کشور شامل لرستان، کرمانشاه، همدان و ایلام انجام گردیده است. روش کار: میزان حمایت های دولت براساس شاخص های سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی (OECD) و میزان بهره وری کل عوامل تولید براساس شاخص دیویژیا محاسبه گردید. برای تعیین رابطه هم جمعی بین متغیرهای تحقیق از آزمون پدرونی استفاده گردید و رابطه تعادلی بلندمدت از طریق روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برآورد شد. نتایج: نتایج نشان داد حساسیت بهره وری کل عوامل تولید (TFP) نسبت به شاخص حمایت از تولیدکننده (PSE)، در سامانه عشایری از سامانه روستایی بیشتر است. علت این برتری را می توان در ویژگی های این سامانه هم چون هزینه های ثابت و متغیر کمتر، استفاده بیشتر از زمان رشد، مدیریت متمرکز، تخصص گرایی توسط فعالان این سامانه و غیره دانست. نتیجه گیری نهایی: براساس نتایج این تحقیق پیشنهاد می گردد تا از تلفیق دو سامانه، سامانه جدیدی تحت عنوان کوچ تابستانه شکل گیرد. در این شیوه تولید به دلیل وجود ضرایب تولید مثلی بالاتر، تولید گوشت و لبنیات بیشتر و نیز هزینه کمتر، بهره وری و بازدهی تولید بیشتر خواهد بود. بدیهی است نتایج این تحقیق می تواند ضمن هدفمند نمودن سیاست های حمایتی دولت به افزایش بهره وری عوامل تولید در این رشته فعالیت و در نهایت افزایش ثروت و سرمایه ملی کمک نماید.

زمینه مطالعاتی: این مطالعه به منظور بررسی اثر مخلوط گیاهان شیر افزا بر تولید شیر و سطح پرولاکتین و هورمون رشد در گاوهای شیرده هلشتاین انجام شد. هدف: این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 12 راس گاو شیرده هلشتاین با میانگین وزن 15± 620 کیلوگرم، میانگین روز شیردهی 10± 30 روز و میانگین تولید شیر10± 33 کیلوگرم در روز انجام شد. روش کار: در این مطالعه گاوها به دو گروه تقسیم شدند، گروه اول (6 راس) به عنوان گروه شاهد که با جیره ی پایه تنظیم شده براساس احتیاجات غذایی NRC(2001) برای تامین احتیاجات گاوهای شیری تغذیه شد و گروه دوم (6 راس) که همراه با جیره پایه پودر گیاهان دارویی شیرافزا (03/0 درصد وزن بدن) (شامل مخلوط دانه رازیانه، سیاه دانه و زیره سیاه) به صورت مخلوط با کنسانتره استفاده شد. دوره اصلی به مدت 8 هفته پس از یک هفته دوره عادت دهی اجرا شد. در این مدت شیر تولیدی دام ها هر دو روز یکبار اندازه گیری و ثبت شده و ترکیبات آن تعیین شد. در انتهای آزمایش از تمامی دام ها از طریق ورید وداجی خونگیری شده و به منظور تعیین میزان هورمون رشد و پرولاکتین به آزمایشگاه انتقال یافت. نتایج: نتایج نشان داد که تولید شیر دام های تغذیه شده با تیمار شیرافزا افزایش معنی داری (0001/0>(P داشته است (3/36 کیلوگرم در مقابل8/33 کیلوگرم). درصد ترکیبات شیر تغییر معنی داری نشان نداد، هر چند مقادیر تولید روزانه آنها در پاسخ به افزایش شیر تولیدی به طور معنی دار (05/0P<) شد. سطوح هورمون رشدو پرولاکتین نیز، تمایل به افزایش نشان داد که از لحاظ آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری نهایی: می توان نتیجه گرفت که استفاده از این ترکیب گیاهان شیرافزا در بهبود تولید شیر می تواند موثر باشد.

زمینه مطالعاتی: به منظور بررسی اثر استفاده از مواد خوراکی لیپوژنیک در مقایسه با گلوکوژنیک در گاوهای هلشتاین بر خوراک مصرفی، عملکرد تولیدی و pH شکمبه ای در دوره انتقال، 24 راس گاو هلشتاین چند شکم زایش (1 تا 3 شکم زایش) مورد آزمایش قرار گرفتند. روش کار: گاوها بر اساس شکم زایش بلوک بندی شده و بصورت تصادفی به سه تیمار تقسیم بندی شدند. تیمارها بترتیب در قبل از زایش به شرح زیر بودند: 1)100 درصد جو بعنوان منبع غله در کنسانتره (بدون تفاله چغندرقند، جیره گلوکوژنیک)، 2)75 درصد جو بعنوان منبع غله (به همراه 25 درصد تفاله چغندرقند، جیره لیپوژنیک پایین) و 3)50 درصد جو بعنوان منبع غله (به همراه 50 درصد تفاله چغندرقند، جیره لیپوژنیک بالا) که این درصدها در پس از زایش نیز رعایت شدند. نتایج: خوراک مصرفی و انرژی مصرفی روزانه در قبل و بعد از زایش در تیمار لیپوژنیک پایین بیشترین بود (01/0P<). خوراک مصرفی بر اساس درصد وزن بدن در قبل از زایش با افزایش سطح تفاله چغندرقند در جیره ها افزایش یافت و در پس از زایش نیز در تیمار لیپوژنیک پایین بیشترین بود (01/0P<). در تیمار لیپوژنیک بالا تولید شیر، درصد و تولید پروتئین شیر کاهش ولی درصد چربی شیر افزایش یافت (01/0P<). تولید لاکتوز شیر در تیمار لیپوژنیک بالا کمترین بود (05/0P<). pH شکمبه در پس از زایش در تیمار گلوکوژنیک پایین ترین بود (05/0P<). نتیجه گیری نهایی: باتوجه به نتایج این آزمایش بنظر می رسد با جایگزینی 25 درصد تفاله چغندر قند با جو (جیره لیپوژنیک پایین) در جیره های دوره انتقال می توانیم عملکرد بهتر و سلامت شکمبه ای بیشتری در این دوره داشته باشیم.