مجله علمی شیلات ایران (فارسی)
سال:1399 | دوره:29 | شماره:5 |تعداد مقالات:18

هدف از اصلاح نژاد، ارتقاء کمی و کیفی خصوصیات مورد نظر در گونه های پرورشی در نسل های بعدی می باشد. بهگزینی انفرادی روشی ساده و کاربردی برای ارائه پاسخ سریع در بهبود صفات با وراثت پذیری بالا برای اصلاح نژاد اغلب گونه ها در آبزی پروری می باشد. به منظور اجرای برنامه بهگزینی در جمعیت مولدین ماهی قزل الا در مرکز تحقیقات اصلاح نژاد ماهیان سردابی (یاسوج)، به عنوان جمعیت پایه و نیز بهبود ضریب تبدیل غذایی در نتاج حاصله، با وجود تفاوت سن مولدین، 150 مولد نر و ماده ( 25 مولد نر و ماده به عنوان والدین هر گروه بچه ماهی) دارای بالاترین میزان هماوری نسبی در شش مرحله تکثیر و گروههای سنی شش گانه بچه ماهیان حاصله (45000 قطعه یک ساله) طبق برنامه بهگزینی انفرادی ( بر اساس وزن بیشتر) به مدت 27 ماه، طی پنج مرحله انتخاب شدند. همچنین قبل از انجام فرایند بهگزینی، ترکیبی از بچه ماهیان همه گروه ها، به عنوان گروه شاهد بدون اجرای برنامه بهگزینی پرورش یافتند. اختلاف میانگین وزن پایانی گروه ها با یکدیگر (p<0. 05) و نیز اختلاف معنی دار (p<0. 05)، میانگین وزنی گروه شاهد (96 ± 717 گرم) با میانگین وزن سایر گروه ها (136± 1007 گرم) ناشی از بهبود ژنتیکی برخی گروه های تحت برنامه بهگزینی یا غالباً به دلیل تفاوت سن و عدم حذف ماهیان کوچک (عدم بهگزینی) در گروه شاهد بوده است. میانگین ضریب تبدیل غذا در گروه های شش گانه (16/0± 56/1) و گروه شاهد (07/0± 53/1)، فاقد اختلاف معنی دار (p>0. 05) بود. عدم آشکار شدن یا ارتقاء ضریب تبدیل غذایی اغلب گروه های تحت برنامه بهگزینی نسبت به گروه شاهد، حاکی از ناچیز بودن تاثیر روش بهگزینی انتخابی بر بهبود ژنتیکی مشخصه ضریب تبدیل غذا طی یک نسل بود و لازمه آشکار سازی ارتقاء این صفت، بهبود غیر مستقیم آن با ادامه برنامه بهگزینی جهت ارتقاء میزان رشد طی چند نسل و به تبع آن بهبود ضریب تبدیل غذا می باشد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین ترکیب ایزوتوپی منابع غذایی اولیه در بوم سازگان حرای بندر خمیر و برآورد میزان مشارکت این منابع در تغذیه خرچنگ گونه Parasesarma persicum بود. در این بوم سازگان پنج منبع غذایی اولیه شامل برگ های سبز و زرد درخت حرا (Avicennia marina)، میکروفیتوبنتوزها، ذرات آلی معلق و ذرات آلی رسوب جمع آوری و مورد سنجش ایزوتوپی قرار گرفتند. به منظور سنجش ترکیب ایزوتوپی خرچنگ ها از بافت عضله سفید آنها نمونه برداری گردید. کمترین میانگین نسبت ایزوتوپی کربن (δ 13C) در برگ های حرا مشاهده شد که به ترتیب 31/28-و 05/28-واحد در هزار برای برگ های سبز و زرد بود. میانگین نسبت ایزوتوپی نیتروژن (δ 15N) برگ های سبز و زرد حرا نیز به ترتیب 79/3 و 08/5 واحد در هزار به دست آمد. میانگین و انحراف معیار نسبت ایزوتوپی کربن و نیتروژن گونه خرچنگ به ترتیب 1/1± 48/19-واحد در هزار و 31/1± 18/4 واحد در هزار به دست آمد. نتایج مدل ایزوتوپی نشان داد که برگ زرد گیاه حرا با 1/28% و ذرات آلی رسوب با 3/13% به ترتیب بیشترین و کمترین مشارکت را در تامین غذای این گونه بر عهده دارند. نتایج این پژوهش بر اهمیت تولیدات اولیه گیاه حرا در حمایت از شبکه غذایی نواحی ساحلی تاکید می کند. این نتایج همچنین بر نقش سازنده این گروه از خرچنگ ها در سلامت بوم سازگان حرا تاکید دارد.

تحقیق حاضر، به منظور بررسی اثر ریز جلبک (Aphanothece halophytica) بر ترکیب اسید های چرب و اسیدهای آمینه ناپلیوس آرتمیا ارومیانا به مدت 3 هفته صورت گرفت. در این مطالعه، سیست ها تحت شرایط استاندارد تخم گشایی شدند. سپس تعداد 1200000 عدد ناپلیوس در یک طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار آزمایشی و 3 تکرار (با تعداد 100000 در هر تکرار) که شامل: میزان 200 میلی لیتر ریزجلبک با تراکم سلولی جلبک به ترتیب 106×22، 106×16 و106×13 سلول در هر میلی لیتر و تیمار شاهد (مخمر 1 گرم به ازای 10000 عدد ناپلیوس) بود، مورد استفاده قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصله، در پایان آزمایش، بیشترین میزان ایکوزاپنتانوئیک اسید (25/0± 99/3 درصد) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (02/0± 44/1 درصد) در تیمار تغذیه شده با ریزجلبک با تراکم سلولی 106×13 سلول در هر میلی لیتر مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان آسپارتیک اسید، گلوتامیک اسید، سرین، گلیسین، هیستیدین، آرژنین، ترئونین، آلانین، تیروزین، والین، متیونین، ایزولوسین، لوسین و مجموع اسیدهای آمینه در تیمار تغذیه شده با ریزجلبک با تراکم سلولی 106×13 سلول در هر میلی لیتر مشاهده شد و اختلاف معنی داری را با سایر تیمارها نشان داد (05/0>p). در کل، نتایج این تحقیق نشان داد که ناپلیوس آرتمیا تغذیه شده با سطوح مختلف این ریزجلبک ترکیب اسید های چرب و اسید های آمینه بهتری را در مقایسه با شاهد نشان داد و استفاده از تراکم سلولی 106×13 سلول در هر میلی لیتر جلبک A. halophytica در جیره غذایی ناپلئوس آرتمیا توصیه می گردد.

در مطالعه حاضر کیفیت و مدت ماندگاری ماهی موتو معمولی طی 12 روز نگهداری در یخ ( ˚ C1+ تا 1-) با استفاده از شاخص های حسی، شاخص های شیمیایی و شاخص میکروبی بررسی گردید. در ارزیابی حسی شاخص های اندام های داخلی، آبشش، پرده صفاق، پوست، چشم ها، رنگ ستون فقرات، قسمت شکمی، گوشت بررسی گردید. برای ارزیابی شیمیایی، شاخص های pH، مجموع بازهای فرار نیتروژنی (TVB-N)، اسیدهای چرب آزاد (FFA)، پراکسید (PV)، تیوباربیتوریک اسید (TBA) اندازه گیری شد. ارزیابی میکروبی با شمارش کلی باکتری ها در طول دوره نگهداری انجام گردید. ارزیابی حسی نشان داد که مدت ماندگاری ماهی موتو 9-7 روز است. نتایج ارزیابی حسی و میکروبی دارای همبستگی بالایی (96/0) بود. شمارش کلی باکتری ها در روز هشتم به بالاتر از حد مجاز (106 پرگنه در هر گرم گوشت) رسید. میزان pH ماهی از 27/6 به 56/7 در انتهای آزمایش رسید. مجموع بازهای فرار نیتروژنی (TVB-N) موتو تازه در روز اول نگهداری برابر با 67/8 میلی گرم نیتروژن در 100 گرم گوشت بود و به 65/36 در روز 12 آزمایش رسید. تغییرات میزان اسیدهای چرب آزاد (درصد اسید اولئیک) در محدوده 60/8-63/3 بود. شاخص پراکسید (میلی اکی والان اکسیژن فعال در کیلوگرم چربی) به طور معنی داری از 37/11 در شروع دوره به 96/30 در روز آخر نگهداری افزایش یافت (05/0p<). میزان تیوباربیتوریک اسید (میلی گرم مالون دی الدهید در گرم گوشت) از 35/0 در روز صفر به 16/5 در روز دوازدهم رسید (05/0p<). براساس نتایج حسی، میکروبی و شیمیایی مدت ماندگاری ماهی موتو طی نگهداری در یخ بین 9-7 روز تعیین گردید.

استان کردستان از نظر آب های سطحی و زیرزمینی یکی از استان های مهم کشور محسوب می گردد و سد گاران مریوان می تواند نقش مهمی را در فعالیت های شیلاتی و آبزی پروری داشته باشد. بدین منظور مطالعه حاضر با بررسی 22 عامل فیزیکی و شیمیایی آب دریاچه سد گاران از مرداد 1396 لغایت تیر 1397 در 4 ایستگاه انجام گردید. نتایج نشان داد که میانگین دمای آب دریاچه 7/6± 13/11 درجه سانتی گراد و غلظت اکسیژن محلول لایه سطحی و عمقی به ترتیب 44/8 و 87/3 میلی گرم بر لیتر بود. همچنین نشان داده شد که لایه ترموکلاین و اکسی کلاین از خرداد شروع و در آذر از بین می رود. میانگین pH 99/7 و شفافیت نسبتاً بالا (03/2 متر) بود. میانگین سالانه قلیائیت، BOD5، COD، TSS، TDS و هدایت الکتریکی به ترتیب برابر با 59/138، 32/1، 02/25، 047/0، 91/156 میلی گرم بر لیتر و 18/242 میکروموس بر سانتی متر به دست آمد. همچنین میانگین غلظت مواد مغذی نیز در دامنه قابل قبول قرار داشت. به طور کلی، اگرچه تغییرات فصلی و مکانی در مقادیر بعضی عوامل مشاهده گردید اما طبق نتایج خصوصیات فیزیکوشیمیایی، سد گاران برای فعالیت های آبزی پروری با الگوی استاندارد مطلوب است.

افزایش بازدهی غذا و بازماندگی از اهداف مهم آبزی پروری نوین و پایدار می باشد. بدین منظور هدف از این پژوهش مطالعه اثرات پودر فلفل پاپریکا بر برخی فاکتور های رشد و ایمنی ماهی زبرا بود که به مدت 56 روز انجام شد. در این مطالعه تعداد 480 عدد بچه ماهی زبرا (وزن اولیه 05/0 گرم و طول کل 71/1 میلی متر) به صورت تصادفی در 12 مخزن تقسیم شدند و با جیره های غذایی غنی شده با 0 (شاهد)، 1، 2 و 3 گرم پودر پاپریکا در هر 100 گرم خوراک تغذیه شدند. بررسی شاخص های رشد و بازماندگی نشان داد که بیشترین مقادیر شاخص وزن نهایی (02/0 ± 42/0 گرم) و افزایش وزن بدن (03/0 ± 36/0 گرم) در تیمار 3 درصد و کمترین آن در گروه شاهد مشاهده شد. پارامترهای ایمنی سرم خون ماهیان تغذیه شده با پودر فلفل پاپریکا شامل فعالیت لیزوزیم، IgM و سیستم کمپلمان (C3 و C4) همگی واجد اختلاف معنی داری با تیمار شاهد بودند (05/0>p) بطوریکه حداکثر مقدار لیزوزیم سرم در سطح 3 درصد پاپریکا و همچنین حداکثر مقادیر IgM و C3 به طور همزمان در تیمارهای 2 و 3 درصد پاپریکا مشاهده شد. علاوه براین، افزودن پودر پاپریکا در سطوح مختلف بدون اختلاف معنی دار در بین تیمارها سبب افزایش سطح کمپلمان C4 در مقایسه با ماهیان گروه شاهد شد (05/0>p). به طورکلی، افزودن پودر پاپریکا در جیره غذایی ماهی زبرا در سطح 3 درصد علاوه بر بهبود شاخص های رشد می تواند سبب تحریک سیستم ایمنی نیز شود و احتمالاً به عنوان یک محرک ایمنی عمل نماید.

با توجه به اهمیت مطالعه آلاینده های فلزات سنگین به خصوص در آبزیانی که مصرف خوراکی دارند، میزان آلودگی میگوهای پرورشی وانامی در مزارع پرورش گواتر در جنوب سیستان و بلوچستان در دو استخر در سال 1397 بررسی گردید. نمونه برداری (108 نمونه) در سه مقطع زمانی35، 65 و 95 روزه به صورت تصادفی با سه تکرار از دو مزرعه و دو استخر از فروردین لغایت خرداد ماه صورت پذیرفت. پس از زیست سنجی، بافت عضله جداسازی و پس از آماده سازی با دستگاه جذب اتمی غلظت فلزات اندازه گیری گردید. در بازه زمانی 35 روزه میانگین طول (سانتی متر) و وزن (گرم) 65/0 ± 15/80، 6/0 ± 4، 65 روزه 73/0 ± 65/10، 63/1± 61/9، 95 روزه 51/0± 33/12، 33/1± 04/16 ثبت گردید. طبق نتایج بین غلظت فلزات روی، کادمیوم، نیکل و سرب در بافت عضله در سه بازه زمانی اختلاف معنی داری وجود داشت (05/ 0 p <) و غالباً یک روند افزایشی را در تجمع فلز در بافت عضله نشان می دهد. آزمون آماری اختلاف معنی داری میان استخرها را در هر بازه زمانی نشان نداد (05/ 0 p >). میانگین غلظت فلزات در کل سه دوره زمانی برای فلز مس 42/0± 52/11، روی 65/6± 95/82، کادمیوم 47/0± 54/3، نیکل 31/0± 18/2 و سرب 19/0± 85/1 میکروگرم برگرم وزن خشک بوده است. در مقایسه با برخی از استانداردهای جهانی به جز نیکل که نزدیک به حد مجاز WHO بود، سایر فلزات از حد استاندارد بین المللی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و حد مجاز تعیین شده سازمان بهداشت جهانی (WHO) پایین تر بودند.

ماهیان خاویاری دریای خزر از جمله ماهیان مهم و با ارزش اقتصادی بهشمار می روند که متاسفانه طی دهههای اخیر کاهش شدید ذخایر طبیعی آنها مشاهده می گردد بطوریکه در فهرست گونه های در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند. بنابراین، با توجه به اهمیت ماهیان خاویاری، شناسایی عوامل موثر بر کاهش ذخایر آنها امری ضروری است. پژوهش حاضر از نظر نوع هدف، کاربردی و از نظر نوع روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 270 نفر به روش نمونه گیری دردسترس و داوطلبانه برآورد شد و اطلاعات مورد نیاز با توزیع و تکمیل پرسشنامه براساس طیف لیکرت و مصاحبه حضوری در بین صیادان استان های گلستان، مازندران و گیلان جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار Pls انجام شد و یافته ها حاکی از آن بود که براساس دیدگاه و نگرش صیادان عواملی همچون صید بی رویه ماهیان خاویاری، نرخ پایین بازسازی ذخایر، صید غیرمجاز (غیر قانونی)، عدم مدیریت صحیح صید، غیراستاندارد بودن ابزار و ادوات صیادی بر روند نزولی ذخایر ماهیان خاویاری تاثیر مثبت و معنیداری داشتند که بیشترین تاثیر را صید غیر مجاز (غیرقانونی) بهخود اختصاص داد. هر چند عامل ورود آلاینده ها و آلودگی آب بر روند نزولی ذخایر ذخایر ماهیان خاویاری تاثیر مثبت داشته ولی معنی داری نبوده است. یافته های تحقیق حاضر می تواند کمک شایانی به تصمیم گیرندگان شیلاتی در برنامه ریزی و اجرای اقدامات آنها جهت احیاء ذخایر ماهیان خاویاری، جلوگیری از کاهش سریع آنها شده و منجر به بهبود تلاش های بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری گردد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر پروبیوتیک تجاری بتاپلاس (Ultra BP) در ترکیب با پری بیوتیک های گالاکتوالیگوساکارید (GOS) یا ایزومالتوالیگوساکارید (IMO) در ماهی پار آزاد دریای خزر (Salmo caspius) بود. ماهی آزاد دریای خزر (07/0± 5/8 گرم) براساس طرحی تصادفی و در قالب سه تیمار غذایی شامل: گروه شاهد، تیمار یک سین بیوتیک (1/0 درصد BP Ultra +2/0 درصد GOS) و تیمار دو سین بیوتیک (1/0 درصدUltra BP + 2/0 درصد IMO) در نه تانک پلی اتیلن دایره ای 300 لیتری با سه تکرار در هر تیمار توزیع و به مدت هفت هفته تغذیه شدند. در پایان این آزمایش، عملکرد رشد و شاخص کبدی در هر دو تیمار سین بیوتیک نسبت به گروه شاهد بهبود معنی داری داشت (05/0p<)، درعین حال، روند این بهبود در تیمار یک سین بیوتیک بدون تفاوت معنی داری نسبت به تیمار دو سین بیوتیک مشهودتر بود (05/0p>). تعداد گلبولهای قرمز و سفید در دو تیمار سین بیوتیک به ترتیب بطور معنی داری نسبت به گروه شاهد کاهش و افزایش یافت (05/0p<). مقادیر هموگلوبین، درصد هماتوکریت و متوسط هموگلوبین گلبول قرمز در تیمار یک سین بیوتیک نسبت به تیمار دو سین بیوتیک افزایش معنی داری نشان داد (05/0p<). بیشترین مقادیر معنی دار پروتئین و چربی خام لاشه بهترتیب در تیمار دو سین بیوتیک و تیمار یک سین بیوتیک مشاهده شد (05/0p<)، ماده خشک لاشه در تیمار یک سین بیوتیک نسبت به تیمار دو سین بیوتیک افزایش معنی داری یافت (05/0p<). کمترین خاکستر لاشه نیز در تیمار یک سین بیوتیک با تفاوت معنی داری نسبت به تیمار دو سین بیوتیک و گروه شاهد مشاهده شد (05/0p<). نتایج مطالعه حاضر مبین کارآیی قابل توجه تیمار دو سین بیوتیک بر افزایش پروتئین و کاهش چربی لاشه بود، هرچند تیمار یک سین بیوتیک تأثیر بهتری بر عملکرد رشد و شاخص های هماتولوژی ماهی آزاد دریای خزر داشته است.

به منظور تعیین طول بلوغ جنسی، زمان اوج تخم ریزی و هماوری ماهی سفید از ترکیب صید 119 شرکت تعاونی صیادی پره ساحلی در سه استان گیلان، مازندران و گلستان طی ماه های بهمن و اسفند 1397 و فروردین 1398 نمونه برداری انجام شد. میانگین (± انحراف معیار) طول چنگالی و وزن کل ماهی سفید به ترتیب 9/5± 8/39 سانتی متر و 3/360± 6/830 گرم محاسبه شد. نسبت جنسی ماهی نر به ماده 88/0: 1 بود که با نسبت 1: 1 از نظر آماری اختلاف معنی داری داشت (p<0. 05). براساس فراوانی مراحل مختلف رسیدگی جنسی و همچنین روند تغییرات شاخص بدنی گنادی، زمان اوج تخم ریزی ماهی سفید در دهه دوم فروردین تعیین شد. میانگین (± انحراف معیار) هماوری مطلق و هماوری نسبی (نسبت به وزن کل) به ترتیب 12239± 45180 و 6/8± 5/47 عدد تخم محاسبه شد. مقدار هماوری مطلق این ماهی با افزایش طول، وزن و سن روند افزایشی داشته و همبستگی معنی داری بین هماوری و این پارامترها مشاهده گردید. اندازه طول بلوغ جنسی ماهی سفید 3/36 سانتی متر (طول چنگالی) محاسبه شد. نتایج نشان داد اندازه طول بلوغ جنسی و هماوری ماهی سفید نسبت به دهه گذشته کاهش یافته است. فشار صید و بهره برداری بی رویه و همچنین تکثیر مصنوعی و رهاسازی بچه ماهیان به منظور بازسازی ذخایر این گونه که موجب تغییر در خزانه ژنی شده است از مهم ترین عوامل موثر در کاهش طول بلوغ جنسی و مقدار هماوری ماهی سفید می باشد. بازبینی آیین نامه صید و بهره برداری، اعمال محدودیت های زمانی، مکانی و ابزاری و مهیا کردن شرایط محیطی مناسب برای تکثیر طبیعی و کاهش در تکثیر مصنوعی و رهاسازی بچه ماهیان سفید پیشنهاد می گردد.

تعیین میزان صید بی رویه ماهی حلوا سیاه در آبهای جنوب کشور (طی سال های 97-1376) براساس مدل صید-محصول حداکثر پایدار (CMSY)، نرم افزار R، رویکرد وضعیت بیزی (حل مسئله براساس اطلاعات اولیه) و شبیه سازی روش مونت کارلو انجام گرفت. میانگین صید ماهی حلوا سیاه در آبهای جنوب کشور (Yi) برای این دوره مورد مطالعه 5570 تن با 95% فاصله اطمینان 6994-4145 تن بوده و میانگین صید به صورت معنی داری طی دو دهه گذشته، افزایش یافته است (R = 0. 86, P<0. 05). میزان صید این گونه در آبهای جنوبی کشور از حدود 2500 تن در سال 1376، به میزان نزدیک به12500 تن در سال 1397 رسیده و استان سیستان و بلوچستان دارای بیشترین روند افزایشی صید برای ماهی حلوا سیاه در آبهای جنوبی کشور بوده است. با در نظر گرفتن میزان صید بی رویه ( وزن) کل صید ماهی حلوا سیاه در آبهای جنوب کشور، وضعیت صید این گونه از حالت کم (رنگ سبز) میزان صید بی رویه در سال 1387 به حالت متوسط (رنگ زرد) در سال 1397 تغییر حالت داده است و در استان بوشهر در وضعیت قرمز قرار دارد. بنظر می رسد به نظر می رسد به منظور رعایت صید پایدار، بایستی میزان تلاش صیادی و میزان صید این گونه در آبهای جنوب کشور به ویژه استان های خوزستان و بوشهر کاهش یابد.

فیله قزل آلای رنگین کمان محصولی با ارزش تغذیه ای بالاست که از بازارپسندی مناسب برخوردار بوده و عمر کوتاهی دارد. در این مطالعه اثرات پوشش های کیتوزان نانوکپسوله به تنهایی و همراه با استات سدیم در افزایش زمان ماندگاری فیله های قزل آلای رنگین کمان، طی نگهداری در یخچال (1± 4 درجه سانتی گراد) و در کیسه های زیب دار پلی اتیلنی، در مدت 16 روز مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای این منظور، فیله های قزل آلای رنگین کمان، در پنج تیمار شامل محلول های کیتوزان نانوکپسوله 1%، کیتوزان نانوکپسوله2%، کیتوزان نانوکپسوله 1% + استات سدیم 5/1 %، کیتوزان نانوکپسوله 2% + استات سدیم 5/1 % و محلول آب مقطر به عنوان نمونه شاهد، غوطه ور شدند. اثر ضد میکروبی پوشش کیتوزان نانوکپسوله و کیتوزان نانوکپسوله + استات سدیم با شمارش باکتری های مزوفیل هوازی، لاکتیک، سرمادوست و خصوصیات شیمیایی با اندازه گیری میزان pH، تیوباربیتوریک اسید (TBA)، پراکسید (PV) و ترکیبات نیتروژنی فرار (TVB-N) ارزیابی شد. 5 نفر ارزیاب با بررسی طعم، بو، رنگ، بافت، ارزیابی حسی فیله قزل آلای رنگین کمان را انجام دادند و پذیرش کلی در روزهای 0، 3، 6، 10، 12 و 16 صورت گرفت. نتایج حسی، شیمیایی و میکروبی با آزمون های ANOVA و Duncan مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج شاخص های شیمیایی، میکروبی و حسی در پایان دوره نگهداری نشان دادند که نمونه های حاوی پوشش کیتوزان نانوکپسوله + استات سدیم 5/1 % و کیتوزان نانوکپسوله بدون استات سدیم 5/1 %، در مقایسه با نمونه شاهد به طور معنی داری بهتر بودند (p<0. 05). در این مطالعه نمونه حاوی پوشش کیتوزان نانوکپسوله2%+ استات سدیم 5/1 % بهترین نتایج نگهداری را نشان داد. نتایج آزمون های حسی، شیمیایی و میکروبی تیمارهای کیتوزان نانوکپسوله و کیتوزان نانوکپسوله + استات سدیم نشان دادند که زمان ماندگاری از 6 روز در تیمار کنترل به ترتیب به 12 و 16 روز افزایش یافت.

ماهی کفال طلایی (Risso, 1810 Chelon auratus) از گونه های مهم تجاری دریای خزر است. با توجه ﺑ ﻪ اهمیت بالای اقتصادی آن، برخی خصوصیات پویایی و وضعیت صید این گونه در سواحل جنوب شرقی دریای خزر در محدوده استان گلستان انجام شد. در این بررسی، تعداد 886 قطعه ماهی کفال طلایی در سال 1395 جمع آوری و زیست سنجی شد. ماهیان صید شده در دامنه طول چنگالی 52-20 سانتی متر و وزنی 1235-125 گرم قرار داشتند و بیشترین فراوانی (2/11 درصد) متعلق به طبقه طولی 30-29 سانتی متر بود. طول بینهایت و ضریب رشد این گونه به ترتیب 08/54 سانتی متر و 34/0 بر سال محاسبه گردید. در بررسی رابطه طول و وزن، مقدار b برابر با 8368/2 نشان دهنده الگوی رشد آلومتریک منفی بود. مقادیر نرخ مرگ و میر کل، طبیعی، صیادی و ضریب بهره برداری به ترتیب 13/1، 58/0، 55/0 و 49/0 بر سال محاسبه شد. میزان بیوماس ماهی کفال طلایی در سال 1395 معادل 994749 کیلوگرم و میزان حداکثر محصول پایدار معادل 305824 کیلوگرم محاسبه شد در حالی که میزان صید در سواحل استان گلستان معادل 330770 کیلوگرم بود. بنابراین، میزان صید حدود 8 درصد از حد مجاز بالاتر بود. در مجموع، جهت مدیریت پایدار و حفظ ذخایر، رعایت میزان حداکثر صید مجاز ضروری می باشد.

تولیدات اولیه نقش مهم در چرخه زیستی از نظر ذخیره کربن داراست و شاخص کلیدی برای ارزیابی کارکرد اکوسیستم بشمار می آید. هدف از مطالعه حاضر محاسبه تولیدات خالص اولیه و مولفه های آن در حوزه ایرانی دریای خزر در سال های 1397 (فصول پاییز و زمستان) و 1398 (فصول بهار و تابستان) می باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها، برخی عوامل اکولوژیک موثر بر توزیع زمانی-مکانی تولیدات خالص اولیه مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج، میانگین تولیدات خالص اولیه روزانه فیتوپلانکتون (DNPP) و مولفه های آن شامل غلظت کلروفیل-آ (Chl-a)، عمق لایه نوری (Zeu)، طیف فعال فتوسنتز (PAR) و غلظت کربن ویژه تثبیت شده (PBoptic=NPPChl-a) به ترتیب برابر 45/0± 65/0 گرم کربن /مترمربع/روز، 23/1± 54/2 mg/m3، 1/5± 9/8 متر، 84/16± 42/40 Einstein/m2. day و 11/1± 05/5 mgC/mgChl-a. h بود. میزان DNPP در ناحیه مرکزی از دو ناحیه غربی و شرقی بالاتر بود که احتمالاً ناشی از نقش امواج حاصل از نیروی باد بر معلق شدن رسوبات (میزان کدورت بالا) و کاهش شدت نفوذ نور در دو ناحیه شرقی و غربی بود. از نظر زمانی، تغییرات فصلی DNPP به ترتیب پاییز>تابستان>بهار>زمستان بود. افزایش قابل ملاحظه DNPP در فصل پاییز (05/0p< ANOVA test, ) در مقایسه با سایر فصول ناشی از افزایش غلظت کلروفیل-آ و بهینه بودن دمای سطحی آب برای تثبیت کربن ویژه (PBopt) می باشد. بر اساس آزمون های رگراسیون و مولفه اصلی تغییرات زمانی-مکانی DNPP به طور معنی داری تحت تاثیر دو متغیر Chl-a و PBoptic بود. به طور کلی، در طبقه بندی سطح تروفیکی بر اساس تولیدات خالص اولیه، 52 درصد از داده ها در سطح تروفیکی الیگومزوتروف و مزوتروف (49%) تا یوتروف (3%) بوده و 48 درصد داده ها در گروه الیگوتروف (عمدتاً در ناحیه شرقی) قرار داشتند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر سطوح متفاوت رنگدانه آستازانتین بر روی شاخص های رشد، کارایی غذا و ترکیبات بیوشیمیایی بدن میگوی رودخانه ای شرق انجام گرفت. در این مطالعه 225 قطعه میگو با وزن متوسط 05/0± 40/1 گرم با 5 تیمار غذایی حاوی سطوح مختلف آستازانتین صفر (شاهد)، 50، 100، 150 و 200 میلی گرم آستازانتین در کیلوگرم جیره به مدت 8 هفته تغذیه شدند. نتایج به دست آمده در انتهای دوره نشان داد که جیره های حاوی آستازانتین تفاوت معنی دار آماری را با تیمار شاهد از خود نشان دادند (05/0>p) درحالی که شاخص هپاتوسوماتیک، تحت تأثیر تیمارهای مختلف آستازانتین قرار نگرفت (05/0p) ولی خاکستر تیمارهای آزمایشی، اختلاف معنی داری با تیمار شاهد نداشت (05/0

استفاده از پد جاذب در محصولات بسته بندی شده سبب حفظ کیفیت و افزایش بازارپسندی می گردد. اما تجمع مواد مغذی در پد جاذب موجب فراهم شدن محیط رشد برای میکروارگانیسم های عامل فساد می گردد. لذا، استفاده از ترکیبات ضد میکروبی در پد جاذب برای کنترل رشد میکروارگانیسم ها ضروری می باشد. هدف این پژوهش مطالعه تاثیر پد جاذب حاوی اسانس برگ آویشن بر تغییرات شیمیایی و میکروبی فیله کپور نقره ای طی نگهداری در یخچال می باشد. بدین منظور 10 میلی لیتر اسانس 5/1 درصد برگ آویشن در تیمارهای مختلف به پد و فیله ها افزوده، سپس بسته بندی و در یخچال (4 درجه سانتی گراد) نگهداری شدند. فراسنجه های شیمیایی شامل شاخص پراکسید (PV)، شاخص تیوباربیتوریک اسید (TBA) و مجموع بازهای نیتروژنی فرار (TVB-N) و شاخص میکروبی در روزهای صفر، 3، 6، 9، 12 و 15 اندازه گیری شدند. تفاوت معنی داری بین pH تیمار های حاوی اسانس و شاهد در روزهای آخر نگهداری مشاهده گردید (05/0>p). نتایج نشان داد که میزان PV، TBA و TVB-N تیمارها در مدت زمان نگهداری در یخچال به صورت معنی داری افزایش یافت و کمترین افزایش معنی دار به ترتیب در فیله حاوی اسانس (10 میلی لیتر اسانس 5/1 درصد آویشن)، پد حاوی اسانس (10 میلی لیتر اسانس 5/1 درصد آویشن) و شاهد مشاهده گردید. میزان بار باکتریایی کل و سرماگرا در تیمارها طی نگهداری در یخچال به طور معنی داری افزایش یافت (05/0>p). اما این افزایش در فیله های حاوی اسانس نسبت به سایر تیمارها کمتر بوده است. براساس نتایج این تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که پد جاذب حاوی اسانس برگ آویش سبب حفظ کیفیت و افزایش زمان ماندگاری فیله کپور نقره ای طی نگهداری در یخچال گردید.

پایداری ضدعفونی کننده ها در آب یکی از ویژگی های مطلوب این ترکیبات محسوب می شود. شرایط فیزیکوشیمیایی آب مانند سختی، pH، شوری و. . . می تواند بر عملکرد ضدعفونی کننده ها تأثیر بگذارد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثر شوری های مختلف آب بر خاصیت ضدمیکربی ضدعفونی کننده تجاری REMOVE (ترکیب بنزآلکانیوم کلراید و گلوتارآلدهید) علیه برخی میکروارگانیسم های بیماری زای حقیقی و فرصت طلب آبزیان طراحی و اجرا گردید. ابتدا چهار باکتری استرپتوکوکوس اینیایی، آئروموناس سالمونیسیدا، ویبریو هاروئی و استرپتوکوکوس آگالاکتیه و سه قارچ آسپرجیلوس نایجر، فوزاریوم اوکسیسپوروم و جنس ساپرولگنیا انتخاب و در شرایط مناسب دمایی در محیط مناسب کشت داده شدند. سپس رقت های 106Í 3-1 از هر میکروارگانیسم تهیه شد و عملکرد ضدعفونی کننده REMOVE(در دو غلظت ppm 20 و 10) در غلظت های مختلف شوری (ppt 40، 20، 0) در دو بازه زمانی min 40 و 20 بر ماندگاری میکروارگانیسم های مورد مطالعه به دو روش انتشار دیسک و در محیط مایع در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی گردید. بین دو غلظت ppm 20 و 10 ضدعفونی کننده در شوری های مختلف، اختلاف آماری معنی داری بر شمارش میکروارگانیسم های مورد مطالعه مشاهده نگردید (05/0p). در غلظت ppt 40، بیشترین مقدار CFU/ml مربوط به باکتری و. هاروئی بود. گرچه در شرایط شوری نیز ضدعفونی کننده قادر به کاهش جمعیت میکروارگانیسم ها می باشد، لیکن در مقایسه با غلظت ppt 0 این کاهش چندان مؤثر نخواهد بود. بنابراین، بر اساس نتایج مطالعه حاضر، احتمالاً می توان از این ضدعفونی کننده برای کم کردن جمعیت باکتری ها در شرایط شوری آب استفاده کرد، لیکن این کم کردن در عمل به تنهایی نتیجه بخش نخواهد بود و در کنار آن نیاز به استفاده از برنامه های کنترلی دیگری نیز می باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.