آموزش، تربیت و توسعه پایدار
سال:1404 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:16

پژوهش حاضر با هدف شناسایی استانداردهای آموزش الکترونیکی درس ریاضی با تاکید بر مدیریت محتوا به روش کیفی با رویکرد تحلیل مضمون و کمی (توصیفی از نوع پیمایشی) انجام شد. محیط پژوهش در بخش کیفی این مطالعه را کلیه ی مقالات مندرج در پایگاه های بین المللی الزویر، امرالد، ساینس دایرکت، اشپرینگرو پایگاه ها و وب سایت های معتبر در فاصله ی زمانی سالهای 1997 تا 2023 که در حوزه مطالعات استانداردهای آموزش الکترونیکی درس ریاضی نمایه شده بود، تشکیل داد. بر این اساس، محیط پژوهش شامل 30 مورد مقاله و کتاب در مورد استانداردهای آموزش الکترونیکی درس ریاضی در بعد مدیریت محتوا بوده است. در این پژوهش نمونه گیری با روش هدفمند ملاک محور انجام شد. جامعه آماری بخش کمی را کلیه معلمان ریاضی کشور عراق تشکیل دادند که از بین آن ها 384 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند . ابزار مورد استفاده در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بر گرفته از قسمت کیفی پژوهش با 23 سوال در مقیاس پنج درجه ای لیکرت بود.نتایج پژوهش نشان داد مضمون سازمان دهنده مدیریت محتوا در برگیرنده دو بعد دیزاین محتوا و راهبردهای یاد دهی – یادگیری است. با توجه به پنج شاخص (NFI , RFI , IFI , GFI , CFI) نتایج به دست آمده ذیل اسنتاندارد آموزش الکترونیکی در درس ریاضی با تاکید بر مدیریت محتوا از برازش مطلوب برخوردار بود.

معضل رفتارهای کاری انحرافی و نیز بی توجهی به آن می تواند مانع رسیدن سازمان ها به اهداف آرمانی شود؛ از سویی اهمیت مدیران ارشد در در پیشبرد اهداف سازمانی و ملی و دامنه آثار نگرش ها، فعالیت ها و عملکرد آن ها بر کسی پوشیده نیست و از طرفی در کنار ضعف شخصیتی و توانمندی های شخصی برخی مدیران، در معرض حمله عوامل منحرف کننده داخلی و خارجی قرار گرفتن ایشان، هم بهره وری را کاهش داده و هم شاهد متحمل شدن ضربات سنگین ناشی از انحراف رفتار و عملکرد مدیران بوده­ایم. در این وضعیت، بیشتر پژوهش ها معطوف به عموم کارکنان شده و به مدیران و رفتارهای انحرافی ایشان بی توجهی شده است؛ لذا هدف این پژوهش شناسایی عوامل و زمینه ها و مقابله با رفتارهای مذکور می باشد. روش پژوهش، کیفی است و با استفاده از تحلیل مضمون وضعیت موجود تصویر شده است. در این امتداد، با 17 نفر از مدیران و خبرگان که به صورت گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام پذیرفت و داده­ها پس از پیاده­سازی و کدگذاری، تحلیل شدند. از تحلیل مصاحبه­ها 432 کد، 60 مفهوم و 14 مقوله فرعی و 2 مقوله اصلی ظهور یافت که "ضعف در فرایندهای منابع انسانی" به عنوان مهم ترین مقوله فرعی معرفی شد. خانواده مدیر، انحراف سیاسی، اولویت به تعصبات، سقوط در دام اقتصادی، شاکله ذهنی، ویژگی های اختصاصی و ذاتی مدیر، دریافت هدایا و پورسانت، ارتباطات با همکاران سمی، ضعف قانون و مجری قانون، فرهنگ جامعه، مشکلات اقتصادی و معیشتی، نفوذ بین المللی و چالش­های نهادهای نظارتی، 13 مقوله دیگر هستند. نتیجه اینکه باید شایسته محوری و نظام مندسازی به عنوان دو موضوع مهم در راستای حذف بستر انحراف و کاهش رفتارهای انحرافی به شمار آیند و با تشکیل شورای صیانت از شایسته سالاری و طراحی و بهره­برداری از سامانه جامع مدیران ارشد در کنار سایر پیشنهادهایی که در انتهای مقاله ارائه شد، خلأهای موجود برطرف گردد.

این پژوهش به بررسی نگرش معلمان نسبت به نیازهای مهارتی آموزش مجازی در جامعه آماری معلمان مقطع متوسطه شهر تهران ، در دستور کار خویش قرار داده و هدف اصلی آن شناخت مهارت هایی است که معلمان برای فعالیت آموزش مجازی لازم است کسب نمایند، .تحقیق از نظر ماهیت «کمّی» است ،که با استفاده از اطلاعات و مولفه ها و گویه های حاصل از مصاحبه با نخبگان به روش پیمایشی با پرسشنامه ساختار یافته، چگونگی این شایستگی ها و اولویت بندی های آنها از نظر معلمان مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه به عنوان نتیجه پژوهش استنتاج شد این است که این مهارت­ها و صلاحیت­های مهارت فناوری نوظهور، مهارت های فناوری، مهارت های ارتباطی، نیاز به آموزش مهارت های آنلاین،­مهارت های مدیریت کلاس آنلاین، توانایی در آموزش سواد دیجیتالی، مهارت شناخت و حل چالش های فرهنگی در تدریس آنلاین ، مهارت های تولید محتوا، مهارت های ارزیابی و ارزشیابی، مهارت های مرتبط با امنیت و حریم خصوصی، ­مهارت های روانشناختی ومدیریت تعارضات، مهارت های تدریس مبتنی بر همکاری و تعامل گروهی، مهارت در ایجاد ساختارهای انعطاف پذیر آموزشی، آماده سازی دانش آموزان برای یادگیری مستقل و مهارت های یادگیری مداوم و توسعه حرفه ای، به ترتیب از اولویت اول تا پانزدهم آموزش مهارت­های مجازی هستند.

فعالیت های فوق برنامه یکی از عواملی است که نوجوانان با شرکت در آنها می توانند استعداد­های خود را شکوفا و مهارت­های حل مسئله خود را افزایش دهند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان تاثیر فعالیت­های فوق برنامه بررشد اجتماعی و مهارت­های خلاقیت و حل مسئله در دانش­آموزان دوره­ی اول متوسطه شهرکرمانشاه (ناحیه 3) از دیدگاه معلمان این ناحیه بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. حجم نمونه بر اساس فرمول مورگان 297 نفر از معلمان مقطع متوسطه تعیین و شرکت­­کنندگان با بهره­گیری از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه محقق ساخته در سه زمینه­ی رشد اجتماعی، مهارت­های خلاقیت و حل مسئله استفاده شده است. برای تحلیل داده­ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) و آمار استنباطی (آزمون تی مستقل، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی اسپیرمن) به کار گرفته شد. یافته­های پژوهش نشان داد، بین دانش­آموزانی که در فعالیت­های فوق برنامه شرکت می­کنند نسبت به دانش­آموزانی که در این فعالیت­ها شرکت نمی­کنند تفاوت معنا داری وجود دارد و فعالیت­های فوق برنامه منجر به افزایش رشد اجتماعی و مهارت­های خلاقیت و حل مسئله در دانش­آموزان می­شود. با توجه به نتایج به دست آمده ایجاد زمینه جهت شرکت دانش­آموزان متوسطه در فعالیت­های فوق برنامه بسیار حائز اهمیت است و بسیاری از اهداف نظام آموزشی را نیز محقق می­سازد.

هدف این پژوهش ارائه مدل ارتقاء کیفی ساختار مدارس متوسطه بر اساس سیاست های کلی نظام و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در ایران است. این پژوهش از لحاظ روش جمع آوری داده ها، توصیفی و از جهت شیوه اجرا، کیفی - کمی است. در بخش کیفی، با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون، ابعاد و مولفه های ارتقای مدارس توسط 10 نفر از استادان و متخصصان مدیریت آموزشی به شکل هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری شناسایی و انتخاب شدند و پژوهشگر با استفاده از روش کیفی به طراحی الگویی جهت مدل ارتقاء کیفی پرداخت. جامعه تحلیلی شامل دو بخش متون مرتبط با چارچوب ها، سیاست ها و اصول مدیریت و متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مصوب آذرماه 1390 است. ابزار اندازه گیری در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و نیز سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته است. داده های اسنادی به شیوه کیفی با استفاده از شاخص های توصیفی در فرآیند تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت. در بخش کمی، جهت اعتبارسنجی، جامعه آماری بر پایه فرمول کوکران تعداد 364 نفر ارزیابی شد. برای تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش نیز نرم افزارهای اسمارت پی ال اس 3 و اس پی اس اس 22 مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهشگر بیانگر این است که مدل ارتقاء کیفی ساختار مدارس را می توان بر اساس مدارک و مستندات مرتبط در شش چارچوب و سیاست کلان و سیزده خرده چارچوب، سیاست و زیرمولفه های آن تدوین کرد. از مجموع 364 فراوانی مرتبط با چارچوب ها و سیاست های طراحی مدل ارتقاء کیفی ساختار مدارس در سیاست های کلی نظام و سند تحول بنیادین، بیشترین فراوانی با شصت فراوانی مضامین پایه (48.4 درصد) به منافع و سیاست های کلان اختصاص یافته است. همچنین در بین چارچوب ها و مولفه های سیاست «طراحی مدل مدیریت ارتقاء کیفی ساختار مدارس »، ضرایب بارهای عاملی و مقادیر معناداری ابزار اندازه گیری نشان می دهد ابعاد، زیرمولفه ها و گویه های مرتبط با آن ها دارای بار عاملی قابل قبول و در سطح خطای 0.05 معنادار است. نتایج پژوهش نشان داد الگوی ارتقاء کیفی ساختار مدارس بر اساس سیاست های کلی نظام و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش اعتبار دارد و شامل مولفه های مالی، آموزشی، اخلاقی، فرهنگی، راهبردی و اداری است.

هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه ها و ابعاد مؤثر در توانمندسازی کاربران عراقی برای ایجاد وفاق فرهنگی در شبکه های اجتماعی و ارائه یک مدل پارادایمیک مفهومی برای این فرایند بود. این پژوهش از نوع کیفی و با رویکرد اکتشافی انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 12 نفر از مدیران، فعالان، متخصصان و پژوهشگران حوزه رسانه و فرهنگ در عراق طی سال های 2023 تا 2024 گردآوری شدند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. تجزیه وتحلیل داده ها بر اساس روش نظریه داده بنیاد و با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم افزار مکس کیودا انجام گرفت تا مدل نهایی استخراج شود. تحلیل داده ها به استخراج 83 کد اولیه منحصربه فرد منجر شد که در قالب 16 مقوله اصلی و نهایتاً 6 کد محوری طبقه بندی گردیدند. این شش کد محوری شامل: شرایط علی (دانش مجازی شامل سواد رسانه ای، فرهنگی و اطلاعاتی)، شرایط زمینه ای (بسترهای راهبردی شامل بسترهای محیطی و دیجیتال)، شرایط مداخله گر (ناهنجاری های رسانه ای شامل تهاجم رسانه ای، تبعیضات فرهنگی، فیلترینگ و جهانی شدن)، راهبردها (توسعه فرهنگی دیجیتال شامل توسعه همگرایی فرهنگی و پلتفرم های داخلی)، پیامدها (وفاق فرهنگی شامل همبستگی فرهنگی و اجتماعی) و مقوله محوری (توانمندسازی کاربران شامل تواناسازی عملیاتی، هنجاری و رسانه ای) بودند. نتایج نشان داد توانمندسازی کاربران می تواند از طریق افزایش دانش مجازی، توسعه بسترهای دیجیتال بومی و کاهش ناهنجاری های رسانه ای، منجر به ارتقای وفاق فرهنگی و اجتماعی شود. پژوهش حاضر یک مدل جامع برای توانمندسازی کاربران عراقی در شبکه های اجتماعی ارائه کرد که می تواند به عنوان چارچوبی کارآمد در برنامه ریزی های فرهنگی، ارتقای همبستگی اجتماعی، کاهش شکاف های قومی-مذهبی و افزایش مشارکت فعالانه کاربران در توسعه فرهنگ ملی عراق مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عوامل پیش برنده و بازدارنده جانشین پروری در سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی است. روش تحقیق این مطالعه، کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد می باشد. جامعه آماری شامل 20 نفر از مدیران و کارشناسان مرتبط با حوزه منابع انسانی که بصورت هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته گردآوری و با طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل گردید. یافته ها نشان داد پیش شرط های علّی جانشین پروری در دو محور «دانشی» و «راهبردی» قابل دسته بندی اند که مواردی همچون نیازسنجی، آموزش های هدفمند، تعریف مأموریت و اهداف روشن و برنامه ریزی مسیر شغلی را در بر می گیرد. عوامل پیش برنده در ده گروه شامل آموزش، بازخورد، انگیزش، فرهنگ حمایتی و بهره گیری از فناوری شناسایی شد. در مقابل، شش دسته عامل بازدارنده مانند ضعف آموزش، محدودیت منابع، موانع انگیزشی و ساختاری و چالش های راهبردی و عملیاتی تعیین گردید. همچنین راهبردهای کارآمد در شش حوزه شامل ارزیابی، استعدادیابی، توانمندسازی، مدیریت دانش، برنامه ریزی و رفتار سازمانی استخراج شد. افزون بر این، عوامل زمینه ای و شرایط مداخله گر با اثر دوگانه بر فرایند جانشین پروری مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد تحقق جانشین پروری موفق نیازمند مدیریت هم زمان محرک ها و موانع و انطباق مدل ها با زمینه فرهنگی و ساختاری سازمان است.

با توجه به اهمیت کارآفرینی پایدار در دانشگاه ها و نقش سراهای نوآوری اجتماعی در تحقق توسعه پایدار، این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و ارائه مدلی کیفی برای کارآفرینی پایدار در سرای نوآوری اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد. این پژوهش به شیوه کیفی و با هدف ارائه مدل کارآفرینی پایدار در سرای نوآوری اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد. جامعه آماری شامل مدیران و خبرگان آشنا با کارآفرینی و نوآوری اجتماعی بود که با نمونه گیری هدفمند 13 نفر از آنان برای مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. داده ها با روش تحلیل مضمون بررسی شد و چارچوب اولیه استخراج گردید. سپس این چارچوب در اختیار 15 نفر از خبرگان قرار گرفت و در نهایت مدل کیفی نهایی کارآفرینی پایدار بر اساس اجماع خبرگان تدوین گردید. نتایج نشان داد که مضامین فراگیر حاصل یافته های پژوهش عبارت اند از: ظرفیت های آغازگر در کارآفرینی پایدار، تعریف فرایندها و سازوکارها، ارکان پایداری، بازتاب های عملکردی، سازه های حمایتی و تسهیل گر. به طور کلی نتایج نشان می دهد که کارآفرینی پایدار در سرای نوآوری اجتماعی یک پدیده چندوجهی و پویاست که تنها با تعامل همزمان همه مضامین بدست آمده در این مطالعه، می تواند به واقعیت تبدیل شود. زمانی که همه این عناصر در کنار یکدیگر قرار گیرند، دانشگاه آزاد اسلامی می تواند به عنوان نهادی پیشرو در عرصه کارآفرینی پایدار ایفای نقش کند و الگویی بومی برای سایر دانشگاه ها و نهادهای نوآوری کشور فراهم آورد.

این پژوهش با هدف طراحی یک برنامه ریزی راهبردی جامع برای مدیریت استعدادهای ورزشی کشور عراق انجام شد که ابعاد کلیدی شامل جذب، حفظ، توسعه، مدیریت عملکرد، جبران خدمات و انگیزش ورزشکاران را دربرمی گیرد و در راستای توسعه بلندمدت ورزش حرفه ای است. روش تحقیق ترکیبی (کیفی-کمی) انتخاب شد تا ضمن بهره مندی از عمق مفهومی روش کیفی، دقت آماری روش کمی نیز به کار گرفته شود. در فاز کیفی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 12 خبرگان حوزه ورزش و مدیریت ورزشی انجام شد و تحلیل SWOT و رویکرد مبتنی بر منابع (RBV) به شناسایی مؤلفه ها و چالش های مدیریت استعداد ورزشی در عراق کمک کرد. در فاز کمی، پرسشنامه ای مبتنی بر یافته های کیفی در اختیار 75 مدیر، مربی و کارشناسان ورزشی قرار گرفت و داده ها با استفاده از روش های آماری تحلیل شدند. در بخش کمی، پرسشنامه طراحی شده براساس یافته های کیفی میان 75 مدیر، مربی و کارشناسان ورزشی توزیع و داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آماری تحلیل شد. نتایج کمی نشان داد که مولفه های کلیدی برنامه ریزی راهبردی شامل جذب و شناسایی استعدادها، حفظ و نگهداشت آنها، مدیریت عملکرد، توسعه فردی و تیمی، جبران خدمات و ایجاد انگیزه، همگی از نظر جامعه آماری اهمیت بالایی دارند و مدل پیشنهادی توانسته است به طور معناداری این ابعاد را پوشش دهد. همچنین اولویت بندی راهبردها براساس تحلیل ماتریس IFE و EFE به تعیین مسیرهای عملیاتی اثربخش کمک کرد.با توجه به پیچیدگی و چندبعدی بودن مدیریت استعداد ورزشی، استفاده از مدل ترکیبی مبتنی بر SWOT و RBV برای برنامه ریزی راهبردی اثربخش است. مدل ارائه شده زمینه ساز توسعه سیستم مدیریت استعدادها در عراق و بهبود عملکرد بلندمدت ورزش حرفه ای است.

هدف از پژوهش حاضر، واکاوی شیوه­های دستیابی به اهداف فرهنگی در ورزش از دیدگاه نخبگان ورزشی بود. به لحاظ روش شناسی این پژوهش از نوع کیفی و روش آن تحلیل مضمون تعمقی (کلارک و براون، 2021) بود. در پژوهش حاضر محیط پژوهش کلیه نخبگان ورزشی بود. شرکت کنندگان شامل دوازده نفر از آنان بود که به شکل هدفمند انتخاب شدند. انتخاب نخبگان تا اشباع داده ها ادامه یافت که پس از 8 نفر به وقوع پیوست با این حال انتخاب شرکت کنندگان تا 12 نفر ادامه یافت. در این پژوهش در بخش کیفی برای استخراج مولفه­های شیوه­های دستیابی به اهداف فرهنگی در ورزش از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها و با توجه به اینکه محققین درصدد یافتن سازه های زیربنایی دستیابی به شیوه­های ارتقای فرهنگی در ورزش بودند، از روش پژوهش تحلیل مضمون به روش شش مرحله ای براوون و کلارک (2006) استفاده شد. نتایج نشان داد دیدگاه نخبگان در خصوص فرهنگ در ورزش از سه مقوله برخوردار است: 1) چیستی فرهنگ در میادین ورزشی با کدهای سازمان­دهنده­ی توجه به اخلاقیات و ارزش های اخلاقی؛ 2) چگونگی دستیابی به اهداف فرهنگی با کدهای سازمان دهنده­ی مشخص بودن ارزش ها، مشخص سازی اهداف با توجه به ارزش ها، کنش های منطبق با اهداف و ارزش ها و 3) موانع دستیابی به اهداف با کدهای سازمان دهنده­ی موانع سیستمی، موانع فردی و موانع اجتماعی. با توجه به این نتایج می­توان گفت: ارتقای فرهنگی در ورزش، نیاز به درک چیستی و اهمیت فرهنگ در ورزش توسط ورزشکاران و فراهم سازی بافت عوامل موثر بر بهبینه سازی تحقق اهداف فرهنگی در محیط ورزشی و مدیریت موانع تحقق اهداف فرهنگی دارد.

رهبری آموزشی در مدارس در دهه های اخیر با پیچیدگی ها و چالش های متعددی همراه شده است، اما شناخت عمیق از تجارب زیسته مدیران در مواجهه با این چالش ها، به ویژه در بسترهای فرهنگی و اجتماعی خاص، همچنان نیازمند پژوهش است. این ضرورت در نظام آموزشی ایران، به خصوص در استان کرمانشاه، با توجه به شرایط ساختاری، اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی ویژه، اهمیتی دوچندان می یابد. پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجارب زیسته مدیران مدارس استان کرمانشاه از چالش های رهبری آموزشی، رویکرد کیفی پدیدارشناسی را اتخاذ کرده و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با 22 مدیر (15 مرد و 7 زن) تا رسیدن به اشباع نظری انجام داده است. داده ها با روش تحلیل مضمون بر پایه الگوی کلایزی و با بهره گیری از نرم افزار MAXQDA2024 تحلیل شدند. یافته ها منجر به شناسایی پنج مضمون اصلی به عنوان چالش های کلیدی رهبری آموزشی شدند: چالش های ساختاری و خط مشی گذارانه، چالش های سازمانی و فرهنگی، چالش های محیطی و ارتباطی، چالش های آموزشی و تربیتی، و چالش های فردی و توسعه ای مدیران. این مضامین نشان می دهند که رهبری آموزشی در استان کرمانشاه، تحت تأثیر ترکیب پیچیده ای از عوامل ساختاری، فرهنگی و فردی قرار دارد که می تواند کارایی و اثربخشی مدیران را محدود کند. یافته ها حاکی از آن است که چالش های ساختاری و خط مشی گذارانه با ضعف در سیاست گذاری کلان آموزشی و محدودیت منابع پیوند خورده و مانع نوآوری و تحول گرایی در مدارس می شوند. همچنین، موانع فرهنگی و ارتباطی می توانند هم تعامل مدیران با ذی نفعان و هم انگیزش کارکنان و دانش آموزان را تحت تأثیر قرار دهند. از این رو، نتایج پژوهش حاضر می تواند راهنمایی برای سیاست گذاران آموزشی، نهادهای نظارتی و مراکز آموزش مدیران باشد تا با توسعه برنامه های حمایتی، توانمندسازی حرفه ای، و اصلاح ساختارهای مدیریتی، بستر لازم برای ارتقای کیفیت رهبری آموزشی در مدارس ایجاد شود.

هدف این پژوهش تدوین الگویی برای حکمرانی دولت الکترونیک با رویکرد تسهیل و توسعه کسب وکارهای دیجیتال در ایران است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی و توسعه ای است. جامعه آماری شامل مدیران، کارشناسان فناوری اطلاعات، بنیان گذاران استارت آپ ها، اساتید دانشگاه و فعالان حوزه سیاست گذاری دیجیتال بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد و نمونه گیری به صورت هدفمند انجام گرفت. ابزار پژوهش پرسشنامه ای 57 سؤالی بود که روایی آن از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و پایایی آن با آلفای کرونباخ (0/895) تأیید شد. داده ها با نرم افزارهای SPSS و LISREL و روش مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که ابعاد مدیریت و سیاست گذاری هوشمند دیجیتال، زیرساخت های فناورانه و تعامل پذیری، خدمات دیجیتال و پلتفرم های مشترک توسعه کسب وکار، توانمندسازی منابع انسانی و فرهنگ سازمانی نوآور، چارچوب های قانونی و حقوقی حمایتی، مشارکت و تعامل میان ذی نفعان، و ارزیابی و بهبود مستمر، تأثیر معناداری بر حکمرانی دولت الکترونیک با رویکرد توسعه کسب وکارهای دیجیتال دارند. تمامی شاخص های برازش مدل (RMSEA=0/048، GFI=0/91) نشان دهنده انطباق مطلوب مدل مفهومی با داده های تجربی بودند. نتایج تحقیق بیانگر ضرورت بازتعریف نقش دولت از نهاد خدمات دهنده به تسهیلگر و پلتفرم ساز است. برای تحقق حکمرانی دیجیتال کارآمد، توجه به سیاست گذاری هوشمند، توسعه زیرساخت های باز و امن، نهادینه سازی فرهنگ نوآورانه، قوانین حمایتی و مشارکت ساختاریافته ذی نفعان ضروری است. این الگو می تواند راهنمایی برای سیاست گذاران در جهت ارتقای زیست بوم دیجیتال و تسهیل رشد کسب وکارهای فناورانه در کشور باشد.

تعارض منافع، یکی از چالش­­های جدی حکمرانی آموزشی در نظام جمهوری اسلامی ایران است زیرا تأثیرات عمیقی بر کیفیت و عملکرد آموزش و پرورش داشته است. نمایندگان مجلس شورای اسلامی به عنوان قانون­گذار، نقش مهمی در تعیین سیاست­های آموزشی دارند اما در بسیاری از موارد، منافع شخصی بر تصمیم­سازی و تصمیم­گیری آن ها تأثیر منفی گذاشته است. رسالت نمایندگان مجلس، قانونگذاری و سیاستگذاری برای حل مسائل و بهبود نهادهایی از جمله آموزش و پرورش است؛ به طوریکه این نهاد آموزشی در همه کشور­ها به دلیل نقش مهم آن در تربیت و سرمایه­­گذاری انسان­ها به عنوان اولویت نخست، شناخته شده است؛ با این حال سیاستگذاری­های انجام شده در جمهوری اسلامی، به دلیل تعدد و تکثر تعارض منافع نمایندگان مجلس، نه تنها مسائل را لاینحل گذارده، بلکه آن ها را نیز تشدید نموده است. پژوهش حاضر با روش داده بنیاد درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه می­توان مداخله و تعارض منافع نمایندگان مجلس را بر مراحل اولیه فرایند سیاستگذاری در آموزش و پرورش تبیین و تحلیل نمود؟ نتایج پژوهش حاکیست نمایندگان مجلس در مراحل اولیه فرایند سیاست گذاری در آموزش و پرورش به دلایل مختلفی دچار تعارض منافع شده­اند. مقوله­های: (ضعف تقنین، ضعف نقش، تفکیک و ساختارنهادی ناکارا، ایدئولوژی) از جمله مهم­ترین عوامل شکل­گیری تعارض منافع در میان نمایندگان هستند.

هدف این پژوهش، شناسایی و تحلیل سناریوهای محتمل برای آینده درآمدهای شهرداری آمل با تمرکز بر پایداری منابع مالی و نقش عوامل نهادی، اقتصادی و اجتماعی است. این مطالعه با بهره گیری از روش آمیخته انجام شد. در بخش کیفی، از مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان شهری و تحلیل اسناد مالی و توسعه ای استفاده گردید. در بخش کمی، پرسشنامه مبتنی بر طیف لیکرت میان 300 نفر از شهروندان، مدیران شهری، پیمانکاران و انبوه سازان توزیع شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری و نرم افزار MICMAC برای تحلیل اثرات متقابل و نرم افزار Scenario Wizard برای تدوین سناریوها تحلیل گردید. همچنین از تحلیل روند داده های مالی 12 سال گذشته برای پیش بینی تغییرات درآمدی در افق 1408 استفاده شد. نتایج نشان داد که منابعی مانند عوارض عمومی و اختصاصی با وجود رشد ریالی، سهم کاهشی از کل درآمد دارند، در حالی که بهای خدمات و درآمد دارایی ها سهم بیشتری یافته اند. پنج عامل کلیدی شامل حمایت دولت، توسعه زیرساخت ها، سرمایه گذاری بخش خصوصی، میزان مشارکت شهروندان و تورم شناسایی شدند. بر این اساس، هفت سناریوی ممکن تدوین شد که از وضعیت خوش بینانه با رشد پایدار تا وضعیت بحرانی با فروپاشی تدریجی متغیر است. در سناریوهای بحرانی، هم افزایی منفی میان ضعف سیاست های مالی، فرسودگی زیرساخت ها و کاهش مشارکت اجتماعی مشاهده شد. نتایج بیانگر آن است که آینده درآمدی شهرداری آمل به شدت تحت تأثیر کیفیت حکمرانی مالی، سطح اعتماد عمومی و میزان سرمایه گذاری زیرساختی است. تقویت شفافیت مالی، تنوع بخشی منابع درآمدی و طراحی سیاست های حمایتی دولت، کلید پایداری مالی و جلوگیری از تحقق سناریوهای بحرانی خواهند بود.

هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص­های اثربخشی مدارس شاد مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش استان مازندران بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده ها، طرح پژوهش به صورت آمیخته (کیفی–کمی) انجام بوده است. در بخش کیفی، از روش اکتشافی با رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد و مدل نظام مند اشتراوس و کوربین (1998) بهره گرفته شد. در بخش کمی، پژوهش از نوع توصیفی–پیمایشی است. جامعه آماری شامل خبرگان آموزش و پرورش بود که بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و معیارمحور انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد. جامعه آماری این بخش شامل کلیه معلمان و مدیران مدارس استان مازندران بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد و نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای متناسب انجام گرفت. روایی محتوایی پرسشنامه از طریق نظر خبرگان و روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. پایایی ابزار نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی ارزیابی گردید. تحلیل داده های کمی با بهره گیری از آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس انجام شد. جامعه آماری بخش کیفی این پژوهش، خبرگان حوزه آموزش و پرورش بودند که بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و با رویکرد معیارمحور انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که شاخص های اثربخشی مدارس شاد در چارچوب سند تحول بنیادین، شامل ابعاد روان شناختی، آموزشی، محیطی، فرهنگی و مدیریتی را شامل می شود. این شاخص ها عبارت اند از: سلامت روان و هیجانی دانش آموزان، فضای فیزیکی ایمن و جذاب، روش های تدریس فعال و خلاق، روابط انسانی مثبت، برنامه های هنری و ورزشی، مشارکت خانواده، عدالت تربیتی و رهبری اثربخش مدرسه. چنین ترکیبی از مؤلفه ها، تصویری جامع از مدرسه شاد ارائه می کند که با اهداف و مأموریت های سند تحول بنیادین هم راستا است.

هدف این پژوهش ارائه مدلی بومی و عدالت محور از توسعه اقتصادی ـ اجتماعی بر اساس سیره و اندیشه حکومت علوی و مقایسه تطبیقی آن با مؤلفه های بنیادین دولت رفاه برای ارائه چارچوبی بومی در سیاست گذاری اجتماعی است. این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مضمون اکتشافی انجام شد. جامعه پژوهش شامل خبرگان حوزه جامعه شناسی، اندیشه سیاسی اسلام و سیاست گذاری اجتماعی بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از خبرگان و تحلیل اسناد متنی شامل نهج البلاغه، غررالحکم و منابع سیره پژوهانه گردآوری شد. کدگذاری داده ها طی مراحل باز، محوری و انتخابی انجام گرفت و برای تعیین روابط میان مؤلفه ها از تکنیک ISM استفاده شد. یافته ها نشان دادند که ساختار توسعه در حکومت علوی در قالب شش متغیر اصلی شامل کارآمدی حکمرانی، عدالت اقتصادی، عدالت اجتماعی، مشارکت مردمی، رفاه و معیشت عمومی و نوآوری و پویایی جامعه قابل تبیین است. نتایج سطح بندی ISM نشان داد که کارآمدی حکمرانی نقش زیربنایی دارد، عدالت اقتصادی، عدالت اجتماعی و مشارکت مردمی در سطح میانی و رفاه عمومی و نوآوری اجتماعی در سطح نهایی قرار می گیرند. مدل توسعه علوی الگویی عدالت محور، مردم گرا و اخلاقی از توسعه ارائه می دهد که اگرچه در سطح شاخص های اجرایی با دولت رفاه اشتراک دارد، اما در مبانی ارزشی، اهداف غایی و نوع رابطه دولت و جامعه تفاوت بنیادین دارد و می تواند به عنوان الگویی بومی برای جوامع اسلامی به کار گرفته شود.