مطالعات سیاست گذاری تربیت معلم (پژوهش در تربیت معلم)
سال:1399 | دوره:3 | شماره:1 (پیاپی 5) |تعداد مقالات:6

هدف پژوهش حاضر بررسی مسایل و مشکلات درس کارورزی از نظر مدرسین این درس، در برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان بوده است. بدین منظور، با استفاده از رویکرد کیفی و براساس نمونه گیری هدفمند، با 25 نفر از اساتید درس کارورزی دانشگاه فرهنگیان اصفهان، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. روایی محتوایی سوال های مصاحبه، توسط متخصصین تأئید شد. برای افزایش دقت تجزیه و تحلیل مصاحبه ها از روش پرسش از همکار، کاوش به وسیله افراد مورد مطالعه(هالوی و ویلر، 2009) و استفاده از مسیر ممیزی(گال و همکاران، 1391)، استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی صورت پذیرفت. یافته ها نشان داد که مشکلات درس کارورزی را می توان در دو بُعد «برنامه درسی» و «اجرای آن» دسته بندی کرد. طبق نتایج، بیشترین مشکلات در بُعد برنامه درسی، در مؤلفه اهداف برنامه درسی کارورزی: نگاه آرمان گرایانه و هدف گذاری های شخصی(84/0)، در مؤلفه محتوا: نگذراندن دروس پیش نیاز توسط دانشجو(84/0)، در مؤلفه راهبردهای یاددهی یادگیری: عدم آشنایی بعضی از مدرسین کارورزی با شیوه پژوهش های کیفی(60/0)، و در مؤلفه ارزشیابی: عدم هماهنگی لازم در شیوه ارزشیابی(52/0) بود. بیشترین فراوانی مشکلات شناسایی شده در بُعد اجرا نیز، شامل: عدم همکاری کافی آموزش و پرورش در ارسال مجوز(68/0)، نبود وسیله نقلیه برای مدرس کارورزی(54/0)، عدم توجیه مدیران مدارس نسبت به درس کارورزی(36/0)، کمبود معلم راهنمای خوب به عنوان الگو برای دانشجو معلم(68/0)، نبود کتاب درسی مناسب این درس (88/0)، پایین بودن سطح آگاهی دانشجو معلم در زمینه محتوای کتب درسی(52/0)، اختلاف نظر مدرسین دوره ضمن خدمت در آموزش واحد کارورزی(72/0)، کمبود نیروی انسانی آگاه به واحد کارورزی در دانشگاه جهت رفع مشکلات و ابهامات اجرایی-اداری(60/0) بود. به نظر می رسد شغل معلمی به منزله یک فعالیت حرفه ای نیازمند فلسفه ای برای پیوند میان نظریه و عمل است. لذا توجه به برنامه ریزی منسجم در راستای آموزش عملی و نظری مناسب درس کارورزی در دانشگاه فرهنگیان با توجه به چالش های پیش روی آن ضروری می نماید.

این پژوهش با هدف شناسایی و تعیین مؤلفه های بالندگی حرفه ای اعضای هیأت علمی در دانشگاه فرهنگیان به منظور ارائه یک چارچوب مفهومی طراحی و اجرا شد. روش پژوهش، از نوع ترکیبی اکتشافی است که به شیوه متوالی در دو بخش کیفی و کمی انجام شد. ابتدا در مرحله کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر از متخصصان و صاحب نظران منابع انسانی و تربیت معلم که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، مؤلفه های بالندگی اعضای هیأت علمی شامل 4 مؤلفه آموزشی، پژوهشی، خدماتی و فردی شناسایی شدند. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش کلیه اعضای هیأت علمی پردیس های سراسر کشور دانشگاه فرهنگیان(930 نفر) بودند که از بین آنها تعداد 208 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه محقق ساخته بالندگی حرفه ای اعضای هیأت علمی استفاده شد. برای تعیین روایی محتوا از دیدگاه استادان و جهت بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی تأییدی بهره گرفته شد. همچنین در راستای تحلیل های تکمیلی، از معادلات ساختاری برای مدل سازی روابط علی با تأکید بر نرم افزار لیزرل بهره گیری شد. یافته های پژوهش نشان داد، تحلیل های مدل یابی معادلات ساختاری، برازندگی مدل را با داده ها مورد حمایت قرار می دهند. نتایج این پژوهش می تواند دریچه های جدیدی را برای توجه بنیادی به بالندگی حرفه ای اعضای هیأت علمی و ایجاد تغییرات مطلوب در بازنگری برنامة بهسازی منابع انسانی بگشاید.

پژوهش حاضر با هدف مرور و ترکیب نظام مند پژوهش های اجرا شده در زمینه ارتقای تأمل بر تدریس با تمرکز بر روش ها و ابزار تکنولوژی تسهیل گر بحث تاملی، انجام شد. روش پژوهش مرور نظام مند بود و این مرور تحقیقات علمی پژوهشی در بازه زمانی ده سال گذشته(2018-2008) را در برگرفت. با جستجو در پایگاه های مختلف و اعمال معیارهای دربرگیری، در نهایت 26 مقاله واجد شرایط برای تحلیل شناسایی شدند و نتایج پژوهش در دو دسته کلی روش ها و ابزار تکنولوژی تسهیل گر سازمان دهی شدند. در دسته روش ها، دو نوع روش برای شناسایی موقعیت نامنسجم شامل ارائه و کمک به شناخت موقعیت نامنسجم شناسایی شد. روش های شناسایی شده برای تعمیق بحث تأملی شامل روش های پرسیدن سؤال هایی برای هدایت تأمل، زیرسوال بردن ایده ها، فراهم آوردن نظرات متخصصان و ذی نفعان، برجسته سازی تعارض ها، ارائه محرک های پرسش گری و پرسیدن سؤال هایی برای ارزشیابی تأمل بودند. برای شناخت تغییر هم دو دسته روش های گذشته نگر و آینده نگر شناسایی شد. برای ابزار تکنولوژی تسهیل گر پشتیبانی از ارتقای تأمل، چهار نوع ابزار شامل: 1-ابزار مربوط به مدیریت و مستندسازی داده ها، 2-ابزار ارائه و آماده سازی محتوای تأمل، 3-ابزار بازنمایی تأمل و مفاهیم مربوط به تأمل، و 4-ابزار اجتماعی تسهیل گر بحث های تأمل شناسایی شدند. یافته های پژوهش حاضر می تواند به اساتید دانشگاه به خصوص دانشگاه تربیت معلم کمک نماید تا با به کارگیری این روش ها، ارتقای تأمل دانشجویان را تسهیل نمایند.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی اولویت بندی اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان از مسئولیت های شغلی شان و ارزشیابی دانشجومعلمان از کیفیت عملکرد آنان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیأت علمی و دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان چهار استان(مازندران، گلستان، سمنان و گیلان) و نمونه مشتمل بر 50 عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان و 514 دانشجومعلم بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه های محقق ساخته 1-اولویت بندی اعضای هیأت علمی از مسئولیت های شغلی شان و 2-پرسشنامه ارزشیابی دانشجومعلمان از کیفیت عملکرد اساتید، که روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط اساتید متخصص تائید و پایایی آنها براساس ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 72/0 و 95/0 به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر اعضای هیأت علمی مرد، تفاوتی بین ابعاد مختلف مسئولیت های شغلی آنان وجود ندارد. امّا از دیدگاه اعضای هیأت علمی زن، بین ابعاد مختلف مسئولیت های شغلی آنان تفاوت وجود دارد. ارزشیابی عملکرد اعضای هیات علمی توسط دانشجومعلمان نشان داد که از نظر آنها، کیفیت عملکرد اساتید در مؤلفه های تدریس و آموزش، تحقیق و پژوهش، نظارت و راهنمایی و اخلاق یادگیری در سطح مطلوبی قرار دارد و بین اولویت بندی مسئولیت های شغلی توسط اعضای هیأت علمی و کیفیت عملکرد آنان در مولفه های ارزشیابی شده توسط دانشجومعلمان، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

احساس تنهایی پدیده گسترده و شایعی است که همه انسان ها در دوره ای از زندگی تجربه می کنند و تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و روانی است. این احساس تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله شناخت ها و طرحواره های شناختی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش طرحواره های ناسازگارانه اولیه در احساس تنهایی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. این پژوهش یک بررسی توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش، شامل 334 دانشجو(175 دختر و 159 پسر)، به روش تصادفی از بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان اراک انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس طرحواره های ناسازگار اولیه(فرم کوتاه)یانگ و پرسش نامه احساس تنهایی کالیفرنیا UCLA بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تمامی حوزه های طرحواره ای و نیز تمامی طرحواره های ناسازگار اولیه، بجز طرحواره های «رهاشدگی/بی ثباتی» و «ایثار»، با احساس تنهایی رابطه معنادار مثبت دارند. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد، حوزه «بریدگی و طرد»، به تنهایی37 درصد و ترکیب سه طرحواره ناسازگار «انزوای اجتماعی/بیگانگی»، «محرومیت هیجانی» و «آسیب پذیری» نیز در مجموع 8/53 درصد از واریانس احساس تنهایی را پیش بینی می کنند. در مجموع نتایج نشان داد، احساس تنهایی، در رابطه و زیر نفوذ قوی طرحواره های ناسازگار اولیه بویژه طرحواره های حوزه طرد و بریدگی قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان رضایت دانشجویان از کیفیت آموزش و تدریس اساتید دانشگاه فرهنگیان اردبیل صورت گرفته است. این پژوهش، از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان(509N=) دانشگاه فرهنگیان اردبیل مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1398-1397 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 219 نفر(89 دختر و 130 پسر) براساس جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته کیفیت تدریس اساتید استفاده شد که پایایی آن 91/. بدست آمد. برای تحلیل و تجزیه داده ها از آزمون T تک نمونه ای، آزمون آنوا و آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین رضایت مندی دانشجویان از کیفیت تدریس و مولفه های آن در اساتید دانشگاه فرهنگیان اردبیل بیشتر از حد متوسط است. همچنین نتایج به دست آمده از رتبه بندی آزمون فریدمن نشان داد که در میان ابعاد مختلف کیفیت تدریس اساتید دانشگاه، رضایتمندی دانشجویان در بعد رعایت مسائل اخلاقی در آموزش و تدریس، بعد مهارت های تدریس و نیز بعد تسلط بر محتوا، به ترتیب در رتبه اول تا سوم قرار داشتند.