آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1386 | دوره:8 | شماره:3 (مسلسل 31) |تعداد مقالات:12

هدف: علیرغم ارزیابی تحمل عضلات تنه در بیماران دچار کمردرد مزمن، این کار در بیماران حاد یا انجام نشده و یا در بیمارانی انجام شده که چندین تجربه کمردرد حاد داشته اند. هدف از این تحقیق مقایسه میزان تحمل عضلات فلکسور و اکستانسور تنه در بیماران مبتلا به اولین تجربه کمردرد با افراد سالم و همچنین امکان پیش بینی طولانی شدن علایم بوده است.روش بررسی: در مرحله اول این تحقیق، طی یک مطالعه تحلیلی مقطعی از نوع مورد - شاهدی 30 بیمار دچار اولین تجربه کمردرد حاد که با استفاده از نمونه گیری غیر تصادفی ساده انتخاب شده بودند، با 51 فرد سالم که بر اساس همتاسازی و جورکردن با بیماران انتخاب شده بودند، از نظر متغیرهای مورد بررسی مقایسه شدند. از آزمونهای تحمل اکستانسوری و فلکسوری ایتو برای ارزیابی تحمل عضلات تنه استفاده گردید و برای بررسی بهبودی از متغیرهای درد و ناتوانی استفاده شد. در مرحله دوم تحقیق، طی یک مطالعه تحلیلی طولی و آینده نگر، بیماران تا شش هفته پیگیری شده و به دو گروه بهبود یافته و بهبود نیافته تقسیم شده و توانایی آزمونهای انجام شده بر روی آنان، در پیش آگهی بهبودی یا مزمن شدن درد در آنان بررسی گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای آماری کولموگراف - اسمیرنوف، تی مستقل و مجذور خی استفاده شد.یافته ها: نتایج آزمونهای تی مستقل نشان دهنده تحمل عضلانی پایین تر اکستانسوری و فلکسوری در گروه بیماران نسبت به افراد سالم بود (P<0.0001). بعلاوه تحمل فلکسوری بیمارانی که پس از شش هفته بهبود نیافتند، از ابتدا کمتر از بیماران بهبود یافته بود (P<0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد که بیمارن کمردرد در اولین تجربه خود دچار کاهش تحمل شده و برای ایجاد کاهش تحمل، نیاز به تکرار دفعات حمله نمی باشد. همچنین آزمونهای تحملی می توانند در پیش آگهی ناتوانی و مزمن شدن کمردرد و تفکیک بیمارانی که در معرض این رخداد هستند، بعنوان روشی غیرتهاجمی و کم هزینه نقش ارزنده ای داشته باشد.

هدف: اضطراب در زندگی امروزی، به خصوص در سالمندان که قدرت تطابق و سازگاری کمتری دارند، می تواند باعث عوارض وخیم و جبران ناپذیری در ابعاد سلامت آنان شود. این مطالعه با هدف کاهش میزان اضطراب آشکار این افراد با استفاده از تکنیک ماساژ استروک سطحی پشت «اس.اس.بی.ام» در سالمندان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش نیمه تجربی در مرکز سالمندان کهریزک تهران در سال 1385 انجام شد. 102 نفر سالمند بر اساس معیارهای ورودی انتخاب و با روش بلوک های تبدیل شده تصادفی به دو گروه مساوی مداخله و کنترل تخصیص داده شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل فرم مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه اضطراب آشکار اسپیل برگر بود. در گروه مداخله ماساژ «اس.اس.بی.ام» به مدت 5 روز متوالی، روزی 5 دقیقه بین ساعات 7-3 بعد از ظهر اجرا گردید. میزان اضطراب آشکار هر دو گروه قبل و بعد از مداخله مورد ارزیابی قرار گرفت. از آزمون های کای اسکوئر، من ویتنی، تی مستقل، کولموگروف - اسمیرنوف و تی زوجی جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد.یافته ها: میانگین اظطراب آشکار دو گروه مداخله و کنترل قبل از شروع ماساژ «اس.اس.بی.ام» اختلاف معناداری نداشت (P>0.05)، در حالی که بعد از ماساژ «اس.اس.بی.ام» اختلاف معناداری بین دو گروه مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه می توان چنین اظهار نمود که با بکارگیری روش ماساژ «اس.اس.بی.ام» امکان کاهش اضطراب و عوارض ناشی از آن در سالمندان وجود دارد.

هدف: امروزه بر توانبخشی زودهنگام و صحیح بیماران دارای اختلال هوشیاری تاکید فراوان دارند، اما تحقیقات انجام شده در این زمینه حاکی از ارایه این مداخلات در زمان های متفاوت می باشد. لذا به منظور مقایسه میزان افزایش سطح هوشیاری متعاقب تحریکات حسی در دو زمان زودهنگام و دیر هنگام مطالعه حاضر انجام شد.روش بررسی: در یک مطالعه تجربی و مداخله ای و به طریق سنجش های مکرر، 21 مرد دچار اغما که GCS آنها در 3 روز اول پس از ضربه، 8 یا پایین تر بود، به صورت تصادفی به 3 گروه مقایسه، مداخله زودهنگام و مداخله دیرهنگام تخصیص یافتند. تمامی بیماران تا روز 25 پس از ضربه پیگیری شده و سطح هوشیاری آنان با دو معیار GCS و CRS-R به صورت یکروز در میان ارزیابی شد. مداخله تحریک حسی یک هفته ای با تحریک 5 حس شنوایی، بینایی، لامسه، حرکتی و بویایی در گروه زود هنگام از روز 7-5 پس از ضربه و در گروه دیرهنگام از روز 15 پس از ضربه ارایه شد. همچنین طی هفته انجام مداخله، روزانه قبل و بعد از دریافت مداخله سطح هوشیاری ارزیابی شد. داده های بدست آمده با استفاده از آزمونهای آماری تی زوجی، همبستگی پیرسون و اندازه گیریهای مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تحلیل روند تغییرات سطح هوشیاری در طول 25 روز اول پس از ضربه حاکی از افزایش معنادار نمره دو معیار نامبرده در هر 3 گروه بود (P<0.001). مقایسه میزان تغییرات نمره GCS در 3 گروه توسط آزمون تعقیبی post hoc تفاوت معناداری بین 3 گروه نشان نداد (p=0.15). اما میزان تغییرات نمره CRS-R در دو گروه زودهنگام و دیر هنگام تفاوت معناداری را نشان داد (P<0.05).نتیجه گیری: بیداری بیماران اغمایی در طول 25 روز اول پس از ضربه در هر 3 گروه بهبود خودبخودی دارد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن است که ارایه تحریکات حسی زودهنگام می تواند این روند بهبود خودبخودی را تسریع کند.

هدف: صرع با منشا لوب گیجگاهی رایج ترین نوع صرع در انسان است و مهمترین مشخصه آن بروز حملات تکرار شونده در بیمار است. با توجه به عوارض ناشی از داروهای ضدصرع و خطرات ناشی از جراحی ها، در این تحقیق تاثیرات ناشی از تزریق سلول های استرومایی مغز استخوان در موش های صحرایی صرعی مدل پیلوکارپین مورد ارزیابی قرار گرفت.روش بررسِی: در این تحقیق تجربی موش های صحرایی بطور تصادفی به 5 گروه 5 تایی تقسیم شدند: گروه کنترل (درمان نشده)، سه گروه درمان شده با تزریق 2 الی 3 میلیون سلول های استرومایی مغز استخوان نشان دار شده با BrdU بعد از 12، 24 و 36 ساعت از شروع اولین حمله صرع و یک گروه به عنوان گروه شم که تنها نرمال سالین دریافت کردند. برای ارزیابی رفتاری، موش های صحرایی به مدت 3 هفته در مرحله مزمن بیماری به صورت شبانه روزی مانیتورینگ شدند و برای این منظور از مقیاس Racine استفاده شد. شش هفته بعد از شروع اولین حمله موش های صحرایی کشته شدند و مغز آنها با روش پارافینی و کرایو مورد پردازش بافتی قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمونهای آماری ویلکاکسون و توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین تعداد حملات در طی 3 هفته برای گروه کنترل 1.3±6.25، گروه شم 0.8±6.2، گروه درمان شده با سلول های استرومایی مغز استخوان بعد از 24 و 36 ساعت از اولین حمله به ترتیب 0.4±2 و 0.47±2.25 بدست آمد و در گروه 12 ساعته همه موش های صحرایی مردند. بین تعداد حملات در گروههای 24 و 36 ساعته با سایر گروهها تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.01). همچنین تعداد سلولها در بافتهای مورد بررسی در گروههای درمان شده (24 و 36 ساعته) نسبت به سایر گروهها افزایش معناداری نشان داد (P<0.01).نتیجه گیری: تزریق وریدی سلول های استرومایی مغز استخوان در کاهش حملات ناشی از صرع مدل پیلوکارپین موثر است. همچنین موجب جلوگیری از آسیب های دژنراتیو بافتی و کاهش سلولها ناشی از ایجاد تشنج می شود.

هدف: ارتقا سطح استقلال فردی بیماران فلج نیمه بدن، بخصوص در حفظ تعادل از اهداف عمده توانبخشی می باشد. با توجه به اینکه محل ضایعه مغزی در بیماران همی پلژی راست و چپ و همچنین عملکرد نیمکره های راست و چپ مغز متفاوت می باشد، هدف این مطالعه مقایسه توانایی های تعادلی در این دو گروه از بیماران بوده است.روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی مقایسه ای و بر روی 30 بیمار مبتلا به سکته مغزی که به بیمارستان بقیه اله (عج) مراجعه کرده و شامل گروه بیماران فلج نیمه راست بدن (16 بیمار) و گروه بیماران فلج نیمه چپ بدن (14 بیمار) بودند انجام شد. محدوده سنی بیماران 58-30 سال بوده و مدت 6 ماه از زمان سکته آنها می گذشت. نمونه ها از موارد در دسترس و به صورت هدفمند و ساده انتخاب و در هر دو گروه، توانایی تعادلی افراد با استفاده از دو آزمون بالینی مقیاس تعادلی برگ (B.B.S) و آزمون مایل شدن به جلو (F.F.R) ارزیابی و اطلاعات بدست آمده با استفاده از آزمونهای آماری کولموگراف - اسمیرنوف، تی مستقل و تی زوجی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: اختلاف میانگین نمره کسب شده در آزمون B.B.S توسط دو گروه معنی دار بوده (P<0.05) و میانگین نمرات گروه همی پلژی راست (38.36) بیشتر از میانگین نمرات گروه همی پلژی چپ (28.90) بود، در صورتیکه در آزمون F.F.R اختلاف میانگین نمرات دو گروه با همدیگر معنی دار نمی باشد (P=0.841).نتیجه گیری: مطابق نتایج بدست آمده، تعادل خصوصا از نوع داینامیک آن با سمت درگیر رابطه مستقیم دارد، در حالیکه در تعادل استاتیک چنین چیزی صادق نمی باشد و می توان مطابق نتایج این تحقیق برنامه توان بخشی مناسبی را جهت بهبود تعادل این بیماران را در نظر گرفت.

هدف: این تحقیق با هدف مقایسه وضعیت قرارگیری استخوان کتف (پروترکشن، چرخش) و میزان لغزش جانبی کتف در هنگام بالا بردن بازو در دو سمت غالب و غیرغالب در دختران جوان انجام شد.روش بررسی: به روش نمونه گیری غیراحتمالی و ساده، 30 دختر با محدوده سنی 25-20 سال در این مطالعه مقطعی - مقایسه ای شرکت نمودند. برای اندازه گیری وضعیت استراحت کتف (پروترکشن و چرخش کتف) از روش دایویتا و برای سنجش عدم تقارن کتف از تست لغزش جانبی کیبلر استفاده گردید. به جهت بررسی تکرارپذیری و پایایی روشهای اندازه گیری از تعیین ICC و SEM و به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از اندازه گیری ها، از آزمون آماری تی زوجی استفاده شد.یافته ها: متغیرهای پروترکشن و چرخش در دو سمت غالب و غیرغالب اختلاف معنی داری را نشان نداد (p=0.61 و p=0.57). همچنین اختلاف معنی داری بین لغزش جانبی کتف در وضعیتی که دستها در کنار بدن قرار داشت در دو سمت غالب و غیرغالب مشاهده نگردید (P=0.66)، در حالیکه در وضعیتی که دستها روی کرست های ایلیاک و ابداکشن 90 درجه همراه با چرخش داخلی قرار داشت، کتف در سمت غالب بطور معنی داری خارج تر نسبت به سمت غیرغالب قرار داشت (P<0.01).نتیجه گیری: غالب بودن دست مسوول درجاتی از عدم تقارن در وضعیت قرارگیری کتف ها می باشد.

هدف: یکی از مشکلات آموزشی دانش آموزان کم توان ذهنی در مدارس استثنایی اختلالات دست نویسی است. به منظور ارزیابی بهتر این اختلالات، این پژوهش با هدف ساخت ابزاری برای ارزیابی دست نویسی و اجرای آن بر روی دانش آموزان کم توان ذهنی انجام گرفت.روش بررسی: در این پژوهش توصیفی و مقطعی که از نوع مطالعات همبستگی و بخشی از آن نیز اعتبارسنجی ابزار است، از 157 دانش آموز کم توان ذهنی دختر و پسر که در سال تحصیلی 85-1384 در پایه های اول تا پنجم مدارس استثنایی شهرری مشغول به تحصیل بودند، پس از حذف نمونه هایی که معیارهای خروج از مطالعه را شامل بودند، مابقی 126 دانش آموز کم توان ذهنی (53 دختر و 73 پسر) که در دامنه سنی 9 تا 19 سال قرار داشتند، به روش تمام شمار شرکت نمودند، برای همه دانش آموزان چک لیست دست نویسی محقق ساخته اجرا شد. داده های بدست آمده با آزمونهای آماری تی مستقل، یومن ویتنی و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که دست نویسی با جانبی شدن (P=0.196)، جنسیت (P=0.487) و سن (P=0.449) رابطه معنی دار ندارد. اما با پایه تحصیلی (r=0.248 و P<0.005) رابطه معنی دار دارد، که البته بین پایه های مختلف تفاوت معنادار مشاهده نشد. شایع ترین مشکل دست نویسی در دانش آموزان کم توان ذهنی شهرری جدانویسی با 82 درصد و کم اهمیت ترین مشکل دست نویسی آنان، فاصله گذاری بین کلمات و حروف با 34.9 درصد بود.نتیجه گیری: فراوانی اختلالات مربوط به اجزای خوانایی دست نویسی در دانش آموزان کم توان ذهنی مبین این امر است که اختلالات دست نویسی در مدارس استثنایی نیازمند توجه تخصصی است.

هدف: این مطالعه، با هدف سنجش میزان رضامندی مددجویان از خدمات توانبخشی در مراکز توانبخشی سازمان هلال احمر شهر تهران انجام شده است. این تحقیق تلاش دارد سازمان را در دستیابی به نقاط قوت و ضعف خود یاری داده و به ارتقا کیفیت و کارایی خدمات توانبخشی کمک کند.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و پیمایشی انجام شده است. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفته و پایایی آن 0.82 محاسبه شده است. تعداد 190 نفر از مددجویان مراکز توانبخشی جمعیت هلال احمر شهر تهران با استفاده از سیستم طبقه بندی و خوشه ای انتخاب شده و در این مطالعه شرکت کردند. داده های حاصل با استفاده از آزمونهای آماری خی دو، تی مستقل و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میزان مشارکت در فرایند درمان (P=0.021)، کارایی وسیله توانبخشی (P=0.002)، کیفیت خدمات توانبخشی (P<0.001) و رفتار و برخورد پرسنل (P<0.001) همگی با رضامندی مددجو ارتباطی معنادار داشت.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق مبین این نکته است که خدمات توانبخشی، تحت تاثیر عوامل مختلف منجر به کاهش رضامندی مددجویان شده است. رضامندی را می توان تابعی از میزان مشارکت مددجو در فرایند درمان، میزان کارایی و کیفیت خدمات و نوع رفتار و برخورد پرسنل (پزشکان، تکنسین ها و ...) تلقی کرد. لذا با برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت برای پرسنل، تجهیز مراکز به امکانات مناسب توانبخشی و آگاه سازی و فراهم کردن امکان مشارکت مددجو در فرایند درمان می توان انتظارات مددجویان و خانواده های آنان را برآورده ساخته و رضامندی آنها را افزایش داد.

هدف: پرسشنامه SNAP-IV، مقیاسی جهت تشخیص و درجه بندی اختلال بیش فعالی - کمبود توجه است که توسط سوانسون، نولان وپلهام تالیف شده است. هدف از این پژوهش تعیین مشخصات روان سنجی این آزمون در جامعه کودکان 7 تا 12 سال شهر تهران بر اساس نظرات والدین است.روش بررسی: پژوهش توصیفی حاضر از نوع مطالعات متدولوژیک، کاربردی و اعتبارسنجی است. از جامعه کودکان تهرانی، نمونه ای به حجم 1000 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و سپس از مادران این کودکان خواسته شد طبق مقیاس SNAP-IV، کودک خود را ارزیابی کنند. 686 پرسشنامه بطور کامل پاسخ داده شد و مابقی بعلل مختلف و نقص های موجود حذف گردید. بدین ترتیب حجم نمونه نهایی 686 نفر بود. 30 نفر از اعضا نمونه مجددا یک ماه پس از اجرای اصلی، مورد آزمون قرار گرفتند. همچنین مصاحبه بالینی نیز روی 36 نفر از نمونه ها انجام شد. جهت بررسی و تحلیل داده ها از آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون کولموگراف - اسمیرنوف، لوین و آزمون تی برنز فیشر استفاده شد.یافته ها: روایی ملاکی آزمون 0.48 و طبق تحلیل عامل این آزمون دارای 3 عامل است که مجموعا 56% واریانس را تبیین می کنند. روایی محتوا نیز مورد تایید متخصصان است. ضریب پایایی باز آزمون برابر با 82%، آلفای کرونباخ 0.90 و ضریب دو نیمه کردن 0.76 می باشد. نقطه برش در کل مقیاس و هر کدام از خرده مقیاس های کمبود توجه و بیش فعالی به ترتیب برابر با 1.57، 1.45 و 1.9 است.نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد آزمون از مشخصات روان سنجی مناسبی برخوردار است و استفاده همراه با اطمینان آن را موقعیت های مختلف پژوهشی، تشخیصی و درمانی توصیه می کند.

هدف: سندرم درد مفصل کشککی - رانی، یکی از شایعترین علل درد سیستم عضلانی اسکلتی است. حس عمقی یا آگاهی از حرکت و وضعیت مفصل، جز مهم برنامه های کنترل حرکت و تعادل بوده و مطالعات گذشته نشان داده است که این حس در بیماران مبتلا به درد مفصل کشککی - رانی دستخوش آسیب و تغییر می شود. هدف مطالعه حاضر مقایسه دقت حس نیروی استاتیک عضله چهار سر رانی در بیماران مبتلا به درد قدامی زانو و افراد سالم می باشد.روش بررسی: مطالعه تحلیلی - مقطعی انجام شده از نوع مورد - شاهدی بوده و 17 زن مبتلا به درد قدامی زانو با انتخاب هدفمند و غیر احتمالی و 17 زن سالم بر اساس همتاسازی و جور کردن با بیماران در آن شرکت کردند. برای ارزیابی دقت حس نیروی استاتیک عضله چهار سر رانی در دو گروه، از دستگاه دینامومتر ایزوکینتیک بایودکس و از روش برآورد نیرو با اندام تحتانی یک سمت بدن، استفاده شد. بدین صورت که افراد با ترتیب تصادفی در یکی از زوایای 20 تا 60 درجه خمیده زانو، بزرگی نیروهای 20 تا 60 درصد حداکثر نیروی عضلانی عضله چهار سر رانی را تولید کرده و پس از 5 ثانیه و بر اساس میزان درک نیروی داخل عضله، نیروی مورد نظر را برآورد و بازسازی می کردند. برای اندازه گیری دقت برآورد نیروهای مورد نظر خطای ثابت، مطلق و متغیر محاسبه شد. نتایج با آزمونهای آماری تی مستقل و رگرسیون لوجستیک مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: دقت برآورد نیروی بزرگ (60 درصد حداکثر انقباض استاتیک اکستانسوری) در زاویه 60 درجه، در دو گروه اختلاف معنی داری آماری داشته و در گروه بیماران کمتر از افراد سالم بوده است (P<0.05).نتیجه گیری: مطابق با یافته های این مطالعه حس عمقی مفصل زانو در بیماران مبتلا به درد مفصل کشککی - رانی ممکن است به دنبال تغییر آوران های مربوط به گیرنده های عضلانی، از جمله عضله چهار سر رانی، دستخوش آسیب شود.