آرشیو توانبخشی (توانبخشی)
سال:1394 | دوره:16 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

هدف: هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل مفهوم هندلینگ کاردرمانی در کودکان فلج مغزی، بر اساس تجربه کار درمانگران بالینی و مدرسان کاردرمانی در جامعه ایرانی بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع کیفی است که تجزیه و تحلیل مفهوم هندلینگ در کودکان فلج مغزی به روش هیبرید، در سه مرحله انجام شد. در مرحله نظری، مروری بر مقالات مرتبط موجود در پایگاه های اطلاعاتی معتبر تا سال 2014 صورت گرفت و مقالات ارزیابی و تحلیل شد. در مرحله کار در عرصه، نمونه گیری بصورت هدفمند و از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند با 6 کاردرمانگر بالینی، میزگرد بحث و گفتگوی تخصصی با حضور 11 کاردرمانگر و دو مشاهده در کلینیک صورت گرفت. سپس نتایج دست نویس شد و تحلیل محتوا صورت گرفت. در مرحله نهایی، تحلیل کلی از دو مرحله قبل به انجام رسید.یافته ها: پنج درونمایه اصلی برای مفهوم هندلینگ استخراج شد که عبارتند از: «مراقبت از کودک فلج مغزی»، «مدیریت درمان»، «درمان های دستی»، «آموزش مهارت های روزمره زندگی» و «حمل و جابه جایی». هم چنین درونمایه های مربوط به ویژگی های هندلینگ بر اساس نظرات مشارکت کنندگان؛ کنترل، ایمنی، حرکت و وضعیت دهی شناسایی شدند.نتیجه گیری: به نظر می رسد نتایج این پژوهش می تواند تا حدودی به واضح تر شدن مفهوم هندلینگ کاردرمانی در کودکان فلج مغزی کمک نماید. همچنین با شناسایی فرایند عوامل تسهیل کننده، بازدارنده و مفهوم هندلینگ، مدرسین و کاردرمانگران بالینی خواهند توانست با تکیه بر دانش مبتنی بر یافته های علمی، فعالیت های درمانی و آموزشی خود را به گونه ای طراحی و اجرا کنند که شرایط لازم برای آموزش، یادگیری و اجرای صحیح هندلینگ در کاردرمانی فراهم آید.

هدف: این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تکامل حیطه فردی - اجتماعی کودکان 60-4 ماهه شهر تهران با استفاده از دو آزمون غربالگری تکاملی دنور 2 و ASQ (Ages & Stages Questionnaires) بررسی میزان هم خوانی نتایج دو آزمون صورت گرفت.روش بررسی: نمونه گیری به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. 197 کودک 4 تا 60 ماهه که 93 نفر از آنان دختر و 104 نفر پسر بودند، با استفاده از دو آزمون غربالگری تکاملی دنور 2 و ASQ مورد غربالگری تکاملی حیطه فردی-اجتماعی قرار گرفتند. اطلاعات پس از کدگذاری بوسیله نرم افزار SPSS نسخه 13 مورد تحللی قرار گرفتند.یافته ها: در غربالگری انجام شده با دنور 2 و ASQ به ترتیب 11% و 1.5% از کودکان مبتلا به تاخیر تکامل فردی- اجتماعی بودند. ضریب توافق کاپا بین دو آزمون 0.06 بود.نتیجه گیری: در این مطالعه از غربالگری تکامل حیطه فردی- اجتماعی کودکان تهرانی با استفاده از دو ابزار دنور 2 و ASQ، نتایج متفاوتی به دست آمده که نشانگر ضرورت تهیه و استانداردسازی یک آزمون تشخیصی طلایی است.

هدف: کم توانی ذهنی تمام جنبه های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد در حالی که استفاده از برنامه های آموزشی والدگری با نتایج خوبی همراه است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش برنامه والدگری مثبت بر تعامل مادران با کودک کم توان ذهنی خویش بود.روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل مادران دارای فرزند کم توان ذهنی شهرستان های ورامین و پاکدشت می شد که 40 نفر آنها به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از مدارس استثنایی انتخاب شده بودند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه 20 نفری تقسیم شدند (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل). گروه آزمایش، برنامه آموزشی والدگری مثبت را در 10 جلسه دریافت کردند در حالی که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. ابزار استفاده شده در این پژوهش مقیاس رابطه والد- کودک پیانتا (1994) بود. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری، در نرم افزار SPSS تحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه آزمایش و کنترل حداقل در یکی از خرده مقیاس های تعامل والد- کودک تفاوت معناداری داشتند (p<0.001). نتایج نهایی تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که آموزش برنامه والدگری مثبت بر تعارض، نزدیکی، وابستگی و رابطه مثبت کلی اثر مثبت و معناداری داشت (p<0.001).نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن بود که برنامه آموزشی والدگری مثبت سبب بهبود تعامل مادر با کودک کم توان ذهنی شده است. پیشنهاد می شود که متخصصان با اجرای برنامه آموزشی والدگری مثبت، تعامل مادر با کودک کم توان ذهنی را ارتقاء بخشند.

هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تمرین اصلاحی فیدبکی حین دویدن در مقابل آینه بر کینماتیک زانو و لگن در صفحه فرونتال و فعالیت عضلانی برخی از عضلات اندام تحتانی در اسکات یک پا (SLS) بود.روش بررسی: این مطالعه به روش شبه تجربی به صورت مطالعه پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل انجام شد که تعداد 23 آزمودنی زن سالم و فعال با میانگین سنی (21.86±2.43) به روش نمونه گیری در دستری از میان دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه تهران انتخاب شدند و در دو گروه تمرینی و کنترل در این مطالعه شرکت کردند. گروه تمرینی شامل افرادی بود که در تست عملکردی SLS دارای زاویه افت لگن و والگوس زانوی بیشتری از مجموع میانگین و یک انحراف معیار جامعه بودند. قبل و بعد از 8 جلسه تمرین، فعالیت عضلانی (RMS) عضلات سرینی بزرگ، سرینی میانی، راست رانی، مایل داخلی، مایل خارجی، دوسر رانی و نیمه وتری، زاویه افت لگن و والگوس زانو در انتهای SLS ثبت شد. مقایسه متغیر های بین دو گروه توسط آزمون آماری تی مستقل و مقایسه در هر گروه توسط تی زوجی، با سطح معناداریی 0.05 صورت گرفت. برای تحلیل آماری از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد.یافته ها: قبل از تمرین نتایج تحلیل آماری تفاوت معناداری در زاویه افت لگن بین دو گروه نشان نداد ولی زاویه والگوس زانو در گروه تجربی به شکل معناداری بیشتر از گروه کنترل بود (p£0.05). هرچند فعالیت عضلانی (MVC%) در تمامی عضلات گروه تجربی بیشتر از گروه کنترل بود ولی به غیر از عضله دوسر رانی (p£0.05) تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد (p³0.05). نتایج مقایسه قبل و بعد از تمرین در گروه تجربی تفاوت معناداری در کاهش والگوس زانو نشان نداد (p³0.05)، با این وجود واالگوس زانو حدود 2 درجه کاهش یافت و علی رغم کاهش MVC% در تمامی عضلات تنها عضله راست رانی کاهش معناداری نشان داد (p£0.05). در گروه کنترل نیز تفاوت معناداری در هیچ یک از متغیرها مشاهده نشد.نتیجه گیری: یافته ها نوعی ضعف عصبی عضلانی را در گروه تمرینی نشان میدهد که به دنبال تمرین تا حدی بهبود یافته است؛ چراکه فعالیت و صرف انرژی کمتر عضلانی برای انجام حرکت خاص با کینماتیک مشابه نشان دهنده بهبود کنترل حرکتی یا ایجاد یادگیری است. به نظر میرسد تمرین اصلاحی مقابل آینه با فعال کردن نورون های آینه ای مسوول این یادگیری باشد. از طرفی فعالیت کمتر عضلانی در حرکات، کاهش خستگی را به دنبال دارد و از آن جا که بسیاری آسیب ها با خستگی ارتباط دارند می توان گفت با کاهش خستگی احتمالا بروز آسیب نیز کاهش می یابد. هرچند شواهدی وجود دارد که که این تمرینات باعث تغییرات مثبتی در والگوس زانو و فعالیت عصبی عضلانی اندام تحتانی می شود، ولی برای نتیجه گیری قطعی انجام مطالعات بیشتر مورد نیاز است.

هدف: مادران کودکان مبتلا به اسپاینابیفیدا زمان بیشتری را صرف مراقبت از کودک خود می کنند و احتمالا انجام چنین مراقبت هایی، بسته به سطح عملکرد حرکتی کودک، می تواند آسیب هایی به سلامت جسمی و روانی مادران وارد کند. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی کیفیت زندگی مادران کودکان اسپاینابیفیدا بر اساس معیار حرکتی هافر می باشد.روش بررسی: این مطالعه، یک مطالعه توصیفی-تحلیلی بوده و به صورت مقطعی به اجرا درآمد. جامعه آماری این مطالعه، کلیه مادران دارای کودک اسپاینابیفیدا 14-2.5 ساله شهر تهران و نمونه های در دسترس، مادران مراجعه کننده به کلینیک های تحت نظارت دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بودند. از بین مادرانی که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، 203 نفر در یک کلینیک مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده شامل: معیار حرکتی هافر برای تعیین سطح عملکرد حرکتی کودکان اسپاینابیفیدا و پرسشنامه 36-SF برای تعیین کیفیت زندگی مادران بود. تجزبه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از آزمون تی، تحلیل واریانس چند متغیره ی کراهه و چند راهه در نرم افزار SPSS نسخه 18 صورت گرفت.یافته ها: تفاوت معنی داری در میانگین نمرات بعد جسمانی (p<0.01) و بعد روانی (p<0.01) کیفیت زندگی مادران در سطوح هافر کودک اسپاینابیفیدا دیده شد که مربوط به سطح یک هافر با سایر سطوح بود. تفاوت معنی داری در میانگین نمرات بعد جسمانی و بعد روانی کیفیت زندگی مادران در سطوح مختلف سنی و جنسیت کودک اسپاینابیفیدا وجود نداشت. تفاوت معنی داری در میانگین نمرات ابعاد جسمانی و روانی کیفیت زندگی مادران در انواع مختلف اسپاینابیفیدا وجود داشت که مربوط به نوع پنهان با انواع مننگوسل و میلومننگوسل بود (p<0.01).نتیجه گیری: نوع اسپاینابیفیدا و سطح حرکتی هافر کودک، کیفیت زندگی مادر را در ابعاد جسمانی و روانی تحت تاثیر قرار می دهد. می توان نتیجه گرفت که مادران دارای کودک اسپاینابیفیدا در کنار درمان کودکانشان، نیازمند توجه به کیفیت زندگی شان هستند و باید خدماتی برای حمایت کیفیت زندگی آنان در ابعاد جسمانی وروانی ایجاد گردد.

هدف: از ابتدا، استفاده از اکیوپیشن به عنوان ابزار اصلی درمانی در الگوی کاردرمانی مطرح بوده است. با وجود تاکید اولیه پیشگامان کاردرمانی، هنوز کاردرمانگرها اهتمام جدی بر استفاده از اکیوپیشن در عملکرد بالینی خود ندارند؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف تبیین روش رایج ارائه خدمات کاردرمانی در بین کاردرمانگران ایرانی طراحی گردید.روش بررسی: این مطالعه از نوع تحلیل محتوای کیفی-عرفی بود و در آن نمونه گیری به شیوه هدفمند صورت گرفت. در این تحقیق 14 کاردرمانگر شرکت داشتند. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و جمع آوری داده ها تا رسیدن به اشباع آنها ادامه یافت. مصاحبه ها با روش مقایسه مداوم و با استفاده از نرم افزار MAXQDA 2007 تحلیل گردید.یافته ها: تحلیل مصاحبه ها به ایجاد 66 کد اولیه منجر گردید که در تحلیل های بعدی به پیدایش شش زیرمضمون و سه مضمون اصلی انجامید: کاردرمانی مبتنی بر اکیوپیشن (رویکرد ارزیابی و برنامه درمانی مبتنی بر اکیوپیشن و شرایط سخت کاری برای کاردرمانگران اکیوپیشنی)، کاردرمانی مبتنی بر روش های درمانی (بی توجهی به عملکرد مبتنی بر اکیوپیشن، رویکرد ارزیابی و برنامه درمانی پایین به بالا و برنامه درمانی غیرمراجع محور) و کاردرمانی مبتنی بر تلفیق اکیوپیشن و روش ها (ارزیابی و برنامه درمانی با رویکرد تلفیقی).نتیجه گیری: به نظر می رسد که کاردرمانگران ایرانی از فلسفه پیدایشی حرفه خود یعنی عملکرد مبتنی بر اکیوپیشن- تا حدودی فاصله گرفته اند و به سمت استفاده از روش های درمانی سوق پیدا کرده اند. از جمله دلایل احتمالی این موضوع می توان به فراهم نبودن زیرساخت های زمینه ای، عدم پذیرش مراجعین و مشکلات آموزشی اشاره کرد؛ بنابراین لازم است با برنامه ریزی و نظارت بیشتر از سوی سیاست گذاران، این کاستی ها برطرف و اجرای عملکرد مبتنی بر اکیوپیشن تسهیل گردد.

هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی اثر هشت هفته تمرینات ورزشی منتخب بر مهارت های ادراکی- حرکتی در دختران چاق 13-7 ساله سالم و مبتلا به سندرم داون بود.روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی با گروه کنترل، 22 کودک چاق سندرم داون و 22 کودک چاق غیر سندرم داون که به صورت نمونه گیری در دسترس هدفمند انتخاب شده بودند به مدت 24 جلسه تمرینی در تمرینات منتخب ورزشی هدفمند شرکت کردند. همگی آزمودنی ها، قبل و بعد از تمرینات، فرم کوتاه آزمون ادراکی- حرکتی برونینکز- ازرتسکی را انجام دادند.یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو گروه در مهارت های حرکتی درشت پیشرفت معنی داری (p<0.05) داشتند، اما در مهارت های حرکتی ظریف این پیشرفت ها معنی دار نبودند. همچنین مقایسه میزان پیشرفت دو گروه نشان داد که کودکان سندرم داون چاق در هر دو گروه مهارت های حرکتی درشت و ظریف به طور معنی داری (p<0.05) پیشرفت بیشتری نسبت به کودکان غیر سندرم داون داشته اند.نتیجه گیری: علی رغم محدودیت های فراوان ژنتیکی و محیطی اثر گذار بر کودکان سندرم داون چاق، تمرینات ورزشی هدفمند مبتنی بر بازی و تفریح می تواند محدودیت های ادراکی- حرکتی آنان را تا حد زیادی بهبود بخشد. لزوم تمرینات ادراکی- حرکتی زود هنگام در این کودکان بیشتر به چشم می خورد.

هدف: حمایت اجتماعی، از مهمترین عوامل پیش بینی کننده سلامت در افراد است. هدف از مطالعه حاضر تعیین ارتباط بین حمایت اجتماعی و کیفیت زندگی معلولین جسمی-حرکتی مراکز آموزشی رعد است.روش بررسی: در این پژوهش که از نوع توصیفی- همبستگی می باشد، جامعه آماری تعداد 195 نفر از معلولین جسمی-حرکتی 35-18 سال مراکز آموزشی رعد (رعد الغدیر، رعد شرق و رعد مرکزی)، به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شد. در این مطالعه پرسشنامه های حمایت اجتماعی وکس و کیفیت زندگی لنکشایر و در تحلیل داده ها از آزمون های ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و رگرسیون و نرم افزار SPSS نسخه 14 استفاده شد.یافته ها: نتایج بررسی ها نشان داد که بین خرده مقیاس های حمایت اجتماعی (حمایت اجتماعی دوستان، خانواده و دیگران) با مولفه های روانی (آسایش روانی و خودپنداری) و مولفه های اجتماعی (روابط اجتماعی و روابط فامیلی) کیفیت زندگی در معلولین جسمی-حرکتی، رابطه مثبت معناداری وجود دارد (p<0.01).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه اهمیت حمایت اجتماعی را در کیفیت زندگی معلولین جسمی-حرکتی مورد تایید قرار می دهد؛ بنابراین، لازم است در طراحی مداخلات ارتقای سلامت معلولین، حمایت اجتماعی به عنوان یک تامین کننده قوی کیفیت زندگی مورد توجه قرار گیرد.