مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد
سال:1398 | دوره:14 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

شماره زمستان 2331 پیش روی شماست. فرصت را غنیمت شمرده و ضمن تهنیت به مناسبت فرارسیدن سال نو و نوروز باستانی، آرزوی بهروزی و شادکامی برای خوانندگان عزیز مجله دارم. امیدوارم با نسیم شفا بخش بهاری، هر چه زودتر اپیدمی ویروس کرونا در کشور مهار گشته و امور آموزشی دانشگاه ها فعال گردند...

مقدمه: هدف مطالعه حاضر، تعیین مولفه های طراحی آموزش پزشکی مبتنی بر واقعیت مجازی به روش سنتز پژوهی بود. روش بررسی: در پژوهش حاضر، از روش سنتز پژوهی استفاده شده است. به منظور بررسی پیشینه پژوهش و جمع آوری داده های متناسب در بین پایگاه های اطلاعاتی Science Direct، Springer، Scopus، ProQuest و ERIC جستجو انجام گرفت. با کلید واژگان طراحی آموزشی، آموزش پزشکی واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، سنتز پژوهی 150 مورد پژوهش خارجی (زبان انگلیسی) در فاصله سا ل های 2006 تا 2019 شناسایی شد و در نهایت از میان آن ها تعداد 20 پژوهش که دارای بیش ترین هماهنگی و تناسب با هدف این پژوهش (مولفه های طراحی آموزش پزشکی مبتنی بر واقعیت مجازی) داشت، جهت بررسی و تحلیل انتخاب شد.

مقدمه: ارتقاء تفکر انتقادی، یکی از چالش های اصلی در حرفه پزشکی می باشد. ارزشیابی اطلاعات و انتخاب راهکار مناسب برای رسیدن به تصمیم درست، نیازمند مهارت تفکر انتقادی است و یکی از روش های تفکر انتقادی، یادگیری تاملی است که منجر به پیشبرد فرایند حل مساله می گردد. این مطالعه با هدف تاثیر راهبرد یادگیری تاملی بر ارتقاء مهارت تفکر انتقادی در دانشجویان مامایی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه، از نوع نیمه تجربی با طرح دو گروهی قبل-بعد از آموزش، که بر روی 60 نفر از دانشجویان مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی مشهد در نیمه دوم سال 95 انجام گردید. نمونه های پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی به دو گروه آموزش به روش مبتنی بر یادگیری تاملی و مرسوم تقسیم گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه آزمون تفکر انتقادی واتسون-گلیزر بود. دانشجویان دو گروه، به مدت دو جلسه سه ساعته، طی دو هفته، تحت آموزش به روش مبتنی بر یادگیری تاملی (نگارش تجربه، خلاصه نویسی و جستجوی بازخورد) و روش مرسوم دانشگاه ها (پرسش و پاسخ، سخنرانی) قرار گرفتند. پرسش نامه تفکر انتقادی قبل و یک ماه بعد از آموزش، توسط دانشجویان دو گروه تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16، جهت بررسی همگنی دو گروه مطالعه از نظر متغیرهای کمی، از آزمون من ویتنی و متغیرهای کیفی از آزمون کای دو استفاده شد. به منظور مقایسه نمره مهارت تفکر انتقادی قبل و بعد از مداخله در دو گروه از آزمون ویلکاکسون استفاده گردید. سطح معنی داری در تمام موارد 0/05 > P در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج: نشان داد بعد از مداخله نمره مهارت های تفکر انتقادی در هر دو گروه افزایش یافته و درگروه آموزش مبتنی بر یادگیری تاملی نسبت به گروه مرسوم افزایش بیشتری داشته است (Pvalue<0/05). نتیجه گیری: اطلاعات حاصل از این مطالعه، می تواند گام نخستین برای انجام پژوهش هایی باشد که به جستجوی روش های مدخله در برنامه بالینی به منظور پرورش تفکر انتقادی بپردازد.

مقدمه: اضطراب امتحان، به عنوان یکی از مشکلات روان شناختی-تحصیلی در دانشجویان دختر، شیوع بالاتری دارد. ذهن آگاهی و آمیختگی شناختی در تبیین مشکلات روان شناختی، نقش قابل ملاحظه ای می توانند داشته باشند. هدف از پژوهش حاضر، نقش میانجی آمیختگی شناختی در رابطه بین ذهن آگاهی و اضطراب امتحان دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. روش بررسی: مطالعه حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است و از روش معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. از جامعه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با روش نمونه گیری داوطلبانه، نمونه ای با حجم 120 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه اضطراب امتحان، فرم کوتاه پرسش نامه ذهن آگاهی و پرسش نامه آمیختگی شناختی استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه 21 و SmartPLS نسخه 2 در سطح 0/01 تحلیل شدند. نتایج: یافته ها نشان داد، ذهن آگاهی به صورت منفی آمیختگی شناختی و اضطراب امتحان را پیش بینی می کند (0/001 > P). همچنین ذهن آگاهی به صورت غیرمستقیم و با نقش میانجی آمیختگی شناختی می تواند اضطراب امتحان را پیش بینی نماید (0/01 > P). نتیجه گیری: یافته های پژوهش، نشانگر اهمیت ذهن آگاهی و آمیختگی شناختی در تبیین اضطراب امتحان بود و آمیختگی شناختی، بین ذهن آگاهی و اضطراب امتحان، نقش میانجی دارد. بنابراین به منظور کاهش آسیب های روانشناختی-تحصیلی (مانند اضطراب امتحان) می توان دوره های آموزش مهارت های ذهن آگاهی برگزار کرد.

مقدمه: دانشگاه ها در سیر تطور و تحولات تکوینی خود، مراحل مختلفی را طی کرده اند. آنچه در عصر حاضر در کانون این تحولات قرار دارد، بحث کارآفرینی دانشگاهی است که تحت لوای دانشگاه نسل سوم مطرح است. اهمیت نظری و کاربردی موضوع از یک سو و خلاء مطالعات زیربنایی در حوزه دانشگاه های نسل سوم در کشور موجب شده است تا مطالعه ای بنیادی در زمینه طراحی الگوی بومی دانشگاه نسل سوم صورت گیرد. روش بررسی: در این مطالعه از رویکردی مبتنی بر روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است. در گام نخست جهت تحلیل مصاحبه های تخصصی، روش تحلیل محتوا بکار گرفته شده است. در گام دوم با استفاده از روش ساختاری-تفسیری به ارائه الگوی نهایی پرداخته شده است. تحلیل داده های تحقیق در فاز کیفی با نرم افزار MAXQDA و در فاز کمی با نرم افزار MICMAC انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل خبرگان دانشگاه های علوم پزشکی آزاد اسلامی است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه می باشد. برای دستیابی به اهداف پژوهش، با تحلیل مصاحبه با خبرگان، مجموعه ای از شاخص های کاربردی شناسایی شدند. نتایج: تم های اصلی این تحقیق عبارتند از جذب منابع مالی، ابداع نوآوری، مدیریت کارآفرینی فناورانه و رویکرد کارآفرینانه اساتید. سپس این عوامل با استفاده از تکنیک مدل سازی تفسیری-ساختاری، تجزیه و تحلیل و در نهایت ارتباط و توالی شاخص ها به دست آمده است. با توجه به سطح بندی انجام شده الگوی نهایی دانشگاه نسل سوم در دانشگاه های علوم پزشکی آزاد اسلامی طراحی شد. نتیجه گیری: بر اساس این الگو فرهنگ سازمانی کارآفرینانه در کانون مدل قرار دارد. برای نیل به اهداف غایی مدل باید بر سطح عمومی مهارت و فعالیت های کارآفرینانه دانشجویان، مهار ت های نظری دانشجویان، دانش کارآفرینی اساتید، فرهنگ پذیرش ایده و طرح های جدید، تحقق توسعه مبتنی بر دانایی و تجاری سازی علم و تاسیس شرکت های دانش بنیان تاکید شود.

مقدمه: برگزاری کلاس های آموزشی براساس تاریخ تعیین شده از سوی دانشگاه نوعی نظم و تبعیت از قوانین آموزشی محسوب می شود. اما آنچه در حال حاضر شاهد آن هستیم تاخیر یک یا چند هفته ای در شروع ترم تحصیلی است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین علل بی نظمی در آغاز ترم تحصیلی دانشگاه های علوم پزشکی از منظر اعضاء هیات علمی، انجام پذیرفت. روش بررسی: مطالعه توصیفی مقطعی حاضر در سال 1395، به شیوه در دسترس با مشارکت 59 نفر از اعضاء هیات علمی سه دانشگاه علوم پزشکی (بابل، شهید بهشتی و ایران)، انجام شد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه ای 22 سوالی مشتمل بر چهار بخش در مورد عوامل موثر بر بی نظمی بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط تیمی از اساتید و پایایی آن با استفاده از روش آزمون-بازآزمون (0/82=r) مورد بررسی و تایید قرار گرفت. نتایج: اکثر اعضاء هیات علمی شرکت کننده در مطالعه مرد (34 نفر) بودند. بیشترین سهم آن ها استادیار (23 نفر) و متوسط سابقه کار آنان 8/6 ± 15/24سال بود. پرسش از آنان در خصوص علل غیبت دانشجویان نشان داد که مهم ترین عامل غیبت به عقیده آن ها، ترغیب دوستان دانشجو برای شرکت نکردن در کلاس های آغاز ترم (0/773 ± 4/29) و مهیا نبودن امکانات رفاهی مانند خوابگاه و غذاخوری در آغاز ترم تحصیلی (1/28 ± 3/74) بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، وقوع بی نظمی در آغاز هر ترم تحصیلی، تحت تاثیر عوامل مختلف به ویژه ترغیب همکلاسی ها برای شرکت نکردن در کلاس است اما استادان با اثرگذاری مطلوب خود می توانند از آن پیشگیری نمایند.

مقدمه: محققان اذعان دارند که عوامل آموزشی و زمینه ای مختلفی می توانند بر بالندگی منابع انسانی تاثیر گذار باشند. دانشجویان پرستاری به دلیل وجود استرس در بخش، عدم حمایت دانشجو توسط پرسنل و تندخویی و عصبانی مزاج بودن پرسنل ارتباط با پرسنل بیمارستان و پشتیبانی آنها برای دانشجویان مهم است بدین لحاظ هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پویایی محیط آموزشی در ارتباط بین یادگیری سازمانی و توانمندسازی دانشجویان پرستاری می باشد. روش بررسی: روش پژوهش با توجه به هدف کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی و به صورت همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان پرستاری دانشگاه اصفهان به تعداد 582 نفر در سال تحصیلی 1396-1397 می باشد که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعداد 232 نفر انتخاب شده اند. ابزار پژوهش سه پرسشنامه (یادگیری سازمانی فام و اسوایرسزک و توانمندسازی روانشناختی اسپریتز و پرسشنامه سنجش محیط آموزشی)بود که روایی و پایایی ابزار با استفاده از روش روایی محتوایی و آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفته است. داده های جمع آور شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و روش معادلات ساختاری و نرم افزار های SPSS 23 وSmart PLS 2 مورد آزمون قرار گرفت. نتایج: یافته ها بیانگر آن است که یادگیری سازمانی بر پویایی محیط آموزشی و توانمندسازی پرستاران تاثیر گذار است. پویایی محیط آموزشی نیز بر توانمندسازی پرستاران تاثیر معنادار و مثبت دارد. همچنین نتایج: تحلیل مسیر نشان داد که پویایی محیط آموزشی نقش میانجی را در رابطه بین یادگیری سازمانی و توانمندسازی پرستاران ایفا می کند. یافته های تحقیق نشان داد که %48 از اثر کل یادگیری سازمانی بر توانمندسازی پرستاران از طریق متغیر میانجی پویایی محیط آموزشی ایجاد می شود. همچنین مقدار شاخص نیکویی برازش =69/0 (این شاخص با استفاده از میانگین هندسی شاخص R2 و میانگین شاخص های افزونگی قابل محاسبه است) برازش بسیار مناسب مدل تحقیق را تایید می کند. نتیجه گیری: یادگیری سازمانی منجر به یادگیری منابع انسانی می انجامد و در بر دارنده رفتار سازمانی مشخصی است که در سازمان یادگیرنده انجام می شود. یعنی یادگیری سازمانی به پویایی محیط آموزشی و توانمندسازی پرستاران می انجامد که توانمند سازی منابع انسانی یک ابزار مدیریتی است که می تواند در جهت هدایت منابع انسانی به منظور افزایش بهره وری و همچنین یادگیری کل سیستم به خصوص سیستم آموزشی را ارتقاء بخشد.

مقدمه: یادگیری از طریق تلفن همراه، یک شیوه آموزش نوین و زیرمجموعه ای از یادگیری الکترونیکی است که به تغییر در طرز فکر در مورد طراحی و برنامه ریزی اهداف و محیط های یادگیری اشاره دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نگرش دانشجویان دانشکده علوم پیراپزشکی مشهد نسبت به تلفن همراه در فعالیت های آموزشی و میزان بکارگیری آن انجام شد. روش بررسی: این پژوهش مقطعی، در سال تحصیلی 98-97 با بررسی 150 نفر از دانشجویان دانشکده علوم پیراپزشکی مشهد با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، شامل سه بخش اطلاعات دموگرافیک دانشجویان، کاربردهای تلفن همراه در آموزش و تعیین نگرش دانشجویان نسبت به استفاده از تلفن همراه در آموزش، انجام گردید. روایی آن، توسط هفت صاحب نظر در حوزه آموزش با استفاده از آلفای کرونباخ معادل 0/794 به دست آمد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 16 صورت گرفت. نتایج: بررسی نظرات 150 نفر دانشجوی دانشکده علوم پیراپزشکی مشهد در شش گروه آموزشی، مشخص گردید که دانشجویان رشته فناوری اطلاعات سلامت، علوم آزمایشگاهی، فیزیوتراپی، بینایی سنجی، رادیولوژی، گفتاردرمانی، مدارک پزشکی، به ترتیب بیشترین استفاده از تلفن همراه برای انجام فعالیت های آموزشی خود بهره گرفتند. بیشترین استفاده عمومی دانشجویان از تلفن همراه در دانشگاه، استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی، گرفتن عکس و فیلم و در فعالیت های آموزشی و بیشترین استفاده در خواندن فایل، مشاهده نمرات، ضبط صدا و انتخاب واحد بوده است. از دید دانشجویان، استفاده از تلفن همراه در فعالیت های آموزشی موجب کسب نمره بالاتر، انجام سریع تر فعالیت ها، ارتباط بهتر بین استاد و دانشجو و تسریع در بازخورد از یادگیری می شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج: پژوهش، تشویق مدرسین جهت بکارگیری تلفن همراه در فعالیت های آموزشی و برگزاری کارگاه های آموزشی برای افزایش آگاهی، از قابلیت های تلفن همراه پیشنهاد می شود. طراحی برنامه ها و نرم افزارهای آموزشی مبتنی بر تلفن همراه، ترویج فرهنگ صحیح استفاده از تلفن همراه در امور آموزشی، باید مدنظر برنامه ریزان آموزشی قرار گیرد.