مطالعات اقتصاد انرژی
سال:1399 | دوره:16 | شماره:65 |تعداد مقالات:8

در این پژوهش با استفاده از مدل گارچ نمایی چند متغیره (MVEGARCH) تاثیر تلاطم در بازده قیمت نفت برنت بر شاخص های مهم بازارهای مالی ایران و نیز بازده قیمت طلا در دوره زمانی 2008 تا 2018 بررسی شده است. همچنین، از مدل چند متغیره ADCC-FIGARCH جهت بررسی همبستگی پویا شرطی نامتقارن بین قیمت نفت برنت و بازار مالی ایران استفاده شد. نتایج این مطالعه بیانگر وجود اثر سرریز تلاطم و همبستگی پویا بین نوسانات بازار نفت برنت و بازارهای مالی (طلا، ارز، سهام) و صنایع پتروشیمی و نفتی در ایران است. به علاوه تنوع سبد در کاهش ریسک موثر بوده و وزن بهینه دارایی ها و پوشش ریسک کاملا وابسته به شرایط بازارهای مالی است. نتایج تجربی این پژوهش نشان داد افزودن شاخص نفت برنت به پرتفوی سرمایه گذاران منجر به افزایش بازده و کاهش ریسک پرتفوی می گردد. به ویژه در دوره بحران های مالی تعیین وزن بهینه نفت برنت در فرآیند مدیریت ریسک تاثیر گذار است. به علاوه، ضریب همبستگی پویا بین نوسانات نفت برنت و طلا حدود 26/0 و این ضریب برای نفت برنت و شاخص بورس تهران در حدود 08/0 است.

در این مطالعه روابط بلندمدت و پویای بین قیمت های تک محموله نفت و گاز و نرخ ارز با به کارگیری مدل خود رگرسیون برداری سوییچینگ مارکوف در سه بازار منطقه ای گاز در امریکا، اروپا و آسیا مدل سازی و شناسایی شده است. رفتار قیمت ها با در نظر گرفتن شرط انتقال از رژیم پیشین و اثرات تاخیری و بازگشتی قیمت ها، با استفاده از برآورد بیزین مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. با اعمال شوک نرخ ارز در دوره های نمونه ای که حاوی رخدادهای تاریخی بحرانی است و منجر به شکست ساختار قیمت ها و سوییچ رژیم می گردد، شکل گیری قیمت در هر بازار منطقه ای و مکانیزم انتقال قیمت ها مورد مطالعه قرار گرفته است. براساس یافته ها با وجودی که در دوره های اخیر تلاطم و واریانس نرخ ارز نسبت به گذشته بیشتر شده، اما تاثیر شوک های نرخ ارز بر روی قیمت های تک محموله بازار های منطقه ای گاز و قیمت نفت کمتر شده و پاسخ های قیمتی از حساسیت کمتری در مقایسه با گذشته برخوردار است. در خاتمه با توجه به ماهیت قیمت گذاری در هر بازار، پایداری نسبی هر بازار نسبت به شوک های نرخ ارز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین مصرف انرژی های تجدیدپذیر، ارزش افزوده کشاورزی و تولید ناخالص داخلی سرانه با انتشار گاز CO2 در کشورهای منتخب منطقه MENA انجام شد. برای این منظور با استفاده از داده های پانل کشورهای منتخب در دوره زمانی 2014-1990 از رویکرد همجمعی پانلی استفاده شد. نتایج هر سه گروه آزمون حاکی از وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای مذکور بود. تخمین رابطه بلندمدت نشان داد که مصرف انرژی های تجدیدپذیر و ارزش افزوده کشاورزی اثر منفی و معنادار بر انتشار CO2 داشته و اثر تولید ناخالص سرانه بر انتشار، مثبت و معنادار است. بنابراین پیشنهاد شد که سرمایه گذاری در گسترش استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مورد توجه قرار گیرد. در رابطه کوتاه مدت تخمین زده شده، ارزش افزوده کشاورزی برخلاف مصرف انرژی های تجدیدپذیر و تولید ناخالص سرانه اثر معناداری بر انتشار ندارد. با توجه به معنادار شدن ضریب تعدیل در رابطه کوتاه مدت، در صورت بروز شوک تصادفی، سالانه 28/0 درصد از انحراف از تعادل بلندمدت اصلاح خواهد شد و حدودا چهار سال طول می کشد تا اثر آن شوک از بین رود. لذا پیشنهاد می شود در فعالیت های اقتصادی وابسته به مصرف انرژی های فسیلی، دامنه ای از حد مجاز انتشار آلودگی رعایت گردد تا محیط زیست را با تکانه های آسیب زننده به کیفیت مواجه نکند.

این مقاله موضوع پوشش ریسک کالاهای انرژی را بیان می کند. هدف مطالعه، انتخاب بهترین استراتژی پوشش ریسک است که توانایی کاهش ریسک نوسانات قیمت کالا در بازار را دارد. بنابراین، از روش های حداقل مربعات معمولی، مدل خودرگرسیون برداری، مدل های ناهمسانی شرطی اتورگرسیو و کاپولا استفاده شده است. ابزارهای لازم برای تخمین مدل، قیمت های آنی و آتی نفت خام و گاز طبیعی می باشند. همچنین داده های هفتگی طی دوره 2018-2013 برای تخمین مدل ها به کار گرفته شده اند. نتایج نشان می دهند که بیشترین میانگین نسبت بهینه پوشش ریسک مدل های پویا نفت خام و گاز طبیعی مربوط به روش CCC & DCC GARCH بوده است. همچنین در بررسی کارایی بر اساس داده های درون نمونه ای و برون نمونه ای می توان نتیجه گرفت استراتژی های پویا نسبت به روش های ایستا از کارایی بالاتری برخوردار می باشند. همچنین توابع کاپولا نسبت به مدل DCC GARCH عملکردی بهتری از خود نشان می دهد. همچنین از میان توابع کاپولای نرمال، گامبل و کلایتون می توان گفت که کاپولای نرمال دارای بدترین عملکرد و کاپولای گامبل دارای بیشترین کارایی می باشد.

هدف این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر بازاریابی دوستدار محیط زیست در صنعت نفت کشور و به دنبال آن نیل به توسعه پایدار با توجه به نظر خبرگان این بخش میباشد. روش تحقیق در دسته پژوهشهای کیفی قرار میگیرد و با استفاده از روش شناسی نظریه داده بنیاد میباشد. جمع آوری اطلاعات به روش مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از کدگذاریهای باز، محوری و انتخابی، انجام شده است. نمونه گیری به روش هدفمند قضاوتی و با استفاده از تکنیک گلوله برفی صورت گرفته است. با پانزده نفر از خبرگان صنعت نفت مصاحبه انجام شد که از مصاحبه دوازدهم به بعد کدهای تکراری بدست آمد و به مرحله اشباع رسیده شد. طبق نتایج به دست آمده، با توجه به اهمیت سلامت مردم و حفظ محیط زیست، بخش انرژی خصوصا صنعت نفت کشور باید هرچه سریع تر به سمت اجرای بازاریابی دوستدار محیط زیست حرکت نماید. عوامل تاثیرگذار بر بازاریابی دوستدار محیط زیست عبارت از: مداخله گرها شامل عوامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، عوامل زمینهای شامل مسایل کنونی زیست محیطی صنعت نفت، ساختار و دانش فنی و موضوعات راهبردی شامل: ساختار، نگرش مدیریت، بهره وری انرژی و سیاست های کلان انرژی شامل اقتصاد، فناوری، منابع انسانی، سرمایه گذاری و فرهنگ، می باشند. در نهایت با اجرای بازاریابی دوستدار محیط زیست می توان به سمت توسعه پایدار حرکت نمود.

نوسانات درآمدهای نفتی کشورهای تحصیل دار، به دلیل سهم زیادی که در اقتصاد این کشورها، روی سایر بخش های اقتصادی این کشورها از راه های متفاوتی اثر می گذارد. درآمدهای نفتی می تواند بر رفتار و فرهنگ و کنش های اجتماعی افراد جامعه نیز تاثیر بگذارد. لذا به نظر می رسد سرمایه اجتماعی به عنوان برآیندی از شبکه ها و نهاد های اجتماعی می تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم متاثر از رانت نفتی باشد. مرور ادبیات اقتصادی نیز حاکی از این امر است که درآمدهای نفتی به طور بالقوه می تواند یکی از عوامل تعیین کننده سرمایه اجتماعی در کشورهای صادرکننده نفت باشد. این مطالعه به دنبال بررسی تجربی ارتباط میان درآمدهای نفتی و سرمایه اجتماعی در کشورهای صادرکننده نفت (تحصیل دار) بر مبنای داده های پانل نامتوازن و تحلیل حساسیت لیمر طی دوره 2015-1990 است. در این راستا، 60 رگرسیون برآورد شده است. با توجه به رویه تحلیل مرزهای نهایی فرضیه اثر معنادار درآمدهای نفتی بر سرمایه اجتماعی کشورهای صادر کننده نفت به تغییر در تصریح و تغییر شاخص حساس است؛ اما نتایج نشان می دهد که افزایش درآمدهای نفتی با توان بالایی موجب کاهش سرمایه اجتماعی در کشورهای تحصیل دار شده است.

مسایل مربوط به محیط زیست یکی از مهم ترین موضوعاتی است که همه جوامع طی دهه های اخیر با آن مواجه هستند. کمبود منابع و ضرورت توسعه برای ایران و سایر کشورهای مشابه، مسیله کاهش دی اکسید کربن را به عنوان راه حل بحران زیست محیطی مهم دانسته است. در این مطالعه، جمعیت، تولید ناخالص داخلی، بهره وری انرژی الکتریکی، ساختار انرژی الکتریکی و سهم بخش خانگی بر روی انتشار دی اکسید کربن (به عنوان مهم ترین شاخص مرتبط با محیط زیست) مورد بررسی شده است. در تحقیق حاضر جریان دی اکسید کربن طی دوره 1387 تا 1394، برای نیروگاه های حرارتی کشور با استفاده از روش داده های پانل مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور از آزمون های هاسمن (اثرات ثابت)، والد (عدم ناهمسانی) و دوربین واتسون (عدم خودهمبستگی) استفاده شده است؛ نتایج و بحث اثرات حاصل از مدل دوربین فضایی (SDM) فرضیه اثربخشی اثرات فضایی را تایید می کند و کشش اثرات سرریز از طریق مجاورت مثبت و معنی دار برآورد شده است؛ و براساس یافته های پژوهش افزایش تولید ناخالص داخلی منجر به افزایش انتشار گاز دی اکسیدکربن هر استان بر خود و استان های مجاور شده، همچنین افزایش بهره وری انرژی الکتریکی، ساختار انرژی الکتریکی و افزایش سهم بخش خانگی منجر به کاهش انتشار گاز دی اکسیدکربن هر استان بر خود و استان های مجاور شده است.

سرمایه گذاری در انرژی های تجدید پذیر به ویژه انرژی خورشیدی با توجه به افزایش پویایی حاکم بر شرایط اقتصادی و مالی آنها درگیر عدم قطعیت های فراوانی بوده که بیشتر بازگشت ناپذیر است، لذا پرداختن به روش های نوین ارزیابی اقتصادی این پروژه ها از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. در این پژوهش چارچوبی فراهم گردید تا در قالب آن از نظریه اختیار واقعی در ارزیابی یک نیروگاه فتوولتاییک 2 مگاواتی در جنوب استان اصفهان (به عنوان مطالعه موردی)، در مقایسه با روش های سنتی، استفاده گردد. ابتدا به روش پیمایشی از دیدگاه یک نمونه 36 نفری از خبرگان، نقش این اختیارات بر ارزش پروژه مورد آزمون قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات در این آزمون پرسشنامه ای محقق ساز با 9 گویه بود که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تایید گردید. نتایج حاکی از وجود رابطه معنی دار بین به کارگیری اختیارات و افزایش ارزش سرمایه گذاری، در صورت لحاظ کردن اختیارهای گسترش، واگذاری و صبر بود. سپس اختیارات شناسایی شده مناسب با نیروگاه با روش اختیار واقعی به کمک درخت دو جمله ای فازی (جهت پوشش بهتر عدم اطمینان ها)، ارزش گذاری و مشخص شد که رویکرد اختیار واقعی فازی ضمن افزایش ارزش سرمایه گذاری از انعطاف بیشتری نسبت به روش های سنتی برخوردار است.