پژوهش های ماهی شناسی کاربردی
سال:1397 | دوره:6 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

این پژوهش با هدف ارزیابی کارآیی روش ریخت سنجی هندسی برای تعیین شکل لارو ماهی و شناسایی آنها در سطح گونه انجام شد. گونه های خانواده شورت ماهیان (Perciformes: Sillaginidae) به دلیل سخت بودن شناسایی مراحل لاروی به عنوان مدل انتخاب شدند. تعداد 47 عدد لارو ماهی از اردیبهشت 1392 تا فروردین 1393 از خورهای مرکزی استان بوشهر توسط تور بونگو جمع آوری شد. در ابتدا نمونه ها بر اساس مرحله رشد و نمو به سه گروه پیش خمیدگی، خمیدگی و پس خمیدگی تقسیم شده و سپس لاروهای مرحله خمیدگی و پس خمیدگی بر اساس تعداد میومر به سه دسته 34، احتمالاً 34 و 38 میومری تفکیک شد. لاروهای دارای 34 میومر گونه sihama Sillago شناسایی شدند. پس از شمارش میومرها، از نیمرخ چپ ماهیان عکس برداری به عمل آمده و تعداد 8 لندمارک روی تصاویر دو بعدی انتخاب و رقومی سازی شد. صفات شمارشی و داده های شکلی حاصله، پس از آنالیز پروکراست (روی هم گذاری)، با استفاده از روش های آماری چند متغیرهPCA و DFA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از نظر شکلی، بویژه بین گروه 34 میومری با دو گروه دیگر تفاوت معنی-داری بین گروه ها مشاهده شد. در گروه 34 میومری فاصله نوک پوزه تا انتهای لوله گوارش کوتاه تر بود. گروه 38 میومری، ارتفاع بدن بیشتری نسبت به گروه احتمالاً 34 میومری داشت. به طورکلی، روش ریخت سنجی هندسی می تواند به طور مؤثری برای شناسایی لارو ماهی در سطح گونه استفاده شود.

این پژوهش با هدف بررسی پویایی شناسی جمعیت گونه (P. waltoni) با استفاده از بررسی فراوانی طولی 1225 نمونه ماهی از گونه مورد مطالعه از جنگل های حرای بندر خمیر در استان هرمزگان از شهریور 1394 تا خرداد 1395 به صورت فصلی صید شده اند انجام شد. جهت انجام آنالیز داده های مربوط به فراوانی طولی به منظور محاسبه پارامترهای رشد از نرم افزار (ELEFAN 1) FiSAT II استفاده شد. برای تخمین پارامترهای رشد از برنامه ELEFAN 1 موجود در نرم افزار FiSAT IIاستفاده شد. این مقادیر برای نرها و ماده ها به ترتیب L∞ ، 75/13 سانتی متر، K، 68/0 در سال و t0، 29/0-سال و L∞ ، 75/13 سانتی متر، K، 51/0 در سال و t0، 39/0-سال تخمین زده شد. مقدار میانگین طول برای نرها و ماده ها در منطقه مورد بررسی در طول مدت نمونه برداری05/0± 92/8 و 06/0± 05/9 سانتی متر و همین مقادیر برای وزن نرها و ماده ها به ترتیب 13/0± 27/7 و 17/0± 68/7 گرم محاسبه شد. مقدار عددی b 91/2 برای نرها و 04/3 برای ماده ها محاسبه شد. روابط طول کل – وزن برای نرها و ماده ها W=0. 0114 L2. 911 و W=0. 00877L3. 041 محاسبه شد. حداکثر سن برای ماهیان مورد بررسی 6 سال بود. ﺑ ﺎ بکارﮔ ﻴ ﺮ ی روش ﺑ ﺎ ﺗ ﺎ ﭼ ﺎ رﻳ ﺎ و ﺗ ﺮ ﺳ ﻴ ﻢ ﻣ ﻨ ﺤ ﻨ ﻲ گروه های ﻫ ﻤ ﺰ اد ﺗ ﻔ ﻜ ﻴ ﻚ ﺷ ﺪ ه، دو ﮔ ﺮ وه ﻫ ﻤ ﺰ اد ﺷ ﻨ ﺎ ﺳ ﺎ ﻳ ﻲ شد. بیشترین میزان بازگشت شیلاتی برای نرها در فروردین ماه (33/22( و برای ماده ها در تیرماه (97/13) بدست آمد. ضریب مرگ و میر طبیعی، اعداد 58/1 و 4/1 برای ماهیان ماده و نر محاسبه شد.

در این مطالعه تنوع گونه ای ماهیان حوضه سیروان در دو فصل بهار و تابستان 1390 مورد بررسی قرار گرفت. 12 ایستگاه بر اساس میزان شباهت، محل تلاقی سرشاخه و میزان دخالت بشر انتخاب شد. از 1454 قطعه ماهی نمونه برداری شده در مجموع 17 گونه ماهی شناسایی شد که متعلق به چهار خانواده کپورماهیان، آزادماهیان، لوچ ماهیان و گاوماهیان بودند. فراوانی گونه ها بین فصول مختلف دارای تفاوت معنی داری نبود (P>0. 05)، ولی تنوع گونه ها بین فصول، تنوع و فراوانی گونه ها در ایستگاه های مختلف در هر فصل، دارای تفاوت معنی داری بود (P<0. 05). خانواده کپورماهیان 98% از فراوانی کل نمونه ها و خانواده آزادماهیان کم ترین فراوانی (07/0٪ ) را به خود اختصاص داده بود. به علاوه از مجموع گونه های شناسایی شده 97% بومی بودند. از خانواده Mastacembelidae گونه Mastacembelus mastacembelusدر ایستگاه پالنگان مشاهده شد. بیشترین فراوانی مربوط بهAlburnus mossulensis و کم ترین آن مربوط به Carassius auratus, Luciobarbus pectoralis و Oncorhynchus mykiss بود. شش گونه غیربومیCtenopharyngodon idella, Carassius auratus, Hemiculter leucisculus, Pseudorasbora parva، Oncorhynchus mykiss و Rhinogobius sp. نیز صید شد. بالاترین شاخص تنوع گونه ای (48/2)، غنای گونه ای (72/1) و غالبیت گونه ای (79/0) در فصل تابستان مشاهده گردید.

در بررسی حاضر اثرات مواجهه کشنده و تحت کشنده سم مالاتیون در ماهی قرمز نر مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور در ابتدا ماهیان با سطوح مختلف غلضت کشنده مالاتیون (15 تا 25 میلی گرم/لیتر) مورد مواجهه قرار گرفتند و مقدار LC50 مالاتیون برابر با 5/23 میلی گرم برای این ماهی محاسبه گردید. سپس ماهیان با غلضت های تحت کشنده 1/0 LC50 (23/0 میلی گرم در لیتر) و 01/0 LC50 (023/0 میلی گرم در لیتر) به مدت 7 ماه مورد مواجهه قرار گرفتند. بعد از اتمام آزمایش تاثیر این سم بر میزان هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد گلبول های سفید و قرمز، متوسط هموگلوبین گلبولی (MCH)، متوسط حجم گلبولی (MCV)، غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی (MCHC)، آلانین ترانسفراز (ALT)، آلکالین فسفاتاز (ALP)، آسپارات آمینو ترانسفراز (AST)، تستسترون، پروتئین کل و گلوکز خون بررسی شد. درصد هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد گلبول های سفید و قرمز، متوسط هموگلوبین گلبولی (MCH)، متوسط حجم گلبولی (MCV) و غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی (MCHC) در بین گروه های آزمایشی معنی دار بود (05/0p<) بطوری که ماهیانی که تحت غلظت 1/0 LC50 از سم مالاتیون بودند کمترین میزان هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد گلبول های سفید و قرمز، MCH و MCHC نسبت به تیمار شاهد داشتند. کمترین میزان آلانین آمینوترانسفراز، پروتئین کل، تستسترون و گلوکز در تیمار 1/0 LC50 مالاتیون مشاهده شد و حداقل میزان آلکالین فسفاتاز و آسپارات آمینوترانسفراز در گروه شاهد بدست آمد. در بررسی های بافت شناسی عوارضی از قبیل دژنره شدن سلول های هپاتوسیت، واکوئلیزاسیون گسترده سلول ای هپاتوسیت کبد، تجمع ملانوماکروفاژها و نکروز موضعی کبد در ماهیانی که با غلظت 1/0 LC50مواجهه داده شده بودند مشاهده گردید در عین حال در ماهیانی که با غلظت 01/0 LC50 مواجه شده بودند عوارض کبدی ملایم تری ثبت گردید.

در بررسی حاضر بیماری زایی یرسینیا راکری (Yersinia ruckeri) در بچه ماهیان کپور معمولی مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا تعداد 120 عدد ماهی کپور 2 ± 13 گرمی در 10 آکواریوم تقسیم شدند (12 ماهی به ازای هر آکواریوم) و به منظور سازگاری با شرایط محیطی به مدت 28 روز مورد پرورش قرار گرفتند. به منظور انجام آزمایش در این بررسی یک گروه شاهد و 4 گروه تیمار (هر کدام با دو تکرار) در نظر گرفته شدند. ماهیان گروه های تیمار به ترتیب با غلظلت های 108 × 4 /5، 107× 4 /5، 106 × 4 /5، 105 × 4 /5، 104 × 4 /5 باکتری به ازای هر ماهی از طریق تزریق داخل صفاقی مواجهه داده شدند. به ماهیان گروه شاهد نیز از طریق داخل صفاقی سرم تنها فیزیولوژی (Nacl, 09/0%) تزریق گردید. بر اساس نتایج دوز میانه کشنده (LC50) این باکتری برای این ماهی بعد از 7 روز و تا زمان 21 بعد از تزریق 108 × 5/2 (باکتری/ماهی) محاسبه گردید. عمده ترین علایم کلینیکی ماهیان بیمار شامل، پرخونی و تجمع مایعات خونی در اندام داخلی از جمله کلیه ها بود. در بررسی هیستوپاتولوژی، هایپرپلازی لاملاهای ثانویه و جداشدگی اپیتلوم پوششی لاملاهای ثانویه در آبشش ها، پرخونی در عروق و بافت بینابینی کلیه، تجمع مایعات در لومن برخی از توبول های کلیوی و نکروز توبول های کلیوی و نیز پرخونی شدید در بافت کبد و نکروز هپاتوسیت های کبدی از عمده ترین علایم بافت شناسی بودند.

در تحقیق حاضر، تغییرات شاخص های متابولیکی سرم خون شامل کورتیزول، گلوکز، ویتلوژنین خون، تستوسترون، پروژسترون، 17-بتا استرادیول در جنس ماده و 11-کتوتستوسترون و کورتیزول در ماهیان جنس نر ماهی کپور دریایی و دریایی پرورشی (Cyprinus carpio) در بندر ترکمن (جنوب دریای خزر) بررسی گردید. نتایج حاصل از مقایسه سطح هورمون های رسیدگی جنسی میان مولدین ماده دریایی و دریایی پرورشی (آزمون independent t-test) در تحقیق حاضر نشان داد که در ماهیان دریایی ماده سطوح هورمون کورتیزول و هورمون پروژسترون بطور معنی داری بیشتر از مولدین دریایی پرورشی بود (0. 05p<). همچنین سطح وتیلوژنین در ماهیان دریایی بطور معنی داری بیشتر از ماهیان دریایی پرورشی بود. (0. 05p<). ولیکن سطح هورمون 17-بتا استرادیول، هورمون تستوسترون، گلوکز و کلسیم در بین مولدین ماده دریایی و دریایی پرورشی تفاوت معنی-داری نداشت (0. 05p<). همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سطح هورمون 11-کتوتستوسترون در ماهیان نر دریایی بطور معنی داری بیشتر از ماهیان نر دریایی پرورشی بود (0. 05p<) و سطح هورمون کورتیزول در ماهیان نر دریایی پرورشی بطور معنی داری بالاتر از ماهیان نر دریایی بود.

مطالعه حاضر به منظور بررسی پتانسیل استفاده از پودر بذر گیاه استبرق (Calotropis procera) در جیره غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) در پنج سطح 1، 2، 3، 4 و 5 درصد به علاوه شاهد (صفر درصد) در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. جهت انجام آزمایش 3600 قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (64/3 ± 5/11 گرم) در 18 عدد حوضچه تقسیم شدند و پس از یک دوره سازگاری دو هفته ای به مدت 56 روز با شش جیره آزمایشی تغذیه شدند. شاخص های رشد، کبدی، امعاء و احشاء کارایی تغذیه به همراه ترکیب شیمیایی لاشه، بقا و ضریب تبدیل غذایی و میکروبیوتای روده مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد افزایش میزان پودر بذر استبرق در جیره غذایی ماهیان تا سطح 4 درصد موجب افزایش معنی دار رشد ویژه و تعداد باکتری های اسیدلاکتیک روده نسبت به تیمار شاهد گردید (05/0P<). نسبت کارآئی پروتئین با افزایش سطح پودر بذر استبرق به میزان 3 تا 5 درصد تفاوت آماری معنی داری را با تیمار شاهد نشان داد ولی تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی وجود نداشت. همچنین میزان بقا، ضریب تبدیل غذایی، شاخص کبدی و شاخص امعا و احشا به ترتیب در تیمارهای دارای سطوح 2، 3، 4 و 5 درصد پودر بذر استبرق در بهترین وضعیت خود قرار گرفتند (05/0P<). نتایج نشان داد که استفاده از حداکثر 3 درصد پودر بذر استبرق به عنوان یک افزودنی غذایی گیاهی می تواند گزینه مناسبی جهت استفاده در جیره قزل آلای رنگین کمان باشد.

این تحقیق به منظور ارزیابی اثر متقابل تراکم و درصد غذادهی بر شاخص رشد، فاکتورهای خونی و برخی جوان پرورشی برای مدت 7 هفته انجام شد. بدین منظور تراکم های (H. huso) پارامترهای کیفی آب در فیل ماهی 2% و 3% وزن بدن در روز غذادهی، % 1 و 2 کیلوگرم بر متر مربع ذخیره سازی شدند و با نرخ تغذیه 1 /5، مختلف 1 25 گرم بود. ماهیان در قالب آزمایش فاکتوریل با پایه طرح کاملاً ± 1/ شدند. وزن ماهیان در ابتدای آزمایش 5 2 تکرار) در 18 مخزن توزیع و با جیره تجاری ( 44 % پروتئین، 20 % چربی و × 3 درصد غذادهی × تصادفی ( 3 تراکم %7 خاکستر) به صورت دستی و دو بار در روز تغذیه شدند. در انتهای پرورش مشخص گردید نرخ بهینه تغذیه و عملکرد رشد در تراکم 1 کیلوگرم بر متربع و غذادهی 3% وزن بدن در روز بود و تفاوت معنی داری بین اثر متقابل تراکم و درصد غذادهی بین تیمارها مشاهده گردید. مقایسه پارامترهای خونی در تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری را نشان نداد. مرگ و میری در طول دوره پرورش مشاهده نشد. نتایج نشان داد اثر متقابل تراکم و درصد غذادهی تأثیر قابل توجهی بر کاهش کیفیت آب نظیر غلظت آمونیاک و اکسیژن محلول طی مدت پرورش داشت ولی روی دما و میزان اسیدیته تأثیری نداشت. به نظر می رسد تراکم یک کیلوگرم در متر مربع و نرخ تغذیه ٪ 3 وزن بدن در روز برای فیل ماهیان جوان 25 تا 155 گرم مطلوب می باشد.

در این تحقیق اثر جایگزینی پودر ماهی با پروتئین گیاهی سویا و مخمر نانوایی در جیره غذایی بر فعالیت آنزیم گوارشی، ترکیبات بیوشیمیایی بدن و شاخص های بیوشیمیایی خون ماهیان جوان بنی (Mesopotamoichthys sharpeyi) مورد مطالعه قرار گرفت. پنج تیمار غذایی شامل تیمار شاهد (فاقد پودر سویا و مخمر نانوایی) و تیمارهای حاوی 25%، 50%، 75% و 100% جایگزینی پودر ماهی با کنجاله سویا و مخمر نانوایی با نسبت برابر1: 1 در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در هر تکرار 40 عدد ماهی با میانگین وزن اولیه 29/0± 40/4 گرم در مخازن 300 لیتری با حجم آبگیری 250 لیتر ذخیره سازی گردید. ماهیان مورد آزمایش به روش سیری و سه بار در روز به مدت 56 روز تغذیه شدند. در پایان دوره ی آزمایشی اختلاف معنی داری در میزان فعالیت آنزیم های گوارشی در مقایسه با شاهد وجود نداشت (05/0P>). ترکیبات بیوشیمیایی لاشه ماهیان در تیمارهای مختلف آزمایشی تفاوت معنی داری در مقایسه با شاهد نداشت(05/0P>). مقدار تری گلیسیرید پلاسما به طور معنی داری کاهش و کلسترول کل به طور معنی داری در پلاسمای خون ماهیان، با افزایش نسبت جایگزینی پودر ماهی در جیره های غذایی در مقایسه با شاهد افزایش یافت(05/0P<). بنابراین می توان از ترکیب برابر پودر سویا و مخمر نانوایی در جیره غذایی ماهیان جوان بنی تا سطح 100 درصد جایگزینی بدون اثر گذاری منفی استفاده کرد.