نوآوری و ارزش آفرینی
سال:1399 | دوره:9 | شماره:17 |تعداد مقالات:12

حرکت در مسیر نوآوری و ارزش آفرینی و ایفای مطلوب مسیولیت اجتماعی یکی از محورهای تحول دانشگاه ها در سال های گذشته بویژه در دو دهه اخیر است. دانشگاه نوآور و ارزش آفرین که تعاریف مختلفی برای آن ارایه و ابعاد و ملاک های متعددی برای معرفی و ایجاد آن پیشنهاد شده است، یکی از ابتکارات و ایده های نو برای تحول در نظام های دانشگاهی است. به رغم شناسایی و معرفی مولفه ها و معیارهای مختلف برای دانشگاه نوآور و ارزش آفرین، ایجاد این نوع دانشگاه و حرکت هدفمند و مدیریت شده در مسیر نوآوری و ارزش آفرینی، مستلزم نقشه راه جامع و چارچوب راهنمای اقدام متوازن می باشد. در راستای تحول منظم و دستیابی به یک الگوی جامع، یک چارچوب راهنما شامل هشت بعد، به مثابه یک برنامه اقدام و مدل عملیاتی دانشگاه نوآور و ارزش آفرین توسط کمیسیون اروپایی و سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه، طراحی و در بیش از 600 دانشگاه و موسسه آموزش عالی در اروپا و جامعه کشورهای سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه استفاده شده است. در این مقاله، به روش مرور اسنادی، الگو و چارچوب راهنمای دانشگاه نوآور و ارزش آفرین بعنوان هدایت نامه عمدتا اروپایی، برای تحول تدریجی و نظام مند دانشگاه های موجود به دانشگاه نوآور و ارزش آفرین با رعایت ملاحظات محلی معرفی شده است. همه انواع دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور به رغم ماموریت های متمایز، با یادگیری و اقتباس فعال و مولد از این الگو و انطباق تدریجی شرایط خود با ابعاد و ملاک های آن، می توانند گام های بنیادین در مسیر نوآوری و ارزش آفرینی برداشته و به معنای حقیقی و صحیح کلمه، «نوآور و ارزش آفرین» شوند.

امروزه، مصرف کننده نوآور نقش برجسته ای در پذیرش اولیه محصول جدید و پذیرش نهایی محصول جدید توسط سایر مصرف کنندگان که از نوآوری پایین تری برخوردار هستند، ایفا می کند. بر همین اساس بسیاری از شرکت ها به دنبال شناسایی متغیرهای مفید برای بخش بندی مصرف کنندگان به نوآور و پذیرنده هستند. هدف این پژوهش بررسی تاثیر نوآوری مصرف کننده و ویژگی های شخصی بر پذیرش محصول جدید است. در این تحقیق نقش تعدیل گری ویژگی های شخصی مصرف کننده بر رابطه بین نوآوری مصرف کنننده و پذیرش محصول جدید بررسی شده است. برای این منظور پژوهش حاضر با استراتژی روش شناسی پیمایشی، نمونه ای از مشتریان محصولات کاله (در شهرهای؛ آمل، بابل و بابلسر) را مورد هدف قرار داد. بر این اساس داده های پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه به روش در دسترس طی 1 ماه از 398 نفر از مصرف کنندگان محصولات کاله جمع آوری گردید. در پایان با توجه به ماهیت علی روش شناسی پژوهش، نتایج حاصل از تحلیل داده ها از طریق نرم افزار PLS Smart حاکی از آن بود که؛ نوآوری مصرف کننده بر پذیرش محصول جدید و ویژگی های شخصی بر نوآوری مصرف کننده تاثیرگذار است و ویژگی های شخصی بر پذیرش محصول اثر نمی گذارد. ضمن اینکه تعدیل گری ویژگی های شخصی بر رابطه نوآوری با پذیرش محصول جدید به جز «تحصیلات» مورد تایید قرار نگرفت.

رقابت پذیری مفهومی پیچیده و چند سطحی است و توانایی کسب بازخور با کیفیت از محیط را دارد؛ این پژوهش با هدف ارتقاء قابلیت رقابت پذیری طراحی گردید؛ زیرا رقابت پذیری نقش مهمی در بهره وری سازمان ایفاء می نماید. برای دستیابی به هدف تحقیق از قابلیت پیچیدگی شناختی که یک مفهوم راهبردی است و دو جنبه کلیدی آن یعنی حس گری بازار و روانشناسی مشتری استفاده شد. همچنین نقش هوش بازاریابی و ابعاد سه گانه آن به عنوان متغیر میانجی در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با جامعه آماری متشکل از دانشجویان دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران تا رسیدن به سطح اشباع ادامه یافت. داده های گردآوری شده با هدف پیش بینی رفتار آتی متغیرها به روش پویایی سیستم ها تحلیل شدند. برای این منظور 2 سناریو با استفاده از نرم افزار Vensim PLE شبیه سازی گردید؛ در سناریوی اول حس گری بازار با ایجاد بستر لازم برای ایجاد هوشمندی و انتشار آن منجر به بروز نوآوری راهبردی شد و در سناریوی دوم روانشناسی مشتری به عنوان عامل موثر در پاسخگویی به بازار و ایجاد شایستگی شناخته شد. نتایج نشان داد در سناریوی دوم اندکی بهبود در روانشناسی مشتری، شایستگی ادراکی بیشتری در ذهن به وجود می آورد. به سازمان ها پیشنهاد می شود برای درک و تفسیر محیط پیچیده، سازمان اطلاعاتی هوشمند و منسجمی طراحی نمایند زیرا برای بهبود ظرفیت رقابت-پذیری، دستیابی هم زمان به نوآوری راهبردی و شایستگی سازمانی ضروری است.

هدف از این تحقیق تاثیرگذاری نقش مدیریت منابع انسانی، سرمایه فکری و کارآفرینی سازمانی بر عملکرد سازمانی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشگاه پیام نور استان کرمانشاه هستند. لذا این پژوهش توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی است. جهت جمع آوری داده ها، از پرسشنامه استاندارد، استفاده شد. جهت بررسی روایی پرسشنامه ها از روایی محتوایی (تایید پرسشنامه ها توسط جمعی از اساتید دانشگاهی) و از روایی همگرا (میانگین واریانس های خروجی (AVE)) استفاده شد که خود گویای این واقعیت است که پرسشنامه ها از روایی مناسبی برخوردار هستند. پایایی پرسشنامه ها نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه ها به ترتیب (86/0، 80/0، 87/0 و 70/0) بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیات توسط نرم افزار SMART-PLS (ورژن2) و با استفاده از آماره آزمون t و ضرایب مسیر (β )، نشان داد که نشان داد که مدیریت منابع انسانی بر سرمایه فکری تاثیر قوی، مستقیم و معنادار اما بر کارآفرینی سازمانی و عملکرد سازمانی به ترتیب تاثیری قوی و متوسط، مستقیم، غیرمستقیم و معنادار دارد؛ در ادامه نتایج حاکی از آن است که سرمایه فکری بر کارآفرینی سازمانی تاثیر متوسط، مستقیم و معنادار اما بر عملکرد سازمانی تاثیری ضعیف، مستقیم، غیرمستقیم و معنادار دارد، در نهایت کارآفرینی سازمانی بر عملکرد سازمانی تاثیر ضعیف، مستقیم و معنادار دارد؛ در نتیجه نقش میانجی گری سرمایه فکری و کارآفرینی سازمانی در رابطه مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمانی مورد حمایت قرار گرفت.

در این تحقیق اثر برندسازی داخلی بر یادگیری سازمانی با در نظر گرفتن متغیر تعدیلگر فرهنگ نوآوری به عنوان فرضیه اصلی مورد بررسی قرار گرفته است. جهت جمع آوری داده ها در این پژوهش، از پرسشنامه های استاندارد برندسازی داخلی، یادگیری سازمانی و فرهنگ نوآورانه بهره گرفته شده و روش تحقیق نیز در این مقاله از نوع توصیفی-همبستگی و برمبنای هدف، کاربردی است. نمونه مورد مطالعه 168 نفر از کارمندان پژوهشگاه صنعت نفت ایران بود. فرضیه ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری و همچنین بررسی تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار Smart PLS 3، مورد آزمون قرار گرفت؛ همچنین پایایی کل پرسش نامه 854/0 به دست آمد. لذا ابزار سنجش از پایایی قابل قبولی برخوردار بوده است. نتایج تحقیق نشان داد: برندسازی داخلی تاثیر مثبت و معنادار بر یادگیری سازمانی دارد. همچنین یافته های پژوهش نقش تعدیل کنندگی فرهنگ نوآورانه در این رابطه را تایید نمود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 168 نفر، محاسبه و جمع آوری داده ها با استفاده از سه پرسش نامه استاندارد برندسازی داخلی، یادگیری سازمانی و فرهنگ نوآورانه صورت گرفت. برای آزمون فرضیه ها از نرم افزار Smart pls 3 جهت بررسی های و مدل سازی معادلات ساختار و تایید مدل پژوهش استفاده شد.

همزمان با پدیده ی جهانی شدن، ضرورت متحول شدن نهادهای آموزش عالی و تاکید بیشتر بر همکاری های بین المللی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بیش از پیش به چشم می آید. در راستایی بررسی پیامدهای این پدیده در دانشگاه های ایران مطالعه ای با روش کیفی و با استفاده از رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را خبرگان و مدیران 18 دانشگاه دولتی منتخب کشور مشتمل بر: دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، تربیت مدرس، خوارزمی، امیرکبیر، صنعتی شریف، علم و صنعت، علامه طباطبایی، خواجه نصیر، الزهرا، فردوسی مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز، صنعتی اصفهان و علوم پایه زنجان، امام خمینی قزوین و جامعه المصطفی قم" تشکیل دادند. که با استفاده از روش نمونه گزینی هدفمند در مجموع 82 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها به روش مصاحبه با روش هدایت کلیات و به صورت نیمه ساختار یافته گردآوری و به منظور تحلیل آن ها از نرم افزار MAXQDA استفاده شد. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان در پژوهش استفاده شد. پدیده محوری مطالعه حاضر بین المللی شدن در راستای ماموریت گرایی دانشگاه های دولتی کشور بود. بین المللی شدن آموزش عالی، دارای پیامدهایی است که در دو حیطه داخل و خارج دانشگاه، قابل مطالعه و بررسی است. لذا پیامدهای آن در دو بعد درون دانشگاهی و برون دانشگاهی با توجه به شرایط علی، زمینه ای، شرایط مداخلگر و راهبردها؛ تدوین شده است. نتایج نشان داد که از تحلیل مصاحبه ها 51 کد باز استخراج و با توجه به وجوه تشابه بین آنها 2 مقوله اصلی و 6 مولفه فرعی شناسایی شدند در نهایت الگوی پارادایمی ارایه شد.

این پژوهش در جهت بررسی نقش خدمات حمایتی مراکز رشد فناوری در رشد شرکت های جدید فناورانه محور صورت گرفته است. نمونه های این پژوهش شامل 53 شرکت جدید فناورانه محور مستقر در مراکز رشد و پارک فناوری شهر مشهد می باشد. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. روش تحقیق توصیفی و همبستگی بوده و برای تعیین مولفه موثرتر از بین مولفه های خدمات مراکز رشد، تحلیل رگرسیون صورت گرفته است. نتایج گویای این است که با افزایش ارایه خدمات حمایتی در مراکز رشد، شرکت های جدید فناورانه محور نیز رشد بیشتری خواهد یافت. ضریب همبستگی بین خدمات مراکز رشد و رشد شرکت های جدید فناورانه محور871/0است که در سطح01/0معنادار می باشد. همچنین همه مولفه های خدمات مراکز رشد (استقرار در مرکز، مشاوره های ارایه شده، مزایای حضور در مرکز و خدمات و امکانات زیرساختی موجود) با رشد شرکت های جدید فناورانه محور (رشد در میزان فروش، اشتغال و سودآوری) رابطه مثبت و معنی داری داشته اند. نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیون نشان می دهد، مولفه های استقرار در مراکزرشد، مشاوره های ارایه شده در مراکزرشد، مزایای حضور در مراکز رشد و امکانات و خدمات زیرساختی با هم بطور مشترک 914/0 از واریانس عملکرد را تبیین می کنند.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه جهانی شدن علمی آموزش عالی با دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه سمنان می باشد. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان (13000 نفر) در سال 97-1396 می باشد. شرکت کنندگان 230 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان (162 نفر کارشناسی، 68 نفر کارشناسی ارشد) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شدند. همه شرکت کنندگان پرسشنامه های جهانی شدن علمی آموزش عالی و دستاورد های تحصیلی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آزمون های تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی و مدل معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که میانگین میزان اهمیت ابعاد جهانی شدن علمی آموزش عالی در سطح مطلوب و میانگین دستاورد تحصیلی دانشجویان در سطح نسبتا مطلوب ارزیابی شده است. بین دستاورد تحصیلی دانشجویان با همکاری های علمی بین المللی، اجتماع علمی جهانی، افزایش سرعت توسعه علمی، شکل گیری تفکر جهانی و رشد اجتماعی دانشگاهیان رابطه ی معناداری وجود دارد. جهانی شدن علمی آموزش عالی با ضریب رگرسیون 33/0 بر میزان دستاورد تحصیلی دانشجویان اثر مثبت و معناداری دارد. یافته دیگر پژوهش نشان داد به منظور افزایش دستاورد تحصیلی دانشجویان در راستای جهانی شدن علمی آموزش عالی ابتدا باید تفکر جهانی در آموزش عالی شکل گیرد و سپس به یک اجتماع علمی جهانی رسید و همچنین سرعت توسعه علمی را افزایش و درنهایت به همکاری علمی بین المللی با آموزش عالی خارج از کشور پرداخت.

هدف اصلی این پژوهش شناسایی و بررسی عوامل سازمانی برای پیاده سازی نوآوری باز در دانشگاه های ایران بود. این پژوهش از نوع آمیخته کیفی-کمی بود. حوزه پژوهش در بخش کیفی کلیه مقالات و کتب مربوط به نوآوری باز در بازه زمانی سال 2007 تا 2018 بود که با استفاده از تحلیل مضمون و به شیوه استقرایی مولفه های نوآوری باز استخراج شد. در این پژوهش از « شبکه مضامین» استفاده شد. روایی پژوهش، با روش ممیزی کردن از سوی داور مورد تایید قرار گرفت. برای محاسبه پایایی، کدگذاری با مطالعه سطر به سطر منابع منتخب و به صورت دستی توسط دو نفر به صورت جداگانه انجام گرفت و بعد از اتمام کدگذاری، نتایج این دو کدگذاری با یکدیگر مقایسه و از روش هولستی استفاده شد. نتیجه حاصل از تحلیل مضمون، استخراج تعداد 20 مضمون پایه از بخش های مختلف متون مقالات بود. از این مضامین پایه تعداد 3 مضمون سازمان دهنده و در نهایت مضمون فراگیر «عوامل سازمان نگر» استخراج شدند. سپس مدل پیشنهادی نوآوری باز طراحی و پرسش نامه ای جهت برازش این مدل تهیه و تنظیم شد. مدل ارایه شده دارای سه بخش عوامل مرتبط با آماده سازی سازمانی، آماده سازی منابع انسانی و بسترسازی برای خلق ایده بود که برای بهره برداری دانشگاه از نوآوری باز سه بعد ذکر شده را پیشنهاد داد. جامعه آماری در بخش کمی پژوهش، مدیران مراکز رشد و نوآوری دانشگاه های مختلف اعم از دولتی، آزاد، پیام نور، علمی و کاربردی و علوم پزشکی دارای مجوز از طرف وزارت علوم و اعضای هیات علمی مدیریت کارآفرینی و نوآوری بود. برای بررسی روایی محتوایی پرسشنامه از روش لاوشه استفاده شد. به منظور بررسی روایی سازه ای آزمون به تجزیه و تحلیل سوالات با روش تحلیل عاملی تاییدی پرداخته شد. کلیه بارهای عاملی محاسبه شده بزرگتر از 6/0 بود که بیانگر وضعیت مطلوب آنها بودند. همچنین کلیه مقادیر پی محاسبه شده کوچکتر از 05/0 بود که نشان دهنده ارتباط معنی دار هر مضمون با عامل اصلی مرتبه بالاتر از خود بود. پایایی آزمون نهایی نیز از طریق روش ضریب آلفا کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. کلیه ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه شده بزرگتر از 7/0 بود که قابل قبول بودن پایایی را نشان داد. نتایج حاصل از بررسی روایی و پایایی بخش کمی، مدل پیشنهادی را مورد تایید قرار داد.

محققان زیادی اهمیت اکوسیستم کارآفرینی در بهبود فعالیت های کارآفرینانه را گوشزد کرده اند؛ باوجوداین، مطالعاتی که به صورت کمی به تحلیل ارتباط متقابل بین اکوسیستم کارآفرینی و تاثیر آن بر افزایش فعالیت های کارآفرینانه در مراحل مختلف کارآفرینی پرداخته باشند بسیار محدود است. لذا، هدف مطالعه حاضر، پر کردن شکاف موجود در ادبیات کارآفرینی و نیز بررسی تاثیر این دو متغیر در مراحل مختلف توسعه یافتگی کشورها است. در این راستا، با استفاده از داده های 107 کشور عضو دیده بان جهانی کارآفرینی (GEM) برای سال های 2017-2008 و از طریق الگوی اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیم یافته (GMM)، رابطه بین اجزاء اکوسیستم کارآفرینانه و میزان فعالیت های کارآفرینانه انجام شده است. نتایج این مقاله نشان داد که تاثیر محیط مالی بر مراحل کارآفرینی در کشورهای منبع محور منفی و معنادار بوده است. بااین حال، تاثیر آموزش کارآفرینی در سطوح پایه، پویایی بازار داخلی، منزلت اجتماعی کارآفرینان (فرهنگ کارآفرینی) و رشد تولید ناخالص داخلی بر روند رشد کارآفرینی در کشورهای منبع محور تاثیر مثبت و معنادار داشته است. همچنین نتایج بیانگر آن است که عوامل اکوسیستم مانند سیاست ها و برنامه های دولت، مالیات و بروکراسی، آموزش کارآفرینی در سطح پایه و دانشگاهی، انتقال تحقیق وتوسعه، زیرساخت ها، پویایی بازار و محیط کسب وکار مناسب بر روند ترویج و رشد فعالیت های کارآفرینانه در مراحل مختلف کارآفرینی در کشورهای کارایی و نوآوری محور تاثیر مثبت و معنادار داشته است. درمجموع نتایج این مطالعه نشان می دهد که در یک اکوسیستم کارآفرینانه با ویژگی موانع ورود به بازار کم، سیاست های حمایتی دولت ها برای کارآفرینان، تحصیلات پایه ای و دانشگاهی در زمینه کارآفرینی، زیرساخت های بازرگانی و قانونی توسعه یافته، وجود فرهنگ هنجاری حمایت کننده کارآفرینی و محیط کسب وکار مناسب، فعالیت های کارآفرینانه افزایش می یابد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نیت کارآفرینانه در بین دانشجویان رشته های کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا و دانشگاه پیام نور همدان و در چارچوب کلی پژوهش های پیمایشی به انجام رسیده است. نمونه آماری این تحقیق را تعداد 370 نفر از دانشجویان دختر و پسر رشته های کشاورزی در مقطع تحصیلی کارشناسی دانشکده کشاورزی تشکیل دادند. برای جمع آوری اطلاعات، از ابزار پرسشنامه و برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ به منظور تشخیص پایایی پرسشنامه برای نیت کارآفرینی دانشجویان 85/0 محاسبه گردید که ضریب اعتبار مناسبی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از دو روش آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در مجموع دانشجویان مورد مطالعه از روحیه و نیت کارآفرینی بالایی برخوردارند البته نیت کارآفرینی در دانشجویان پسر بیشتر می باشد. بعلاوه نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نیز نشان داد بین متغیرهای جنسیت، وضعیت اشتغال دانشجویان، ریسک پذیری و موانع اقتصادی میزان درآمد و میزان علاقه با نیت کارآفرینی آن ها رابطه مثبت و معنی داری دیده می شود و نیز اختلاف معناداری از نظر نیت کارافرینانه بین دانشگاه های مورد مطالعه وجود داشت.

تحقیق حاضر با هدف" بررسی نقش دانشگاه وصنعت دراکوسیستم نوآوری درراستای تحقق نوآوری پایدار" انجام شد. روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه متخصصان حوزه های دانشگاه و صنعت بودند. نمونه آماری برابر20 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعه آماری شامل مدیران میانی و اجرایی حوزه دانشگاه و صنعت بودند که در تهران بودند. در این بخش، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده گردید که بدین ترتیب تعداد 205 نفر با این روش انتخاب شدند. داده ها با روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل مضمون و برای تحلیل داده های کمی از روش حداقل مربعات جزیی استفاده گردید. نتایج نشان داد که نقش های دانشگاه و صنعت شامل شش نقش آموزش، پژوهش، خدمات اجتماعی، کمک به توسعه فناوری، کمک به توسعه نوآوری، کمک به توسعه کار آفرینی است که هریک کار کردهای مربوط به خود را دارند. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، نقش های دانشگاه، صنعت، بر اساس شاخص نیکویی برازش از برازش بالایی برخوردار بود. در این الگو هر دو نهاد دانشگاه و صنعت، تاثیر معناداری در اکوسیستم داشتند. نهاد صنعت با بار عاملی بیشتر در جایگاه اول اهمیت نقش آن در ایجاد اکوسیستم و نهاد دانشگاه با بار عاملی کمتر در مرتبه بعدی قرار دارد. معیار قدرت پیش بینی مدل حاکی از آن بود که متغیرهای برون زا یعنی نقش های دانشگاه و صنعت از قدرت پیش بینی کنند گی بالایی برای پیش بینی ایجاد اکوسیستم (ارتباط) دانشگاه، صنعت برخوردارند.