مجله پرستاری و مامایی
سال:1400 | دوره:19 | شماره:3 (پی در پی 140) |تعداد مقالات:8

پیش زمینه و هدف: بیماری نارسایی مزمن کلیه یک بیماری غیرقابل برگشت و پیش رونده کلیه در جهان و نیز ایران می باشد و همودیالیز که به عنوان شایع ترین درمان محافظتی در این بیماران می باشد تاثیر بسزایی در زندگی بیمار خواهد داشت. اختلال خواب در این بیماران با مشکلات جسمی، رفتاری و روانی همراه است. هدف این مطالعه تعیین تاثیر به کارگیری مدل اعتقاد بهداشتی بر کیفیت خواب بیماران تحت همودیالیز بیمارستان شهید مدنی خوی در سال 1397 می باشد. مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود که بر روی 70 بیمار واجد شرایط، به صورت نمونه گیری تصادفی از جامعه در دسترس انتخاب و به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص داده شدند و ابزار پژوهش پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ بود که طی جلسه اول، توسط پژوهشگر برای هر دو گروه تکمیل گردید سپس برای گروه مداخله برنامه آموزشی مدل اعتقاد بهداشتی در شش مرحله (حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده، راهنماهایی برای عمل و خودکارآمدی درک شده) در قالب هشت جلسه یک ساعته (هر هفته یک جلسه) که به صورت گروهی و پیگیری به مدت دو ماه انجام گرفت. در گروه کنترل نیز مراقبت های روتین انجام شد و هیچ مداخله خاصی انجام نگردید. مجددا پرسشنامه کیفیت خواب توسط پژوهشگر برای هر دو گروه تکمیل گردید به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. داده ها توسط نرم افزار spss نسخه 24 و آزمون های آماری تی مستقل، کای اسکویر و من-ویتنی و ویلکاکسون تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده اختلاف میانگین نمره کل کیفیت خواب در دو گروه مداخله و کنترل قبل از مداخله ازنظر آماری معنی دار نبود. (p>0. 05) ولی بعد از مداخله، اختلاف میانگین نمره کیفیت خواب در تمامی ابعاد به جز بعد استفاده از داروهای خواب آور در دو گروه مداخله و کنترل ازنظر آماری معنی دار بود (P< 0. 05). بحث و نتیجه گیری: آموزش بر اساس مراحل مدل اعتقاد بهداشتی می تواند در بهبود و ارتقاء کیفیت خواب بیماران تحت همودیالیز موثر باشد. آموزش پرستاران در خصوص استفاده از این مدل، می تواند بر بهبود کیفیت خواب بیماران تاثیرگذار باشد. بنابراین استفاده از این مدل برای مراقبت این بیماران و بیماران مشابه توصیه می شود.

پیش زمینه و هدف: عوامل مختلفی می تواند کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد را تحت تاثیر قرار دهد. هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش چندرسانه ای با رویکرد خانواده محور مبتنی بر پیگیری تلفنی (تله نرسینگ) بر کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد بود. مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی، 60 بیمار مبتلا به انفارکتوس میوکارد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. در گروه مداخله کارگاه آموزشی از طریق نرم افزار چندرسانه ای برای بیماران و عضو فعال خانواده برگزار شد. همچنین مداخله تلفنی به مدت 1 ماه توسط پژوهشگر صورت گرفت. در گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران قبل و 1 ماه بعد از مداخله با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی مینه سوتا و خودکارآمدی شرر اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 21 در سطح معنی داری کمتر از 05/0 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین امتیاز کیفیت زندگی و خودکارآمدی بین دو گروه کنترل و مداخله قبل از مداخله به ترتیب (31/0± 94/2) و (43/0± 91/2) و (24/0± 92/2) و (41/0± 93/2) بود که با یکدیگر تفاوت آماری معنی داری نداشتند (p=1). اما بعد از اجرای مداخله این تفاوت معنادار شد به گونه ای که در گروه مداخله کیفیت زندگی و خودکارآمدی افزایش یافته بود. (p≤ 0/001) بحث و نتیجه گیری: آموزش و پیگیری تلفنی در ارتقاء کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران انفارکتوس میوکارد موثر بود. توصیه می شود مداخلات آموزشی با رویکرد خانواده محور توسط پرستاران در بیماران انفارکتوس میوکارد انجام شود.

پیش زمینه و هدف: سکته مغزی در خیلی از موارد منجر به افسردگی پس از سکته می گردد که اثرات منفی شدیدی را بر کیفیت زندگی مبتلایان به همراه دارد. افسردگی پس از سکته و کیفیت زندگی ممکن است تاثیراتی متقابل بر هم داشته باشند. مطالعه حاضر باهدف تعیین تاثیر آموزش مراقبت در منزل به مراقبین بر افسردگی و کیفیت زندگی در بیماران سکته مغزی در مرکز آموزشی درمانی امام خمینی ارومیه در سال 99-1398 طراحی و انجام شده است. مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک تحقیق نیمه تجربی بود که در آن از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و آزمون استفاده شد. حجم نمونه 66 نفر از بیماران واجد شرایط بودند که به روش تصادفی به دو گروه مساوی مداخله و کنترل تقسیم شدند. فرم اطلاعات جمعیت شناختی بیماران و مراقبین آن ها از پرونده و مصاحبه تکمیل و از تمامی بیماران شرکت کننده پیش آزمونی جهت ارزیابی افسردگی و کیفیت زندگی با استفاده از پرسشنامه افسردگی بک ویرایش دوم و پرسشنامه کیفیت زندگی اختصاصی سکته مغزی گرفته شد. مداخله، شامل اجرای آموزش مراقبت در منزل برای مراقبین طی چهار جلسه 60 دقیقه ای؛ یک بار در هفته توسط پژوهشگر در منزل بیماران به صورت چهره به چهره همراه با بحث و تبادل نظر و پرسش و پاسخ میان پژوهشگر و مراقب اصلی بیمار بود. پس آزمون پس از یک ماه بعد از مداخله در دو گروه مداخله و کنترل جهت ارزیابی افسردگی و کیفیت زندگی با استفاده از پرسشنامه های قبلی انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که است که قبل از مداخله دو گروه تحت بررسی با هم اختلاف معنی داری ازنظر آماری نداشته اند (981/0p=) ولی دو گروه بعد از مداخله اختلاف آماری معنی داری از نمرات افسردگی داشته اند و نمره افسردگی در گروه مداخله از 45/39 قبل از مداخله به نمره 52/22 بعد از مداخله کاهش داشته است (001/0>p) درحالی که این روند در گروه کنترل تقریبا بدون تغییر و ثابت مشاهده می شود. همچنین یافته ها نشان داد که قبل از مداخله دو گروه تحت بررسی با هم اختلاف معنی داری ازنظری آماری در رابطه با نمره کیفیت زندگی نداشته اند (471/0p=) ولی دو گروه بعد از مداخله اختلاف آماری معنی داری ازنظر نمرات کیفیت زندگی داشته اند و نمره کیفیت زندگی در گروه مداخله از 58/118 قبل از مداخله به نمره 97/183 بعد از مداخله افزایش داشته است (001/0>p) درحالی که این روند در گروه کنترل تقریبا بدون تغییر و ثابت مانده بود. بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر، آموزش مراقبت در منزل به مراقبین بر کاهش افسردگی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران سکته مغزی موثر است. پیشنهاد می شود تاثیر آموزش مراقبین بیماران سکته مغزی بر وضعیت افسردگی و کیفیت زندگی آنان در مطالعات جداگانه به صورت دوره ای یا در مطالعات با حجم نمونه بیشتر در سطح ملی توسط سایر محققین موردبررسی و مقایسه قرار گیرد و نتایج حاصله به مدیران و سیاست گذاران حیطه بهداشت و درمان منعکس گردد.

پیش زمینه و هدف: با توجه به وضعیت بیماری کرونا و همه گیری آن، کادر درمان به خصوص پرستاران، نقش کلیدی در کنترل و درمان اپیدمی کرونا دارند. با این تفاسیر باید بر نقش اساسی پرستاران به عنوان بازوی قدرتمند بیمارستان ها اذعان داشت. علاوه بر خدماتی که پرستاران به بیمار ارایه می دهند، نوع ارتباط و نحوه ی برخورد آن ها با بیماران تاثیر بسیار زیادی بر روند درمان و رضایت بیماران دارد که می توان دریافت کیفیت برقراری ارتباط با بیمار و ارایه خدمات درمانی به او تحت تاثیر مستقیم رضایت مندی پرستار هست. رضایت و آرامش پرستاران تا حد زیادی تعیین کننده کیفیت مراقبت های بهداشتی است لذا هدف این پژوهش بررسی تاثیر مسیر شغلی متنوع بر بهزیستی روان شناختی پرستاران در راستای بهبود بهره وری آن ها بوده است. مواد و روش کار: این پژوهش ازنظر روش و ماهیت، توصیفی-همبستگی و ازنظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر پرستاران بیمارستان های دولتی شهر خرم آباد در بازه زمانی مهرماه تا آذرماه سال 1399 می باشند. با توجه به این که حجم جامعه آماری 450 نفر بود بر اساس جدول مورگان حجم نمونه 210 نفر برآورد شد. روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت، نمونه گیری در دسترس، می باشد. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه های استاندارد و جهت سنجش متغیر مسیر شغلی متنوع، از پرسشنامه بریسکو و همکاران (2006) و همچنین برای سنجش متغیر بهزیستی روان شناختی از پرسشنامه ریف (2002) استفاده گردید. . برای قابلیت اطمینان (پایایی) سازگاری درونی از دو معیار ضریب آلفای کرونباخ و قابلیت اطمینان سازه (پایایی ترکیبی) برای مناسب بودن مدل اندازه گیری استفاده شد. در این تحقیق برای سنجش روایی همگرا از میانگین واریانس استخراج شده (AVE) استفاده شد. شاخص GOF در مدل PLS راه حلی برای بررسی برازش کلی مدل بوده و بین صفر تا یک قرار دارد و مقادیر نزدیک به یک نشانگر کیفیت مناسب مدل هستند. یافته ها: مقدار آلفای کرونباخ به دست آمده بیشتر از 70/0 بود که نشان دهنده سازگاری درونی بالا می باشد. همچنین قابلیت اطمینان سازه (پایایی ترکیبی) به دست آمده بیشتر از 70/0 بود و بر اساس نظر فورنل و لارکر (1981) از پایایی مناسبی برخوردار می باشد. همچنین بارهای عاملی برای گویه ها بیشتر از 40/ 0 بود که بر اساس نظر هیر و همکاران ازنظر آماری معنی دار (قابل قبول) هستند. روایی همگرا زمانی وجود دارد که AVE از 5/0 بزرگ تر باشد. مقدار همه AVE به دست آمده در این مطالعه بیشتر از 50/0 بود که بر اساس نظر فورنل و لارکر نشان دهنده روایی همگرای مناسب می باشد. برای بررسی و آزمون مدل از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS استفاده شد. با توجه به مقدار به دست آمده برای GOF به میزان 595/0 برازش بسیار مناسب مدل کلی تایید می گردد. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart PLS نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد فرضیه تحقیق تایید می شود. نتیجه گیری کلی: نتایج در سطح اطمینان 95% حاکی از آن است که مسیر شغلی متنوع تاثیر مثبت و معنی داری بر بهزیستی روان شناختی دارد. با توجه به نتایج تحقیق می توان با دادن استقلال و آزادی عمل بیشتر به پرستاران بر بهزیستی روان شناختی پرستاران تاثیر مطلوب گذاشت. همچنین می توان با ارتقای مهارت های شخصی و تخصصی و ایجاد فضای خلاقیت در بیمارستان ها بر نحوه ی ارتباط و کیفیت خدمات ارایه شده توسط پرستارآن که خود معلول رضایت مندی این قشر است تاثیر مثبت گذاشت.

پیش زمینه و هدف: با توجه به تاثیرات منفی تغییرات دوران میان سالی بر روی کیفیت زندگی زنان میان سال، نیاز به شناسایی عواملی وجود دارد که بر روی کیفیت زندگی آن ها تاثیرات مثبت دارند تا در آینده مداخلات خود را بر روی این عوامل متمرکز کنیم. لذا مطالعه حاضر باهدف تعیین ارتباط بین ابعاد سبک زندگی ارتقادهنده و کیفیت زندگی زنان میان سال شهر بازرگان انجام شد. مواد و روش کار: مطالعه مقطعی حاضر بر روی 150 زن میان سال ساکن در شهر بازرگان انجام شد. ابزار جمع آموزی اطلاعات پرسشنامه ای سه بخشی شامل اطلاعات دموگرافیک، سبک زندگی ارتقادهنده سلامت والکر و کیفیت زندگی (SF-12) بود که از طریق واتساپ در اختیار نمونه ها قرار گرفتند. تجزیه وتحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی (کولموگروف-اسمیرنف، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه) انجام شد. یافته ها: میانگین نمره سبک زندگی ارتقادهنده سلامت و کیفیت زندگی به ترتیب 05/21± 96/136 و 38/19± 02/60 به دست آمد. از بین شش بعد سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، دو بعد فعالیت بدنی (020/0>p، 215/0=β ) و رشد معنوی (020/0>p، 212/0=β )، پیش بینی کننده کیفیت زندگی زنان میان سال شهر بازرگان بودند. بحث و نتیجه گیری: وضعیت کیفیت زندگی و سبک زندگی زنان میان سال شهر بازرگان در سطح قابل قبولی نبود. بنابراین سیاست گذاران و مدیران اجرایی عرصه سلامت از این یافته ها می توانند جهت طراحی و اجرای انواع برنامه ها ازجمله برنامه های آموزشی به منظور بهبود سبک زندگی زنان میان سال شهر بازرگان و درنتیجه بهبود کیفیت زندگی آن ها استفاده کنند.

پیش زمینه و هدف: اختلال طیف اتیسم، یکی از انواع اختلال های فراگیر رشدی است که به عنوان وخیم ترین و درعین حال ناشناخته ترین اختلال دوران کودکی، مطرح می شود. تعیین عوامل خطرزای این اختلال همیشه از اولویت های متخصصان و پژوهشگران بوده است. لذا هدف از این پژوهش تعیین شیوع عوامل خطرزای دوران بارداری در بروز اختلال های طیف اتیسم بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی بود. جامعه پژوهش را کلیه کودکان مبتلا به اختلال اتیسم تشکیل می دادند که به مراکز درمان شهر تهران مراجعه داشتند. حجم نمونه 310 نفر (109 دختر و 201 پسر) بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. اطلاعات پژوهش با استفاده از چک لیست طبقه بندی بین المللی عملکرد، ناتوانی و سلامت (ICF) جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل دیداری، شاخص های فراوانی و درصدی استفاده شد. یافته ها: عواملی از قبیل بیماری زمینه ای مادر، مصرف دارو در دوران بارداری، حساسیت فصلی مادر، فرزند دوم، تک قلو بودن، زودرس بودن، زردی در هنگام بارداری، دریافت واکسن سه گانه، دریافت واکسن MMR، داشتن سابقه NICU و انکوباتور، خونریزی مادر در سه ماه اول بارداری، دیابت در زمان بارداری، سابقه پارگی کیسه آب در هنگام بارداری، سابقه تیرویید، اضافه وزن مادری، سابقه ویار در هنگام بارداری، سابقه تهوع، داشتن جراحی در زمان بارداری، استرس در هنگام بارداری، زایمان سزارین، بارداری ناخواسته، کمبود آهن در زمان بارداری، نسبت فامیلی، مشکلات خانوادگی، فتوتراپی و اضافه وزن نوزاد شناسایی شد. بر اساس شاخص درصدی، دریافت واکسن MMR با 91 درصد و دیابت در زمان بارداری با 27 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین شیوع را داشتند. بحث و نتیجه گیری: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که برخی از عوامل دوران بارداری در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم شیوع بالاتری دارند. بنابراین، پیشنهاد می شود عوامل خطرزای اختلال طیف اتیسم در مادران باردار شناسایی شود و متخصصان در این حوزه غربالگری های مرتبط را طرح ریزی نمایند.

پیش زمینه و هدف: تاب آوری فرآیند توانایی یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز با شرایط تهدیدکننده است. پژوهش حاضر باهدف تعیین تاثیر آموزش هوش هیجانی، بر تاب آوری همسران بیماران دارای اختلال اسکیزوفرنی انجام شد. مواد و روش کار: در این کارآزمایی در عرصه پژوهش 30 نفر از همسران بیماران دارای اختلال اسکیزوفرنی بیمارستان 22 بهمن قزوین به روش تصادفی ساده به دو گروه مداخله و شاهد تخصیص داده شدند. ابتدا سه پرسشنامه جمعیت شناسی، هوش هیجانی بار-آن و تاب آوری کانر و دیویدسون توسط گروه مداخله و کنترل تکمیل سپس با برگزاری جلسات آموزشی به مدت 8 جلسه، برای افراد گروه مداخله آموزش های لازم در خصوص هوش هیجانی و مهارت های آن همراه با تمرین های عملی در جلسات ارایه گردید. سپس دو پرسشنامه تاب آوری و هوش هیجانی مجددا توسط هر دو گروه مداخله و کنترل تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون دقیق فیشر، تی مستقل، تی زوجی و تحلیل کوواریانس استفاده گردید. یافته ها: میانگین نمره هوش هیجانی قبل از مداخله در گروه مداخله 308/40± 87/285 و در گروه کنترل 826/28± 33/287 بود. که بعد از مداخله در گروه مداخله 496/35± 87/295 و در گروه شاهد به 088/27± 73/288 رسید. میانگین نمره تاب آوری در گروه مداخله قبل از مداخله 876/7± 80/22 و در گروه شاهد 596/10± 53/32 بود. که بعد از مداخله در گروه مداخله 051/11± 87/63 و در گروه شاهد به 520/13± 93/57 رسید که این تغییرات ازنظر آماری معنی دار گردید. (p< 0. 05). بحث و نتیجه گیری: آموزش هوش هیجانی، تاب آوری همسران بیماران اسکیزوفرنی را در بعضی مولفه های تعریف شده بیشتر ارتقا می دهد، درحالی که تغییر چندانی در تاب آوری افراد در گروه شاهد قبل و بعد از مداخله ایجاد نشده بود. لذا توصیه می شود که آموزش هوش هیجانی در برنامه های آموزشی همسران این بیماران گنجانده شود.

پیش زمینه و هدف: در حال حاضر نابرابری های آموزشی، یکی از مقوله های بسیار مهم در حوزه برنامه ریزی آموزشی است که سهم و نقش تعیین کننده ای در گسترش و بهبود آموزش و توسعه دارد. پژوهش حاضر باهدف بررسی میزان نابرابری ها و رتبه بندی دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه و ارایه راهبردهای آمایشی به منظور نیل به توسعه پایدار آموزشی انجام گرفت. مواد و روش کار: تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی است. شیوه جمع آوری آمار و داده ها به صورت اسنادی و پیمایشی بوده است. جامعه آماری در دو بخش شامل اسناد و آمار 6 دانشکده دانشگاه علوم پزشکی ارومیه و دانشجویان دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه در سال تحصیلی 1399-1400 بوده است. در بخش اسنادی از روش نمونه گیری سرشماری و در بخش توصیفی از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی استفاده شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها از مدل های تاپسیس، ضریب پراکندگی، تحلیل مسیر و شبکه های عصبی استفاده شد. یافته ها: بررسی رتبه بندی دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با استفاده از فن وزن دهی آنتروپی و تاپسیس نشان می دهد که ازنظر برخورداری از شاخص های تحقیق بین دانشکده ها نابرابری وجود دارد. همچنین ضریب پراکندگی نشان می دهد بیشترین نابرابری در شاخص های درونداد و کمترین نابرابری در شاخص های برونداد بود. تحلیل خوشه ای و تقسیم بندی مناطق به سه سطح؛ برخوردار، نیمه برخوردار و غیر برخوردار نشان می دهد که میان دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه تفاوت وجود دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که شاخص فرآیند بیشترین و شاخص درونداد کمترین تاثیر مستقیم بر نابرابری دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه را دارند. نتیجه گیری: متناسب با یافته های پژوهش توجه جدی برنامه ریزان و سیاست گذاران بر متغیرهای تاثیرگذار درونداد، فرایند و برونداد جهت کاهش نابرابری ها لازم و ضروری است.