سلامت جامعه
سال:1400 | دوره:15 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

مقدمه: ماهیت پیچیده مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان بی سرپرست بررسی و بکارگیری درمان های جدید را ایجاب می کند. لذا این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر دلبستگی بر کاهش علائم اضطراب، احساس تنهایی و عزت نفس کودکان پسر بی سرپرست انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش­ آزمون، پس­ آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی پسران بی سرپرست ساکن مرکز شبانه روزی شهید قدوسی تحت پوشش سازمان بهزیستی تهران در سال 1398 بود. با نمونه گیری در دسترس، تعداد 30 نفر انتخاب و در گروه­ های آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند و پرسش نامه­ های اضطراب (اسپنس، 1999)، احساس تنهایی (آشر و همکاران، 1984) و عزت نفس (کوپراسمیت، 1976) را تکمیل کردند. در گروه آزمایش، درمان مبتنی بر دلبستگی در 10 جلسه (هفته­ ای 1 جلسه، هر جلسه 1 ساعت) اجرا گردید. افراد گروه کنترل برنامه درمانی را دریافت نکردند. پس از پایان آموزش، از گروه­ ها پس آزمون گرفته شد. داده­ ها با روش های آزمون t مستقل و زوجی و تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمرات کل اضطراب، اضطراب جدایی، اضطراب اجتماعی، وسواس، فوبی و حمله هراس در گروه آزمایش در مرحله پس آزمون نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی­ داری داشت (05/0>p). بین میانگین نمره احساس تنهایی و عزت نفس آزمودنی های دو گروه نیز در مرحله پس آزمون تفاوت از نظر آماری معنی­ دار بود (05/0>p). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش تأکیدی بر اهمیت دلبستگی در کودکان بی سرپرست دارد که می تواند تلویحات کاربردی برای درمانگران جهت کاهش مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان و نوجوانان بی سرپرست ارایه دهد.

مقدمه: افراد با اختلال یادگیری ریاضی مشکلات شدیدی در زمینه کارکردهای اجرایی دارند. توانمندسازی مغزمحور می­ تواند بر کاهش این مشکلات تأثیر داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی توانمندسازی مغزمحور بر کارکردهای اجرایی دانش­ آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری ریاضی انجام شد. مواد و روش ­ ها: پژوهش حاضر به صورت نیمه­ آزمایشی با دو گروه آزمودنی بود. جامعه آماری، کلیه دانش­ آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری شهر تبریز در سال 1398 بودند. روش نمونه­ گیری به صورت هدفمند بود. هر یک از گروه­ های آموزش و کنترل شامل 20 دانش­ آموز مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی بودند. ابتدا از کلیه آزمودنی­ ها، آزمون توجه و حل مسئله گرفته شد (پیش­ آزمون). سپس 20 جلسه مداخله توانمندسازی مغزمحور برای گروه آزمایش اعمال شد. برای گروه کنترل مداخله­ ای صورت نگرفت. این آزمون­ ها مجدداً به عنوان پس­ آزمون از گروه آزمایش و کنترل بعمل آمد. تحلیل داده­ ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره انجام شد. یافته ها: بین میانگین نمره­ های پیش­ آزمون و پس­ آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی­ داری وجود داشت (001/0>p). نمره آزمون F برای خطای حذف توجه، خطای پاسخ توجه و حل مسئله به ترتیب 72/5، 14/5 و 78/11 بود. توانمندسازی مغزمحور باعث بهبود توجه و حل مسئله در افراد مبتلا به ناتوانی یادگیری ریاضی شد. نتیجه­ گیری: با توجه به تأثیرات مثبت این روش بر توجه و حل مسئله افراد مبتلا به ناتوانی یادگیری ریاضی، این مطالعه نشان داد که توانمندسازی مغزمحور می­ تواند به عنوان یک روش مؤثر برای دستیابی به عملکرد بهینه کارکردهای اجرایی در افرادی که اختلال یادگیری ریاضی دارند، استفاده شود.

مقدمه: دلزدگی و خیانت زناشویی، بیانگر آسیب در روابط عاطفی زوجین است. واقعیت درمانی از تکنیک هایی است که می تواند در این زمینه به زوجین کمک کند و بر سلامت روان تأکید دارد. این تحقیق با هدف تعیین اثربخشی واقعیت درمانی گلاسر بر دلزدگی زناشویی و خیانت زناشویی زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر رفسنجان انجام شد. مواد و روش­ ها: پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده شهر رفسنجان در نیمه دوم سال 1397 بودند. با روش نمونه گیری در دسترس، 40 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 8 جلسه 90 دقیقه­ ای، آموزش واقعیت درمانی گلاسر شرکت کردند. در گروه کنترل مداخله­ ای صورت نگرفت. پرسشنامه های خیانت زناشویی مارک و اتلی، و دلزدگی زناشویی پاینز، قبل و بعد از اجرای مداخله توسط شرکت­ کنندگان تکمیل شد. داده ها توسط آزمون کوواریانس تحلیل گردیدند. یافته ­ ها: میانگین و انحراف معیار نمرات پیش آزمون متغیر خیانت زناشویی در گروه آزمایش 07/11± 35/139 و در گروه کنترل 31/12± 22/140، در پس آزمون برای گروه آزمایش 19/10± 26/120 و برای گروه کنترل 39/10± 93/138 بود. میانگین و انحراف معیار نمرات پیش آزمون متغیر دلزدگی زناشویی در گروه آزمایش 74/7± 15/90 و در گروه کنترل 63/7± 04/91، در پس آزمون برای گروه آزمایش 43/8± 64/73 و برای گروه کنترل 51/7± 91/89 بود. میانگین نمره دلزدگی زناشویی و خیانت زناشویی پس از مداخله بین دو گروه تفاوت معنی­ دار داشت (005/0p<). نتیجه ­ گیری: براساس نتایج، می­ توان از واقعیت­ درمانی گلاسر در کاهش دلزدگی و خیانت زناشویی زوجین دارای مشکلات ارتباطی بهره برد.

مقدمه: افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی شیوع بالایی دارد که باعث کاهش سلامت روانی و اختلال عملکرد آن ها می شود. با توجه به نقش قابل توجه عوامل روان شناختی در فرآیند درمان و بهبود بیماران، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزش ذهن­ آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر کاهش علائم افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی انجام شد. مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال 1397 بر روی 30 نفر از بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی مراجعه کننده به کلینیک تخصصی غدیر شهرستان الیگودرز انجام شد. افراد به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. آموزش ذهن­ آگاهی مبتنی بر کاهش استرس طی 8 جلسه هفتگی (هر جلسه به مدت 45 تا 90 دقیقه) برای گروه آزمایش به اجرا در آمد. گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. ابزار گردآوری داده ها مقیاس ارزیابی افسردگی، اضطراب و استرس بود. داده ها توسط آنالیز واریانس دو طرفه با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل در نمره افسردگی (001/0>p، 125/74 F= و 726/0=η ) و اضطراب (001/0>p، 015/158 F= و 849/0=η ) مشاهده شد. نمره افسردگی و اضطراب در گروه آزمایش پس از آموزش ذهن­ آگاهی نسبت به گروه کنترل کاهش معنی­ دار یافت. نتیجه گیری: استفاده از برنامه آموزش ذهن­ آگاهی مبتنی بر کاهش استرس به عنوان یک مداخله روان شناختی مؤثر و مکمل در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی به منظور ارتقای سلامت روان آن ها پیشنهاد می گردد.

مقدمه: زوجین، در تعارض زناشویی با یکدیگر رفتارهای خشونت­ آمیز و خصمانه دارند. زوج درمانی از تکنیک هایی است که می تواند در این زمینه به زوجین کمک کند. هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی زوج درمانی متمرکز بر شفقت بر افزایش تمایزیافتگی و کاهش تعارضات زناشویی زوجین بود. مواد و روش ­ ها: پژوهش حاضر، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری، کلیه زوجین مراجعه­ کننده به مراکز مشاوره شهر کرمان در سال 1398 بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 24 زوج انتخاب و به طور تصادفی ساده در دو گروه مساوی قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 8 جلسه 60 دقیقه­ ای (یک جلسه در هفته)، آموزش زوج درمانی متمرکز بر شفقت دریافت کردند ولی در مورد گروه کنترل مداخله­ ای صورت نگرفت. پرسشنامه های تمایزیافتگی خود Skowron و Friedlander (1998) و تعارض زناشویی Sanayi (1387) قبل و بعد از اجرای مداخله اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس انجام شد. یافته ­ ها: زوج درمانی متمرکز بر شفقت موجب افزایش معنی­ دار تمایزیافتگی خود (001/0p<، 114/7612=F) و کاهش معنی­ دار تعارضات زناشویی زوجین (001/0p<، 44/275=F) گردید. نتیجه­ گیری: بنابر نتایج پژوهش حاضر و پیشینه پژوهشی، می­ توان زوج درمانی متمرکز بر شفقت را به عنوان روشی کارآمد در افزایش تمایزیافتگی و کاهش تعارض زناشویی زوجین دارای مشکلات ارتباطی پیشنهاد نمود.

مقدمه: روان درمانی تحلیلی کارکردی یک روش نوین در درمان اختلال­ های روان­ شناختی است، بنابراین، هدف این پژوهش تعیین اثربخشی روان­ درمانی تحلیلی کارکردی بر روابط موضوعی و مقابله با شرایط پرفشار در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بود. مواد و روش­ ها: روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل با یک مرحله پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زنان مراجعه­ کننده به مرکز درمان اختلالات روان­ شناختی آسال شهر کرج در سال 1399 بود. تعداد 24 نفر با سطح بیماری متوسط به روش تصادفی ساده انتخاب و با توجه به قرعه در دو گروه 12 نفره جایگزین شدند. بسته روان­ درمانی تحلیلی کارکردی Tsai و همکاران در 10 جلسه 45 دقیقه­ ای بر روی گروه آزمایش ­ اجرا شد. بر روی گروه کنترل مداخله­ ای انجام نگردید. پیش­ آزمون و پس­ آزمون با استفاده از پرسش­ نامه روابط موضوعی Bell و همکاران و پرسش­ نامه مقابله با موقعیت فشار­ زا Endler and Parker انجام شد. داده­ ها با استفاده از آزمون کوواریانس آمیخته تحلیل شدند. یافته­ ها: یافته ها نشان داد که روان­ درمانی تحلیلی کارکردی تأثیر 92 درصدی بر بهبود روابط موضوعی (34/78F=، 001/0>p) و تأثیر 82 درصدی بر سبک اجتنابی (54/36F=، 001/0>p)، از متغیر مقابله با شرایط پرفشار در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی دارند. نتیجه ­ گیری: این پژوهش بر تأثیر روان­ درمانی تحلیلی کارکردی بر روابط موضوعی و مقابله با شرایط پرفشار در بیماران تأکید دارد. بنابراین می­ تواند به درمان­ گران تلویحات کاربردی برای درمان افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ارائه دهد.

مقدمه: دانش آموزان آینده سازان کشور هستند و باید با مداخلات متنوع، معضلات تحصیلی و آموزشی آن ها را بهبود بخشید. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن­ آگاهی بر جرأت ورزی و دلزدگی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول می باشد. مواد و روش ­ ها: روش پژوهش، نیمه­ تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول مدارس شهرستان جلفا در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند (895 نفر). تعداد 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه آزمایش، در 8 جلسه 5/1 ساعته تحت آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن­ آگاهی قرار گرفتند. گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای اندازه گیری، پرسشنامه های جرأت ورزی گمبریل و ریچی، و دلزدگی تحصیلی بودند. تجزیه و تحلیل یافته ها توسط آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر انجام گرفت. یافته ها: میانگین و انحراف معیار متغیرهای جرأت ورزی و دلزدگی تحصیلی گروه آزمایش در پیش آزمون به ترتیب 61/12± 80/118 و 98/10± 13/67؛ و در گروه کنترل 85/11± 20/119 و 71/13± 80/70 بود. در پس آزمون، نمره جرأت ورزی گروه آزمایش (70/11± 07/109) در مقایسه با گروه کنترل (88/11± 13/119) بهبود یافت (001/0>p)، و نمره دلزدگی تحصیلی گروه آزمایش (75/10± 93/57) نسبت به گروه کنترل (89/13± 67/70) کمتر شد (001/0>p). در مرحله پیگیری، اثر آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن­ آگاهی بر جرأت ورزی و دلزدگی تحصیلی ماندگار بود (001/0>p). نتیجه گیری: بر طبق نتایج می توان گفت آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن­ آگاهی می تواند به عنوان روشی مؤثر در افزایش جرأت ورزی و کاهش دلزدگی تحصیلی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: رفتارهای تکانشی، تنظیم ­ هیجان و باورهای غیرمنطقی از متغیرهای مؤثر بر سلامت روان دانش­ آموزان هستند. رفتاردرمانی شناختی و دیالکتیک، رویکردهایی کارآمد جهت کاهش اختلالات رفتاری نوجوانان می­ باشند. پژوهش حاضر، با هدف مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی شناختی و رفتاردرمانی دیالکتیک بر رفتارهای­ تکانشی، تنظیم هیجان و باورهای غیرمنطقی دانش­ آموزان دختر مقطع متوسطه انجام شد. مواد و روش ­ ها: جامعه آماری این پژوهش نیمه­ آزمایشی، کلیه دانش­ آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان رامسر در سال تحصیلی 96-1395 بودند. تعداد 45 نفر به روش نمونه­ گیری تصادفی خوشه­ ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه­ های مداخله و کنترل قرار گرفتند (15 نفر در هر گروه). گروه­ ها، پرسشنامه­ های تکانشوری، باورهای­ غیرمنطقی و تنظیم هیجان را در مراحل پیش­ آزمون، پس­ آزمون و پیگیری تکمیل کردند. گروه­ های آزمایشی 8 جلسه 90 دقیقه­ ای رفتاردرمانی شناختی و دیالکتیک دریافت کردند و گروه کنترل، مداخله­ ای دریافت نکرد. داده­ ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه­ گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی تحلیل شدند. یافته ­ ها: نمرات پس­ آزمون رفتارهای تکانشی و باورهای غیرمنطقی در گروه­ های­ رفتاردرمانی شناختی و رفتاردرمانی ­ دیالکتیکی نسبت به پیش­ آزمون به طور معنی­ دار کاهش یافت (001/0p<). نمرات پس­ آزمون تنظیم هیجان گروه­ رفتاردرمانی شناختی و رفتاردرمانی دیالکتیکی نسبت به پیش­ آزمون افزایش معنی­ دار نشان داد (001/0p<) که این تأثیرات در مرحله پیگیری نیز تداوم داشت. نتیجه ­ گیری: رفتاردرمانی شناختی و رفتاردرمانی دیالکتیکی می­ توانند به عنوان درمان­ های مؤثری برای کاهش رفتارهای تکانشی، باورهای غیرمنطقی و بهبود تنظیم هیجان در دانش­ آموزان دختر مورد استفاده قرار گیرند و تفاوتی بین آن ها از این جهت وجود ندارد.