علوم دارویی (pharmaceutical sciences)
سال:1387 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: با توجه به افزایش روز افزون استفاده از دارو های گیاهی در ایران متاسفانه تحقیقات کافی در مورد آلودگی های این فراورده ها صورت نگرفته است. برای بیمارانی که این داروها را استفاده کرده اند، به طور مکرر عوارض جانبی جدی گزارش شده است که یکی از این عوارض مربوط به حضور فلزات سنگین سمی در این داروها بوده است. از جمله این فلزات می توان کادمیم، سرب و جیوه را نام برد. در این تحقیق میزان فلزات ذکر شده در قطره های گیاهی خوراکی موجود در بازار دارویی اندازه گیری می شود.روش ها: تعداد 10 قطره خوراکی گیاهی مختلف از بازار خریداری شد. حجم مشخصی از نمونه ها ابتدا توسط روش هضم مرطوب با اسید نیتریک هضم شدند و سپس محلول حاصل از هضم از نظر وجود این عناصر سمی مورد آزمایش قرار گرفتند. اندازه گیری سرب و کادمیوم توسط روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی با شعله و جیوه توسط روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی بدون شعله (بخار سرد) انجام شده است. یافته ها: مقادیر فلزات سرب، جیوه و کادمیم موجود در قطره های خوراکی مورد مطالعه متفاوت بود. حضور کادمیم و سرب در اکثر نمونه ها ولی حضور جیوه در 3 نمونه از 10 نمونه مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: مقادیر کادمیم، سرب و جیوه موجود در نمونه ها با معیارهای استاندارد مقایسه شدند که میزان این عناصر در فراورده ها در مقایسه با استانداردهای جهانی قابل قبول بود ولی چون این فرآورده ها توسط بیماران استفاده می شوند که به عوارض سمی حساس تر می باشند، بهتر است سعی شود که از همین میزان کم آلودگی نیز اجتناب شود.

زمینه و هدف: میکروانکپسولاسیون روش شناخته شده ای جهت ساخت فرآورده های آهسته رهش می باشد. در مطالعه حاضر میکروکپسولهای حاوی دیکلوفناک سدیم و اودراجیت RS و یا RL به منظور تهیه سیستمهای آهسته رهش چند واحدی خوراکی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش ها: میکروکپسولها با روش Emulsion solvent evaporation تهیه شدند و اثر متغیرهای فرمولاسیون شامل نسبت پلیمر به دارو، نوع پلیمر و افزایش پلی اتیلن گلایکول 400 به عنوان عامل ایجاد کننده کانال، بر شکل و خصوصیات سطحی میکروکپسولها (با استفاده از میکروسکوپ الکترونی)، بازده تولید میکروکپسول، میزان بارگیری دارو، متوسط اندازه ذره ای (با روش الک کردن) و روند رهش داور (تست انحلال) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: بررسی میکروسکوپی نشان داد که میکروکپسولها شکل تقریبا کروی داشتند. بازده تولید میکروکپسول در بیشتر موارد بیش از 90% و میزان بارگیری دارو نیز بیش از 95% بود که نشان دهنده مناسب بودن روش، جهت تولید میکروکپسولها می باشد. متوسط اندازه ذره ای میکروکپسولها در محدوده 390-589mm بود .رهش دارو از میکروکپسولهای با نسبت 3:1 از پلیمر به دارو بسیار آهسته بود. افزایش در سرعت همزدن محیط در مرحله ساخت میکروکپسولها تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی میانگین اندازه ذره ای و خصوصیات رهش دارو از این میکروکپسولها نداشت. با کاهش نسبت پلیمر به 2:1 سرعت رهش دارو همچنان آهسته بود در حالیکه در نسبت 1:1 سرعت رهش افزایش یافت. در عین حال رهش دارو در پایان تست انحلال از تمامی فرمولاسیونها به طور کامل انجام نشد. علی رغم نسبت به آب، عملکرد دو پلیمر در کنترل سرعت رهش دارو تقریبا مشابه بود. این مشاهده به همراه عدم رهش کامل دارو نفوذپذیری بیشتر اودراجیت RL نسبت به آب، عملکرد دو پلیمر در کنترل سرعت رهش دارو تقریبا مشابه بود. این مشاهده بود. این مشاهده به همراه عدم رهش کامل دارو از میکروکپسولها به تداخل الکترواستاتیک بین گروههای آمونیوم چهارتایی پلیمرها و دیکلوفناک سدیم نسبت داده شد. افزایش 10 و %20 PEG400 موجب تشکیل میکروکپسولهایی با سطح بسیار صاف و افزایش سرعت رهش دارو از میکروکپسولهای با نسبت 2:1 پلیمر به دارو گردید ولی مقدار کل داروی آزاد شده در انتهای  تست را افزایش نداد. محاسبه فاکتور اختلاف نشان داد که میکروکپسولهای با نسبت 1:1 پلیمر به دارو و حاوی PEG400 %10  روند رهشی مشابه با نمونه تجارتی پلتهای آهسته رهش دیکلوفناک سدیم (Modafen) موجود در بازار دارویی ایران را نشان دادند. نتیجه گیری: روش Emulsion solvent evaporation به صورت موفقیت آمیزی در تهیه میکروکپسولهای اودراجیت و دیکلوفناک سدیم استفاده شد. نسبت پلیمر به دارو و افزایش PEG 400 بر روی خصوصیات رهش دارو موثر بود ولی بر میزان بازده تولید میکروکپسول و درصد بارگیری دارو تاثیری نداشت. نسبت 1:1 پلیمر به دارو روند رهش مناسب تری در مقایسه با نسبتهای دیگر پلیمر برای دارورسانی از راه خوراکی نشان داد.

زمینه و هدف: مطالعات متعددی حاکی از نقش مهم سیستم دوپامینرژیک در بروز تحمل و متعاقب آن وابستگی و بروز علایم قطع مصرف ناشی از مرفین وجود دارد. هدف از اجرای این تحقیق بررسی نقش احتمالی گیرنده های –D2 با استفاده از بروموکریپتین و سولپیراید (به ترتیب آگونیست و آنتاگونیست این گیرنده) -. بر روند وابستگی به مرفین از یک طرف و همچنین علایم قطع مصرف ناشی از مرفین می باشد.روشها: آزمایشات بر روی 17 گروه 8 تایی از موشهای سوری نر با محدوده وزنی 20 الی 25 گرم انجام پذیرفت. گروههای مورد مطالعه شامل گروههای کنترل سالین (10ml/kg., i.p.) و حامل داروها (+%7 V/V DMSO آب مقطر 10 ml/kg, i.p. -)، گروههای دریافت کننده مرفین به تنهایی (50mg/kg, i.p.) یا به همراه بروموکریپتین و سولپیراید (در سه دوز 40mg/kg, i.p.، 20، 10) و گروههای توام درمانی مرفین به همراه هر دو دارو (بروموکریپتین و سولپیراید) بودند .برای مطالعه وابستگی، تزریق داروها یک ساعت بعد از تجویز مرفین به مدت شش روز صورت پذیرفت ولی در مورد تاثیر داروها بر روی علایم قطع مصرف، تجویز داروها فقط در روز آخر (روز ششم) نجام گرفت. سپس در تمامی گروهها، تجویز نالوکسون (4mg/kg, i.p.) دو ساعت بعد از تزریق مرفین در روز ششم انجام گرفته و به مدت نیم ساعت تعداد پرش و ایستادن روی دو پا شمارش گردید.یافته ها: بررسیها نشان دادند در گروههای دریافت کننده بروموکریپتین، میزان وابستگی به مرفین و علایم قطع مصرف مرفین به صورت معنی داری افزایش می یابد (P<0.05)، ولی در گروههای کننده سولپیراید تنها علامت ایستادن روی دو پا در آزمون وابستگی تغییر معنی داری نشان داد (P<0.05). در گروههایی هم که مرفین به همراه بروموکریپتین و سولپیراید دریافت کرده بودند، تغییری در میزان وابستگی به مرفین ایجاد نشد اما در مورد تاثیر بر روی علایم محرومیت، تعداد پرش به طور معنی داری افزایش یافت (P<0.05).نتیجه گیری: گیرنده های D2 سیستم دوپامینرژیکی در وابستگی و علایم قطع مصرف مرفین نقش دارند ولی پیش بینی اثر نهایی حاصل از مصرف آگونیست و یا آنتاگونیستهای گیرنده های مزبور پیچیده و اغلب ضد و نقیض خواهد بود.

زمینه و هدف: سرطان پستان شایعترین نوع سرطان در زنان است. ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی برای شروع تومورهای پستان نقش دارند که از آن جمله می توان به عناصر کمیاب اشاره کرد. هدف این مطالعه بررسی سطح سرمی روی، مس، نسبت آنها و نیز سطح سرمی سلنیوم در بیماران مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با یک گروه شاهد بد.روشها: این مطالعه از نوع توصیفی – مقطعی بود. محدوده سنی افراد بین 50-30 سال بود. در این مطالعه تعداد 50 بیمار مبتلا به سرطان پستان و 50 فرد سالم بعنوان گروه شاهد انتخاب شدند. پس از جداسازی سرم از خون تام، مس، روی و سلنیوم آنها به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی شعله و جذب اتمی با کوره گرافیتی اندازه گیری شدند.یافته ها: میانگین مقادیر روی، مس و سلنیوم در بیماران مبتلا به سرطان پستان به ترتیب 0.969±0.19، 1.47±0.48 میلی گرم در لیتر و 60.03±23.38 میکروگرم در لیتر بدست آمدند. از طرفی میانگین مقادیر روی، مس و سلنیوم افراد شاهد به ترتیب 1.07±0.35، 1.09±0.20 میلی گرم در لیتر و 92.42±18.70 میکروگرم در لیتر بودند. بین میانگین های روی بیماران و شاهد تفاوت معنی داری وجود نداشت ولی بین میانگین غلظت مس بیماران و افراد شاهد از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.002). علاوه بر این نسبت مس به روی در گروه بیمار 1.52 و در گروه شاهد 1.12 بدست آمد که اختلاف این نسبت بین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (P<0.001). هم چنین از نظر آماری تفاوت معنی داری بین غلظت سلنیوم سرم در بیماران مبتلا به سرطان پستان و افراد شاهد وجود داشت (P<0.001). نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده می توان گفت که تغییرات سطوح سرمی عناصر کمیاب سلنیوم، روی و مس بیماران مبتلا به سرطان پستان احتمالا نشان دهنده نقش بیولوژیکی این عناصر در آغاز یا پیشرفت این نوع سرطان است.

زمینه و هدف: انسولین به عنوان یکی از معروفترین هورمونهای پپتیدی که در بسیاری از فرآیندهای مهم بیولوژیکی شرکت می کند شناخته شده است .انسولین بر روی بافتهای هدف محیطی از قبیل بافت چربی، عضله و کبد جهت برقراری هومئوستاز گلوکز عمل می کند. علاوه بر این انسولین و گیرنده آن در سیستم عصبی مرکزی یافت شده است. بسیاری از محققین متوجه اثرات آن بر رفتارهای شناختی به ویژه یادگیری و حافظه شده اند.روشها: تعداد شصت رت نر نژاد ویستار بطور تصادفی به شش گروه ده تایی تقسیم شدند (n=10). همه گروهها تحت جراحی استریو تاکسی قرار گرفتند و یک کانول در ناحیه بطن سوم آنها کار گذاشته شد. سالین و دوزهای 32 و 16، 8، 4، 2 میلی واحد انسولین به صورت داخل بطنی تزریق شدند. آزمایشات رفتاری در ماز آبی موریس 30 دقیقه و 24 ساعت پس از تزریقات انجام گرفت. یافته ها: نتایج ما نشان داد که دوزهای پایین و متوسط انسولین (16 و 8، 4، 2 میلی واحد) تغییر معنی داری در مدت زمان سپری شده و مسافت طی شده تا یافتن سکوی پنهان ایجاد نکرد، در صورتیکه دوز بالاتر آن (32 میلی واحد) این دو پارامتر را بصورت معنی داری کاهش داد. در آزمون فراخوانی حافظه (پروب) نیز گروههایی که دوزهای بالاتر (32 و 16 میلی واحد) انسولین را دریافت کرده بودند، مدت زمان بیشتری را در ربع دایره هدف نسبت به گروه ششم سپری کردند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه به نظر می رسد که اثرات تزریق داخل بطنی انسولین بر حافظه وابسته به دوز است، بطوریکه دوزهای بالاتر آن میتواند باعث تقویت حافظه فضایی شود.

زمینه و هدف: بهبود زخم در برخی از بیماریها و اختلالات مزمن به یکی از چالشهای علم پزشکی تبدیل شده است. به همین دلیل ترکیبات جدیدی که به منظور تسریع التیام زخم تهیه می گردند، مورد استقبال واقع می شوند. انتظار می رود گیاه دارویی اکیناسه آ پورپورآ با دارا بودن اثرات ضد التهابی، تقویت ایمنی، فعالسازی سلولهای فیبروبلاستی و همینطور اثرات آنتی هیالورونیدازی و ضدمیکروبی موجب تسریع فرایند التیام زخم گردد. در این تحقیق اثرات ضدالتهابی و ترمیمی پماد عصاره اکیناسه آ پورپورآ در مقایسه با پماد اکسید روی با پایه مشترک اوسرین بعد از ترومای جراحی پوست موش صحرایی در مطالعه هیستومتریک و هیستوپاتولوژیک دوسو کور بررسی شد. روش ها: پس از القای بیهوشی در 70 موش صحرایی، با استفاده از پانچ بیوپسی  7میلیمتری چهار زخم دایره ای شکل تمام ضخامت در پشت هر کدام از آنها ایجاد شد و روند التیامی در 5 گروه شامل پماد اکیناسه آ پورپورآ %20 و %10، اکسید روی، اوسرین و شاهد مورد مطالعه قرار گرفت. تجویز داروها و اندازه گیری زخم ها با آنالیز تصاویر دیجیتالی، به مدت 21 روز صورت پذیرفت.جهت مطالعات میکروسکوپی در روزهای 0 و 3 و 7 و 14 و 21 از محل ترمیم نمونه برداری شده و نماهای ریزبینی با توجه به فاکتورهای ادم و واکنش آماسی، پرخونی و خونریزی، فیبروپلازی، بازسازی بافت پوششی، انقباض زخم، کلاژنیزاسیون و بلوغ نسج گرانوله رتبه بندی شدند. بعد از مطالعه هیستوپاتولوژی و محاسبه برآیند کلی التیام زخم برای هر دارو، نتایج بدست آمده با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: با تکیه بر یافته های هیستومتریک دوره تیمار، در گروه درمان با دز پایین  (%10)عصاره اکیناسه آ پورپورآ بیشترین و در گروه شاهد کمترین میزان جمع شدگی زخم مشاهده شد. همچنین بر اساس نتایج هیستوپاتولوژیکی، برآیند کلی التیام این گروه در هفته دوم و سوم بهتر از سایر گروه ها بوده و نسج ترمیمی سازمان یافتگی بهتری نسبت به گروه های دیگر داشت (P<0.01).نتیجه گیری: با توجه به اثرات ضدالتهابی و ترمیمی، عصاره اکیناسه آ پورپورآ نسبت به اکسید روی عامل موثرتری در التیام زخم های جلدی تمام ضخامت می باشد.

زمینه و هدف: لیشمانیوز احشایی یا کالاآزار یک بیماری عفونی مهلک و کشنده ای است که عامل آن در منطقه مدیترانه ای از جمله ایران لیشمانیا اینفانتوم می باشد. درمانهای دارویی موجود علیه این بیماری دارای عوارض سمی بوده و مقاومت دارویی از نقاط مختلف جهان در حال توسعه می باشد. لذا عقیده بر این است که توسعه واکسن بهترین راه پیشگیری و کنترل بیماری لیشمانیوز می باشد. هدف مطالعه حاضر تولید پروتئین P4 نوترکیب لیشمانیا اینفانتوم و ارزیابی اولیه آن به عنوان یک کاندیدای واکسن جدید علیه لیشمانیوز احشایی می باشد.روش ها: انگل لیشمانیا اینفانتوم کشت داده شده و DNA آن استخراج و برای تکثیر ژن P4 از PCR استفاده شد. ژن تکثیر شده کلون گردیده و پس از تایید توالی آن، از طریق وکتور بیانی pET 28a در E. coil بیان گردید. پروتئین نوترکیب تخلیص گردیده و واکنش سرمی بیماران لیشمانیوز احشایی با آن مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: آنالیز توالی ژن P4 کلون شده از لیشمانا اینفانتوم نشان می دهد که این ژن 951 باز طول داشته و دارای همولوژی بالایی (%89) با ژن P4 گزارش شده از عوامل لیشمانیوز جلدی می باشد. بیان ژن P4 در E. coil منجر به تولید پروتئین نوترکیب در غلظت بالا گردید که خود را به صورت باند واضحی در محدوده 33 کیلو دالتون نشان می دهد. ایمونوبلاتینگ سرم بیماران لیشمانیوز احشایی با آنتی ژن P4 نوترکیب نشان می دهد که بیماران دارای آنتی بادی از نوع IgG علیه این آنتی ژن می باشند.نتیجه گیری: این مطالعه اولین مطالعه در مورد جداسازی و ارزیابی آنتی ژن P4 لیشمانیا اینفانتوم بوده و نتایج آن نشان می دهد که این پروتئین ایمونوژنیک بوده و می تواند به عنوان یک کاندید واکسن بالقوه برای بیماری لیشمانیوز احشایی در نظر گرفته شود.