علوم کشاورزی ایران
سال:1383 | دوره:35 | شماره:2 |تعداد مقالات:25

به منظور انجام مطالعات گرده شناختی در مناطق خوانسار و فریدن استان اصفهان ضمن جمع آوری گرده های بساک گلها بصورت مستقیم، از کلنی های زنبورعسل معمولی (Apis mellifera L) نیز در شش ایستگاه مختلف استفاده گردید. با نصب تله گرده برروی کندوها اقدام به جمع آوری گرده زنبوران عسل شد. سپس با روش ارتمن دانه های گرده رنگ آمیزی و از آنها اسلاید میکروسکوپی تهیه و ضمن مقایسه با گرده های بساک گیاهان، گیاهان مورد استفاده زنبوران عسل شناسایی خصوصیات هر یک طبق جدول فهرست خصوصیات دانه های گرده تعیین گردید. نتایج نشان داد گیاهان مناطق مختلف از لحاظ طیف گرده شناسی (نوع گرده، درصد، گونه های گیاهی و ...) کاملا از هم متمایز میباشند. به طوریکه طیف گرده های منطقه خوانسارعمدتا متعلق به تیره پروانه آسا و کاسنی هر کدام با ارزشی معادل 66/16% نعناع 33/13% چتریان 10%، میخک 66/6% و سایر تیره ها 69/36% است. در مناطق چادگان و سدبندزاینده رود طیف گرده ها عمدتا متعلق به تیره کاسنی با ارزشی معادل 12/21% پروانه آسا 5/15% چتریان 6/06%، و سایر تیره ها 82/41% است. در مناطق بوئین میاندشت و کرچمبو طیف گرده ها عمدتا متعلق به تیره پروانه آسا با ارزشی معادل 3/30%، نعنا 18/18%، کاسنی 09/9%، چتریان 06/6% و سایر تیره ها 37/36% است. در مناطق آغچه زرنه و شش جولان طیف گرده ها عمدتا مربوط به گیاهان تیره پروانه آسا و تیره کاسنی هر کدام با ارزشی معادل 95/21% ، نعناع 63/14%، چتریان 87/4% و سایر تیره ها 73/42% است. استفاده بیشتر زنبوران عسل از گونه های زراعی و مرتعی مربوط به تیره های فوق به دلیل وجود مواد جذاب و مغذی در شهد و گرده گلهای آنهاست. بدیهی است استفاده از این گونه ها (گونه های خوشخوراک) در طرحهای مختلف کشاورزی، احیا مراتع و جنگل داری علاوه بر احیا پوشش گیاهی مناطق، در پرورش زنبور عسل، گرده افشانی و انتشار بیشتر گونه موثر خواهد بود.

اسیبنزولار - اس - متیل ترکیبی شیمیایی است که برای کنترل بیماری سفیدک پودری در تعدادی از محصولات زراعی معرفی شده است. این ترکیب برای قارچ سمی نیست و اثری بررشد رویشی با تولید مثل قارچ ندارد اما با فعال کردن مکانیزمهای دفاع طبیعی، از ایجاد آلودگی در گیاه جلوگیری می کند. در این تحقیق اثر این ترکیب در جلوگیری از بیماری سفیدک پودری خیار در آزمایش های گلخانه ای و مزرعه ای بررسی شده است. درگلخانه اثر کابرد ترکیب در فواصل زمانی مختلف قبل از مایه زنی بیمارگر، روی شدت بیماری بررسی شد. بدین منظور اسیبنزولار - اس - متیل (05/5% در هزار) همزمان با مایه زنی با یک، سه ویا شش روز قبل از مایه زنی بیمارگر روی بوته ها استفاده شد و سپس شدت بیماری براساس تعداد لکه ها روی برگ محاسبه گردید. همچنین میزان تاثیر ترکیب در کنترل بیماری با ترکیبات قارچکش رایج مثل هگزاکونازول، پنکونازول، تریادیمفون، تریدمورف و بنومیل مقایسه گردید. بعلاوه اثر آن در کنترل بیماری بصورت سیستمیک در قسمتهای از گیاه دور از گیاه دور از بافت تیمار شده بررسی و با ترکیبات قارچکش مقایسه شد. در مزرعه اسیبنزولار - اس - متیل، گوگرد، هگزاکونازول و پنکونازول پس از ظهور اولین علائم بیماری برای سمپاشی بوته ها استفاده شدند و تاثیر آنها در کنترل بیماری براساس درصد آلودگی برگ های بوته های هرتیمار ارزیابی و مقایسه گردید. در آزمایشهای گلخانه ای کاربرد این ترکیب در فواصل زمانی مختلف قبل از مایه زنی بیمارگر، از ایجاد بیمای روی بوته های جلوگیری کرد. شدت بیماری روی بوته های تیمار شده در زمانهای مختلف کابرد اختلاف آماری نداشت و در همه موارد کمتر از یک درصد شدت بیماری در بوته های شاهد بود. در مقایسه با سایر قارچکشها، اسیبنزولار - اس - متیل به اندازه هگزاکونازول، پنکونازول و تریادیمفون در کنترل بیماری موثر بود و از نظر آماری همراه با این سه قارچکش درموثرترین گروه قرار گرفت. همچنین این ترکیب توانست به صورت سیستمیک بیماری را در بافت های تیمار شده گیاه کنترل کند و از این نظر برسایر قارچکشهای آزمایش شده برتری داشت. در آزمایش مزرعه ای نیز اسیبنزولار - اس - متیل بیماری را بخوبی کنترل کرد و از نظر تاثیر در کنترل بیماری همراه با هگزاکونازول، پنکونازول در یک گروه موثرتر از شاهد قرار گرفت.

این تحقیق به منظور ارزیابی ژنوتیپ 5 رقم برنج و بعضی از F1های حاصل از این ارقام درکشت بساک انجام پذیرفت. واکنش این ارقام و تعدادی از آنها در ایجاد کالوس و قدرت باززایی از کالوس در محیط کشت های مختلف کالوس زایی بنام L8, GI, FJ4, FJI مشتق شده از محیط کشت اصلی موراشیک واسکوگ مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. با بررسی و تعیین درصد کالوس های ایجاد شده از بساک و تعداد گیاهچه های باززایی شده از کالوس ها در محیط کشت های فوق، ارقام و F1های حاصل مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه میانگین ها براساس آزمون دانکن نشان داد که بهترین محیط کشت کالوس زایی از بین چهار محیط کشت مشتق شده از N6 محیط کشت FJ4 بوده و مهمترین رقم از نظر عکس العمل ژنوتیپ ها به تولید کالوس ، رقم قصرالدشتی بود (5/48%) و نتایج(F1) حاصل از رقم قصرالدشتی با رقم( IR28 (3/29% بیشترین مقدار کالوس را تولید کردند. در مورد محیط کشت باززایی، محیط کشت SK11 برتر بود و رقم قصرالدشتی و نتایج حاصل از تلاقی های رقم قصرالدشتی با IR28 و رقم سالاری با رقم IR28 بیشترین باززایی را در این محیط کشت (SK11) نشان داده است.

به منظور مطالعه اثر زمان محلول پاشی اوره برعملکرد و درصد پروتئین دانه درگندم دیم رقم سرداری، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار، در 3 تکرار و به مدت 3 سال زراعی (1380-1377) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم (مراغه) به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی در این پژوهش، محلول پاشی اوره با غلظت 5 درصد (20 کیلوگرم نیتروژن خالص برهکتار) از منبع اوره درمراحل پنجه دهی، ساقه رفتن، ظهور برگ پرچم، گرده افشانی و محلول پاشی اوره به غلظت 5 درصد همراه با تو.فور.دی به میزان 2 لیتر بر هکتار در زمان مبارزه با علف های هرز پهن برگ (مرحله پنجه دهی) و تیمار شاهد (بدون محلول پاشی اوره) بود. نیتروژن براساس فرمول کودی ایستگاه به میزان 50 کیلوگرم در هکتار و بدون در نظر گرفتن میزان نیتروژن کاربردی برای محلول پاشی، مصرف گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که محلول پاشی اوره اثر معنی داری در افزایش درصد پروتئین دانه نداشت. اما متوسط بیشترین عملکرد دانه 14 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داشت که این افزایش با محلول پاشی اوره در مرحله گرده افشانی به دست آمد. محلول پاشی اوره اثر معنی داری در افزایش درصد پروتئین دانه نداشت. حداکثر غلظت پروتئین دانه به میزان 7/17 درصد از محلول پاشی اوره در مراحل ساقه رفتن و پنجه دهی همراه با تو.فور.دی به دست آمد. اما میزان افزایش غلظت پروتئین دانه نسبت به تیمار شاهد، همراه با بیشترین افزایش عملکرد دانه 11 درصد بود که از محلول پاشی اوره در مرحله پنجه دهی همراه با تو.فور.دی به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، از محلول پاشی اوره می توان برای افزایش غلظت و عملکرد پروتئین دانه گندم دیم استفاده نمود و مناسب ترین زمان محلول پاشی اوره، به منظور افزایش غلظت پروتئین دانه در مرحله پنجه دهی همراه با تو.فور.دی است.

جوانه زنی زود، سریع، یکنواخت و کامل بذور باعث سبز شدن مطلوب و رشد اولیه سریع گیاه زراعی می شود. رشد اولیه مطلوب به نوبه خود باعث دریافت بیشتر تشعشع خورشیدی و افزایش عملکرد می گردد. هدف از این تحقیق بررسی واکنش همزمان اجزای جوانه زنی کانولا به دماهای زیر مطلوب بود. زمان تا شروع جوانه زنی، درصد نهایی بذور جوانه زده، یکنواختی جوانه زنی و سرعت جوانه زنی به عنوان اجزای جوانه زنی در نظر گرفته شدند. آزمایش با استفاده از 9 ژنوتیپ کانولا (از کشورهای آلمان، فرانسه و کانادا) و 4 دمای ثابت (5/4، 10 ، 15 و 20 درجه سانتی گراد) به صورت فاکتوریل در اتاقک جوانه زنی اجرا گردید. نتایج نشان داد که دما و ژنوتیپ بر کلیه اجزای جوانه زنی معنی دار بود. اثر متقابل دما ژنوتیپ نیز به استثنای حداکثر جوانه زنی، برای سایر اجزای جوانه زنی معنی دار بود. دماهای کمتر از 15 درجه سانتیگراد باعث کاهش درصد نهایی بذور جوانه زده و یکنواختی جوانه زنی شدند. درحالی که کاهش دما به کمتر از 20 درجه سانتیگراد موجب تأخیر فزاینده در شروع جوانه زنی شد. به ویژه کاهش دما از 10 به 5/4 درجه سانتیگراد تا 3 برابر شروع جوانه زنی را به تأخیر انداخت. دمای پایه جوانه زنی برای ژنوتیپ های بین 0 تا 4 درجه سانتیگراد و دمای مطلوب بین 16 تا 30 درجه سانتیگراد بدست آمد. نتیجه گیری شد که امکان استفاده از اختلافات ژنوتیپی در جهت بهبود مولفه های جوانه زنی تحت دماهای زیر مطلوب و نیز امکان بهبود دماهای پایه و مطلوب در کانولا وجود دارد.

برای مطالعه کشت بافت در سیب زمینی، ابتدا ریز نمونه های ساقه حاوی تک جوانه در 6 نوع محیط کشت MS که از نظر غلظت و نوع تنظیم کننده های رشد متفاوت بودند، قرار داده شدند. براساس اندازه ساقه رشد کرده از جوانه، بهترین محیط کشت جهت کشت تک جوانه انتخاب شد. سپس با استفاده از ریز نمونه های برگ و میان گره که از گیاهچه های حاصل از کشت تک جوانه به دست آمد بودند، اثر غلظت تنظیم کننده های رشد (2,4-D وکینتین) برکال زایی، اثر رقم و نوع ریزنمونه برکال زایی و باززایی، اثر نور بر کال زایی و در نهایت باززایی مستقیم بررسی شد. تنوع سوماکلون از نظر تغییر در سطح پلوئیدی در کالوس های حاصل از ریزنمونه های برگ و میان گره، اندام های باززاشده از کالوس های حاصل از برگ و میان گره و همچنین اندام های هوایی باززا شده مستقیم بررسی شد. نتیجه این بررسی، مشاهده تغییراتی مانند دی هاپلوئیدی، پنتاپلوئیدی، هگزاپلوئیدی و اکتاپلوئیدی در سلول های کالوس بود در حالیکه تغییری در اندام های هوایی باززا شده از کالوس و یا باززا شده به طور مستقیم مشاهده نشد.

تعداد 10 لاین اینبرد ذرت در سال 1380 در کلیه ترکیبات ممکن با یکدیگر تلاقی داده شدند. درسال 1381 تلاقی های و 10 والد در طرح لاتیس با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. دوازده صفت مهم زراعی از جمله عملکرد و برخی از اجزا عملکرد اندازه گیری شد. تفاوت بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات بسیار معنی دار بود. لذا تغییرات ژنتیکی بین ژنوتیپ ها به روش های هیمن و جینکز به اجزا افزایشی و غیرافزایشی تفکیک گردید. نتایج نشان داد که اجزا a وb که به ترتیب ناشی از اثرات افزایشی و اثرات غالبیت ژن ها می باشند، برای کلیه صفات در سطح احتمال 1% معنی داری است. همچنین ملاحظه گردید که اثرات مادری بجز برای تعداد برگ برای صفات دیگر معنی دار است. بیشترین میزان متوسط درجه غابلیت برای عمق دانه و کمترین مقدار آن برای تعداد برگ و به ترتیب برابر 78/1 و 68/0 بدست آمد. قابلیت توارث عمومی از 98 درصد برای درصد چوب بلال تا 85 درصد برای تعداد روز تا رسیدگی متغیر بود. حداکثر قابلیت توارث خصوصی مربوط به تعداد روز ازکاشت تا ظهور گل تاجی و به مقدار 75 درصد بود و حداقل آن به درصد چوب بلال و به میزان 11 درصد تعلق داشت. با استفاده از نمودار گرافیکی و موقعیت خطوط رگرسیون کوواریانس ردیفها روی واریانس ردیفها و نحوه پراکنش والدها چنین نتیجه گیری شد که والد 8/86K برای صفات عملکرد دانه، ارتفاع گیاه و قطر بلال دارای بیشترین ژنهای غالب و والد 1/1264K برای صفات عملکرد دانه، قطر بلال و تعداد روز از کاشت تا رسیدگی دارای بیشترین ژن مغلوب می باشند.

سرعت آزاد شدن پتاسیم غیرتبادلی نقش مهمی در فراهم کردن پتاسیم، به ویژه در خاکهای حاوی کانی های پتاسیم دارد. اطلاعات درباره آزاد شدن پتاسیم غیر تبادلی در خاکهای گیلان محدود است. هدف این تحقیق مطالعه سرعت آزاد شدن پتاسیم غیرتبادلی در10 نمونه خاکهای استان گیلان به وسیله عصاره گیری مرحله ای با استفاده از اسید سیتریک 10 میلی مولار در مدت 2500 ساعت و همبستگی ثابت های سرعت معادلات سینتیکی با خصوصیات خاک و شاخص های گیاه یونجه بود. پتاسیم غیرتبادلی آزاد شده پس از 2500 ساعت در دامنه 619 - 134 میلی گرم در کیلوگرم بود. مطالعات هم بستگی نشان داد که پتاسیم غیرتبادلی آزاد شده هم بستگی معنی داری با پتاسیم غیرتبادلی (0/83 r=) خاک داشت. سرعت آزاد شدن پتاسیم غیر تبادلی با استفاده از معادلات سینتیکی ارزیابی شد. براساس ضرائب تشخیص و خطای استاندارد برآورد سرعت آزاد شدن پتاسیم غیر تبادلی به وسیله معادلات مرتبه اول، انتشار پارابولیک و تابع نمایی تشریح شد. ثابت های سرعت معادلات به ویژه در معادله در معادله مرتبه اول و انتشار پارابولیک در خاکها متفاوت بود. این تغییرات به اختلاف در توزیع اندازه ذرات، نوع و مقدار کانیهای رسی نسبت داده شد. ضریب سرعت معادله تابع نمایی هم بستگی معنی داری با خصوصیات خاک نداشت. ضریب سرعت معادله مرتب مرتبه اول هم بستگی معنی داری با درصد رس (r=-0.59)، درصد شن (r=0.68)، (r=-0.63) CEC و (r=0.64) pH داشت. ضریب سرعت معادله انتشار پارابولیک هم بستگی معنی داری با درصد رس (r=-0.76) ، درصد شن (r=0.66)، کربنات کلسیم معادل (r=-0.62) و (r=-0.63) CEC داشت. ضریب سرعت در معادله تابع نمایی هم بستگی معنی داری با شاخصهای گیاهی نداشت. ضرائب سرعت در معادلات مرتبه صفر و انتشار پارابولیک هم بستگی معنی داری با شاخص های جذب و غلظت داشتند، ولی هم بستگی معنی داری با عملکرد گیاه نداشتند.

به منظور تعیین مطلوب ترین تراکم بوته سویا (رقم هابیت) در تاریخ های کاشت متختلف آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان بصورت کرت های یکبارخرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1373 اجرا گردید. کرت های اصلی به تاریخ کاشت اول خرداد، پانزدهم خرداد و چهارم تیرماه (پس از برداشت گندم) و کرت های فرعی به تراکم 30، 40، 50 و 60 بوته درمترمربع اختصاص یافت. عملکرد دانه، اجزا عملکرد، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت. ارتفاع گیاه و ارتفاع اولین گره باردار در تیمارهای آزمایشی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با تاخیر در کاشت ارتفاع گیاه و ارتفاع اولین گره باردار از سطح زمین کاهش یافت در صورتیکه با افزایش تراکم روندی افزایشی برای این دو صفت مشاهده گردید. تاخیر در کاشت باعث کاهش عملکرد دانه گردید در صورتیکه افزایش تراکم بوته تا 50 بوته در متر مربع عملکرد دانه در تاریخ های کاشت اول و پانزدهم خرداد را افزایش داد و بیش از آن باعث کاهش عملکرد گردید. براساس نتایج بدست آمده تراکم مطلوب سویارقم هابیت در شرایط آب و هوایی اصفهان به منظور دستیابی به عملکرد بالا در صورتیکه کاشت درنیمه اول خرداد ماه انجام پذیرد 500 هزار بوته در هکتار و در اوایل تیرماه 600 هزار بوته در هکتار و یا بیشتر می باشد. همچنین قرار گرفتن این رقم سویا در کشت دوم و در برنامه تناوب زراعی منطقه نیز امکان پذیر به نظر می رسد.

در این تحقیق تاثیر تیمارهای مختلف پوشش پلی اتیلن در دو ضخامت 01/0 و 04/0 میلی متر آب گرم در دو دمای 50 و 55 درجه سانتی گراد به مدت یک و دو دودقیقه، برروی عمر انباری و برخی صفات کمی و کیفی انار رقم ملس ساوه مورد مطالعه قرار گرفته است. استفاده از آب گرم 50 درجه سانتی گراد بدون اینکه اثر نامطلوبی برروی کیفیت خوراکی و وضعیت ظاهری دانه های انار داشته باشد باعث کاهش آلودگی قارچی میوه ها گردید (01/0>P) .ولی آب گرم 55 درجه سانتیگراد سبب آسیب به پوست میوه و افزایش تلفات آن شد. پوششهای پلی اتیلن با جلوگیری از کاهش وزن پوست میوه انار در حفظ کیفیت ظاهری میوه در طول مدت انبارمانی موثر بودند (01/0>P). این پوششها برکیفیت خوارکی دانه های انار تاثیر نامطلوب نداشتند ولی سبب افزایش رشد قارچها برروی پوست میوه ها گردیدند(01/0>P). استفاده از آب گرم 50 درجه سانتی گراد به مدت یک و دو دقیقه و سپس قرار دادن میوه ها درداخل پوشش های پلی اتیلن بدون اثر نامطلوب برروی کیفیت خوارکی و وضعیت ظاهری دانه های انار، سبب کاهش آلودگی قارچی و حفظ کیفیت پوست انار گردید.

پسته یکی از صادرات مهم کشاورزی ایران است که از لحاظ مزه، عطر و طعم بهترین پسته در دنیا شناخته می شود. تحقیقات مناسب در جهت بهبود روش های فراوری، نگهداری و بسته بندی به منظور جلب نظر خریداران خارجی بسیار ضروری است. خشک کردن مهم ترین مرحله فرآوری پسته می باشد. رطوبت تعادلی (EMC) که عبارت است از: رطوبت یک ماده نمگیر (هیگروسکوپیک) در حال تعادل یا محیطی ویژه (از لحاظ دما و رطوبت نسبی) در بررسی خشک کردن پسته بسیار اهمیت دارد. در این تحقیق، مقادیر رطوبت تعادلی برای سه رقم مهم پسته ایرانی که در کشور بیشتر تولید می شود (اوحدی، کله قوچی و عبدالهی) با استفاده از روش وزن سنجی در دماهای 25، 37 و 50 درجه سانتیگراد در دامنه رطوبت نسبی هوا 0/11 تا 0/85 در چهار تکرار تعیین گردید. آزمایش ها به روش لایه های نازک در محفظه های کنترل شده و عایق بندی شده انجام گرفت به طوری که شرایط ترمودینامیکی هوا ثابت نگه داشته شد. دما به وسیله ترموستات کنترل شد و رطوبت نسبی هوای اطراف نمونه ها، با استفاده از محلولهای نمکهای مختلف اشباع تنظیم گردید. منحنی های همدمای دفعی برای این سه رقم تعیین گردید. با رسم نمودار برای مقادیر رطوبت تعادلی (EMC) پسته و رطوبت نسبی هوا (RH) در هر سه دما برای هر رقم، منحنی های سیگمائیدی (S شکل) حاصل گردید که در رطوبت های نسبی بالا شیب آن به شدت افزایش می یابد. پنج مدل ریاضی (چانگ - فاست. هالسی، هندرسون، اسوین و اسمیت) برای تحلیل داده های آزمایشی مورد استفاده قرار گرفتند. بررسی ها نشان داد که مدل های اسوین، اسمیت و چانگ - قاست به ترتیب برای ارقام اوحدی، کله قوچی و عبدالهی جهت توصیف و پیش بینی رابطه بین رطوبت تعادلی و رطوبت نسبی مناسب می باشند. همچنین نتایج نشان داد که در یک رطوبت نسبی ثابت با افزایش دما مقدار رطوبت تعادلی در همه ارقام کاهش می یابد. اثر رقم و دما برمقادیر رطوبت تعادلی از لحاظ آماری، معنی دار بود.

در این تحقیق برخی از خصوصیات رفتاری زنبور Diaeretiella rapae. Mclntosh پارازیتویید شته مومی کلم Brevicoryne brassicae. L مورد مطالعه قرار گرفت. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی میزان کارایی زنبور D. rapae از طریق مطالعه خصوصیات رفتاری واکنش تابعی، ترجیح مرحله سنی میزبان و تاثیر تراکم های مختلف زنبور روی قدرت جستجوی آنها (تداخل) بود. آزمایش ها در شرایط دمایی1 ± 25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 60± 5 درصد ودوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. در آزمایش واکنش تابعی از تراکم های مختلف پوره های سن دوم شته مومی کلم با 10 تکرار استفاده شد. هر یک از این تراکم ها به مدت 24 ساعت در اختیار یک زنبور ماده قرار گرفت. ترجیح زنبور پارازیتوئید نسبت به مراحل سنی پوره های سن اول تا چهارم و حشرات کامل بالدار و بی بال شته مومی کلم تعیین گردید. در آزمایش تداخل (تاثیر تراکم های مختلف زنبور روی قدرت جستجوی آنها) از تراکم های مختلف زنبورهای D. rapae استفاده شد. واکنش تابعی زنبور نسبت به تراکم های مختلف میزبان از نوع دوم تشخیص داده شد. رابطه معنی داری بین تراکم های مختلف زنبور و قدرت جست جوی سرانه آنها مشاهده شد. مقدار ضریب تداخل نشان داد که با افزایش تراکم زنبور در یک محیط محدود از قدرت جستجوی آنها کاسته می شود. نتایج حاصل از آزمایش ترجیح مرحله سنی میزبان نشان داد که زنبور مرحله پوره سن دوم شته را بیشتر و پوره های سن اول و همچنین حشرات کامل را کمتر ترجیح می دهد.

این مقاله منافع ارقام پرمحصول برنج و توزیع این منافع بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان را در طی دوره زمانی 1377 - 1370 و تحت دو سناریو (اقتصاد بسته و اقتصاد باز) مورد بررسی قرار داده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با فرض اقتصاد بسته مصرف کنندگان برنج تنها گروهی هستند که از تحقیقات اصلاح برنج منتفع گردیده اند (حدود 51 میلیارد ریال)، درحالیکه تولیدکنندگان این محصول طی این مدت بطور تقریبی 28 میلیارد ریال متضر شده اند. تولید کنندگان با فرض تجارت آزاد از برنامه های اصلاح بذر 15 میلیارد ریال منتفع خواهند شد، اما مصرف کنندگان در این حالت هیچ منفعتی کسب نخواهند کرد. با فرض اقتصاد باز مقدار قابل توجهی صرفه جویی ارزی خواهیم داشت (18 میلیارد ریال). علاوه بر این نتایج نشان می دهد که در اقتصاد بسته حساسیت منافع کل اجتماعی نسبت به کشش عرضه و تقاضای برنج به ترتیب 01/0- و 11/0- می باشد. با فرض اقتصاد باز افزایش کشش عرضه از 0 تا 1 منفعت ناشی از صرفه جویی ارزی را به میزان 15 درصد افزایش خواهد داد.

در این تحقیق اثر دزهی مختلف پرتوگاما برروی مراحل چهارگانه رشدی تعدادی از حشرات انباری مهم کشور مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله نشان داد حداکثر دز تا 0/7 کیلوگرمی می تواند کلیه مراحل رشدی آنها را متوقف نماید. در این رابطه سه گروه عمده از محصولات شامل غلات، حبوبات و خشکبار از لحاظ آفات انباری مورد بررسی قرار گرفتند. حشراتی که مورد مطالعه قرار گرفتند عبارتند از راسته با لپوکداران (Lepidoptera) شامل: بید غلات Sitotroga cerealell (Oliver)، شب پره هندی Plodia interpunctella (Hbn) و پروانه آرد Ephestia kuehniella (Zeller) و از راسته سخت بالپوشان شیشه آرد Tribolium castaneum (Herbst)، لمبه گندم Trogoderma granarium Everts) سوسک دانه غلات Rhizopertha dominica (Fabricius)، سوسک چهار نقطه ای حبوبات( Callosobruchus maculatesFabricius) و شپشه دندانه دار Oryzaephilus surinamensis (Linnaeus) در مورد هر حشره چهار مرحله رشدی (تخم، لارو، شفیره و حشره کامل) تحت دزهای مختلف پرتوگاما تا یک کیلو گری (برای هر دز سه تکرار) توسط دستگاه گاماسل (کبالت 60) موجود در بخش کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته ای مورد پرتودهی قرار گرفته و با تیمارهای شاهد (پرتودهی نشده) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج کلی بدست آمده از بررسی اثر پرتوگاما برروی دو راست بالپولکداران و سخت بالپوشان بشرح ذیل می باشد: بالپولکداران سخت بالپوشان تخم 110-200 گرمی 20-300 گرمی لارو 150-650 گرمی 50-600 گرمی شفیره 100-450 گرمی 100-700 گرمی حشره کامل 250-650 گرمی 150-500 گرمی

به منظور مطالعه سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های پیشرفته گندم نان در شرایط دیم مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر کشور، تعداد 24 لاین و رقم پیشرفته به مدت سه سال در چهار ایستگاه تحقیقاتی گچساران، کوهددشت، مغان، گرگان و گنبد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار طی سالهای زراعی 1380-1377 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در پایان هر سال آزمایش برای هر منطقه تجزیه واریانس ساده و بعد از پایان سه سال، برای هرکدام از مناطق تجزیه مرکب جداگانه انجام گردید. نتایج حاصله نشان داد که در اکثر مناطق و سال های مورد بررسی تفاوت معنی دار بین ارقام وجود داشت. با توجه به معنی دار نبودن آزمون یکنواختی واریانس خطاهای آزمایشی، تجزیه واریانس مرکب برای سالها و مناطق مورد بررسی انجام شد و مشخص گردید که اثر متقابل ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال 1% معنی دار بود. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که از نظر عملکرد دانه بین ژنوتیپ های مورد مطالعه اختلاف بسیار معنی دار وجود داشت. و بیشترین میزان محصول دانه به رقم شماره 4 (Tr8010200) و لاین شماره 15 (Tan"s"/pew"ss ) به ترتیب با 2635 و 2550 کیلوگرم در هکتار تعلق داشت در شرایط مشابه متوسط عملکرد رقم شاهد (زاگرس) 2462 کیلوگرم در هکتار بوده است. نتایج حاصل از تجزیه پایداری بر روی عملکرد دانه ژنوتیپ های مختلف بر اساس روشهای پارامتری تیپ چهار (لین و بینز)، ضریب تغییرات و نیز روش غیرپارامتری رتبه نشان داد که ژنوتیپ های رتبه نشان داد که ژنوتیپ شماره 4 (Tr8010200) درهمه روش ها پایدارترین لاین بود. بنابراین با توجه به نتایج حاصل، ژنوتیپ شماره 4 (Tr8010200) بعنوان پرمحصول ترین و پایدارترین لاین انتخاب و در سال 1379 تحت عنوان رقم کوه دشت نام گذاری و برای کاشت در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر دیم کشور معرفی گردید.

سفید بالک گلخانه (Trialeurodes vaporariorum Westwood) آفتی پلی فاژ می باشد که به بسیاری از گیاهان بویژه محصولات گلخانه ای خسارت می زند. یکی از دشمنان طبیعی موثر این آ‏فت زنبور Encarsia Formosa Gahan می باشد که انگل سنین مختلف لاروی سفید بالک گلخانه است. در این مطالعه اثرات چهار گیاه میزبان (خیار، گوجه فرنگی، لوبیا چیتی و فلفل دلمه ای) روی زنده مانی، زمان رشد و نمو و زادآوری زنبور پارازیتوئید در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد گیاهان میزبان اثر معنی داری روی میزان مرگ و میر زنبور E.Formosa نداشتند. اما زمان رشد و نمو میزان اثر زادآوری پارازیتوئید بطور معنی داری تحت تاثیر گیاهان میزبان بود. سرعت رشد ونمو حشره روی گیاه لوبیا چیتی بطور معنی داری نسبت به سایر گیاهان بیشتر بود. میزان زادآوری حشرات کامل پارازیتوئید پرورش یافته روی سفیدبالک گل خانه برحسب گیاهان به طور معنی داری متفاوت بوده است. کمترین میزان زادآوری مربوط به زنبورهای پرورش یافته روی گیاه خیار وبیشترین آن مربوط به پارازیتوئیدهای پرورش یافته روی گیاه لوبیا چیتی بدست آمد. نتایج نشان داد پارامترهای زیستی زنبور E.Formosa تحت تاثیر گیاهان میزبان می باشد که این موضوع می تواند دربررسی برهمکنش گیاه - گیاه خوار - پارازیتوئید حائز اهمیت باشد.

در حال حاضر از دو فرمول کلی برای طراحی قطر زهکش ها استفاده می شود که اولی مبتنی بر برقراری جریان یکنواخت است و فرمول دوم براساس حاکمیت جریان غیریکنواخت (بده متغیر) ارائه شده است. برای شرایط یکسان، فرمول دوم بده را در حدود 70% بیشتر از فرمول اول می دهد. درحالی که در استخراج فرمول های یادشده فرض های هیدرولیکی یکسانی پذیرفته شده است. با توجه به چنین اختلافی، به نتایج کدام فرمول و تحت چه شرایطی باید اعتماد کرد؟ در این تحقیق میزان ظرفیت انتقال لوله های موجدار زهکشی در شرایط آزمایشگاهی تعیین گردید. سپس نتایج آزمایشگاهی با نتایج فرمول های متداول مورد مقایسه قرار گرفت. مشاهدات آزمایشگاهی نشان داد که ظرفیت انتقال محاسبه شده براساس فرمول جریان یکنواخت در دامنه شیب های طولی کاربردی، فرض های پذیرفته شده در استخراج فرمول را برقرار نکرده و همواره جریانی باسطح آزاد در طول لوله ایجاد می نماید. اما ظرفیت انتقال محاسبه شده براساس فرمول جریان غیریکنواخت در شیب های تندتر محدوده کاربردی، جریان را در لوله به مقدار قابل توجهی تحت فشار قرار می دهد که به معنای برقراری شرایط نامطلوب ایستایی می باشد. به این ترتیب لوله انتخاب شده براساس فرمول جریان یکنواخت، امکان عبور بده بیش بده طراحی را فراهم خواهد کرد، اما قطری که براساس فرمول جریان غیریکنواخت انتخاب شده باشد، نمی تواند بده طرح را با شرایط مطلوب، به خصوص در شیب های تندتر، عبور دهد. از آنجا که میزان افزایش ظرفیت انتقال لوله و شدت تحت فشار قرار گرفتن جریان، که اولی بخاطر استفاده از فرمول جریان یکنواخت و دومی به دلیل کاربرد فرمول جریان غیریکنواخت حاصل شده است. تابع شیب طولی لوله می باشد. در این تحقیق اثر این فاکتور و همچنین اثر انسداد نسبی لوله بر ظرفیت انتقال مطالعه شده و نتایج کاربردی آن گزارش شده است.

در این بررسی گندم های ماهوتی، روشن و کویر که برای مناطق شور توصیه می کردند با دو رقم شاهد حساس و بسیار متحمل به ترتیب چینی بهاره و کارچیا دریک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرحله جوانه زنی و در طرح کرت هی خرد شده با سه تکرار در مرحله گیاهچه ای در سطوح مختلف شوری مقایسه گردیدند. در مرحله جوانی زنی رقم ماهوتی از لحاظ درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه نسبت به دیگر ارقام متحمل برتری داشت. به طوری که درصد جوانه زنی آن تا 200 میلی مولار شوری کاهش نداشت و در شوری 450 میلی مولار به 66% شرایط بدون شوری می رسید. در مرحله گیاهچه ای، از میان صفات مورد بررسی صفت وزن خشک گیاهچه تفاوت بین ارقام و همچنین بین تیمارهای شوری را بیش از سایر صفات نمایان ساخت.. در این مرحله نیز رقم ماهوتی برتری مشهودی نسبت به دیگر ارقام متحمل داشت و حتی پس از 20 روز تیمار در شوری 250 میلی مولار وزن خشک آن 50% گیاهان شاهد بود. حال آنکه این مقدار برای ارقام روشن، کویر و کارچیا حدود 40% و برای رقم چینی بهاره نزدیک به 20% بود. از آنجا که در رقم ماهوتی تعادل نسبت یون + Na برروی +k به خوبی کارچیا حفظ نمی شود، بنظر می رسد مکانیسم های تحمل به شوری متفاوتی در این رقم باعث تحمل به شوری در شرایط تنش شدید می شود.

جوانه درختان گلابی شاه میوه اصفهان از اول خرداد به فواصل زمانی مشخص جمع آوری و توسط محلول FAA تثبیت گردید. مراحل تمایز و تکامل جوانه گل به روش SEM مورد بررسی قرار گرفت. مشاهدات میکروسکوپی نشان داد که هشتم تیرماه، در هر مریستم حداقل 12 فلس تشکیل، و مریستم کاملا گنبدی شکل می شود. در نیمه تیرماه اولین نشانه گل آغاز با تخت و سپس مقعرشدن مریستم مشاهده گردید. در 25 تیرماه مریستم انتهایی توسعه یافت و به تدریج طرح های اولیه گلچه انتهایی و سپس گلچه های جانبی و براکته ها تشکیل شدند. شروع تمایز کاسبرگ 10 مرداد، گلبرگ و پرچم 20 مرداد و ظهور برچه ها و اجزای مادگی از هفته دوم شهریور آغاز شد. رشد جوانه ها در زمستان محسوس نبود، اما در اواخر اسفند، به دلیل تقسیم و طویل شدن سلول ها جوانه ها سریعا متورم شدند. زمان شروع گل انگیزی و گل آغازی به ترتیب 8 و 15 تیرماه تشخیص داده شد و لذا هرگونه فعالیت جهت بهبود تشکیل جوانه گل برای سال بعد، باید حداکثر تا پایان خردادماه انجام پذیرد.

جهت تعیین مناسب ترین درصد افزودن آرد ماهی به جیره و اثر آن برتولید و ترکیب شیر، 32 راس گاو هلشتاین چندزایش براساس تولید مقدار شیر، انتخاب و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در یک آزمایش تولیدی 75 روزه (15 روز پیش آزمایش، 60 روز آزمایش) مورد استفاده قرار گرفتند. گاوها با چهار جیره غذایی (1، 2، 3، 4) متوازن شامل: 44/4 درصد علوفه و 55/6 درصد کنسانتره به ترتیب حاوی 0، 1، 2، 3 درصد آرد ماهی مورد تغذیه قرار گرفتند. جیره های غذایی از نظر میزان انرژی خالص شیردهی و پروتئین خام یکسان بودند، میانگین تولید شیرخام روزانه برای جیره های غذایی حاوی 0، 1، 2، 3 درصد آرد ماهی کیلکا به ترتیب برابر 28/94، 31/31، 30/16، 32/24 کیلوگرم برای شیر تصحیح شده برحسب 4 درصد چربی 22/45، 24/83، 24/30 و 24/80 و شیر تصیحیح شده بر حسب 3/5 درصد چربی 24/69، 26/63، 26/03، 26/83 کیلوگرم بود. تجزیه واریانس این صفت نشان داد که گاوهای تغذیه شده با جیره 2، 3، 4 به طور معنی داری شیر بیشتر از جیره 1 تولید کردند(0/01>P). درصد چربی شیر گاوها با مصرف جیره های شماره 1 تا 4 و میانگین مقدار چربی تولیدی روزانه از نظر آماری اختلاف معنی داری نداشت (0/05P) اختلاف داشتند. میانگین درصد مواد جامد شیر و مواد جامد بدون چربی شیر در بین جیره ها تفاوت معنی دار نداشت (0/05P) و میزان گلوکز و کل پروتئین پلاسمای خون به طور معنی دار افزایش یافته بودند (0/01>P) pH مدفوع تحت تاثیر تیمارهای غذایی مختلف قرار نگرفت. قابلیت هضم ظاهری ماده آلی و پروتئین خام با افزایش آرد ماهی کیلکا به جیره به طور معنی دار افزایش و قابلیت هضم ظاهری چربی خام کاهش یافت. (0/01>P)

بهترین محیط کالوس زایی و باززایی برای ارقام نعمت، ندا و خزر به منظور تراریزش آنها به روش زیست پرتابی تعیین گردید. در میان ارقام ذکر شده رقم نعمت از بالاترین درصد کالوس زایی و باززایی برخوردار بود. به همین دلیل رقم مذکور به عنوان نماینده برنجهای پرمحصول ایرانی با استفاده از روش زیست پرتابی مورد تراریزش قرار گرفت. کالوس های گرفته شده از بذور بالغ برنج با استفاده از ذرات طلای پوشش داده شده با ژن گزارشگر بتاگلوکورونیداز که تحت کنترل پیشبر Act1 قرار داشت، بمباران شدند. با استفاده از محلول رنگ آمیزی ویژه آزمایش gus، کالوس های بمباران شده از لحاظ فعالیت بتاگلوکورونیداز مورد بررسی قرار گرفتند. پس از بهینه شدن روش زیست پرتابی برای تراریزش کالوس های برنج با استفاده از ژن بتاگلوکورونیداز، کالوس های بمباران شده به محیط کالوس های جنین زایی گرفته شده از بذور رقم نعمت با استفاده از ذرات طلای پوشش داده شده با ژن کیتیناز و هایگرومایسین فسفوترانسفراز که به ترتیب تحت کنترل پیشبر 1 Act وCaMV 35Sقرار داشتند، بمباران شدند کالوس های بمباران شده به محیط کالوس زایی حاوی 50 میلی گرم در لیتر هایگرومایسین منتقل گردیدند. سپس کالوس هایی که قادر بودند برروی این محیط رشد کنند انتخاب گردیده و به محیط باززایی حاوی 50 میلی گرم در لیتر هایگرومایسین منتقل شدند. کالوسهای مقاوم نسبت به هایگرومایسین بر روی محیط باززایی حاوی هایگرومایسین باززا گردیده و رشد کردند. تجزیه پی سی آر گیاهان تراریخته احتمالی به دست آمده از واریته نعمت نشان داد که حداقل یک نسخه از ژن هایگرومایسین، فسفوترانسفر از در ژنوم این گیاهان وجود دارد.

مراحل مختلف زیستی که آفت مهم اقتصادی، شب پره هندی Plodia interpunctella. Hub. شب پره مدیترانه ای آرد. (Ephestia kuehniella (Zell وشپشه دندانه دار( Oryzaephilus surinamensis (L. تحت تابش امواج مایکروویو با فرکانس 2450 مگاهرتز در توان 100 وات با زمان های 300، 600، 900 ثانیه و توان 200 وات با زمان های 30، 60، 120 ثانیه قرار گرفتند. در تمام آزمایش ها میزان مرگ و میر با افزایش زمان، افزایش یافت. توان و زمان مورد نیاز برای جلوگیری از تفریخ تخم ها، مرگ و میر لاروها، کنترل مرحله شفیرگی و تلفات حشرات کامل نر و ماده در شب پره هندی و شب پره مدیترانه ای آرد به ترتیب 100 وات و 900 ثانیه، 200 وات و 120 وات ثانیه بود. حشرات کامل نر در شب پره هندی و شب پره مدیترانه ای آرد حساسیت بیشتری در مقایسه با حشرات ماده نسبت به امواج داشتند. نتایج نشان داد ک شفیره های شب پره مدیترانه ای آرد در توان 100 وات و زمان 900 ثانیه متحمل 5/97 درصد تلفات و در توان 200 وات و زمان 120 ثانیه با 95 درصد تلفات حساسیت بالایی نسبت به امواج دارند. در شب پره هندی حشرات کامل در توان 100 وات و زمان 900 ثانیه با 5/87 درصد و توان 200 وات و زمان 120 ثانیه با 5/92 درصد تلفات حساس ترین مرحله زیستی بودند. حشرات کامل شپشه دار نیز حساسیت بیشتری نسبت به سایر مراحل زیستی نشان دادند و در توان 100 وات با زمان 900 ثانیه، 5/87 درصد و در توان 200 وات با زمان 120 ثانیه 5/92 درصد تلفات داشتند. توان 100 وات با زمان 600 ثانیه باعث ایجاد مرگ و میر در حشرات کامل و تخم های شپشه دندانه دار گردید و نیز باعث جلوگیری از تفریخ تخم های شب پره هندی شد. توان 200 وات در مدت 60 ثانیه توانست 5/82 درصد تلفات در حشرات کامل شب پرده مدیترانه ای ایجاد کند.

بمنظور بررسی اثر سطوح متفاوت انرژی و پروتئین جیره غذایی برعملکرد مرغان تخمگذار لگهوون سویه های لاین W-36، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه سطح انرژی قابل متابولیسم (2700، 2800، 2900 کیلوکالری درکیلوگرم) و چهار سطح پروتئین (14، 15، 16، 17%) در دو محدوده سنی (32-27 و 40-32 هفتگی) انجام شد. تعداد 1152 مرغ تخمگذار بطور تصادفی به 12 گروه آزمایشی هر یک با چهار تکرار شامل 8 قفس سه مرغی تقسیم شدند. آب و خوارک در طول دوره 90 روزه آزمایش بطور آزاد در اختیار مرغها بود. مقادیر مختلف انرژی یا پروتئین یا اثر متقابل آن ها تاثیر معنی داری بردرصد تولید تخم مرغ و تخم مرغ تولیدی روزانه هر مرغ نداشت (05/0>P)، اگرچه با افزایش سطح انرژی، این صفات تمایل به افزایش داشتند. وزن تخم مرغ تحت تاثیر مقدار پروتئین جیره قرار گرفت. (01/0>P) ولی تفاوت قابل ملاحظه ای بین سطوح پروتئینی 15، 16 و 17% وجود نداشت. با افزایش پروتئین جیره از 14 به 15 و 17% وزن تخم مرغ به ترتیب از 1/57 به 3/58 و 5/58 گرم افزایش یافت. با افزایش سطح انرژی جیره خوراک مصرفی روزانه کاهش یافت (01/0>P) بطوری که با افزایش انرژی از 2700 به 2900 کیلوکالری در کیلوگرم کاهشی معادل 5/2 گرم در روز در مصرف خوراک هر مرغ مشاهده شد. اثر مقادیر مختلف انرژی بر ضریب تبدیل غذایی و خوراک مصرفی به ازای هر دوجین تخم مرغ نیز معنی دار بود (05/0>P) و با افزایش سطح انرژی این صفات بهبود یافت. هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم تخم مرغ، بابالاترین سطح انرژی جیره افزایش یافت. کمترین سود ناخالص روزانه براساس وزن تخم مرغ را مرغانی داشت که جیره حاوی 2900 کیلوکالری در کیلوگرم انرژی قابل متابولیسم را دریافت کرده بودند. اثر سطح انرژی جیره برکیفیت پوسته تخم مرغ نیز معنی دار شد (01/0>P) تغییرات میزان انرژی جیره اثری بر تغییر وزن بدن مرغ ها طی دوره آزمایش نداشت لیکن اثر سطوح مختلف پروتئین براین صفت معنی دار بود(01/0>P) کیفیت سفیده، درصد تخم مرغ های با پوسته شکسته و درصد تخم مرغهای بدون پوسته یا با پوسته خیلی نرم و درصد تلفات تحت تاثیر سطوح مختلف انرژی و پروتئین جیره قرار نگرفت. بجز کیفیت سفیده درصد تلفات، بقیه صفات و فراسنجه ها تحت تاثیر سن قرار گرفتند (01/0>P). حداکثر تولید تخم مرغ براساس شاخص روزمرغ و تخم مرغ تولیدی روزانه هرمرغ و بازده غذایی و نیز کمترین هزینه خوراک بازای هر کیلوگرم تخم مرغ را مرغانی داشتند که جیره حاوی 2800 کیلوکالری در کیلوگرم انرژی قابل متابولیسم و 15% پروتئین دریافت کرده بودند.

برای پیش بینی قیمت عمده فروشی سیب زمینی و پیاز در سالهای آینده، یک مدل پیش بینی سری زمانی روی قیمت ماهانه این محصولات در سطح عمده فروشی در بین سالهای 1378-1370 بکار رفت. سپس، روند تغییرات قیمت این دو محصول برای سال های 1379 تا 1382 برآورد گردید. نتایج نشان داد که قیمت پیاز نسبت به قیمت سیب زمینی در آینده نیز همچنان با شدت بیشتری افزایش یافته و دارای نوسانات فصلی شدیدتری خواهد بود. گرچه این قیمت ها بصورت سیکلی در ماههای مختلف تغییر می کنند ولیکن نتایج نشاندهنده این نیست که در یک سال بخصوص قیمت یکی از این دو محصول بالا و قیمت دیگری پایین است.

دراین تحقیق اثرات رطوبت غلاف، سرعت وجهت اعمال نیرو بر مقدار نیرو و انرژی لازم برای کندن غلاف های سه رقم نخود (بیونیژ، کاکا وجم) مطالعه شد. برای اعمال نیرو به غلافها، از ماشین کشش وفشار اینستران بهره گرفته شد. تاثیر هر سه فاکتورمورد مطالعه، بر نیرو و انرژی مصرفی برای کندن غلاف ها معنی دار شد. با کاهش رطوبت از 50% تا 25%، نیرو و انرژی لازم برای کندن غلافها افزایش، ولی پس از آن به طور معنی داری کاهش یافت و در 8% به کمترین مقدار رسید. میانگین نیرو و انرژی لازم برای کندن غلافهای با رطوبت 25% به ترتیب 82/6 نیوتن و 40/19 میلی ژول تعیین شد. مقادیر متناظر برای رطوبت 8% به ترتیب معادل 19/1 نیوتن و 93/4 میلی ژول بود. بنابراین ارزیابی مقاومت به ریزش غلافهای نخود براساس نیرو و انرژی لازم برای کندن آنها نشان میدهد که در رطوبت 25%، غلافهای نخود بیشترین مقاومت را به ریزش خواهند داشت که برای برداشت مناسب است. البته برداشت محصول در این سطح رطوبت بیشترین توان را نیازمند است. با افزایش سرعت اعمال نیرو، نیرو و انرژی لازم برای کندن غلاف ها به طور معنی دار کاهش یافت. میانگین نیرو و انرژی لازم برای کندن غلاف های نخود دیم بیونیژ به ترتیب 7/4 نیوتن و 25/14 میلی ژول بود که به طور معنی داری بیشتر از آن برای دو رقم دیگر بودند. بنابراین انتظار می رود که این رقم نسبت به دو رقم دیگر، مقاومت بیشتری در مقابل ریزش داشته باشد. نیرو و انرژی لازم برای کندن غلافها در جهت پایین سو به طور معنی داری کمتر از آن در جهت بالا سو بود. البته در رطوبت 8% این اختلاف معنی دار نشد.