مجله علمی شیلات ایران (فارسی)
سال:1399 | دوره:29 | شماره:1 |تعداد مقالات:20

تعیین روابط بین عوامل زیستی و غیرزیستی و اثر آنها بر کیفیت آب و تغذیه گرایی، اهمیت زیادی در مدیریت و بهره وری بهینه از سدها دارد. لذا در مقاله حاضر، روابط فوق با تاکید بر نتایج آنالیز آماری یک و چند متغیره در سد آزاد سنندج مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و در 5 ایستگاه طی سال های 95-1394، صورت گرفت. کلیه پارامترهای محیطی (دمای آب، شفافیت، کدورت، pH، DO، DO%، BOD5، COD، EC، نیترات، فسفات، کلروفیل-آ) و میکروبی (کل میکروب، کل کلیفرم، کلیفرم مدفوعی و استرپتوکوک مدفوعی) با روش استاندارد آنالیز گردید. در آزمون رگراسیون خطی گام به گام، ضریب تاثیرسطح تروفیک، شاخص کلروفیل-آ و شفافیت بر شاخص تروفیک کل بیش از شاخص تروفیک مواد مغذی بدست آمد. طبق نتایج آزمون مولفه اصلی (PCA)، شاخص سطح تروفیک و غلظت کلروفیل-آ با جای گیری در مولفه اول مهمترین عوامل تاثیرگذار بر کیفیت آب سد بودند. در حالیکه شاخص کیفیت آب و پارامترهای آن (غلظت فسفر معدنی، BOD5 و کلیفرم) با قرار گرفتن در مولفه دوم، در رتبه های بعدی اهمیت جای داشتند. از بین پارامترهای محیطی موثر بر کیفیت آب، درصد اشباعیت اکسیژن محلول و پس از آن BOD5 در اولویت های نخست قرار داشتند. در نتیجه، طبق مقادیر شاخص سطح تروفیک، این سد برای پرورش ماهیان مقاوم (کپورماهیان) مناسب است. به عبارتی، اگرچه بر اساس شاخص WQI، دریاچه سد آزاد برای پرورش آزاد ماهیان مناسب است، اما از دیدگاه شاخص تغذیه گرایی، شرایط چندان مطلوب نمی باشد.

به منظور بهر ه مندی بیشتر از پتانسیل های صادرات غیرنفتی کشور، عوامل موثر بر صادرات محصولات شیلاتی با جستجو در منابع کتابخانه ای و همچنین مصاحبه با صاحب نظران شناسایی شدند. پس از طراحی پرسشنامه، روایی آن از طریق صادرکننده ها و صاحب نظران تایید شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی از پرسشنامه تکمیل شده توسط 35 نمونه آماری با استفاده از تکنیک رتبه بندی گرت صورت گرفت. طبق نتایج بدست آمده مهم ترین عوامل موثر بر صادرات آبزیان، به ترتیب شامل بهبود روابط تجاری بین المللی، اصلاح قوانین و مقررات داخلی گمرک، کاهش قیمت تمام شده و تورم، افزایش سطح استانداردهای تولید و فرآوری، امکان جذب سرمایه گذاری خارجی، رعایت مقررات و استاندارد های کیفی و بهداشتی مقصد، حضور موثر و تبلیغات ویژه در بازارهای جهانی، شناسایی و ارایه اطلاعات بازارهای هدف صادراتی و حمایت و نظارت دولت بودند. بنابراین دولت با حمایت موثر و روشن خود از بخش صادرات آبزیان می تواند ضمن جذب سرمایه گذاری خارجی، باعث بهبود روابط بین المللی، کاهش تورم و قیمت تمام شده گردد و زمینه اصلاح قوانین و مقررات گمرکی، شناخت کافی و حضور در بازارهای صادراتی و مقررات آن را برای بهبود و افزایش صادرات فراهم کند.

این تحقیق به مطالعه تآثیر فاکتورهای اکولوژیک بر تنوع و تراکم فیتوپلانکتون ها در سواحل جنوبی دریایی خزر می پردازد. نمونه برداری از 5 ایستگاه در نواحی رامسر، نوشهر، نور، فریدونکنار و میانکاله ( از سطح و اعماق 3 و 5 متری) از سال 1394 تا 1395 انجام شد. مجموعاً؛ 56 گونه فیتوپلانکتون متعلق به 5 شاخه جلبک ها شناسایی شدند که ماکزیمم تراکم و زی توده در گونه های Skletonema costatum، Thalassionema nitzschioides، Nitzschia acicularis، Pseudonitzschia seriata وMelosira moniliformis مشاهده شدند. میانگین زی توده فیتوپلانکتون ها به ترتیب 106×7/2± 3/12 عدد در متر مکعب و 4/7± 6/35 میلی گرم در متر مکعب بود، که بیشترین میزان تراکم در فصل زمستان برابر106×4/4± 1/19 عدد در متر مکعب مشاهده شد. بیشترین و کمترین شاخص تنوع شانون در فصول مختلف بین 97/1 و 84/1 بود. سیلیس؛ دما و نیتروژن نقش مهمی در تراکم فیتوپلانکتون ها بویژه دیاتومه ها؛ سیانوفیتا و پیروفیتا ایفا می کنند. مطالعه اخیر نشان داد که نسبت بالایNP در فصل زمستان و خصوصیات همراه با استراتژی مناسب گونه های کلروفیتا از دلایل مهم و مطلوب برای افزایش جمعیت آنها است.

باکتری آئروموناس هیدروفیلا عامل بروز سپتی سمی در ماهیان آبهای شیرین و شور است. در حال حاضر، یکی از مهمترین مشکلات در زمینه مدیریت بهداشتی برخی از مزارع تکثیر و پرورش ماهیان، کنترل و پیشگیری از سندرم سپتی سمی باکتریایی ناشی از این باکتری می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی یافتن راهی برای کنترل و از بین بردن باکتری مزبور با استفاده از باکتریوفاژ جهت افزایش میزان بازماندگی ماهی قزل آلای رنگین کمان آلوده به باکتری آئروموناس هیدروفیلا صورت گرفته است. در این تحقیق که طی سال های 98-1397 انجام شد و360 عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان با وزن حدود 2± 15 گرم در 24 آکواریوم، در گروه های 15 تایی با 3 تکرار انتخاب و با رقت های4-10 و 8-10 باکتری آئروموناس هیدروفیلا (تهیه شده از استوک حاوی 108×5/1 (CFU/ mL به صورت داخل صفاقی و غوطه وری در آب آلوده گردیدند و سپس در معرض غلظت mL/Pfu 3-10 باکتریوفاژ AHɸ 3 جداسازی شده از آب استخرهای پرورش ماهی استان کرمان قرار گرفتند. بیشترین تاًثیر باکتریوفاژ در میزان بازماندگی ماهی قزل آلای رنگین کمان زمانی بود که از رقت 8-10 باکتری و mL/Pfu 3-10 باکتریوفاژ AHɸ 3 به صورت غوطه وری استفاده گردید. سایر عوامل محیطی مانند اکسیژن، pH، دما، شوری برای تمامی تیمارها یکسان بود. بین گروه شاهد و تیمارها در هر دو حالت (تزریق درون صفاقی و غوطه وری) تفاوت معنی دار بود (05/0(P≤ . داده های حاصله با استفاده از نرم افزار 21 SPSSآنالیز و با استفاده از آزمون آماری دانکن تجزیه و تحلیل شدند. نتایج بررسی حاضر نشان داد که یکی از راههای مناسب و کاربردی جهت افزایش میزان زنده مانی ماهیان قزل آلای رنگین کمان در مقابل بیماری های باکتریائی، استفاده از باکتریوفاژها می باشد. این بررسی با تاکید بر نیاز به تحقیقات بیشتر در زمینه استفاده از فاژ درمانی در حوزه آبزیان به عنوان یک استراتژی ضد میکروبی می باشد که جنبه های مختلف را از دیدگاه های محیط زیستی و بهداشتی ارائه می دهد.

این تحقیق با هدف بررسی انعطافپذیری ریختی شکل بدن جمعیت های ماهی کاراس(Carassius gibelio) در سیستم های آب ساکن و جاری با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 119 قطعه ماهی از رودخانه سفیدرود (30 عدد)، دریاچه آلاگل (37 عدد)، دریاچه پشت سد خداآفرین روی رودخانه ارس (21 عدد) و رودخانه ماشکیل (31 عدد) صید شدند. برای استخراج داده های شکل بدن در روش ریخت سنجی هندسی، از سمت چپ سطح جانبی نمونه ها عکس برداری و بر روی تصاویر دوبعدی در نرم افزار TpsDig2، تعداد 15 نقطه لندمارک تعریف شده، رقومی گردیدند. سپس داده های حاصل پس از آنالیز پروکراست، براساس روش های چند متغیره تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه همبستگی کانونی، واریانس چند متغیره آنالیز خوشه ای مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تفاوت معنی داری بین شکل بدن جمعیت های مورد مطالعه نشان داد (001/0p<). براساس نتایج، جمعیت های دریاچه های آلاگل و سد خداآفرین دارای بدنی مرتفعتر و سر نسبتاً کوچک تر و جمعیت های رودخانه های سفیدرود دارای بدنی مرتفعتر ولی همانند جمعیت رودخانه ماشکیل دارای سر بزرگ تر بودند. همچنین تحلیل خوشه ای دو جمعیت دریاچه های آلاگل و پشت سد خداآفرین را در یک شاخه و جمعیت های رودخانه های سفیدرود و ماشکیل را در شاخه دیگری قرار داد که بیانگر جدایی جمعیت های آب جاری و جمعیت های آب ساکن دریاچه ای می باشد. نتایج نشان داد که شکل بدن در ماهی کاراس از الگوی کلی وابسته به نوع زیستگاه تبعیت می کند.

هدف از تحقیق حاضر بررسی تعیین ساختار ژنتیک جمعیت تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) دریای خزر با روش توالی یابی قطعه ناحیه کنترلی DNA میتوکندریایی بود. برای این منظور، تعداد 45 نمونه باله تاسماهی ایرانی از آب های ساحلی مناطق مختلف دریای خزر جمع-آوری گردید. ناحیه کنترلی با استفاده از روش PCR تکثیر و توالی یابی با استفاده از روش استاندارد انجام پذیرفت. تعداد 12هاپلوتیپ متفاوت در بین نمونه های بررسی شده، مشاهده گردید. تنوع هاپلوتایپی و نوکلئوتیدی در نمونه ها به ترتیب برابر با 037/0 ± 795/0 و 0046/0 ± 0062/0 بدست آمد. بیشترین تعداد هاپلوتایپ (7 عدد) در بین نمونه های رودخانه سفیدرود بود که از این تعداد 3 هاپلوتایپ A، B و E اختصاصی بوده و در سایر مناطق مشاهده نشدند. نتایج تجزیه و تحلیل شاخص تثبیت (FST) بر اساس روش دوپارامتری و آنالیز واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که نمونه های رودخانه سفیدرود با نمونه های مناطق روسیه و آذربایجان اختلاف معنی داری دارند (001/0 > P) و در نهایت وجود سه جمعیت شناسایی گردید. با توجه به تنوع بالای موجود در ناحیه کنترلی، توالی این ناحیه می تواند به عنوان یک نشانگر مناسب برای شناسایی و تعیین واحدهای حفاظتی و مدیریتی ذخایر جمعیت های احتمالی تاسماهی ایرانی به کار گرفته شود و همچنین می تواند اطلاعات ارزشمندی از کاربرد روش های مولکولی را به منظور ژنتیک حفاظت این گونه ارائه نماید.

بیودیزل متیل استر یا اتیل استر روغن های طبیعی می باشد که شباهت زیادی به گازوئیل دارد و می تواند به عنوان یک سوخت جایگزین در موتورهای دیزل استفاده شود. دراین تحقیق تولید بیودیزل از میکروجلبک در یک فتوبیوراکتور و برخی خواص فیزیکی و شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مخلوط میکروجلبک کشت داده شده از آب راکد، در یک فتوبیوراکتور در دو شدت نور 8000 و 16000 لوکس پرورش و میزان بیومس تولید شده مقایسه شد. بیومس تولیدی از نور 8000 لوکس پس از جداسازی و خشک شدن تحت فرایند ترانس استریفیکاسیون مستقیم قرارگرفته و بیودیزل تولید گردید. آنالیز پروفایل اسیدهای چرب تشکیل دهنده بیودیزل با استفاده از GC/MS تعیین گردید. برخی از خصوصیات بیودیزل تولید شده نظیر چگالی، نقطه ابری شدن، نقطه ریزش و نقطه انجماد مورد مطالعه قرار گرفت. حداکثر نرخ رشد ویژه در شدت نور8000 لوکس 7/0 (در روز) و در شدت نور16000 لوکس 59/0 (در روز) بود. علاوه بر این، زمان دو برابر شدن سلول ها و میزان تولید بیومس در شدت نور 8000 لوکس نسبت به شدت نور 16000 لوکس برتری داشت. نتایج GC/MS نشان داد که 59/57 درصد وزن خشک میکروجلبک متشکل از انواع لیپید بوده و بیودیزل حاصل از ترانس استریفیکاسیون آن، حاوی 31/50 % اسید چرب اشباع و 69/49% اسید چرب غیراشباع بود. اسیدهای چرب اشباع پالمیتیک (C16: 0) با 16/39%، اسیداستئاریک (C18: 0) 65/9%، اسیدآراشیدیک (C20: 0) 79/0%، اسید مارژریک (C17: 0)71/0% و اسیدهای چرب غیراشباع لینولئیک(C18: 2) با 40/27 درصد، اسیداولئیک (C18: 1) با 04/20 و اسید پالمیتولئیک (C16: 1) 25/2 درصد بیودیزل تولیدی را تشکیل دادند. چگالی بیودیزل تولید شده برابر با 853/0 گرم بر سانتیمتر مکعب و نقطه ابری شدن و نقطه ریزش آن 3-و 10-درجه سانتی گراد بود. نتایج تحقیق نشان داد که امکان کشت میکروجلبک در فتوبیوراکتور با به حداقل رساندن هزینه و زمان وجود دارد. همچنین پروفایل اسیدهای چرب و خواص فیزیکی بیودیزل تولید شده، حاکی از آن بود که بیودیزل حاصل از میکروجلبک دارای کیفیت بالایی بوده و روش تبادل استری مستقیم می تواند گزینه مناسبی جهت تولید بیودیزل، نسبت به سایر روش ها باشد.

تنوع زیستی ماهیان در رودخانه ها تحت تاثیر عوامل محیطی مختلف قرار دارد. گاهی شدت این تاثیرات محیطی بحدی است که منجر به ایجاد زیستگاه های نامطلوب برای گونه های ماهی می شود و تنوع زیستی آنها را کاهش می دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین مهمترین عوامل محیطی موثر بر تنوع زیستی ماهیان در رودخانه زرینه رود به اجرا درآمد. لذا، در شهریور 1397، 7 ایستگاه جهت نمونه برداری از ماهیان در طول رودخانه زرینه رود انتخاب شدند. نمونه برداری از هر ایستگاه از 30 متر با 3 تکرار و در مجموع از 90 متر طول رودخانه بر اساس روش یک رفت با استفاده از دستگاه الکتروشوکر انجام شد. همزمان با نمونه برداری، عوامل محیطی شامل دمای آب، سرعت جریان آب، دبی، عمق و ارتفاع از سطح دریا نیز در هر کدام از ایستگاه های مورد مطالعه اندازه گیری و ثبت شدند. در مجموع، 404 نمونه ماهی از رودخانه زرینه رود صید شدند که متعلق به 11 گونه بودند. شاخص های تنوع زیستی شامل شانون-وینر، مارگالف، سیمپسون، غناء گونه ای، غالبیت و یکنواختی (همگنی) که با استفاده از نرم افزارهای BiodiversityPro و PAST تعیین شدند. به منظور تعیین عوامل محیطی موثر بر شاخص های تنوع زیستی و گونه های ماهی از آنالیز Canonical Correspondence Analysis استفاده شد. بر اساس نتایج حاصله، دما، ارتفاع از سطح دریا و سرعت جریان آب بترتیب به عنوان عوامل محیطی موثر بر تنوع گونه ای ماهیان در رودخانه زرینه رود شناخته شدند. علاوه بر این، عمق، سرعت جریان آب و دبی نیز موثرترین عوامل محیطی بر فراوانی گونه های ماهی تشخیص داده شدند.

هدف از مطالعه حاضر بررسی مکمل آلفالیپوئیک اسید (ALA) به عنوان یک منبع آنتی اکسیدانی است. در این آزمایش ماهیان قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن 02/0± 16/22 گرم در چهار تیمار با سه تکرار به مدت هشت هفته مورد بررسی قرار گرفتند. جیره های آزمایشی شامل: شاهد (جیره تجاری فاقد مکمل)، mg/kg500 ALA، mg/kg1000 ALA و جیره حاوی mg/kg1500 ALA بودند. پس از پایان هشت هفته، فاکتورهای رشد، ترکیب عضله ماهی، میزان آنزیم های گلوتاتیون-اس-ترانسفراز (GST)، گلوتاتیون (GSH) و فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) در بافت عضله، کبد و روده اندازه گیری شدند. نتایج فاکتورهای رشد نشان داد که درصد افزایش وزن، افزایش طول و نرخ رشد ویژه بین تیمارهای مختلف معنی دار بود (p<0. 05) و بیشترین میزان در تیمارهای حاوی 500 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم ALA مشاهده شد. نتایج ترکیب لاشه قزل آلا تغذیه شده با ALA نشان دهنده تفاوت معنی دار در پروتئین و ماده خشک بود (p<0. 05)، و تیمار حاوی غلظت 1500 ALA بیش ترین پروتئین و ماده خشک لاشه را نشان داد. علاوه بر این، اثر غلظت های مختلف آلفا لیپوئیک اسید بر میزان فعالیت آنزیم های GST، GSH و CAT در بافت های عضله، کبد و روده معنی دار بود (p<0. 05). در عضله، با افزایش غلظت ALA میزان آنزیم کاتالاز نیز افزایش یافت. همچنین، بیش ترین و کمترین مقدار آنزیم GSH و GST به ترتیب در تیمار حاوی غلظت 1000 و شاهد مشاهده شد. در بافت روده و کبد، فعالیت آنزیم های GSH، GST و CAT در تیمارهای حاوی ALA بیشتر از شاهد بود. با توجه به نتایج رشد، افزایش پروتئین لاشه و بهبود فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی بواسطه ALA، استفاده از این مکمل با غلظت 1000 میلی گرم بر کیلوگرم توصیه می گردد.

یکی از روش های جدید پیشگیری و کنترل بیماری های آبزیان استفاده از انواع محرک های ایمنی در سیستم گنوتوبیوتیک برای درک مکانیسم-های درگیر در تعاملات میزبان-میکروب می باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر محرک ایمنی زایموزان بر رشد و مقاومت آرتمیا فرانسیسکانا (Artemia fransiscana) در برابر عفونت باکتری های بیماری زای Vibrio campbellii و Vibrio proteolyitcus در آبزیان در شرایط گنوتوبیوتیک صورت گرفت. ناپلی آرتمیا با باکتری کشته شده LVS3 حدود 109 5/10 سلول بر لوله فالکون در هر روز غذادهی شد (تیمار شاهد). زایموزان به صورت روزانه به مقدار 6/30 میکروگرم به هر فالکون در تیمارهای آزمایشی اضافه شد. در روز سوم پاتوژن های V. campbellii و V. proteolyitus در تراکم cell/ml 106 5 اضافه گردیدند. در روز ششم زایموزان باعث افزایش معنی دار درصد بازماندگی روزانه آرتمیا در برابر V. campbellii (53/1± 49/54) نسبت به تیمار شاهد (87/9± 72/31)، درصد نسبی بازماندگی (08/0± 80) نسبت به تیمار شاهد (17/0± 47) و زیست توده کل تولید شده برحسب میلی متر در فالکون (18/0± 17/21) نسبت به تیمار شاهد (46/4± 04/9) گردید (05/0>p). زایموزان اگرچه در برابر V. proteolyitcus باعث افزایش درصد بازماندگی روزانه، درصد نسبی بازماندگی و زیست توده کل تولید شده نسبت به گروه شاهد شد، اما نتوانست اختلاف معنی داری ایجاد کند (05/00. 05). به طور کلی، نتایج نشان داد که استفاده از زایموزان به عنوان محرک ایمنی می تواند باعث افزایش مقاومت آرتمیا نسبت به عفونت ویبریو در محیط گنوتوبیوتیک شود.

این مطالعه با هدف بررسی اثر سطوح مختلف اسیدی فایر سدیم دی فرمات (NDF) و سیتریک اسید بر پارامتر های رشد، تغذیه، ایمنی و خونی((RBC, MCV, HCT, MCHC, HB, WBC بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) انجام شده است. تعداد 630 بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن 72/0± 55/16 گرم تهیه و به طور تصادفی در قالب هفت گروه با سه تکرار (هر تکرار 30 عدد ماهی) تقسیم به مدت 60 روز با جیره های آزمایشی تغذیه شدند. گروههای 1، 2 و 3 به ترتیب حاوی 2/0، 4/0 و 6/0 درصد اسیدی فایر سدیم دی فرمات(NDF) و گروههای 4، 5 و 6 حاوی 2/0، 4/0 و 6/0 درصد ترکیبی اسیدی فایرهای سدیم دی فرمات(NDF) (به میزان 1/0، 2/0 و 3/0 درصد) و اسید سیتریک (به میزان 1/0، 2/0 و 3/0 درصد) به نسبت برابر در جیره غذایی بودند. جیره گروه کنترل بدون اسیدی فایر بود. نتایج نشان داد اکثریت پارامترهای رشد (% BWI، CF، SGR، FCR، FER، PER) و خونی در گروه ها تغذیه شده با اسیدی فایر نسبت به گروه شاهد اختلاف معنی داری داشتند (P<0. 05). کمترین ضریب تبدیل غذایی(FCR) با میزان 2/0± 1 در گروه 4 (2/0درصد ترکیبی سدیم دی فرمات(NDF) و اسید سیتریک) و بیشترین آن در گروه شاهد 17/0± 39/1 بود (P<0. 05). بیشترین میزان پارامترهای خونی ((RBC, MCHC, HCT, , HB, در گروه 5 بدون اختلاف معنی دار با گروه 4 (P>0. 05) و اختلاف معنی دار با گروه شاهد بود (P<0. 05). تعداد گلبولهای سفید تحت تاثیر اسیدی فایرها قرار نگرفتند و اختلاف معنی داری با گروه شاهد نداشتند (P>0. 05). پارامترهای ایمنی نشان داد پارامترهای پروتئین کل، IgM سرم، قدرت باکتری کشی سرم در گروه 4 با تاثیر مثبت استفاده اسیدی فایر در خوراک نسبت به گروه شاهد قرار گرفته اند (P<0. 05). افزودن ترکیبی اسیدی فایر سدیم دی فرمات (NDF) و سیتریک اسید به میزان 2/0 درصد (گروه 4) به جیره غذایی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان سبب بهبود پارامترهای رشد و ایمنی می گردد و تاثیر مثبتی بر کاهش ضریب تبدیل غذایی(FCR) دارد.

به منظور بررسی تأثیر خوراکی پودر فلفل قرمز تند بر برخی پارامترهای رشد، بقاء فراسنجه های خونی و پاسخ های سیستم ایمنی ماهیان قزل آلای رنگین کمان، تعداد 240 عدد بچه ماهی (میانگین وزن 33/0± 69/15 گرم) در 12 مخزن (هر مخزن 20 عدد ماهی) به صورت تصادفی تقسیم شد و به مدت 45 روز با مقادیر 0، 1، 3 و 5 درصد پودر فلفل قرمز تند (Capsicum annuum) در غذا (هر کدام با 3 تکرار) مورد تغذیه قرار گرفتند. نتایج شاخص های رشد نشان داد، بالاترین مقدار افزایش وزن بدن و نرخ رشد ویژه در تیمار 5 درصد نسبت به سایر تیمارها مشاهده شد (05/0>P). کمترین مقدار ضریب تبدیل غذایی بصورت همزمان در تیمارهای تغذیه شده با 3 و 5 درصد فلفل قرمز مشاهده شد. همچنین شاخص وضعیت بین تیمارها اختلاف معنی داری نشان نداد (05/0P). بیشترین درصد هماتوکریت در تیمار 5 درصد فلفل مشاهده شد (05/0>P). بیشترین تعداد گلبولهای سفید در تیمارهای تغذیه شده با فلفل قرمز در مقایسه با شاهد مشاهده شد. بیشترین درصد لنفوسیتها در تیمار 5 درصد مشاهده شد. بیشترین میزان فعالیت لیزوزیم، C3 و IgM در تیمار 5 درصد فلفل مشاهده شد که با سایر تیمارها دارای اختلاف معنی دار بود (05/0>P). همچنین میزان C4 در تیمارهای تغذیه شده با فلفل نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی داری داشت (05/0>P). بطورکلی، مکمل سازی جیره غذایی تجاری ماهی قزل آلا با 5 درصد پودر فلفل قرمز تند سبب بهبود عملکرد رشد، بهره وری تغذیه و سیستم ایمنی بچه ماهیان قزل آلا گردید.

شیلات ایران به عنوان یکی از زیربخش های حوزه کشاورزی و منابع طبیعی، سهم قابل توجهی در اقتصاد کشور دارد. بروز نوسانات شدید قیمتی طی دوره های اخیر، سرمایه گذاری و برنامه ریزی را در این بخش با مشکل مواجه نموده است. هدف از انجام این تحقیق، تعیین مناسب ترین مدل پیش بینی قیمت محصولات شیلات با استفاده از مدلهای سری زمانی خودرگرسیون میانگین متحرک انباشته، شبکه عصبی مصنوعی با وقفه زمانی و الگوی ترکیبی از دو روش مذکور است. داده های مورد استفاده در این تحقیق مربوط به قیمت عمده فروشی دو محصول ماهی شیر و ماهی حلوا سیاه از فروردین ماه 1380 لغایت شهریور ماه 1397 می باشد. بر اساس یافته های تحقیق، مدل خودرگرسیون میانگین متحرک انباشته در مقایسه با روش شبکه عصبی مصنوعی و روش ترکیبی، عملکرد ضعیفی در پیش بینی قیمت هر دو محصول از خود نشان داد. در کل نیز روش ترکیبی نسبت به دو روش خودرگرسیون میانگین متحرک انباشته و شبکه عصبی مصنوعی عملکرد بهتری در پیش بینی قیمت محصولات داشت. بر همین اساس لازم است تا در بررسی و پیش بینی قیمت این محصولات از روش های غیر خطی استفاده نمود. همچنین با توجه به بهبود عملکرد پیش بینی مدل ترکیبی با افزایش افق پیش بینی، می توان از این مدل در برنامه ریزی های بلند مدت استفاده نمود.

قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین، چربی و انرژی منابع پودر ماهی (پودر ماهی کیلکا، بچ، جنوب و ترکیبی)، برخی از منابع جانوری (آرد ضایعات مرغ، آرد گوشت و استخوان و آرد خون)، منابع گیاهی با مقدار پروتئین زیاد (آرد گلوتن گندم و ذرت) و منابع گیاهی با مقدار پروتئین کم (آرد گندم، آرد ذرت، آرد کانولا، سویای فرآوری شده و کنجاله سویا) در فیلماهی جوان با میانگین وزن35/23 ± 42/160 گرم مورد بررسی قرار گرفت. جیره های آزمایشی بر اساس70 درصد محتوای اجزای غذایی جیره پایه و افزودن جزء غذایی آزمایششونده به میزان 30 درصد فرموله شدند. به تمامی جیره ها یک درصد اکسید کروم به عنوان نشانگر غیر مستقیم اضافه شد. ماهیان به مدت 8 هفته در تانک های 500 لیتری فایبرگلاس پرورش و دو بار در روز تا حد سیری تغذیه گردیدند. جمع آوری مدفوع نیم تا یک ساعت پس از تغذیه از طریق سیفون مدفوع در کف تانک صورت گرفت. نتایج نشان داد پودر ماهی کیلکا دارای بیشترین قابلیت هضم پروتئین بود (94 درصد)، اما اختلاف معنی دار آماری در قابلیت هضم پودر ماهی بچ، جنوب و ترکیبی (93-89 درصد) با گلوتن گندم و ذرت (94-89 درصد)، سویای فرآوری شده و کنجاله سویا (87-82 درصد) و آرد ضایعات مرغ (81 درصد) مشاهده نشد (P>0. 05). بیشترین قابلیت هضم چربی متعلق به پودر ماهی بچ بود (92 درصد) و بعد از آن پودر ماهی کیلکا (91 درصد)، پودر ماهی جنوب (90 درصد)، پودر ماهی ترکیبی (89 درصد) و آرد ضایعات مرغ (83 درصد) قرار داشتند (P<0. 05). مطالعه حاضر نشان داد که منابع گیاهی فرآوری شده قابلیت هضمی همانند آرد ماهی دارند، هر چند که می توان آرد ضایعات مرغ و کنجاله سویا را به عنوان جایگزین احتمالی آرد ماهی جهت فرمولاسیون جیره اقتصادی فیلماهی در نظر گرفت.

موفقیت در مرحله ابتدایی پرورش لاروها موجب رشد سریع تر، سلامت بهتر و افزایش درصد بقاء بچه ماهیان در مراحل بعدی پرورش و بعد از رهاسازی می گردد (بابایی و همکاران، 1390؛ چوبیان و همکاران، 1392). از اینرو، بدست آوردن جیره غذایی مناسب جهت عبور از مرحله تغذیه از کیسه زرده تا تغذیه فعال، افزایش درصد بقاء و بازماندگی ماهیان در مرحله لاروی، قابلیت دسترس بودن آسان و قابل هضم بودن برای بدست آوردن موفقیت در پرورش لارو آبزیان بسیار حائز اهمیت است (چوبیان و همکاران، 1392). میزان اسیدهای چرب ضروری اسید ایکوزا پنتانوئیک (EPA) و اسید دکوزا هگزانوئیک (DHA) در دافنی ها کم می باشد. لذا، استفاده از تکنیک-هایی که بتواند سبب افزایش میزان اسیدهای مذکور در آنها گردد، بسیار مهم و ضروری است. یکی از مسائلی که استفاده از دافنی ها را حائز اهمیت میسازد، امکان غنی سازی راحت با موادی نظیر اسیدهای چرب ضروری، اسیدهای آمینه ضروری و ویتامین ها است (Girri et al., 2002). هدف از انجام این پژوهش، بررسی تغییرات میزان بقاء و رشد لارو ماهیان آکواریومی دم شمشیری و گوپی تغذیه شده با دافنی پولکس (Daphnia pulex) غنی شده با جلبک اسیلاتوریا آفریکانوم و روغن های کانولا و ماهی طی دوره مطالعه بوده است.

در مطالعه حاضر برآورد خطر فلزات سنگین مس (Cu)، آهن (Fe)، سرب (Pb)، کادمیوم (Cd)، قلع (Sn)، آرسنیک (As) و جیوه (Hg) در مصرف کنندگان میگوی سفید هندی صید شده از سواحل مختلف چابهار مورد بررسی قرار گرفت. 180 عدد میگو از سواحل کنارک، بریس و گواتر (شهرستان چابهار) در سال 1396 صید گردید. نمونه ها در آزمایشگاه خشک، هضم و در ادامه غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. برآورد میزان ورود روزانه فلز به بدن مصرف کنندگان و تخمین میزان خطر در مصرف کننده با استفاده از روش ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی انجام شد. در میان فلزات مختلف، آهن با 72/2 میکروگرم/ گرم بیش ترین و جیوه با 01/0 کمترین میزان تجمع را داشت. ترتیب تجمع در بافت خوراکی میگو به صورت Fe، Cu، Sn، As، Pb، Cd و Hg بود. بالاترین میزان ورود روزانه (میکروگرم/ کیلوگرم فرد/ روز) به میزان 531/0 در فلز آهن و کمترین میزان آن برای جیوه 002/0 ثبت گردید. بالاترین تخمین میزان خطر (THQ)، ناشی از فلز آرسنیک و به میزان 20/0 بود، در حالی که کم ترین میزان خطر به میزان 0006/0 ناشی از فلز قلع به دست آمد. میزان تخمین میزان خطر برای تمامی فلزات و هم چنین مجموع میزان خطر (TTHQ) از 1 کمتر بود. نتایج نشان داد که در حال حاضر مصرف کنندگان میگوی سفید هندی با میزان مصرف محاسبه شده در معرض هیچ گونه خطر ناشی از تجمع فلزات مس، آهن، سرب، کادمیوم، قلع، آرسنیک و جیوه در میگو نمی باشند.