مجله روانشناسی
سال:1379 | دوره:4 | شماره:1 (پیاپی 13) |تعداد مقالات:11

این مطالعه به منظور مقایسه راهبردهای یادگیری در دانش آموزان «موفق» و«ناموفق» در سال 1378 انجام گردیده است . جامعه مورد مطالعه کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه شهر تهران می باشد . که از بین آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 650 دانش آموز برحسب عملکرد تحصیلی (موفق و ناموفق) انتخاب گردید. در این پژوهش علاوه بر بررسی عملکرد تحصیلی ، از پرسشنامه راهبردهای یادگیری استفاده به عمل آمد .داده های بدست آمده با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل تمایز مورد بررسی قرار گرفت . نتایج بدست آمده نشان داد که بین دانش آموزان موفق و ناموفق از لحاظ میزان استفاده از راهبردهای بسط دهی و نظارت بر درک مطلب تفاوت معنادار (P<0.01) وجود دارد. به علاوه از لحاظ رشته تحصیلی در گروههای ریاضی – فیزیک  و علوم انسانی تفاوت معناداری (P<0.01) در راهبردهای بسط دهی و نظارت بر درک مطلب ودر گروههای ریاضی – فیزیک و علوم انسانی تفاوت معنادار (P<0.05) در راهبرد های سازماندهی و نظارت بر درک مطلب بین دانش آموزان موفق و ناموفق وجود دارد . افزون بر آن نتایج تحلیل تمایز نشان داد که در گروه ریاضی – فیزیک ، راهبرد بسط دهی ،در گروه علوم تجربی راهبرد نظارت بر درک مطلب و در گروه علوم انسانی راهبرد بسط دهی بیشترین سهم را در رابطه با موفقیت تحصیلی داشته اند.

پژوهش حاضر مطالعه ای از نوع همبستگی بوده که با هدف تعیین «ارتباط بین اسناد نیت ، هدفهای اجتماعی و ادراک خودکارآمدی کودکان تیزهوش با پاسخهای رفتاری به محرکهای مبهم اجتماعی »انجام شده است وویژگیهای کودکان پرخاشگر، کناره گیر و مسئله گشا برای پاسخ به مؤلفه های اهداف اجتماعی و ادراک خودکار آمدی بررسی گردید .نمونه مورد پژوهش ،370 نفر از دانش آموزان پایه اول راهنمایی مدارس استعدادهای درخشان تهران بود. برای انجام پژوهش در مرحله اول تمام دانش آموزان پرسشنامه را تکمیل نمودند و آنگاه پس از تجزیه و تحلیل اولیه واستخراج نتایج ، 195 نفر از آنان برای پاسخ گویی به مؤلفه های «اهداف اجتماعی» و « ادراک خودکارآمدی » مجددا مورد آزمون قرار گرفتند. با استفاده از روشهای آماری تحلیل واریانس و آزمونهای تعقیبی مشخص شد که بین میانگین نمرات گروههای «پرخاشگر» ،«کناره گیر »، و «مسئله گشا » در پاسخ به مؤلفه های «هدفهای اجتماعی » و «ادراک خودکارآمدی » تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0.05). و میتوان نتیجه گرفت که کودکان «پرخاشگر» بر اهداف ضد اجتماعی تأکید دارند،در حالیکه اهداف کودکان «کناره گیر» و «مساله گشا» در پاسخ به محرکهای مبهم عمدتا «اجتماع گرایانه» است.

در این تحقیق «وضعیت اجتماعی » 1022 نوجوان 14-11 ساله و همبستگی آن با «مشکلات رفتار ارتباطی و افسردگی » مورد بررسی قرار گرفته است . همچنین وضعیت اجتماعی نوجوانان در گروههای «مشهور » ، «طرد شده » ، «موردغفلت » و «متناقض» با مشکل رفتار ارتباطی و افسردگی مورد بررسی قرار گرفته است . بدین منظور از آزمودنی ها خواسته شد تا پرسشنامه دوستی مبتنی بر روش جامعه سنجی و مقیاس افسردگی را تکمیل نمایند . به علاوه معلمین دانش آموزان پرسشنامه مشکلات روان شناختی «راتر» را در مورد نوجوانان تکمیل کردند. نتایج نشان میدهد آزمودنی هایی که توسط همسالان خود در مقوله های منفی برگزیده شده اند در مقیاسهای روان شناختی نیز نمرات بالایی کسب کرده اند. « دانش آموزان طرد شده » در مقایسه با دیگر گروهها نمرات بالایی در مقیاس افسردگی و روانشناختی داشتند. با وجود این، نوجوانان دارای مشکلات رفتاری در پرسشنامه دوستی، توسط همسالان خود به عنوان «رهبر» انتخاب شدند. بنظر می رسد که نوجوانان دارای مشکلات رفتاری به منظور جلوگیری از انزوای اجتماعی خود درصدد یافتن افرادی هستند که ویژگیهای رفتاری مشابه خود دارند تا از این طریق فعالیت اجتماعی خود را حفظ نمایند.

«افسردگی » از بیماری های روانی شایع در جوامع است  و علل گوناگونی دارد ، واکنش نسبت به تنیدگی های شدید حاد و مزمن از جمله سبب شناسی های «افسردگی» محسوب می شود که از میان این دسته  از تجارب می توان از تجربیات ناشی از جنگ نام برد.امروز، روش های درمانی متنوعی در درمان این بیماری به کار برده می شود و از جمله درمانگری شناختی رفتاری ، روشی شناخته شده و معتبر است و لذا در این تحقیق کوشش شده است علاوه بر دستیابی به میزان افسردگی در جانبازان ، اثر بخشی این شیوه مورد بررسی قرار گیرد . بدین جهت گروه نمونه از میان جانبازانی که از نقاط مختلف تهران به مجتمع درمانی کوثر مراجعه می کردند و همچنین پرسنل جانباز این مرکز درمانی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نمرات آزمون بک 46 نفر با روش انتخاب و جایگزینی تصادفی برگزیده شدند.وبه طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند.درمان شناختی رفتاری مدل میشن بام درباره گروه آزمایش به مدت 5 ماه توسط محقق اجرا گردید . پس از پایان درمان مجددا «آزمون بک» در مورد 46 نفر آزمودنی جانباز اعمال شد . بر اساس تحلیل آماری داده ها نتایج ذیل بدست آمدند:1) میزان شیوع افسردگی وخیم در جانبازان بیشتر از افسردگی متوسط بود. 2) بین میزان افسردگی جانبازانی که تحت درمان قرار گرفتند و میزان افسردگی جانبازانی که تحت درمان قرار نگرفتند ، تفاوت معناداری بدست آمد ؛ یعنی روش درمانگری شناختی رفتاری «میشن بام » در کاهش افسردگی جانبازان مؤثر واقع شده است. 3) بین طول مدت جانبازی و میزان افسردگی جانبازان رابطه معناداری مشاهده نشد.  4) بین میزان افسردگی جانبازانی که داوطلبانه به جبهه رفتند با میزان افسردگی جانبازانی که طبق نظام وظیفه به جبهه اعزام شدند تفاوت معنا داری مشاهده نشد.  5) بین میزان افسردگی جانبازان متأهل و مجرد تفاوت معناداری مشاهده نشد. 6) بین میزان افسردگی و اضطراب جانبازان رابطه معناداری مشاهده شد . جانبازانی که دارای افسردگی بالایی بودند میزان اضطرابشان نیز بالا بود.

پژوهش حاضر در راستای نظریه توانش های سه گانه ذهنی «اشترنبرگ »، رابطه توانشهای ذهنی تحلیلی، خلاق و عملی را با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه دوم راهنمایی و دبیرستان تیز هوش و عادی در هر یک از دروس مربوط به خود مورد بررسی قرار می دهد . به عنوان یک هدف ثانوی ، تفاوت توانشهای ذهنی دانش آموزان نیز بررسی شده است . 360 نفر از دانش آموزان عادی و تیز هوش ، آزمون توانشهای سه گانه ذهنی اشترنبرگ STAT  را پاسخ دادند . بررسی همبستگی های چند گانه نمرات افراد در هر یک از دروس مدرسه ای نشان داد توانش خلاق بهترین پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی است ، به طوری که پیشرفت ریاضی و هنر در گروه راهنمایی مدارس عادی، پیشرفت ریاضی و آزمایشگاه فیزیک در گروه دبیرستان عادی و پیشرفته، حرفه و فن در گروه راهنمایی مدارس تیزهوش با این توانش قابل پیش بینی است.«توانش تحلیلی» تنها در گروه راهنمایی عادی پیش بینی کننده نمرات علوم، دینی و انشاء می باشد. توانش های سه گانه ذهنی رابطه معناداری با پیشرفت تحصیلی دبیرستان تیزهوش نشان نداد . تحلیل واریانس چند متغیری «مانوا» توانش های ذهنی دانش آموزان بر خلاف نظراشترنبرگ و همکاران نشان داد که دانش آموزان راهنمایی تیز هوش توانش بیشتری نسبت به دانش آموزان راهنمایی عادی دارند، این امر در مورد دانش آموزان دبیرستان تیزهوش نسبت به عادی حداقل در دو توانش تحلیلی و خلاق صادق نبود.

هدف از انجام این پژوهش «بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری با سلامت روانی و هماهنگی مولفه های خود پنداشت در دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمائی اهواز است». نمونه این پژوهش 496 نفر از دانش آموزان دختر بودند که از طریق روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزارهای به کار رفته شامل :پرسشنامه شیوه های فرزند پروری «وینتر باتوم» ، مقیاس  تجدید نظر شده علائم روانی (SCL90-R) و فهرست صفات (ACL)، می باشند .نتایج تحلیل آماری یافته ها نشان داد که اولا ، بین سن استقلال آموزی ، تسلط آموزی ومراقبت آموزی در دانش آموزان و مشکلات روانی آنان رابطه منفی معنی داری وجود دارد . ثانیا، رابطه بین سن استقلال آموزی و تسلط آموزی و مراقبت آموزی در کودکان تهدیدی برای سلامت روانی است و می تواند منجر به بروز ناهماهنگی در مؤلفه های خود پنداشت گردد.