زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی احتمال افزایش صدمات پالپی متعاقب کاربرد مواد چسبنده به عاج در تماس با سطوح وسیع عاجی می باشد.روش بررسی: مطالعه از نوع تجربی می باشد که روی دندانهای سگ انجام شده است. جهت این مطالعه 72 دندان قدامی شش سگ به 4 گروه ترمیم تقسیم شدند. گروه اول: حفرات کوچک CLV ترمیم شده با مواد چسبنده به عاج ورزین کامپوزیت به شکل مستقیم . گروه دوم: حفرات بزرگ (تراش روکش کامل) ترمیم شده با روکشهای کامپوزیتی و سمان پلی کربوکسیلات به صورت غیر مستقیم. گروه سوم: حفرات بزرگ (تراش روکش کامل) ترمیم شده با روکش کامپوزیتی و سمان پلی کربوکسیلات به صورت غیر مستقیم. گروه چهارم: حفرات بزرگ ترمیم شده با روکش کامپوزیتی و سمان رزینی به همراه مواد چسبنده به عاج. پس از 7، 25 و 60 روز حیوانات کشته شدند و از پالپ دندان آنها لام تهیه شد و بررسیهای هیستوپاتولوژیک روی آنها صورت گرفت. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از آزمونهای آماری One-way ANOVA U-wilcoxon, Man-Whitney, Kruskal-walis استفاده شده است.نتایج: بین گروههای یک و دو، همچنین گروههای دو و چهار و گروههای یک و چهار و گروههای سه و چهار اختلاف معنی دار آماری وجود داشت (P<0.05). به طور کلی بیشترین تحریکات در گروه چهار و سپس به ترتیب گروههای یک، دو و سه بودند. در گروه یک در مدت 7 روز التهاب مختصری دیده شد که در زمانهای 25 و 60 روز کاهش یافته و یا از بین رفته بودند. در گروه دو تمامی شاخصهای التهابی نسبت به گروه یک بیشتر بوده و در 60 روز مقداری از شاخصهای التهابی باقی مانده بود. در گروه سه شاخصها نسبت به گروه یک بیشتر و نسبت به گروه دو بسیار کمتر بود و در زمانهای 25 و 60 روز از این التهاب کاسته شده بود. در گروه چهار تمامی شاخصها در تمامی زمانهای 7، 25 و 60 روز از سایر گروهها بیشتر بوده و مقدار شاخص التهابی در 60 روز بالاترین میزان را نشان می داد.نتیجه گیری: بنابراین به نظر می آید که مواد چسبنده به عاج دارای اثرات تحریک کنندگی پالپی هستند و در صورتی که به همراه سایر تحریکات اعم از محرکهای قبلی و یا محرکهای روش کار (روشهای غیر مستقیم) و یا وسعت سطحی زیاد باشند، می توانند تحریکات بیشتر و حتی غیرقابل برگشتی در پالپ ایجاد نمایند.