مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال:1390 | دوره:11 | شماره:1 (پیاپی 30) |تعداد مقالات:11

مقدمه: آموزش مجازی یکی از روش های رایج در کشورهای مختلف جهان است. افزایش امکانات و دسترسی به اینترنت در رشد این روش نقش موثری دارد. تنها عامل تامل برانگیز نحوه عملکرد دانشجویان با توجه به نوپایی روش است که نیاز به بررسی و پیگیری دارد. لذا این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر دو روش آموزش الکترونیک و سخنرانی بر میزان یادگیری دانشجویان گروه بهداشت و مدیریت دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.روش کار: این مطالعه نیمه تجربی در بین 191 نفر از دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی رشته های مختلف گروه بهداشت و مدیریت انجام شد. نیمی از دروس به صورت حضوری و بقیه به شکل مجازی ارائه گردید. برای دروس مجازی در هر درس دو جلسه پرسش و پاسخ و رفع اشکال برگزار شد. پرسشنامه محقق ساخته نظرسنجی در رابطه با تناسب محتوای درس و اهداف آموزش مجازی، میزان دستیابی به اهداف و رفع نیاز آموزشی، نوع محتوا و شیوه و توالی مطلب، ارتباط استاد و دانشجویان، و ترغیب دانشجو به مطالعه تنظیم گردید. آزمون دروس حضوری و مجازی در دو برگه جداگانه با تعداد سوال و نحوه یکسان به صورت همزمان انجام شد. سپس تفاوت نمرات آزمون دانشجویان در دو روش آموزشی بررسی گردید. نتایج آن به وسیله نرم افزار SPSS و آزمون های آماری T تست و آنالیز واریانس تحلیل گردید.نتایج: میانگین نمرات دانشجویان در آزمون حضوری و مجازی تفاوت معناداری نداشت. آموزش مجازی از نظر دستیابی به اهداف و رفع نیاز آموزشی، محتوا و شیوه و توالی و نوع مطلب و آزمون، مطلوب بود و بین تناسب محتوای درس و اهداف آموزش مجازی، با تعداد اشتباهات دانشجو در آزمون پایانی ارتباط معناداری وجود نداشت. تسلط و مهارت دانشجو به کامپیوتر با موفقیت کار با سامانه آموزش مجازی و نمرات آزمون کامپیوتری رابطه موثری داشت (P=0.001).نتیجه گیری: آموزش مجازی یک روش جدید و موفق آموزشی است که برای دستیابی به اهداف عالیه آن نیاز به تداوم، زمان و ارتقای دسترسی به رایانه و اینترنت در کل جامعه می باشد. توصیه می شود در ابتدای ورود به دانشکده واحد آشنایی با رایانه و اینترنت برای دانشجویان ترم اول ارائه گردد تا بتوان مشکلات ناشی از ارتباط با سایت آموزش مجازی را مرتفع نمود.

مقدمه: روش های سنتی آموزش قادر به پاسخگویی دانش روز نمی باشد. اما اکنون چالش های فراوانی بین روش سنتی و جدید و حتی ادغام روش ها بین اساتید مختلف در رشته های گوناگون وجود دارد. در این مطالعه اثربخشی دو روش سخنرانی و کار در گروه های کوچک در یادگیری بخشی از آناتومی در بین دانشجویان پزشکی مورد مقایسه قرار گرفته است.روش ها: در مطالعه نیمه تجربی، تعداد 54 دانشجوی پزشکی در دو نیمسال تحصیلی که واحد آناتومی سر و گردن را داشته اند به عنوان گروه تجربی انتخاب شدند. چهار جلسه ابتدایی کلاس های تئوری و عملی استخوان شناسی جمجمه به صورت همزمان برای گروه تجربی در گروه های کوچک 5 نفره برگزار گردید. نتایج نمرات استخوان شناسی میان ترم و پایان ترم این گروه از دانشجویان با دانشجویان پزشکی دو نیم سال قبلی که کلاس ها فقط به صورت سخنرانی و بخش های تئوری و عملی به صورت مجزا برگزار می شد (به عنوان گروه شاهد) مقایسه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: در گروه تجربی که کلاس ها به صورت همزمان تئوری و عملی در گروه های کوچک انجام می شد نمرات آزمون میان ترم و پایان ترم به طور معناداری بیشتر از گروه کنترل که کلاس های تئوری فقط به صورت سخنرانی و مباحث تئوری و عملی مجزا برگزار می شد بوده است.نتیجه گیری: در روش کار در گروه های کوچک، میزان یادگیری بیشتر از روش سنتی تدریس آناتومی است. احتمالا وجود حس مشارکت گروهی و ارتباط بیشتر استاد با دانشجو سبب افزایش میزان انگیزش برای مطالعه بیشتر می گردد.

مقدمه: بازاندیشی به پزشکان قدرت خودآگاهی، خودهدایتی و توانایی اتخاذ تصمیمی های دشوار را می دهد. با استفاده از دفترچه های یادداشت روزانه و با الگوی بازاندیشی، مطالعه ای در میان گروهی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد که هدف آن بررسی دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز نسبت به دفترچه های یادداشت روزانه به عنوان ابزاری جهت ثبت ایده ها و بازاندیشی بود.روش ها: در یک مطالعه مداخله ای تک گروهی، دفترچه ای به نام دفترچه ثبت و تحلیل ایده ها و جهت جلوگیری از فراموش شدن ایده ها، و تفکر در عمل طراحی شد و بعد از برگزاری کارگاه آموزشی تکنولوژی خلاقیت و بارش افکار این دفترچه بین دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز توزیع گردید. پرسشنامه ای روا و پایا نیز به منظور ارزیابی نظرات دانشجویان شرکت کننده در مطالعه طراحی گردید. پس از یک بازه زمانی دو ماهه استفاده از دفترچه، به کلیه دانشجویان پرسشنامه های ارزیابی دفترچه بارش افکار داده شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS با استفاده از تست آماری توصیفی و مجذور کای و با a=0.05 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.نتایج: 36 درصد از پاسخ دهندگان از دفترچه ها استفاده کرده اند و 64 درصد از آنها دفترچه ها را مفید و یا بسیار مفید ارزیابی کرده اند. کسانی که از دفترچه استفاده کرده اند به طور میانگین 11 ایده در یک بازه دو ماهه پس از دریافت دفترچه ثبت کرده اند. 46.7 درصد کسانی که ایده های خود را ثبت نکرده اند، علت آن را نداشتن حوصله و انگیزه برای ثبت کردن ایده ها بیان نموده اند.نتیجه گیری: به نظر می رسد بیشتر از اینکه ایده پردازی دانشجویان مشکل داشته باشد عدم تمایل ایشان به فعالیت و نداشتن انگیزه باعث کاهش میزان ایده های مفید شده است. بنابراین پیشنهاد می شود از دفترچه یادداشت روزانه به عنوان ابزاری جهت تشویق دانشجویان به ایده پردازی و ثبت ایده های آنها استفاده شود.

مقدمه: در فرآیند آموزش و پرورش، آموزش های ارائه شده به روش سخنرانی به سرعت فراموش می شود. از این رو، همگام با پیچیده تر شدن رشته دندانپزشکی و معرفی تکنیک های جدید لزوم استفاده از روش های نوین آموزشی جهت یادگیری مادام العمر ضروری می شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر دو روش تدریس سخنرانی و مشارکتی بر میزان یادگیری و رضایت دانشجویان دندانپزشکی در دانشکده دندانپزشکی شیراز انجام گرفت.روش ها: در مطالعه حاضر که به روش نیمه تجربی انجام شد، کلیه دانشجویان ترم نهم (60 نفر) که واحد ارتودنسی نظری 1 را گرفته بودند به روش سرشماری انتخاب، و در ارائه مبحث سبب شناسی ناهنجاری های فکی - دندانی به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابتدا یک پیش آزمون (Pre-test) جهت ارزیابی اطلاعات و رضایت دانشجویان در مورد مبحث اتیولوژی به روش سخنرانی به عمل آمد. سپس دانشجویان در هر دو گروه آزمایش و کنترل آموزش دیدند. دانشجویان در گروه کنترل به روش آموزش بر پایه سخنرانی و در گروه آزمایش گروه های کوچک 5 نفره تقسیم شده و آموزش به روش مشارکتی انجام شد. سپس در گروه آزمایش و کنترل یک پس آزمون (Post-test) جهت ارزیابی یادگیری و رضایت دانشجویان به عمل آمد. در نهایت نتایج با استفاده از آمار تحلیلی Wilcoxon و Mann-Whitney U و SPSS تحلیل شد.نتایج: یافته های پژ‍وهش اختلاف معناداری را بین میانگین نمرات رضایت دانشجویان قبل و بعد از اجرای روش مشارکتی نشان داد. همچنین بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون در گروه تدریس مشارکتی نسبت به گروه سخنرانی اختلاف معنادار آماری وجود داشت (p<0.001). اما بین پس آزمون میزان یادگیری گروه مشارکتی با پس آزمون گروه سخنرانی تفاوت معناداری دیده نشد (p=0.14).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد استفاده از روش مشارکتی در تدریس دانشجویان دندانپزشکی می تواند مفید واقع شود و میزان رضایت دانشجو را افزایش دهد. با افزایش انگیزه درونی دانشجویان می توان فرصتی برای افزایش کیفیت آموزش به دست آورد.

مقدمه: رضایت از تحصیل به عنوان یکی از شاخص های اندازه گیری کیفیت یادگیری و آموزش دانشجویان شناخته شده است. رضایت از تحصیل ممکن است بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان اثر بگذارد. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط رضایت از تحصیل با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری است.روش: در یک مطالعه توصیفی - همبستگی، 117 دانشجوی پرستاری، دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به صورت سرشماری طی سال 86-85 شرکت کردند. میزان رضایت از تحصیل با استفاده از پرسشنامه ای روا و پایا؛ ارزیابی گردید، معدل ترم های قبلی دانشجو به عنوان معیاری از پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شد. داده ها با بکارگیری آزمون مجذور کای، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل گردید.نتایج: میزان رضایت از تحصیل با معدل تحصیلی ارتباط معنادار آماری داشت (p<0.00001 و t=114.22). به علاوه، رضایت از تحصیل در اغلب واحدهای مورد پژوهش (56.4 درصد) در سطح متوسط بود. میانگین رضایت از تحصیل و پیشرفت تحصیلی (معدل ترم های قبل دانشجو) در پایه های مختلف تحصیلی تفاوت معنادار آماری داشت. همچنین بین پیشرفت تحصیلی و جنس ارتباط معنادار وجود داشت.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه وجود ارتباط بین رضایت تحصیلی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری را نشان داد. بنابراین می توان رضایت از تحصیل را به عنوان شاخصی از کیفیت یادگیری دانشجویان و پیشرفت تحصیلی آنها در نظر گرفت.

مقدمه: ارتقای کیفیت آموزشی یکی از مهمترین نگرانی های مسوولین آموزشی است. متخصصین بر این اعتقاد هستند که شناسایی و رفع عوامل مخل یادگیری مانند خستگی فراگیران می تواند نقش بسزایی در ارتقای یادگیری داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی اثر انجام حرکات کششی و تنفسی حین تدریس بر میزان یادگیری دانشجویان پزشکی بود.روش ها: در یک مطالعه نیمه تجربی، 84 نفر از دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در نیمسال دوم سال تحصیلی 88-87 واحد درسی ژنتیک را انتخاب کرده بودند، به روش نمونه گیری تصادفی ساده به دو گروه 43 نفری تجربی و 41 نفری شاهد تقسیم شدند. تعداد جلسات، زمان کلاس، محتوای درس، و مدرس برای هر دو گروه یکسان بود. در گروه تجربی، حرکات کششی و تنفسی در حین تدریس اجرا شد و در گروه شاهد، تدریس بدون استفاده از این حرکات انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون چند گزینه ای و به صورت پیش آزمون - پس آزمون جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی و آزمون های آمار استنباطی (آزمون t) انجام گردید.نتایج: نتایج تجزیه و تحلیل داده های آماری نمرات پیشرفت تحصیلی در گروه شاهد و تجربی، اختلاف معناداری را بین نمرات پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی در گروه شاهد و تجربی نشان داد (t=-2.912, p=0.05).نتیجه گیری: از آنجا که اجرای حرکات کششی و تنفسی حین تدریس باعث بهبود پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی در درس ژنتیک شده است. اجرای این حرکات در کلیه کلاس ها و کارگاه های آموزشی توصیه می شود.

مقدمه: اساتید از جمله ارکان اساسی نظام آموزش بوده که باعث پروراندن نیروهای کارآمد در جامعه می شوند. هدف از انجام این پژوهش بررسی دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در مورد ویژگی های یک استاد خوب و مقایسه نظرات آنها با هم می باشد.روش ها: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی مقطعی بود. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی تمام وقت دانشگاه (100 نفر) و کلیه دانشجویان در حال تحصیل در نیمسال دوم سال تحصیلی 88-87 (1200 نفر) بودند که به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. از تعداد فوق 78 نفر از اساتید و 1000 نفر از دانشجویان پرسشنامه را تکمیل نمودند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای پیش ساخته بود. آنالیز داده ها با استفاده از آزمون کای اسکوئر انجام شد.نتایج: اساتید در پاسخ به بیست سوال مربوط به ویژگی استاد خوب به ترتیب: تسلط استاد در درس مورد تدریس، صداقت در گفتار و رفتار، ارائه مطالب جدید، داشتن برنامه ریزی منظم جهت ارائه دروس؛ و دانشجویان: تسلط استاد در درس مورد تدریس، صداقت در رفتار و گفتار، ارائه جذاب مطالب درسی و داشتن برنامه ریزی منظم جهت ارائه دروس را خیلی مهم دانستند.نتیجه گیری: تسلط استاد در درس مورد تدریس از مهمترین ویژگی استاد می باشد که باید به آن توجه ویژه نمود. ویژگی بعد داشتن صداقت در گفتار و رفتار می باشد. ارائه مطالب جدید و روزآمد، و داشتن طرح درس مشخص قبل از شروع کلاس نیز می تواند موجب تسهیل فرآیند آموزش شود.

مقدمه: اضطراب امتحان مشکل شایعی در میان دانشجویان و دانش آموزان است. به کار بردن راهبرد های مطالعه و یادگیری، و راهبردهای مقابله با اضطراب می تواند باعث پیشرفت و بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان شود. هدف این پژوهش تعیین وضعیت استفاده از راهبردهای مطالعه و یادگیری و ارتباط آن با اضطراب امتحان در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است.روش ها: این پژوهش به صورت توصیفی مقطعی بر روی 200 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در اردیبهشت 1388 انجام شد. روش نمونه گیری سهمیه ای و جامعه پژوهش در این مطالعه شامل دانشجویان پرستاری، مامایی، کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، تغذیه و مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، در مقطع کارشناسی بود. دانشجویان دو پرسشنامه استاندارد راهبردهای مطالعه و یادگیری وین اشتاین، و اضطراب امتحان ساراسون را تکمیل نمودند و ارتباط نمرات حاصل از این دو بررسی گردید. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون،t  مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه به کمک نرم افزارSPSS  استفاده شد. همچنین نمرات به دست آمده، با مقدار هنجاری نمرات دانشجویان در امریکا مقایسه گردید.نتایج: نتایج نشان داد که میانه نمرات حاصل شده از 10 حیطه پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری به شرح زیر بود: نگرش (29)، انگیزش (27)، کنترل وقت (26)، کنترل اضطراب (15)، تمرکز (27)، پردازش اطلاعات (28)، انتخاب ایده اصلی (30)، راهنمای مطالعه (25)، خودآزمایی (23) و راهبردهای آزمون (29). همچنین اضطراب امتحان در 37 درصد از دانشجویان در سطح خفیف، 38.5 درصد متوسط و 24.5 درصد در سطح شدید بود. رابطه معکوس معناداری بین اضطراب امتحان با تمامی حیطه های راهبردهای مطالعه و یادگیری در سطح p£0.05 وجود داشت.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که میان مولفه های راهبردهای مطالعه و یادگیری و اضطراب امتحان ارتباط معناداری در جهت معکوس وجود داشته است در واقع استفاده از راهبردهای مطالعه و یادگیری می تواند به عنوان یکی از روش های کاهش اضطراب امتحان مورد استفاده قرار گیرد.