مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال:1388 | دوره:9 | شماره:3 (پیاپی 23) |تعداد مقالات:14

مقدمه: ارزیابی، به عنوان تنها عامل موثر در شکل دهی چگونگی یادگیری دانشجویان در آموزش عالی شناخته شده و کیفیت پیامدهای یادگیری به کیفیت ارزیابی بستگی دارد.

مقدمه: اغلب مطالعات انجام گرفته در مورد آموزش بالینی دانشجویان پرستاری به صورت کمی انجام شده است. به منظور بررسی عمیق تر آموزش کارآموزی در عرصه دانشجویان پرستاری و درک عمیق تر تجربیات آنان، این مطالعه در پی بررسی تجربیات دانشجویان، مربیان و مسوولین پرستاری بیمارستان از کارآموزی در عرصه دانشجویان پرستاری انجام گرفته است.روش ها: در یک مطالعه کیفی، از 8 دانشجوی پرستاری که در پایان دوره کارآموزی در عرصه قرار داشتند، چهار پرستار کارشناس مسوول بخش، یک سوپروایزر آموزشی و دو مربی ناظر، مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل آمد و از روش تجزیه و تحلیل کیفی (آنالیز محتوا) استفاده شد.نتایج: شش متغیر اصلی در مطالعه حاضر به دست آمد که شامل ضعف آمادگی دانشجویان برای ورود به کارآموزی در عرصه، نامطلوب بودن نحوه ارزشیابی دانشجو، ضعف ارتباط دانشکده و بیمارستان، برنامه ریزی مطلوب شیفت های کارآموزی در عرصه، ضعف آموزش بالینی و تاثیرات کارورزی بر روند کاری بیمارستان و بیماران بود.نتیجه گیری: با عنایت به یافته های پژوهش، لازم است مسوولین آموزش پرستاری برای رفع مشکلات موجود، بالاخص ضعف ارتباطات دانشکده و بیمارستان، و تبدیل بیمارستان های آموزشی به فضاهای مناسب آموزشی به منظور تحقق بیشتر اهداف آموزش بالینی دوره پرستاری تلاش بیشتری به کار بندند.

مقدمه: در راستای حل مشکلات آموزش بالینی، از جمله تبحر پایین دانش آموختگان در زمینه کسب مهارت ها و توانمندی های لازم در پایان دوره آموزش پرستاری و ضرورت استفاده از روش های نوین آموزشی برای ارتقای کیفیت آموزش بالینی، این مطالعه به بررسی تاثیر مدل همکار آموزش بالینی بر یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری در مقایسه با روش متداول پرداخته است.روش ها: این مطالعه از نوع نیمه تجربی بود. در طول یک ترم تحصیلی با روش سرشماری، دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری تبریز با واحد کارآموزی داخلی جراحی 3 (60 نفر) بطور تصادفی ساده به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول با روش همکار آموزش بالینی و گروه دوم با روش متداول آموزش دیدند. پس از دو هفته یادگیری حیطه شناختی و مهارتی به وسیله پرسشنامه و چک لیست ارزیابی گردیدند. از آزمون های آماری t مستقل،t  زوج و آزمون فیشر و مجذور کای و همچنین از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.نتایج: هر دو روش در ارتقای یادگیری حیطه دانش دانشجویان موثر بود. اما اختلاف میانگین مهارت دانشجویان در دو گروه از لحاظ آماری معنی دار نبود. این در حالیست که در میزان یادگیری شناختی تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد.نتیجه گیری: تاثیر این دو مدل بر یادگیری حیطه مهارت بالینی دانشجویان یکسان، اما یادگیری حیطه شناختی در گروه روش متداول بیش از گروه مدل همکار بالینی است. به نظر می رسد استفاده از روش متداول موثرتر باشد. با توجه به تفاوت نتایج پژوهش حاضر با سایر مطالعات، انجام این پژوهش در حجم نمونه و بخش های بیشتر توصیه می گردد.

مقدمه: آموزش یادگیری فعال، روشی است که در آن دانشجویان در کلاس فعال هستند. این مطالعه به مقایسه میزان ماندگاری اطلاعات و میزان رضایت دانشجویان در روش سخنرانی کلاسیک و روش یادگیری فعال پرداخته است.روش ها: این مطالعه توصیفی - مقطعی روی 48 نفر (29 دختر و 19 پسر) از دانشجویان پزشکی مقطع فیزیوپاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد که به صورت سرشماری انتخاب شده بودند، اجرا شد. جلساتی از هر کدام از درس های بیماری های «دستگاه تنفسی، دستگاه گوارشی و کلیه» برای اجرای طرح انتخاب گردید. بررسی رضایت دانشجویان توسط دو فرم نظرسنجی در قالب پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. میزان ماندگاری اطلاعات یک ماه پس از تدریس در یک آزمون تشریحی 8 سوالی بررسی شد. برای بررسی تحلیلی از آمارهای توصیفی و آزمون های آماری مک نمار و من - ویتنی و نرم افزار SPSS استفاده شد.نتایج: پنجاه و شش درصد از دانشجویان رضایت کلی از اجرای طرح داشتند. میانه نمره آزمون ارزیابی ماندگاری اطلاعات در کلاس های انجام شده به روش یادگیری فعال و سخنرانی کلاسیک به ترتیب 5 و 3.42 بود که اختلاف آماری معنی داری داشتند.نتیجه گیری: روش یادگیری فعال موجب افزایش میزان ماندگاری اطلاعات در ذهن دانشجو پس از جلسه تدریس می شود.

مقدمه: امروزه جنبه نگرشی درس دندان پزشکی جامعه نگر و نحوه آموزش این درس اهمیت زیادی دارد. هدف این مطالعه، مقایسه ارایه درس دندان پزشکی جامعه نگر نظری به صورت کارگاه و بر اساس آموزش مبتنی بر حل مساله و مقایسه آن با روش متداول سخنرانی بود.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 64 نفر از دانشجویان دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران که در نیم سال دوم سال تحصیلی 86-85 واحد درسی دندان پزشکی را انتخاب کرده بودند، به روش سرشماری وارد مطالعه و به صورت تصادفی به دو گروه 32 نفری تجربی و شاهد تقسیم شدند. در گروه شاهد واحد درسی دندان پرشکی جامعه نگر به روش سنتی و 17 جلسه سخنرانی، و در گروه تجربی به روش آموزش بر مبنای حل مساله آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و آزمون های آمار توصیفی و مجذور کای انجام گردید.نتایج: بهبود نگرش در گروه آموزش مبتنی بر حل مساله، برخلاف گروه آموزش سنتی معنی دار بود. در پس آزمون، میانگین امتیاز دانش و نگرش گروه شرکت کننده در کارگاه از گروه آموزش سنتی بالاتر بود اما اختلاف معنی دار نبود. میانگین امتیاز رضایتمندی، و انتقال مفاهیم آموزشی در گروه شرکت کننده در کارگاه بطور معنی دار بالاتر بود. هشتاد و یک درصد شرکت کنندگان از روش برگزاری دوره راضی بودند.نتیجه گیری: روش آموزشی جدید در رسیدن به اهداف اصلی خود که ایجاد نگرش مثبت در دانشجویان و جلب علاقمندی آنان به مباحث دندان پزشکی اجتماعی می باشد، موفق است.

مقدمه: آموزش بعضی از مهارت های بالینی به دانشجویان رشته های پزشکی و پیراپزشکی برای اولین بار بر روی بیمار، خالی از خطر نیست، بنابراین، بسیاری از مهارت ها بر روی مانکن تمرین می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش عملی در مرکز مهارت های بالینی طراحی گردید.روش ها: این مطالعه نیمه تجربی روی 60 نفر از دانشجویان ورودی سال های 83-82 انجام شد. گروه تجربی قبل از ورود به عرصه بالین، مهارت های تهویه، لارنگوسکوپی و لوله گذاری را در مرکز مهارت های بالینی به صورت مدون آموزش دیدند، ولی برای گروه کنترل این برنامه اجرا نشد. عملکرد دانشجویان هر دو گروه در ترم آخر با چک لیست مشاهده مستقیم مورد ارزیابی قرار گرفت و با آزمون های توصیفی، مجذور کای و فیشر در دو گروه مقایسه شد. میانگین نمره مهارت های مورد نظر با آزمون t انجام گردید.نتایج: میزان صحت انجام مهارت های تهویه، لارنگوسکوپی و لوله گذاری در دو گروه تجربی و شاهد با آزمون فیشر معنی دار بود و مقایسه میانگین مهارت گرفتن لوله تراشه و جاگذاری در نای و چگونگی فیکس کردن و اطمینان از قرارگیری لوله تراشه در دو گروه مورد و شاهد اختلاف معنی داری نشان داد.نتیجه گیری: آموزش و تمرین عملی مهارت های مهم روی مانکن قبل از انجام روی بیمار می تواند با ارتقای میزان مهارتهای دانشجویان خسارت های احتمالی ناشی از ضعف در عملکرد را کاهش دهد.

مقدمه: با اینکه متخصصین در مورد ارزشیابی دانشجو توسط استاد تاکید می نمایند ولی یکی از شیوه های مورد قبول خودارزشیابی است. هدف از این مطالعه مقایسه خودارزشیابی توسط دانشجویان و ارزشیابی توسط استاد در کارآموزی بارداری و زایمان دانشجویان مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بود.روش ها: این مطالعه توصیفی بر روی 71 نفر از دانشجویان ترم سوم مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد که در فاصله سال های 87-85 واحد کارآموزی بارداری و زایمان را گذرانده بودند و 7 نفر از مربیان مامایی که در این کارآموزی مسوولیت آموزش دانشجویان را به عهده داشتند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات فرم ارزشیابی واحد کارآموزی بارداری و زایمان بود که توسط اعضای گروه مامایی بر اساس سر فصل دروس تدوین شده و برای ارزیابی دانشجویان در پایان هر ترم تحصیلی مورد استفاده قرار می گیرد. فرم ارزشیابی در پایان دوره توسط مربی و خود دانشجویان تکمیل گردید. نتایج با نرم افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی، آزمون t زوج تجزیه و تحلیل گردید.نتایج: میانگین و انحراف معیار نمره کل ارزشیابی مربیان و خودارزشیابی دانشجویان بر مبنای نمره 70 به ترتیب 55.90±5.8 و 57.40±6.2 و بر مبنای نمره 20، 16.50±1.72 و 16.12±1.55 بود. تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات مربیان و خودارزیابی دانشجویان وجود نداشت.نتیجه گیری: نتایج ارزشیابی اساتید و دانشجویان مشابه و بیانگر آن است که دانشجویان بطور نسبی می توانند عملکرد خود را مانند اساتید مورد قضاوت قرار دهند. نظرخواهی از دانشجویان برای ارزشیابی خود و بکارگیری آن در ارزشیابی استاد می تواند در اصلاح نمرات ارزشیابی کنونی مفید واقع شود.

مقدمه: مراقبت تسکینی از بیماران علاج ناپذیر نیازمند خلاقیت در ارایه هر چه بهتر این گونه مراقبت ها می باشد. در این مطالعه، تاثیر شیوه بدیعه پردازی بر خلاقیت نوشتاری و عملکرد تحصیلی دانشجویان در مورد مراقبت تسکینی شد.روش ها: مطالعه از نوع نیمه تجربی با دو گروه از دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران در نیم سال اول 86-87 انجام شد. گروه شاهد 28 و تجربی 32 نفر بودند. پس از پیش آزمون کتبی از مفهوم مراقبت تسکینی در کودکان، در گروه تجربی الگوی بدیعه پردازی و در گروه شاهد آموزش متداول اجرا گردید و پس آزمون گرفته شد. متنی نیز به صورت انشایی در مورد مفهوم مراقبت تسکینی توسط هر دو گروه نوشته شد. اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی و مقایسه ای من - ویتنی، مجذور کای و فیشر با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.نتایج: میانگین نمرات پیش آزمون در گروه شاهد 2.8 و در گروه آزمون 2.5 بود که تفاوت معنی داری را قبل از مداخله نشان نمی دهند. ولی بعد از مداخله، در پس آزمون، میانگین نمرات گروه شاهد 3.8 و در گروه آزمون 4.8 شد که تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه داشت. متن های انشایی دانشجویان نیز تفاوت معنی داری از نظر خلاقیت نوشتاری بین دو گروه نشان داد.نتیجه گیری: استفاده از شیوه بدیعه پردازی سبب افزایش خلاقیت نوشتاری و عملکرد تحصیلی دانشجویان پرستاری در مورد مراقبت تسکینی در کودکان می گردد.

مقدمه: ارزشیابی یک فرایند مستمر می باشد که درک، ارتقای یادگیری دانشجویان و تغییرات لازم برای دستیابی به اهداف آموزشی را مورد توجه قرار می دهد. هدف مطالعه حاضر بررسی توانمندی دانشجویان دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از طریق تعیین نظرات آنان نسبت به میزان دستیابی به اهداف یادگیری دروس نظری و عملی ارتودنسی در سال تحصیلی 87-1386 بود.روش ها: در این مطالعه مقطعی - توصیفی که در سال تحصیلی 87-86 انجام شد، 122 دانشجوی دندان پزشکی (86 زن و 36 مرد) که در حال گذراندن دوره های آموزشی ارتودنسی نظری (1، 2 و 3) و عملی (1، 2، 3 و 4) بودند، به عنوان جمعیت مورد مطالعه، در نظر گرفته شدند. پرسشنامه هایی در هر یک از دروس ارتودنسی طراحی گردید و در اختیار دانشجویان قرار گرفت. نهایتا نمره ای که هر دانشجو به توانمندی خود در هر یک از پرسشنامه ها داد، از امتیاز صد محاسبه گردید. اطلاعات بر اساس شاخص توصیفی آمار که شامل میانگین، انحراف معیار، آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون Tukey HSD بود، مورد تجزیه و تحلیل آماری شد.نتایج: میانگین نمرات توافق دانشجویان برای توانمندی دستیابی به اهداف درس ارتودنسی نظری 1، 2 و 3 به ترتیب 76.6، 72.6 و 76.8 از نمره 100 و برای دروس ارتودنسی عملی 1، 2، 3 و 4 به ترتیب 77.6، 70.8، 75.8 و 68.4 از نمره 100 بود. دروس ارتودنسی نظری 3 و عملی 1 بهترین توافق کسب توانمندی و دروس نظری 2 و عملی 4 کمترین توافق کسب توانمندی را از نظر دانشجویان کسب نمودند.نتیجه گیری: از دیدگاه دانشجویان توانمندی آنها در دستیابی به اهداف آموزشی ارتودنسی مطلوب است. با این وجود، با مشخص شدن نقاط ضعف و قوت دانشجویان در هر یک از دروس ارتودنسی به نظر می رسد برای برنامه آموزشی این بخش نیاز به بازنگری و رفع نقایص باشد.

مقدمه: در کشور ما آموزش دوره های تخصصی پرستاری به صورت آکادمیک در چند دانشکده و به صورت محدود وجود دارد. این پژوهش برای تعیین ضرورت وجود دوره های آموزش تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و نوع برنامه آموزشی مورد نیاز انجام شد.روش ها: این مطالعه، به صورت توصیفی - مقطعی، در سال1387 و در سطح دانشکده های پرستاری و مامایی کشور انجام شد. جامعه پژوهش اعضای هیات علمی دانشکده های پرستاری و مامایی بودند که به صورت خوشه ای و تصادفی انتخاب شدند (n=300). پرسشنامه ای به دانشکدهای پرستاری سراسر کشور ارسال و از اعضای هیات علمی گروه های پرستاری خواسته شد پس از تکمیل، آنها را به سازمان نظام پرستاری برگردانند. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و تست آماری مجذور کای تجزیه و تحلیل شد.نتایج: هفتاد و شش و شش دهم درصد شرکت کنندگان معتقد به عدم کارآیی دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد پرستاری در محیط های بالینی بودند و 92.7 دهم درصد آنان ارایه دوره های تخصصی بالینی در مقطع کارشناسی ارشد را ضروری می دانستند. از دیدگاه این افراد، دلایل ایجاد این دوره های تخصصی به ترتیب اولویت شامل: ارتقای کیفیت خدمات، نیاز روزافزون جامعه به تخصصی عمل کردن حرف پزشکی، ایجاد جایگاه شغلی مناسب برای پرستاران و کاهش هزینه های ارایه خدمات بهداشتی و درمانی بود.نتیجه گیری: دانش آموختگان کارشناسی ارشد در بالین کارآیی لازم را ندارند که ضرورت بازنگری دوره های آموزشی مقطع کارشناسی ارشد را ایجاب می کند. انجام مطالعات وسیع تر برای ارزیابی برنامه های آموزشی توصیه می شود.

مقدمه: یکی از راه های غنی سازی برنامه درسی برای دانشجویان پزشکی در سال های اخیر، و پرورش آنها به عنوان پزشک - دانشمند، آشنایی آنها با دانش های دیگر از جمله بیوتکنولوژی است. در این مطالعه که در قالب یک کارگاه آشنایی دانشجویان با بیوتکنولوژی برگزار شد، دیدگاه دانشجویان پزشکی در مورد فوائد آن مورد بررسی قرار گرفت.روش ها: یک کارگاه هفت روزه بیوتکنولوژی با شرکت 15 نفر از دانشجویان پزشکی عضو دفتر استعدادهای درخشان در دانشکده داروسازی برگزار شد. در پایان، شرکت کنندگان در قالب یک مطالعه توصیفی به پرسشنامه ای با 86 گزاره در هفت حیطه که دربرگیرنده نظر آنان نسبت به این برنامه بود، پاسخ دادند. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS توصیف شد.نتایج: میزان رضایت از کارگاه بسیار بالا بود (4±0.2) و ضمن مثبت ارزیابی کردن اثرات و دستاوردهای کارگاه (3.9±0.49) ارتباط پزشکی و بیوتکنولوژی را بسیار نزدیک و آشنایی با مباحث بیوتکنولوژی را برای دانشجویان پزشکی، ضروری و مناسب دانستند.نتیجه گیری: با توجه به دیدگاه مثبت دانشجویان پزشکی نسبت به آشنایی با بیوتکنولوژی و لزوم این امر در علوم پزشکی، غنی سازی برنامه درسی دوره پزشکی عمومی با مباحث این علم توصیه می شود.