تولید فرآوری محصولات زراعی و باغی
سال:1393 | دوره:4 | شماره:14 |تعداد مقالات:20

شوری از مهم ترین تنش های محیطی است که اثرات نامطلوبی بر جوانه زنی بذرها دارد. این مطالعه به منظور بررسی میزان جوانه زنی بذور سه نوع چمن (Poa pratensis، Lolium perenne، وCynodon dactylon) تحت تیمار پرایمینگ و تنش شوری انجام شد. اثر تیمارهای مختلف (50 میلی گرم در لیتر جیبرلین، 2 درصد کلرید کلسیم و هیدروپرایمینگ، هر کدام به مدت 24 ساعت) بر درصد جوانه زنی بذرها، میانگین جوانه زنی روزانه، حداکثر میانگین جوانه زنی و ارزش جوانه زنی بذور سه نوع چمن فوق تحت چهار سطح شوری ناشی از کلرید سدیم (0، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر) مورد ارزیابی قرار گرفت. عامل پرایمینگ (جیبرلین و آب) نسبت به تنش شوری اثر بیشتری بر جوانه زنی بذور سه نوع چمن مورد مطالعه داشته اند. از بین چمن ها، Lolium perenne و Cynodon dactylon به-ترتیب بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی را داشته اند و کمترین درصد و سرعت جوانه زنی را چمن Poa pratensis داشته است. از تیمارهای پرایمینگ، جیبرلین بهترین تاثیر را در جوانه زنی داشته است و بعد از آن هیدروپرایمینگ نیز تاثیر بسیار خوبی داشته است. اما تیمار کلرید کلسیم تاثیر معنی داری نسبت به دو تیمار قبلی نداشته است. اگرچه اثرات دو جانبه نوع چمن و کلرید کلسیم در میانگین جوانه زنی روزانه و ارزش جوانه زنی بذرها بیشترین تاثیر را نسبت به بقیه تیمارها داشت. نتایج کلی این مطالعه نشان داد که پرایمینگ بذور، به خصوص جیبرلین می تواند روش مناسبی برای بهبود جوانه زنی ارقام چمن تحت تنش شوری باشد.

به منظور بررسی تاثیر سه روش تهیه بستر نشاء و سه رقم برنج بر عملکرد، اجزاء عملکرد و مقدار آب مصرفی در هر هکتار، پژوهشی در سال 1386 در دو منطقه شامل ایستگاه شهید فزوه (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان) و زرین شهر، به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این طرح سه روش تهیه بستر (روش سنتی، استفاده از غلتک و استفاده از روتیواتور) فاکتور اصلی و سه ژنوتیپ برنج (سازندگی، زاینده رود و لاین 2) فاکتور فرعی را تشکیل دادند. صفاتی که در این پژوهش اندازه گیری شدند عبارت بودند از: تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول خوشه، عملکرد دانه، اجزای عملکرد و درصد پوکی دانه. در منطقه زرین شهر کاربرد روتیواتور در تمام ارقام استفاده شده نسبت به سایر ادوات (غلتک و روش سنتی) عملکرد بالاتری داشت. بالاترین مقدار عملکرد (8700 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد روتیواتور و استفاده از لاین 2 در منطقه زرین شهر به دست آمد. درصد ورس ساقه در منطقه زرین شهر، در روش استفاده از غلتک در بین ارقام مختلف، دامنه ای از 15 تا 25 درصد داشت درحالی که این دامنه برای ارقام مختلف در دو روش تهیه بستر سنتی و استفاده از روتیواتور از 35 تا 45 درصد متغیر بود. نتایج این پژوهش نشان داد اگرچه هر دو روش استفاده از روتیواتور و غلتک نسبت به روش سنتی تهیه بستر عملکردهای بالاتری داشتند اما روش استفاده از غلتک شهر به ترتیب با کاهش (31 و 24) و (32 و 33) درصدی آب مصرف شده در دو منطقه فزوه و زرین شهر نقش موثرتری در کاهش آب مصرفی در هر هکتار داشت. با توجه به میزان آب مصرفی، به ترتیب استفاده از غلتک و روتیواتور برای تهیه بستر نسبت به روش سنتی برتری دارند.

آماده سازی بذر با برخی تنظیم کننده های رشد باعث بهبود شاخص های جوانه زنی، رشد و افزایش عملکرد در گیاهان می گردد. به این منظور، در دو آزمایش گلخانه ای و مزرعه ای، اثر آماده سازی بذر با محلول های 0.1 میلی مولار سالیسیلیک اسید SA))، 1 میکرومولار متیل جاسمونات MJ))، 1.5 درصد هیومیک اسید (HA) و آب (شاهد) بر شاخص های جوانه زنی، رشد نشاء و هم چنین رشد و نمو و عملکرد میوه طالبی در مزرعه مطالعه گردید. آزمایش اول به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی روی دو رقم سمسوری و شاهپسندی انجام شد. در هر دو رقم و در مقایسه با شاهد، این ترکیبات باعث بهبود شاخص های جوانه زنی شدند و واکنش ارقام در بسیاری از موارد به این ترکیبات مشابه بود. در آزمایش دوم که به صورت بلوک های کامل تصادفی در مزرعه و روی رقم شاهپسندی انجام گرفت، کلیه ترکیبات شیمیایی باعث بهبود پارامترهای اندازه گیری شده گردیدند. در مقایسه با شاهد، تیمارهای SA، MJ و HA به ترتیب باعث افزایش وزن کل گیاه (19، 41 و 19 درصد)، تعداد میوه (30، 35 و 20 درصد) و محصول میوه (31، 45 و 31 درصد) گردیدند و به طورکلی تیمار متیل جاسمونات موثرتر از بقیه تیمارها بود. همبستگی معنی داری بین عملکرد نهایی میوه و پارامترهای آب نسبی برگ (r=0.95*)، نشت یونی (r=-0.93*)، وزن تر نهایی گیاه (r=0.99**) و تعداد میوه (r=0.93*) مشاهده گردید که بر این اساس می توان نتیجه گیری کرد که تیمارهای اعمال شده از طریق کاهش نشت یونی و افزایش آب نسبی برگ باعث افزایش وزن گیاه گردیده و گیاه را قادر به تولید میوه و در نهایت محصول نهایی بیشتری کرده است که از نظر اقتصادی قابل اهمیت است.

پژوهش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار سطح شوری شامل: شاهد (0 میلی مول)، 20، 40 و 60 میلی مول نمک کلرید سدیم و دو پایه بکرایی و نارنج سه برگ در سه تکرار با هدف بررسی مکانیزم تاثیر تنش شوری بر فاکتورهای فتوسنتزی، تغذیه ای و رشدی پایه های مرکبات انجام پذیرفت. پس از 8 هفته از اعمال تیمار شوری فاکتورهای وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه، تعداد و سطح برگ، میزان کلروفیل کل برگ، میزان فتوسنتز، هدایت روزنه ای، کارآیی مصرف آب، میزان سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در ریشه و برگ اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش فاکتورهای رویشی و فتوسنتزی در هر دو پایه می شود. این کاهش در نارنج سه برگ نسبت به بکرایی بیشتر بود. نتایج نشان داد که نارنج سه برگ در سطوح پایین شوری از طریق تجمع سدیم در ریشه، سدیم کمتری را به اندام هوایی انتقال داد. بکرایی در مقایسه با نارنج سه برگ در هر سه سطح شوری، کلر کمتری را در ریشه و برگ تجمع نمود. تیمار شوری باعث کاهش منیزیم، کلسیم و افزایش میزان پتاسیم در برگ در هر دو پایه گردید. پایه بکرایی در مقایسه با نارنج سه برگ با جذب و انتقال کمتر کلر و سدیم، حفظ بهتر شاخص های فتوسنتزی و تغذیه ای و جلوگیری از آسیب شدید به کلروفیل برگ تحمل بیشتری به تنش شوری نشان داد.

از جمله مشکلات اساسی انتقال درختان در فضای سبز، میزان بالای تلفات و سرعت استقرار پائین درختان به ویژه در سال اول انتقال می باشد. پژوهش حاضر به منظور دستیابی به مناسب ترین شرایط استقرار درختان کاج تهران و چنار منتقل شده در فضای سبز اصفهان، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و سه تیمار شامل نحوه انتقال (ریشه لخت و ریشه توپی)، سن (جوان و بالغ) و هورمون IBA (صفر و 150 میلی گرم بر لیتر) انجام شد. درختان مورد نظر طی سال های 1387 و 1388 در سه بازه زمانی فصل خواب، اوائل و اواخر فصل رشد انتقال یافتند. درصد زنده مانی و شاخص سرعت رشد نسبی بر مبنای ارتفاع (RGRH) و قطر تنه (RGRD) درختان در سال های اول و دوم پس از انتقال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد انتقال درختان در اوائل فصل رشد از موفقیت بیشتری در مقایسه با دو بازه زمانی دیگر برخوردار است. در سال اول، درصد زنده مانی درختان منتقل شده به روش ریشه توپی و در سن جوان، به طور معنی داری در مقایسه با درختان بالغ و ریشه لخت افزایش یافت. تاثیر معنی دار تیمار سن در سال دوم نیز مشاهده گردید. در هیچ یک از دو گونه مورد بررسی، درصد زنده مانی تحت تاثیر هورمون IBA افزایش نیافت. نتایج هم چنین موید تاثیر معنی دار انتقال به روش ریشه توپی و در سن جوان در افزایش RGRH و RGRD درختان کاج طی اولین سال پس از انتقال بود. با توجه به نتایج این تحقیق می توان ضمن توصیه انتقال درختان کاج و چنار در اوائل فصل رشد، جابه جایی به روش ریشه توپی و در سن جوان را به-منظور افزایش زنده مانی و استقرار این درختان پیشنهاد نمود.

به منظور بررسی و مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد 10 ژنوتیپ امیدبخش جوی دیم با رقم ریحان (شاهد) در منطقه میانه، آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-1389 اجرا و صفات زراعی و مورفولوژیکی آن ها ثبت گردید. ژنوتیپ ها از نظر تمامی صفات مورد بررسی اختلاف بسیار معنی داری با یکدیگر داشتند. ژنوتیپ های شماره 10، 9 و 5 عملکرد دانه بالاتری نسبت به رقم ریحان داشتند. ژنوتیپ های مورد مطالعه در پنج گروه طبقه بندی شدند که گروه پنجم شامل 9.1 درصد کل ارقام، میانگین عملکرد دانه بالاتری (1972 کیلوگرم در هکتار) نسبت به گروه های دیگر داشت. تجزیه رگرسیونی نشان داد که صفات تعداد روز تا رسیدگی، طول آخرین میانگره، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله، 98.8 درصد از تغییرات کل را توجیه می کنند. همچنین، صفات تعداد روز تا رسیدگی، درصد خسارت سرما، تعداد روز تا ظهور سنبله همبستگی منفی و معنی دار و صفات طول دوره پر شدن دانه، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد نشان دادند. ژنوتیپ شماره 9، با توجه به خصوصیات برتر از لحاظ صفات تعداد روز تا رسیدگی، طول دوره پرشدن دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه برای کشت در منطقه مورد آزمایش مناسب می باشد.

این پژوهش به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت (تغییر شرایط حرارتی محیط) بر ویژگی های خوشه و عملکرد در ارقام برنج در شرایط خوزستان به مدت یک سال (1389) به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی تاریخ کاشت در سه سطح (5 خرداد، 20 خرداد و 5 تیر) و عامل فرعی شامل سه رقم برنج عنبوری قرمز (پابلند و پاکوتاه) و چمپا بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه، وزن دانه های هر خوشه، تعداد دانه پر و وزن هزار دانه، مربوط به تاریخ کاشت سوم، بیشترین میزان باروری در تاریخ کاشت دوم و هم چنین بیشترین میزان تعداد دانه پوک در خوشه و وزن هزار گلچه پوک در تاریخ کاشت اول مشاهده شد و دیگر صفات فاقد تفاوت معنی دار در بین تاریخ های مختلف کاشت بودند. در بین ارقام نیز بیشترین عملکرد را رقم چمپا با متوسط 3795.4 کیلوگرم در هکتار دارا بود. با توجه به ضرایب همبستگی عملکرد دانه بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار را به ترتیب با وزن هزار دانه (0.779*)، وزن دانه های هر خوشه (0.755**) و تعداد دانه پر در خوشه (0.403*) داشت و نشان دهنده تاثیر مستقیم و زیاد این صفات در افزایش عملکرد و لزوم انجام پژوهش های بیشتر در جهت افزایش عملکرد دانه می باشد.

کلسیم و بور به عنوان عناصر مهم تغذیه ای نقش های ویژه ای را در فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه و میوه بازی می کنند، که می توان به استحکام دیواره سلولی و مشارکت در برخی از متابولیسم های سلولی اشاره کرد. با توجه به اهمیت این دو عنصر، در این تحقیق اثر محلول پاشی با غلظت های مختلف کلریدکلسیم (صفر، 5 و 7 در هزار) و اسید بوریک (صفر و 5 در هزار) در مرحله قبل از برداشت (در طی فصل رشد) روی میوه رقم ‘KS10’گلابی آسیایی در باغ تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد کلسیم و بور باعث بهبود صفات فیزیکی و شیمیایی میوه می شوند. تحت تاثیر تیمارها، در زمان برداشت سفتی میوه افزایش یافت و سرعت افزایش مواد جامد محلول کاهش یافت. اگرچه سه ماه پس از نگهداری میوه ها در سردخانه سفتی میوه در تمامی تیمارها کاهش یافت، ولی میوه هایی که بیشترین میزان کلسیم و بور را دریافت کرده اند کمترین میزان نرم شدن بافت را نشان دادند. کاهش مقدار فنل کل در مدت انبارداری در میوه های تیمار شده کمترین مقدار بود، در حالی که میوه های شاهد بیشترین کاهش فنل کل را نشان دادند. بیشترین و کمترین میزان فعالیت پلی فنل اکسیداز به ترتیب در میوه های شاهد و تیمار شده به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که میوه های محلول پاشی شده کیفیت و عمر انباری بالاتری نسبت به میوه های شاهد داشتند و علائم قهوه ای شدن نسبتا کمتری را نشان دادند.

تعیین میزان رشد و فاصله کشت درختان در فضاهای سبز شهری امروزه به صورت یکی از ضرورت های برنامه های طراحی کاشت و مدیریت فضای سبز در آمده است. به منظور تعیین میزان و سرعت رشد دو گونه درختی زیتون تلخ و توت زینتی داده برداری از ابعاد مختلف درخت شامل ارتفاع کل، ارتفاع تنه و قطر تاج درختان در سنین مختلف، در محوطه پردیس دانشگاه فردوسی مشهد و در طی فصل رشد سبز آن ها انجام شد. تجزیه رگرسیون این ابعاد به عنوان متغیر وابسته با سن به عنوان متغیر مستقل مدل های مختلفی را ایجاد کردند که می توانند برای تخمین میزان رشد ابعاد اندازه گیری شده این دو گونه طی زمان مورد استفاده قرار گیرند. نتایج تجزیه ها نشان داد که در بین مدل های برارش شده، بالاترین ضرایب رگرسیون مربوط به توابع خطی، چند جمله ای و نمایی است، اما تابع لگاریتمی به عنوان قابل قبول ترین مدل برای تخمین ابعاد اندازه گیری شده در طی زمان در دو گونه زیتون تلخ (ارتفاع کل R2=0.87، ارتفاع تنه R2=0.67، قطر تاج R2=0.67) و توت زینتی (ارتفاع کل R2=0.60، ارتفاع تنه R2=0.40، قطر تاج R2=0.65) معرفی شدند. همچنین در هر دو گونه بیشترین سرعت رشد ابعاد اندازه گیری شده همزمان با افزایش سن تا 15 سالگی در قطر تاج یا رشد عرضی شاخساره درختان دیده شد.

در این مطالعه به منظور بررسی عملکرد دانه و اجزاء آن و نیز پایداری عملکرد دانه در گندم دوروم، 49 ژنوتیپ مربوط به خزانه بین المللی عملکرد گندم دوروم (IDYN)، دریافتی از مرکز تحقیقات بین المللی ذرت و گندم (سیمیت)، به همراه یک شاهد تجارتی در قالب طرح آزمایشی آلفا لاتیس با 2 تکرار و در 5 منطقه کرج، نیشابور، داراب، خرم آباد و گنبد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل پایداری عملکرد دانه بر مبنای دو روش AMMI و SHMM نشان داد که چهار ژنوتیپ 3، 25، 10 و11 ژنوتیپ هایی با سازگاری عمومی بالاتر نسبت به سایر ژنوتیپ ها می باشند. بر مبنای روش AMMI، ایستگاه کرج به دلیل داشتن مولفه اصلی اول بزرگ و منفی و ایستگاه خرم آباد به دلیل داشتن مقدار بزرگ و مثبت برای آن با هیچ یک از ژنوتیپ ها سازگاری اختصاصی نداشتند. نتایج SHMM، نشان داد که گروه بندی ژنوتیپ ها بر مبنای تابع رفتار آنها از جنبه پایداری و سازگاری با مکان های مورد بررسی در این مطالعه انجام شده است. ضرایب مسیر نشان داد که بیوماس با اثر مستقیم 1.12، بیشترین توجیه کننده تغییرات عملکرد دانه در گندم دوروم این مطالعه بوده است. اثر مستقیم شاخص برداشت با 0.93 (P£0.01) معنی دار بود و پس از عملکرد بیولوژیک، بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت. در بین اجزاء عملکرد بیشترین اثر مستقیم و مثبت به تعداد سنبله در مترمربع اختصاص یافت.

به منظور بررسی مشکلات مراحل گل دهی و رسیدگی در تاریخ کاشت های تاخیری که در خوزستان با درجه حرارت های بالا مواجه است، آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول در سال زراعی 85-1384 به مورد اجرا گذاشته شد تا اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد ژنوتیپ های کلزا بررسی گردد. آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی در سه سطح (ده آبان، بیست و پنج آبان و ده آذر) و فاکتور فرعی نیز شامل هفت ژنوتیپ کلزا (Hyola60، Hyola308، Hyola330، Hyola401، Hyola420، RGS003 و Option500) بود. عملکرد دانه در تاریخ کاشت های دوم و سوم در مقایسه با تاریخ کاشت اول به ترتیب به میزان 5.72 و 21.27 درصد کاهش یافت. نتایج مقایسه میانگین های مربوط به اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (5055.09 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت اول (10 آبان ماه) به رقم Hyola420 و کمترین عملکرد دانه (2360.68 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت سوم (10 آذر ماه) به رقم Option500 اختصاص یافت. تعداد خورجین در بوته نیز به میزان 20.61 و 36.02 به ترتیب در تاریخ کاشت های دوم و سوم در مقایسه با تاریخ کاشت اول کاهش یافت. بیشترین تعداد دانه در خورجین در تاریخ کاشت سوم (10 آذر) با میانگین 28.93 دانه در خورجین به رقم Hyola401 مشاهده گردید و البته کمترین تعداد دانه در خورجین (15.69) نیز در تاریخ کاشت سوم (10 آذر) به رقم Hyola60 اختصاص یافت. با توجه به نتایج آزمایش تاریخ کاشت 10 آبان را برای رقم Hyola420 و برای سایر ارقام مورد آزمایش تاریخ کاشت های 10 و 25 آبان مناسب می باشد.

به منظور بررسی تاثیر سیلیسیوم بر برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای آن و کیفیت دانه گندم رقم چمران در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش سطوح تنش خشکی (آبیاری پس از تخلیه 25، 50 و 75 درصد رطوبت قابل استفاده خاک) در کرت های اصلی و سیلیسیوم (صفر، 10، 20 و 30 کیلوگرم سیلیس خالص در هکتار) (از منبع پتاسیم سیلیکات) در کرت های فرعی جای داده شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث افزایش میزان نشت الکترولیتی، موم کوتیکول، محتوای سیلیسیوم برگ و دانه و نیتروژن دانه شد، اما بر صفات عملکرد و اجزای آن و محتوای پتاسیم دانه تاثیر منفی داشت. تنش ملایم و شدید باعث کاهش به ترتیب 17 و 38 درصد عملکرد نسبت به شاهد بدون تنش شد. اثر کاربرد سیلیسیوم به جز بر صفت تعداد سنبله در مترمربع، بر سایر صفات معنی دار بود. سیلیسیوم بیشترین تاثیر را بر میزان نشت الکترولیتی داشته و سبب کاهش 35 درصدی این شاخص گردید. هم چنین مصرف 30 کیلوگرم سیلیسیوم سبب افزایش محتوای در برگ و دانه، پتاسیم دانه و عملکرد و اجزای آن شد. میزان افزایش عملکرد دانه با مصرف 30 کیلوگرم سیلیسیوم، 6 درصد بوده و در تنش شدید این میزان به 14 درصد افزایش یافت. بنابراین با توجه به فراوانی و در دسترس بودن سیلیسیوم، مصرف این عنصر در شرایط تنش می تواند به عنوان یک عنصر مفید برای گیاه گندم مورد استفاده قرار گیرد.

این تحقیق طی دو آزمایش جداگانه به منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ های گلرنگ به تنش شوری در مراحل جوانه زنی و رشد رویشی و نیز تعیین ارتباط بین تحمل به شوری در این دو مرحله، انجام گرفت. در هر دو آزمایش 13 ژنوتیپ گلرنگ در دو سطح شوری صفر و 100 میلی مولار محلول کلرید سدیم مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش جوانه زنی در آزمایشگاه تحقیقات بذر و آزمایش ارزیابی رشد رویشی ژنوتیپ ها با استفاده از روش کشت هیدروپونیک در داخل گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1389 انجام گرفت. در این تحقیق مقادیر مربوط به درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، ارتفاع گیاه، سطح برگ، وزن خشک اندام هوائی و ریشه در اثر شوری کاهش یافت. تاثیر شوری بر نسبت وزن اندام هوائی به ریشه معنی دار نبود. برهمکنش شوری و ژنوتیپ بر درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، ارتفاع گیاه و وزن خشک ریشه معنی دار بود. میزان کاهش وزن خشک اندام هوائی در شرایط شور نسبت به شاهد برای متحمل ترین ژنوتیپ (A1) حدود 32 درصد و برای حساس ترین ژنوتیپ (C121) حدود 60 درصد بود. در شرایط این آزمایش با در نظر گرفتن مجموع صفات اندازه گیری شده برای هر مرحله رشد به ترتیب ژنوتیپ های E1431، A1 و LRV51-51 در مرحله جوانه زنی و ژنوتیپ های IL111، A1 و اراک 2811 در مرحله رشد رویشی نسبت به سایر ژنوتیپ ها بیشترین تحمل را به شوری 100 میلی مولار کلرید سدیم نشان دادند. به طورکلی، به استثنای ژنوتیپ A1، بین تحمل به شوری ژنوتیپ های گلرنگ در مرحله جوانه زنی با تحمل به شوری در مرحله رشد رویشی همبستگی معنی داری مشاهده نشد.

به منظور تعیین نوع عمل ژن ها و برآورد وراثت پذیری صفات مرتبط با عملکرد دانه در برنج، شش ژنوتیپ برنج به اسامی هاشمی، واندانا، کادوس، حسنی، شاه پسند و ‘ IR36 ’به صورت دای آلل کامل در سال زراعی 1389 تلاقی داده شدند. والدین و بذور 1F به دست آمده (مجموعا 36 تیمار) در سال زراعی 1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) کشت شدند و صفات مرتبط با عملکرد شامل عملکرد دانه، تعداد خوشه در بوته، تعداد خوشه چه در خوشه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، طول خوشه و مساحت برگ پرچم مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی اثر ژن ها بر اساس تجزیه گرافیکی هیمن، نشان دهنده حضور اثرات غالبیت ناقص در کنترل صفت وزن هزار دانه بود، اما سایر صفات مورد بررسی تحت تاثیر اثرات غالبیت کامل تا فوق غالبیت ژن ها بودند. وراثت پذیری عمومی صفات بین 54.91% برای صفت مساحت برگ پرچم تا 99.84% برای صفت ارتفاع بوته و وراثت پذیری خصوصی صفات بین 26.04% برای صفت طول خوشه تا 88.68% برای صفت وزن هزاردانه متغیر بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که برای اصلاح جمعیت مورد مطالعه از نظر بعضی از صفات نظیر وزن هزاردانه می توان از اثر افزایشی ژن ها استفاده نمود، اما برای صفات دیگر استفاده از پدیده هتروزیس و روش تولید هیبرید روش مناسبی برای اصلاح جمعیت خواهد بود.

به منظور بررسی اثر ترکیبات مختلف کشت مخلوط بر برخی ویژگی های کیفی علوفه ذرت، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال (1385 و 1386) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. تیمارها کشت خالص شبدر برسیم، ماشک گل خوشه ای، لوبیا، گاودانه و دو هیبرید ذرت (هیبرید سینگل کراس 704 و 301) در تراکم مطلوب و هم چنین کشت مخلوط هیبرید ذرت 704 و 301 با هر یک از این لگوم ها به صورت افزایشی کامل را شامل می شد. نتایج نشان داد غلظت دیواره سلولی یا الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF) و دیواره سلولی بدون همی سلولز یا الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF) ذرت در کشت مخلوط با لگوم ها کاهش می یابد. کمترین میزان NDF در کشت مخلوط ذرت 301 با ماشک گل خوشه ای و گاودانه حاصل شد. به دلیل همبستگی منفی بالا در بین NDF و DMI (ماده خشک مصرفی)، وقتی که میزان NDF ذرت در کشت مخلوط کاهش یافت، DMI آن افزایش پیدا کرد. هم چنین کمترین میزان ADF متعلق به کشت مخلوط هیبرید 301 با گاودانه، ماشک گل خوشه ای و لوبیا بود. بنابراین، با کاهش غلظت ADF، میزان TDN (کل ماده مغذی قابل هضم) افزایش یافت. زیرا TDN بیانگر مواد غذایی قابل دسترس برای دام است و به میزان غلظت ADF علوفه ذرت بستگی دارد. در نتیجه با کاهش NDF و ADF علوفه، میزان TDN، DMI و NEL (انرژی ویژه شیردهی) ذرت افزایش یافت. بنابراین کشت مخلوط ذرت با لگوم کیفیت علوفه را بر اساس NDF، ADF، TDN، DMI و NEL در مقایسه با کشت خالص ذرت بهبود بخشید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر غلظت های متفاوت سالیسیلیک اسید بر تحمل به شوری جو به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در محیط کنترل شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1392 طراحی و اجرا شد. در این پژوهش تاثیر چهار غلظت متفاوت سالیسیلیک اسید (صفر، 0.5، 1.0 و 1.5 میلی مولار) بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد، محتوای عناصر و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی جو رقم ریحان در پنج سطح شوری (آب شهر به عنوان شاهد، 5، 10، 15 و 20 دسی زیمنس بر متر) بررسی شد. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش معنی دار ارتفاع بوته (41.1%)، سطح برگ (23.4%)، تعداد دانه در سنبله (19.5%)، وزن خشک شاخساره (26.8%)، عملکرد دانه (34.6%) و غلظت پتاسیم شاخساره (28.2%) گردید. به علاوه، شوری غلظت سدیم شاخساره (239.4%) و هم چنین فعالیت آنزیم های کاتالاز (46.0%)، سوپراکسیددیسموتاز (256.6%) و پراکسیداز (760.3%) را افزایش داد. سالیسیلیک اسید، بسته به غلطت کاربرد، تاثیر مثبتی بر رشد و سایر صفات اندازه گیری شده داشت، به طوری که در اغلب موارد بیشترین تاثیر مربوط به غلظت های 1.0 و 1.5 میلی مولار بود. برهمکنش ها نیز نشان داد که با کاربرد سالیسیلیک اسید و افزایش غلظت آن بخشی از تغییرات منفی شوری بر رشد، عملکرد، محتوای یون ها و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان جبران گردید، درحالی که غلظت 0.5 میلی مولار تاثیری معنی داری نداشت. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد محلول پاشی سالیسیلیک اسید منجر به افزایش تحمل جو به تنش شوری، از راه تغییر نسبت جذب یون های سدیم و پتاسیم و هم چنین افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت گردید.

هدف اصلی از این آزمایش اندازه گیری نیترات قسمت هوایی گیاه و میزان کلروفیل برگ ها است که از طریق آن بتوان نیترات هیپوکتیل را پیش بینی نمود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 سطح نیتروژن (0، 25، 50، 100 و 200 میلی گرم در لیتر) و 5 تکرار با دو رقم تربچه (Cherry Belle و Sparkler) در گلدان های حاوی پرلایت انجام شد. پارامترهای اندازه گیری شده در این تحقیق شامل: ویژگی های رویشی (سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، هیپوکتیل و طول و قطر هیپوکتیل)، نیترات وزن تر دمبرگ و هیپوکتیل، نیترات وزن خشک برگ و هیپوکتیل، مواد جامد محلول هیپوکتیل و دمبرگ و شاخص کلروفیل برگ بود. در این تحقیق همبستگی مثبت در سطح احتمال پنج درصد بین شاخص کلروفیل برگ و نیترات ماده تر هیپوکتیل در زمان برداشت بین ارقام مشاهده شد (r2=cherry bell=0.896 و r2=SPARKLER=0.841) و همبستگی مثبت بین نیترات ماده تر هیپوکتیل و دمبرگ و بین نیترات ماده خشک هیپوکتیل و برگ تربچه وجود داشت. بر اساس معادلات به دست آمده به ازای افزایش 1 واحد نیترات دمبرگ، نیترات هیپوکتیل 0.212 واحد در رقم Cherry Bell و 0.266 واحد در رقم Sparkler افزایش یافت. نتایج نشان داد که تست شیره دمبرگ، تکنیک سریع و با ارزش برای اطلاع از وضعیت نیترات تربچه است.

این آزمایش در سال 1391 به منظور بررسی اثر تنش شوری بر درصد و عملکرد روغن، عملکرد دانه و برخی شاخص های فیزیولوژیکی سه توده گیاه کرچک (Ricinus communis L.) در دانشگاه شهرکرد به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح شوری با استفاده از کلرید سدیم (1.2 (شاهد)، 2، 2.6، 3.8 و 4.8 دسی زیمنس بر متر عصاره اشباع خاک) به عنوان فاکتور اول و سه توده محلی کرچک (شیراز، کرمان و ارومیه) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن، میزان کلروفیل کل، aو b و هم چنین میزان پرولین اندازه گیری شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر شوری بر عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن، پرولین، کلروفیل a و b در سطح احتمال یک درصد و بر میزان کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. توده ها از نظر میزان پرولین، کلروفیل a، b و کلروفیل کل تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد نشان دادند. مقایسه میانگین ها نشان داد که توده ارومیه و کرمان بدون تفاوت معنی دار پرولین بیشتری در مقایسه با توده شیراز دارا بودند. به طور کلی با افزایش سطوح شوری، میزان پرولین افزایش، ولی میزان کلروفیل a، b و کل کاهش یافت. در سطوح پایین شوری بیشترین عملکرد دانه و روغن مربوط به توده شیراز بود ولی با افزایش شوری، این توده بیشتر تحت تاثیر منفی قرار گرفت و عملکرد دانه و روغن آن از دو توده دیگر کمتر شد. اگر چه در این زمینه مطالعه بیشتری نیاز است ولی به نظر می رسد که برای شرایط غیر شور توده شیراز، ولی برای مناطق با آب و یا خاک شور، توده کرمان قابل توصیه می باشند.

این پژوهش با هدف مطالعه میزان خودناسازگاری و نحوه گرده افشانی در دو محیط رطوبتی (عدم تنش و تنش خشکی) روی 25 ژنوتیپ بروم گراس نرم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سال 1391 در مزرعه دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد.بدین منظور نیمی از خوشه های هر ژنوتیپ جهت انجام خودگشنی اجباری پاکت شدند و به نیم دیگر اجازه گرده افشانی آزاد داده شد. نتایج نشان داد که میانگین تعداد دانه در خوشه تحت شرایط عدم تنش برای شرایط دگرگشنی 161.4 و برای حالت خودگشنی 5.60 عدد بود که حاکی از میزان بالای خودناسازگاری در این گونه است. تحت شرایط تنش خشکی این مقادیر به ترتیب 142.8 و 4.76 عدد بود که حاکی از تاثیر شرایط محیطی (تنش رطوبتی) بر تولید بذر در هر دو شرایط خودگشنی و دگرگشنی است. همین روند برای وزن دانه در خوشه نیز مشاهده گردید. برای صفت وزن دانه در خوشه در شرایط عدم تنش نسبت به شرایط تنش تنوع و پراکندگی بین ژنوتیپ ها بیشتر بود. تنوع بالایی بین ژنوتیپ ها از نظر شاخص خودسازگاری مشاهده گردید. به طوری که ژنوتیپ های دارای بیشترین و کمترین خودسازگاری مشخص گردید.

دی اکسیدگوگرد (SO2) یکی از آلاینده های مهم اتمسفر است که سبب القاء اثرات منفی در فیزیولوژی و بیوشیمی سلولی گیاهان می شود. از طرفی تلقیح ریزوبیومی می تواند سبب افزایش مقاومت گیاه نسبت به تنش های زیستی و غیر زیستی شود. در این مطالعه، اثرات غلظت های مختلف گاز دی اکسیدگوگرد (0، 0.5، 1، 1.5 و ppm 2) بر میزان رنگیزه های فتوسنتزی، پرولین، پروتئین، گوگرد، پتاسیم و فسفر گیاه یونجه تلقیح یافته با ریزوبیوم (سویه بومی و استاندارد) در شهر اراک ارزیابی شد. نتایج نشان داد که غلظت های بالای دی اکسیدگوگرد (1، 1.5 و ppm2) سبب کاهش میزان رنگیزه های فتوسنتزی، پروتئین، پتاسیم، فسفر و افزایش مقدار گوگرد و پرولین در مقایسه با گیاهان کنترل شد. در غلظت پایین گاز SO2 (0.5 ppm) افزایش میزان رنگیزه های فتوسنتزی، پروتئین، پتاسیم و فسفر مشاهده شد. تلقیح ریزوبیومی به تنهایی سبب افزایش میزان رنگیزه های فتوسنتزی، پروتئین، پتاسیم و فسفر شد ولی بر مقدار پرولین و جذب عنصر گوگرد تاثیر معنی داری نداشت. تلقیح یونجه با دو سویه ریزوبیوم تغییرات ناشی از غلظت های بالای گاز SO2 را بر این شاخص های بیوشیمیایی به طور معنی داری (در سطح 0.01) در مقایسه با گیاهان شاهد کاهش داد. بنابراین مایه تلقیح ریزوبیومی می تواند مقاومت گیاهان میزبان را نسبت به تنش آلودگی SO2 هوا افزایش دهد و به عنوان کود زیستی استفاده شود.