مدرس علوم انسانی
سال:1386 | دوره:11 | شماره:3 (پیاپی 52) |تعداد مقالات:20

موجودی در طول زنجیره تامین در قالبهای گوناگون و به دلایل مختلف نگهداری می شود. از آنجا که این وجودی ها می تواند هزینه هایی بالغ بر 20-40 درصد ارزش آنها در سال را برداشته باشد، مدیریت آنها به صورت علمی برای نگهداری حداقل موجودی پی آمدی های اقتصادی خوبی به همراه خواهد داشت. در این مقاله یک مدل ریاضی بر اساس سیاست موجودی نرخ (S,Q) برای شبکه های تولید/ توزیع چند مرحله ای طراحی شده است. این مدل از سه بخش تشکیل شده است: 1- تحلیل موجودی در خرده فروشان؛ 2- فرآیند تقاضا در انبار مرکزی؛ 3- تحلیل موجودی در انبار مرکزی. هدف نهایی حداقل کردن هزینه ها شامل هزینه های موجود، حمل و نقل، خرید و سفارش می باشد. خروجی اجرای مدل در حالت واقعی با خروجی مدل سنتی EOQ مقایسه شد که نتایج به دست آمده بیانگر کارایی مدل پیشنهادی است.

اهمیت بخش خدمات در اقتصاد کشورها باعث شده است که در طی چند ساله گذشته به اثر بخشی ارایه خدمات به مشتری توجه بیشتری شود. ارایه خدمات با کیفیت به مشتری موجب رضایتمندی و موفقیت سازمان می شود. رضایت و عدم رضایت مشتری بر میزان سود آوری تاثیر مستقیم دارد، لذا بانکها مسیر رضایتمندی مشتری را شناسایی کرده تا در این راستا استراتژی خدماتی خود را تدوین کنند. در این مقاله با بررسی نظریه ها و نتایج تحقیقات انجام شده یک مدل مفهومی ارایه شده است که این مدل به صورت تجربی آزمون شد. در این مدل آمده است که یک مشتری ارزیابی کلی خود از یک خدمت را بر اساس رفتار کارکنان (عدالت در مقابل) نتیجه کار (عدالت توزیعی) و فرآیند کار (عدالت رویه ای) انجام می دهد. در این صورت مولفه های سه گانه عدالت بر میزان رضایت مشتری موثر می باشند. آگاهی از این ارزیابی از طریق گرفتن باز خور از مشتری صورت می گیرد که نوعی خود ارزیابی مستمر است. گرفتن باز خور موجب می شود که بانکها بر اساس انتظارات مشتری در خدمات بهبود ایجاد کنند که در نهایت رضایت مشتری را افزایش می دهد، از طرفی مشارکت دادن مشتریان در تصمیم گیریها نیز بر رضایت مشتری را افزایش می دهد، از طرفی مشارکت دادن مشتریان در تصمیم گیریها نیز بر رضایت مشتری موثر است. کارکنان ارایه کننده خدمات در عدالت کلی در سازمان و گرفتن باز خور از مشتریان نقش اصلی را دارند. چون که آنها در تماس مستقیم با مشتری می باشند. حمایت سازمانی ادراک شده و عملکرد شغلی، تلاش کارکنان  نوآوری آنان همبستگی مثبت وجود دارد. علاقه مشتری به کارکنان ارایه کننده خدمات و مشابهت ادراک شده از کارکنان سرویس دهنده نیز بر رضایت مشتری موثر است، چون مشتریان برای ارزیابی خود از کارکنان، اطلاعات عملکردی مثبت را در نظر می گیرند و اطلاعات بیشتری در اختیار آنان قرار می دهند که این عوامل نیز سطح رضایتمندی را افزایش می دهد.

دستیابی به سر آمدی و اجرای بهبود مستمر یکی از دغدغه های اصلی سازمانهای امروزی برای بقا در بازارهای رقابتی است. مدلهای سر آمدی به سازمانها کمک می کنند تا نیازهای اصلی جامعه و مشتریان خود را به بهترین شکل ممکن برآورده کنند. سازمانها برای مقایسه خود با رقبا نیاز دارند تا یک روش ساختار یافته و قابل اعتماد در اختیار داشته باشند و بر اساس نتایج مقایسه تصمیم گیری کنند. در این مقاله ابتدا مهمترین مدلهای سر آمدی به طور اجمالی بررسی می شوند. سپس شرکتهای قطعه ساز خودرو بر اساس سطوح سر آمدی کسب شده و با استفاده از روش PROMETHEE رتبه بندی می شوند. اهداف اصلی این مقاله به این شرح می باشند: هدف اول، شناسایی سطوح سر آمدی شرکتهای قطعه ساز؛ هدف دوم، رتبه بندی آنها با استفاده از روش PROMETHEE، در نهایت هدف سوم، معرفی این روش به عنوان یکی از قوی ترین روشهای تصمیم گیری چند معیاره برای استفاده های آتی.

مطالعه ارتباط ساخت سنی جمعیت با متغیرهای کلان اقتصادی و بررسی آثار آن در اقتصاد کشور موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است. مطابق تئوری سیکل زندگی، گروههای سنی میانسال صاحبان پس انداز هستند و گروه های سنی جوان و سالخورده مصرف کننده و دارای فزونی مصرف بر پس انداز می باشند، همچنین تئوری فزایند فزایندگی تورم ویکسل که روی تصمیمهای پس انداز و سرمایه گذاری بنیان نهاده شده است، پیش بینی می کند که مازاد تقاضای حاصل از تفاوت نرخ بهره، مازاد تقاضای مصرف ایجاد می کند و این امر با ایجاد فشار تقاضا منجر به فرآیند تورم زایی خواهد شد. این تحقیق اسنادی - تجربی است و با تلفیق دو نظریه فوق درصدد است تا اثرگذاری توزیع سنی جمعیت روی تورم را در کشور با استفاده از تخمین به روش OLS بررسی کند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که گروههای سنی مصرف کننده (0-14) ساله، (15-29) ساله و بالای 64 سال دارای اثر مثبت معنادار روی تورم و گروههای سنی پس انداز کننده (30-44) ساله و (45-64) ساله دارای اثر منفی معنادار روی تورم می باشند. همچنین اعمال سیاست تحدید جمعیت بعد از سال 1368 روی تورم اثر منفی معنادار دارد.

فرد ریگز با ارایه تئوری منشوری خود نحوه تاثیر اکولوژی مدیریت دولتی در شکل گیری سالا مدل را تبیین کرده است. تئوری جابه جایی مدیران دولتی با نقد تئوری فرد ریگز مدعی است که استقرار مدیران دولتی در پست های دولتی و در گذر زمان اکولوژی مدیریت دولتی (محیط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) را شکل می دهد. فرضهای عقبه ذهن مدیریت دولتی کشورهای جهان سوم ایجاب می کند که حلقه مدیریت دولتی ویژه ای شکل گیرد و به دنبال خود محیط مدیریت دولتی را شکل دهد. بر این اساس با استفاده از استدلال استعاره ای تئوری جابه جایی مدیران دولتی ارایه شده است.

بهره وری کل عوامل، معیاری است که توصیف کننده استفاده صحیح و بهینه از عوامل تولید و همچنین درجه دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده می باشد. در برنامه چهارم توسعه، تمامی سازمانها و دستگاههای اجرایی مکلف شدند، که سهم ارتقای بهره وری کل عوامل تولید را در رشد تولید معین کرده و الزامات و راهکارهای لازم برای تحول کشور از یک اقتصاد نهاده محور به یک اقتصاد بهره ور محور را مشخص کنند.بنابراین برای دستیابی به این اهداف در یک سازمان، ابتدا باید میزان بهره وری سازمان در دوره های گذشته محاسبه شود. سپس با مشخص کردن عوامل تاثیرگذار بر رشد بهره وری به برنامه ریزی و ارایه راهکارهایی در جهت ارتقای بهره وری، اقدام شود.این مقاله برای پوشش اهداف مذکور، مدلی را با تلفیق مدلهای تحلیل پوششی داده ها و شاخص تورنکوییست ارایه می دهد که علاوه بر محاسبه رشد بهره وری در طول زمان، میزان تاثیر تغییرات کارایی و تغییرات تکنولوژی را محاسبه می کند. این مدل در صورت وجود تنها یک واحد تصمیم گیرنده می تواند به محاسبه تغییرات بهره وری در طول زمان بپردازد که در اینگونه موقعیتها، مدلهای مشابه مانند شاخص مالمکوئیست کاملا در محاسبه تغییرات بهره وری ناتوانند. این مقاله همچنین به منظور بررسی دقیقتر موارد شرح داده شده، در یک مطالعه موردی، به بررسی رشد بهره وری کل عوامل شرکت ملی نفت ایران و تعیین تغییرات کارایی و تکنولوژی در آن شرکت می پردازد. این مطالعه بر اساس داده های واقعی سالهای 1356-1379 انجام شده است.

عصر کنونی، به عنوان عصر اطلاعات و یا دانایی نام گرفته است. در این عصر، فناوری اطلاعات به عنوان یک راهبرد و طرز تفکر جدید، تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است و سازمانها نیز از مفاهیم و نهادهایی هستند که به طور شدیدی تحت تاثیر فناوری اطلاعات قرار گرفته اند، به گونه ای که تصور سازمان امروزی بدون فناوری اطلاعات و  کاربری آن غیر ممکن به نظر می رسد.پاسخگویی به نیازها و انتظارهای موجود و آینده جامعه در زمینه فناوری اطلاعات شرایطی را فراهم کرده است که سازمانها برای ادامه حیات خود به ناچار باید به فناوری اطلاعات روی آورده و از آن به منظور ارتقای بهره وری سازمانی استفاده کنند. در این میان توسعه کاربری فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی در کشورهای در حال توسعه به ویژه ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا از یک سو به کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات به عنون یک راهبرد توسعه ملی در کشورهای در حال توسعه مطرح است و از سوی دیگر، نقش گسترده دولت در اقتصاد ملی، تولید ناخالص داخلی و بازار فناوری اطلاعات اهمیت موضوع را دو چندان می سازد.با این شرایط، شناسایی عوامل موثر بر کاربری فناوری اطلاعات برای انتخاب مسیر و فرآیند مناسب جهت به کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات امری ضروری است. در این راستا عوامل مدیریتی و ساختاری تاثیرگذار بر کاربری و نفوذ فناوری اطلاعات از اهمیت ویژه برخوردارند و شناسایی این عوامل می تواند فرآیند توسعه فناوری اطلاعات در سازمان را سرعت بخشد و به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی را گسترش دهد.این مقاله نتیجه یک کار میدانی با هدف شناسایی عوامل مدیریتی و ساختاری موثر بر کاربری فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی است. در این مطالعه تاثیر عواملی مانند مهارت فناوری اطلاعات مدیر ارشد سازمان، حمایت مدیر ارشد سازمان از برنامه های توسعه کاربری فناوری اطلاعات، مهارت فناوری اطلاعات مدیر ارشد فناوری اطلاعات سازمان، حمایت مدیر ارشد فناوری اطلاعات سازمان از برنامه های توسعه کاربری فناوری اطلاعات، ساختار سازمانی مناسب بخش فناوری اطلاعات و نوع فعالیت سازمان بر میزان کاربری فناوری اطلاعات برررسی شده است.

بخش تجاری کشور به دلیل عقب ماندگی علمی و فنی و بهره وری پایین عوامل تولید، آمادگی لازم برای رقابت با سایر رقبا را ندارد. واقعیت آن است که در محیط فعلی، ایران فرصت اندکی برای کسب مزیت رقابتی در بخش تجارت دارد.شکافهای عمیق در تکنولوژی، ناآشنایی با شرایط عرضه و تقاضا، درک نداشتن دقیق از رویکردهای محصول و بازار، ناآگاهی از رفتار مصرف کنندگان، ناموزونی در اتخاذ استراتژی و ساختار، اطلاع نداشتن از تلاطم های اجتماعی و سیاسی، افزایش سطوح تجارت جهانی و ... مجموعه عواملی می باشند که آن واقعیت را تشدید کرده است. به همین منظور ضرورت دارد تا برای پیشگیری از آثار منفی اینگونه عوامل یک برنامه فراگیر، منسجم و انعطاف پذیر جهت پوشش آن شکافها طرح ریزی شود.مقاله حاضر به عنوان "بررسی آثار به کارگیری استراتژیهای رقابتی مناسب بر کارایی شرکتهای تجاری ایران" به دنبال ارایه آن برنامه از طریق اتخاذ سیاستهای هم راستا برای کسب مزیتهای تجاری است.نتایج مقاله، شواهدی را با توجه به شدت تاثیرگذاری استراتژیهای رقابتی در خصوص امکان عملی استفاده و اولویت بندی آن استراتژیها برای شرکتهای تجاری فراهم کرده است. با مشاهده آن نتایج می توان اذعان کرد که اولویت بندی آن استراتژیها برای شرکتهای تجاری فراهم کرده است. با مشاهده آن نتایج می توان اذعان کرد که اولویت بندی و درجه اهمیت هر یک از چهار استراتژی رقابتی با یکدیگر متفاوت و دارای اختلاف معنادار می باشد. به عبارتی دیگر کارایی شرکت های تجاری تحت تاثیر هر یک از این ابعاد، از خود واکنشی ویژه و متفاوت ارایه می کند. این به نحوی است که استراتژی رهبری قیمت تمام شده با اولویت اول بیشترین تاثیر را در کارایی شرکتهای تجاری دارد و در گام بعد استراتژیهای بهترین شیوه هزینه کردن، تمایز و تمرکز دیگر اولویتهای مهم در ارتقای کارایی شرکتهای تجاری به شمار می آیند.

انتخاب نیروی انسانی پروژه یا شکل امروزی آن گروه پروژه از دغذغه های مدیران پروژه است، زیرا ماهیت فعالیتهای پروژه ای از جمله محدودیت زمانی و موقتی بودن ایجاب می کند که افراد بسرعت جذب فعالیتها شده و اغلب کارها و فعالیتهای نامتعارف را با تجربیات قبلی انجام دهند. پس در این تحقیق سعی شده است تا الگو و مدلی برای انتخاب نظام مند و بر پایه اصول علمی جهت انتخاب گروه (تیم) یک پروژه و یا مراحلی از آن ارایه شود. این مدل بر اساس الگوی سازگاری فازی پایه ریزی شده است. مفهوم سازگاری فازی برای سنجش میزان تناسب بین دو مجموعه فازی استفاده می شود که در این تحقیق تناسب بین دو مجموعه فازی مهارتهای هدف پروژه و مهارتهای گروههای بالقوه مورد سنجش قرار می گیرد. دراین تحقیق ابتدا با استفاده از برنامه ریزی پروژه، فعالیتها و مهارتهای مورد نیاز، مدت زمان فعالیتها، هزینه های هر فرد و برنامه تخصیص افراد به پروژه استخراج می شود. در گام بعد درجه عضویت هر یک از مهارتهای هدف پروژه تعیین می گردد و به صورت مجموعه فازی مهارتهای هدف تعریف می شود. سپس با استفاده از مفهوم اجتماع فازی، گروههای بالقوه تشکیل می شوند. در گام بعد با تعیین و تعریف سطح کیفی، گروهها پالایش می شوند. سپس با استفاده از مفهوم سازگاری، درجه سازگاری گروههای پالایش شده محاسبه می گردد. همچنین هزینه های هر گروه نیز مورد محاسبه قرار می گیرد. در گام بعدی با استفاده از مقادیر درجه سازگاری و مقادیر هزینه گروههای پالایش شده، ماتریس تصمیم گیری تشکیل می شود. در ادامه وزن شاخصهای درجه سازگاری و بودجه مورد نیاز هر گروه با استفاده از آنتروپی شانون تعیین می گردد. در پایان نیز با استفاده از روش Saw گروهها رتبه بندی می شوند و گروه بهینه انتخاب می گردد. در نهایت گروه انتخاب شده به پروژه تخصیص داده می شود. همچنین در پایان یک مورد کاربردی ارایه می شود.

در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمانها بر اساس دانش زندگی می کنند و می میرند، در این میان موفق ترین سازمانها آنهایی هستند که از این دارایی ناملموس به نحو بهتر و سریع تری استفاده کنند. مطالعات نشان داده اند که برخلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین آلات و غیره)، دانش در واقع منبعی برای افزایش عملکرد کسب و کار است. از دیدگاه استراتژیک، امروزه از سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده می شود و موفقیت یک سازمان به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد، به علاوه یکی از قابلیتهای مهم سازمانی که می تواند به سازمانها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار کند و برای آنها در مقایسه با سازمانهای دیگر «مزیت سازمانی پایدار» ایجاد کند، سرمایه اجتماعی است. از این رو، هدف مقاله حاضر بررسی نقش سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی، در مزیت رقابتی دو شرکت خودرو ساز ایرانی است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق نیز مدیران شرکتهای مطالعه شده می باشند. نتایج حاصل از این تحقیق نشا می دهد که در این دو شرکت بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت واضح تر با افزایش سرمایه اجتماعی، سرمایه فکری آنها افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان می دهد که سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری شرکتهای مطالعه شده توانسته است تا در افزایش مزیت رقابتی آنها تاثیر بگذارد.