مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1396 | دوره:16 | شماره:7 |تعداد مقالات:10

به هنگام طراحی مطالعات پژوهشی در حوزه سلامت، یکی از مهم ترین سوالاتی که مطرح می گردد این است که به چند نمونه احتیاج است تا بتوان به سوال تحت مطالعه و یا فرضیه موردبررسی، پاسخ قانع کننده ای داد [1]. تمامی مطالعات، صرف نظر از نوع آنها، باید قبل از انجام مطالعه و در پروتکل پژوهشی خود، پاسخی مناسب برای این سوال مهم ارائه نمایند. ...

زمینه و هدف: دیازینون از سموم ارگانوفسفره بوده که به صورت وسیع به عنوان حشره کش استفاده شده و سبب ناباروری در جنس نر می شود. هدف از این پژوهش بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی کلم بروکلی بر کنترل استرس اکسیداتیو دیازینون در سلول های بافت بیضه موش صحرایی بود.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع تجربی بر روی 30 سر موش صحرایی نر بالغ به وزن 250-200 گرم انجام شد. گروه کنترل بدون تیمار بود و گروه آزمایش اول دیازینون به میزان 30 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی و گروه های آزمایش دوم، سوم و چهارم علاوه بر سم، به ترتیب عصاره هیدروالکلی کلم بروکلی به مقدار100، 200 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت 28 روز به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. بعد از وزن کشی، حیوانات به صورت انسانی معدوم شدند. بیضه راست برای مطالعات هیستولوژیک و بیضه چپ برای اندازه گیری مالون دی آلدئید استفاده شد. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در پایان مطالعه، میانگین و انحراف معیار کمترین وزن موش 279.763±11.899 گرم در آزمایش اول و بیشترین در آزمایش چهارم 311.831±8.976 گرم بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار شد (P=0.038). در ارتباط با سلول های سرتولی، اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت و اسپرماتید در آزمایش چهارم به ترتیب 28.751±1.544، 60.501±4.828، /503±11.677 و 184.120±19.593 بیشترین سلول بوده که دارای اختلاف آماری معنی داری با آزمایش اول بود (P=0.040). بیشترین غلظت مالون دی آلدئید در آزمایش اول 3.805±0.017 و کمترین غلظت در آزمایش چهارم 2.204±0.056 میکرومول بر میلی لیتر به دست آمد (P<0.05).نتیجه گیری: عصاره هیدروالکلی کلم بروکلی در دوز 300 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن بر آسیب اسپرماتوژنز ناشی از دیازینون در موش صحرایی نر تاثیر مثبت دارد.

زمینه و هدف: بوم سازگان آبی به ویژه رودخانه هایی که از محدوده های مسکونی پرجمعیت عبور می کنند بیش از منابع دیگر برای مصارف گوناگون استفاده می شوند و می توانند اثرات گسترده ای بر محیط و سلامتی انسان داشته باشند. رودخانه کرج یکی از بزرگ ترین بوم سازگان های آبی استان البرز بوده که سه مرکز مهم تصفیه خانه در مجاورت آن استقرار یافته است. مواد و روش: ازآنجاکه سمیت و پایداری طولانی مدت ویژگی اصلی آلاینده های دارویی در محیط های آبی است، پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان باقی مانده داروهای ضدالتهابی، غلظت های ناپروکسن، سبکس و دیکلوفناک در رودخانه کرج با نمونه برداری از 14 ایستگاه در مسیر رودخانه، شش ایستگاه در تصفیه خانه و پساب مربوطه انجام گردید. پس از آماده سازی و فیلتراسیون نمونه ها، میزان غلظت آلاینده های دارویی با کمک دستگاه HPLC اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد در آب رودخانه کرج میانگین غلظت داروهای ناپروکسن 0.409، سبکس 0.091، و دیکلوفناک 0.043 میکروگرم بر لیتر است. در تصفیه خانه ها و پساب مربوطه به ترتیب غلظت ناپروکسن 0.774 و 0.566، سبکس 0.260 و 0.171 و دیکلوفناک 0.082 و 0.064 میکروگرم بر لیتر به دست آمد.نتیجه گیری: روند کاهشی غلظت آنها به ترتیب در نمونه های فاضلاب، پساب و آب می باشد که بیشترین غلظت مربوط به ناپروکسن و کمترین آن مربوط به دیکلوفناک بود. از سوی دیگر وجود همبستگی میان این آلاینده ها در نمونه های مختلف می تواند بیانگر عدم کارایی تصفیه خانه ها و پایداری این مواد باشد که در نهایت از طریق پساب، به رودخانه تخلیه می گردند. در این راستا جهت حفظ محیط زیست منطقه، لزوم به کارگیری روش های موثر تصفیه ضرورت دارد.

زمینه و هدف: افسردگی پس از زایمان یک اختلال خلقی است که می تواند در طول یک سال پس از زایمان رخ داده و مادر و حتی نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. داروهای ضدافسردگی به دلیل داشتن عوارض جانبی متعدد به ویژه در مادران شیرده، نگران کننده هستند. ویتامین ب6 در سنتز چندین انتقال دهنده عصبی دخالت دارد و عوارض جانبی نیز برای مصرف آن گزارش نشده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر تجویز ویتامین ب6 بر مدل افسردگی پس از زایمان در موش های سوری ماده طراحی و اجرا شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی از موش های سوری ماده بالغ نژادNMARI (30-25 گرم) استفاده شد که به 7 گروه 8 تایی تقسیم شدند: کنترل، شاهد افسردگی (دریافت کننده حلال)، گروه افسرده درمان نشده (تنها پروژسترون دریافت کردند)، چهار گروه افسرده درمان شده که سه گروه از آنها یک دوز از ویتامین ب6 شامل (25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) و گروه چهارم 8 روز با دوز 25 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن ویتامین ب6 تیمار شدند. در موش های سوری موردنظر با تجویز 5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن از پروژسترون به مدت 5 روز، افسردگی پس از زایمان مدل سازی شد. ارزیابی افسردگی با تست شنای اجباری در روز هشتم انجام شد. داده ها، با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی حداقل تفاوت معنی دار (Least significant difference; LSD)، تحلیل شدند.یافته ها: ویتامین ب6 در تک دوزهای 100 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن (P<0.001) و همچنین تجویز 8 روز از دوز 25 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن (P=0.016) این ویتامین، سبب کاهش معنی دار نسبت به موش های افسرده درمان نشده، در مدت زمان بی حرکتی در آزمون شنای اجباری در موش های سوری افسرده شد.نتیجه گیری: تجویز پروژسترون سبب افزایش مدت بی حرکتی و القای افسردگی در موش های سوری گردید. تجویز ویتامین ب 6 در این روش سبب کاهش مدت زمان بی حرکتی در تست شنای اجباری شد. این یافته ها می تواند استفاده از ویتامین ب 6 در کم کردن علائم افسردگی پس از زایمان را مورد توجه قرار دهد.

زمینه و هدف: پیشرفت فناوری نانو باعث شده است که بررسی اثرات مخرب نانومواد بر روی موجودات اهمیت زیادی پیدا کند. نانوذرات دی اکسید تیتانیوم و اکسید روی از راه های مختلف وارد بدن شده و باعث تخریب کبد و سایر ارگان های بدن موجودات می شوند. هدف از این مطالعه بررسی اثر سمیتی نانوذرات اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم بر روی برخی از آنزیم های کبد و بافت کبد موش نر می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 70 موش نر بالغ مورد استفاده قرار گرفت. موش ها در 10 دسته 7 تایی شامل یک گروه کنترل و نه گروه آزمایش تقسیم شدند. موش های گروه تجربی نانوذرات اکسید روی را به مدت 14 روز با غلظت های 50، 100 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت گاواژ دریافت کردند و گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت کرد. در روز پانزدهم، خون گیری از موش ها به عمل آمد و آنزیم های کبدی شامل آلانین آمینوترانسفراز، آلکالین فسفاتاز و آسپارتات آمینوترانسفراز و بافت کبد مورد بررسی قرار گرفت. داده ها، با توجه به برخورداری از توزیع نرمال، توسط آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Duncan مورد آنالیز قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که نانوذرات اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم در غلظت های 100 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم و ترکیب این دو نانوذره در غلظت های 50، 100 و 300 میلی گرم باعث ایجاد تغییر معنی داری در میزان فعالیت آنزیم های کبدی آلانین آمینوترانسفراز، آلکالین فسفاتاز و آسپارتات آمینوترانسفراز نسبت به گروه کنترل شده اند (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که نانوذرات اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم در دوزهای مختلف احتمالا به دلیل تخریب کبد و افزایش نشت آنزیم های کبدی باعث افزایش سطح سرمی آنزیم ها می شود. بااین حال، مطالعات بیشتری جهت پیش بینی اثرات این ماده و استفاده ایمن از این نانوذرات پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: آلودگی صوتی شهرها، به عنوان یک مشکل فراگیر و حتی جهانی، می تواند موجب اثرات زیانباری بر سلامت نظیر افت شنوایی شود. صدای ترافیک، از مهم ترین منابع صدای محیط های شهری بوده که مشاغل متعددی از جمله مغازه داران را تحت تاثیر قرار می دهد. این مطالعه با هدف ارزیابی هم زمان آلودگی صوتی ترافیکی و آستانه شنوایی مغازه داران در مناطق پرترافیک شهر بهبهان سال 93 انجام گرفت.مواد و روش ها: این پژوهش به صورت مقطعی در سال 1393 در دو فاز (فاز اول، اندازه گیری و آنالیز فرکانس صدا در 16 میدان و خیابان پرترافیک شهر بهبهان و فاز دوم، اندازه گیری آستانه شنوایی 44 نفر از مغازه داران در معرض صدای ترافیک) انجام گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های One-way ANOVA، One-Samples T Test و Independent-Samples T Test توسط نرم افزار SPSS16 انجام شد.یافته ها: مقادیر تراز معادل مواجهه صوت در تمامی ایستگاه ها و ساعات اندازه گیری بیشتر از حدود مجاز صدای مناطق تجاری-مسکونی بود. بیشترین تراز فشار صوت و همچنین بیشترین افت شنوایی گوش راست و چپ مغازه داران مربوط به فرکانس 125 هرتز به دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که به ترتیب 15.9%، 13.6% و 11.4% از داوطلبان مبتلا به افت شنوایی گوش راست، چپ و هر دو گوش هستند.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که شهر بهبهان از آلودگی صوتی بالایی برخوردار است و با توجه اینکه صدای ترافیک از نوع صداهای بم است، بیشترین افت شنوایی در فرکانس 125 هرتز رخ داده است.

زمینه و هدف: مجلات علمی معتبر از جمله مهم ترین ابزار تبادل اطلاعات علمی هستند. فیزیولوژی علم بررسی اعمال حیاتی موجودات زنده است و فیزیولوژی پزشکی از مهم ترین شاخه های فیزیولوژی به شمار می رود. اولین گام چاپ مقاله، شناسایی مجلات معتبر تخصصی است. با توجه به اهمیت این موضوع، این مطالعه برای اولین بار، با هدف معرفی مجله های معتبر تخصصی فیزیولوژی پزشکی انجام گرفت.مواد و روش ها: مطالعه توصیفی حاضر در سال 1395 در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان انجام گرفت. به منظور دریافت لیست مجلات فیزیولوژی پزشکی از سایت SJR استفاده شد. بدین منظور در بخش Subject Area واژه medicine و در بخش Subject Category واژه (physiology (Medical جستجو گردید. لیست مجلات استخراج شده از SJR مشتمل بر 97 مجله بود. در ادامه با بررسی عنوان مجله ها، 26 مجله که در عنوان آن واژه physiology به کار رفته بود، به شکل موردی بررسی گردید. علاوه بر این، 17 مجله مرتبط دیگر با فیزیولوژی نیز بررسی شد. اطلاعاتی مشتمل بر نام مجله، کشور ارائه کننده مجله، ناشر، حیطه موضوعی مجله، مهم ترین نمایه های مجله، قدمت مجله، شاخص هیرش، دوره چاپ و ضریب تاثیر مجله در سال 2016 میلادی بررسی گردید.نتیجه گیری: مجلات فیزیولوژی در دو گروه عمومی و تخصصی مبادرت به چاپ مقاله می کنند و عمدتا مقالات پژوهشی در تمامی انواع مجلات چاپ می شود و مجلات فیزیولوژی که صرفا مقاله مروری چاپ می کنند، در عنوان آنها واژه مرور قید شده است.

زمینه و هدف: اطلاعات بهداشتی و مرتبط با حوزه سلامت، نقشی مهم و اساسی در افزایش سطح سلامت افراد جوامع امروزی دارد و می تواند بستر مناسبی را جهت رشد و توسعه نظام های سلامت کشورهای مختلف فراهم آورد. هدف از مطالعه حاضر بررسی نیازهای اطلاعاتی بهداشتی و نحوه دسترسی به اطلاعات سلامت در میان مراجعه کنندگان به کتابخانه های عمومی استان مازندران است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر در زمره مطالعات توصیفی قرار می گیرد. جامعه پژوهش را 384 نفر از مراجعان به کتابخانه های عمومی استان مازندران در سال 1395 تشکیل می دهند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آزمون های ناپارامتری Mann-Whitney و Kruskal-Wallis استفاده شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد که اطلاعات مربوطه به «دستیابی به زندگی سالم» و «بیماری های عفونی غیرواگیر» با میانگین 4.11 و 4.04، به عنوان مهم ترین نیازهای اطلاعاتی مراجعان شناسایی و بیشتر افراد (103 نفر)، نیاز به دریافت اطلاعات در طول روز را زیاد (28.1%) و پزشکان و تلویزیون را مهم ترین مجاری کسب اطلاعات سلامت ذکر کرده اند (به ترتیب 348 نفر، 94.8% و 326 نفر، 88.8%).نتیجه گیری: افراد نقش کتابخانه ها و کتابداران را در کسب اطلاعات سلامت بسیار مهم ارزیابی نموده اند. کتابخانه های عمومی می توانند با برنامه ریزی مناسب در رفع نیازهای اطلاعاتی و ارتقای آگاهی افراد در حوزه ‫ بهداشت و سلامت تاثیر مثبتی داشته باشند.

زمینه و هدف: برون سپاری به عنوان یکی از مفاهیم استراتژیک برای بهبود کیفیت خدمت رسانی و کاهش هزینه ها، به ویژه در بخش های سودآوری نظیر داروخانه ها، مطرح می باشد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت قبل و بعد داروخانه های برون سپاری شده دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام پذیرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی که از دیدگاه بخش دولتی در سال 1393 انجام شد، 9 شاخص نهایی با استفاده از مطالعات قبلی و تکنیک دلفی جهت بررسی وضعیت برون سپاری استخراج گردید. تمامی داروخانه های برون سپاری شده شامل 5 داروخانه در محدوده زمانی سال های 91-1389 از نظر شاخص های اقتصادی، دسترسی به خدمات و شاخص های کیفیت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به صورت آمارهای توصیفی (تعداد و درصد) گزارش گردید.یافته ها: پس از برون سپاری، در تمامی داروخانه ها به غیر از یک مورد، میزان زیان برای بخش دولتی کاهش، میزان سود و تعداد پرسنل افزایش داشته است. تعداد مراجعین پس از واگذاری برای تمامی واحدها افزایش یافته است. همچنین میزان رضایت بیمار در داروخانه های برون سپاری شده به صورت میانگین 73.2% و میزان رضایت کارفرما از پیمانکار 60% به دست آمد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه واگذاری خدمات سلامت به صورت استیجاری برای داروخانه ها به عنوان یک استراتژی موفق اثربخش بوده است، به نحوی که اکثر واحدها با افزایش سود و ارتقاء شاخص های دسترسی همراه بوده اند. توصیه می شود مدیران و سیاست گذاران نظام سلامت، مکانیسم برون سپاری را به عنوان یک راهکار اصلاحی در نظام سلامت مورد توجه قرار دهند.