پژوهشی خون
سال:1387 | دوره:5 | شماره:4 (پیاپی 21) |تعداد مقالات:13

سابقه و هدف: تاثیر حضور اینترون ها در افزایش بیان ژن ها در سلول های پستانداران نشان داده شده است. در این مطالعه کارایی اینترون 1 ژن بتاگلوبین انسانی بر بیان موقت cDNA فاکتور 9 انسانی در رده سلولی تخمدان هامستر چینی (CHO) تحت کنترل پروموتر سیتومگالوویروس نشان داده شد.مواد و روش ها: مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. در این پژوهش اینترون 1 ژن بتاگلوبین انسانی بین اگزون های 1 و 2 cDNA فاکتور 9 انسانی وارد شد. cDNA فاکتور 9 واجد اینترون و cDNA طبیعی فاکتور 9 به صورت جداگانه، در پایین دست پروموتر سیتومگالو ویروس در دو پلاسمید بیانی pcDNA3 همسانه سازی شدند. پس از تایید ساختار مولکولی، سازه های نوترکیب ساخته شده برای ترانسفکشن سلول های CHO مورد استفاده قرار گرفتند. محیط کشت سلول های ترانسفکت شده به منظور آشکارسازی بیان پروتئین نوترکیب فاکتور 9 انسانی، جمع آوری و مورد آزمون یک مرحله ای انعقاد بر روی پلاسمای فاقد فاکتور 9 قرار گرفت. سپس به منظور تایید صحت بیان cDNA فاکتور 9 در سلول های نوترکیب، حضور آن با آزمون رونوشت برداری معکوس تایید شد.یافته ها: مقایسه اولیه زمان های انعقاد به دست آمده از محیط های کشت سلول های ترانسفکت شده با هر دو پلاسمید نوترکیب در مقایسه با نمونه های کنترل منفی، بیانگر فاکتور 9 به میزان 16 تا 62 درصد توسط هر دو گروه سلول های دگرگون شده بود. هم چنین مقایسه نتایج حاصل از فعالیت انعقادی سلول های واجد سازه های نوترکیب، نشانگر افزایش فعالیت فاکتور 9 بیان شده به میزان 1 تا 28 درصد در محیط کشت سلول های دگرگون شده با سازه واجد اینترون نسبت به سلول های دگرگون شده با سازه فاقد اینترون بود. هم چنین آزمون رونوشت برداری معکوس، صحت فرآیند اسپلایسینگ و بیان فاکتور 9 از سلول های نوترکیب را تایید نمود.نتیجه گیری: در این تحقیق تاثیر مثبت حضور اینترون 1 بتا گلوبین بر میزان بیان فاکتور 9 انسانی نشان داده شد. در عین حال با ساخت پلاسمیدهای بیان کننده فاکتور 9 انسانی، ابزار مناسبی برای بررسی پایداری سلول های ترانسفکت شده برای تولید فاکتور 9 در محیط انتخابی به صورت سیستماتیک فراهم شد.

سابقه و هدف: بتا تالاسمی به طور عمده از جهش های نقطه ای یا حذف های کوچک ناشی می شود ولی مواردی از وجود حذف های بزرگ در خوشه ژنی بتاگلوبین مشاهده شده است. شناسایی حذف های شناخته شده مبتنی بر روش Gap PCR می باشد در حالی که حذف های ناشناخته با این روش شناسایی نمی شوند. برای فایق آمدن بر این محدودیت، دو روش کمی Real-time PCR و MLPA برای بررسی کمی خوشه ژنی بتاگلوبین به کار گرفته شد.مواد و روش ها: در این مطالعه که به صورت مورد - شاهدی انجام شد، به روش سرشماری 40 فرد ناقل مشکوک به حذف در خوشه ژنی بتاگلوبین که دارای شاخص های خونی کاهش یافته (pg 27 MCH < ، fl 80 < MCV)، هموگلوبین A2 نرمال و هموگلوبین F افزایش یافته یا نرمال بودند وارد مطالعه شدند. تعداد نسخه های ژنی با به کارگیری روش Real-time PCR و روش مقایسه ای چرخه آستانه، مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین تعداد نسخه های ژنی با روش MLPA نیز ارزیابی شد.یافته ها: نتایج حاصل از Real-time PCR برای ژن های HBB، HBD و HBG2 با استفاده از روش بررسی مقایسه ای چرخه آستانه، میزان 2-DDCt را برای افراد سالم، 0.18 ±0.96 و برای ناقلین حذف در خوشه ژنی بتاگلوبین، 0.04 ±0.58 نشان داد. هم چنین نتایج حاصل از MLPA ، کاهش حدود 50% در ارتفاع پیک شناساگرهای تکثیر یافته مرتبط با ژن حذف شده در افراد هتروزیگوت را نشان داد. نتیجه گیری: نتایج MLPA و بررسی پیک های حاصل از تکثیر شناساگر، وجود حذف را در مناطقی که توسط Real-time PCR شناسایی شده بود، تایید کرد. با کمک این دو روش می توان حذف های شناخته شده و ناشناخته را در ناقلین بتا تالاسمی با دقت زیاد شناسایی نمود.

سابقه و هدف: جهش سوماتیک نقطه ای در ژن پروتئین تیروزین کیناز JAK2 (JAK2 V617F) باعث جابجایی G با T در اگزون 12 ژن JAK2 می شود که منجر به فعالیت خودبخودی پروتئین JAK2 و انتقال پیام غیر وابسته به سیتوکاین می گردد و در نتیجه باعث تکثیر کلونال پیش سازهای خونساز در MPNs می شود. با توجه به این که تاکنون در ایران، هیچ گزارشی از جهش JAK2 V617F و اهمیت آن در تشخیص بیماران مبتلا به نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو ارایه نشده است، مطالعه حاضر به منظور تعیین این جهش انجام شد.مواد وروش ها: مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. در این مطالعه جهش JAK2 با روش نمونه گیری تصادفی ساده، در 100 بیمار با تشخیص جدید و یا در حال درمان مبتلا به بدخیمی های میلوپرولیفراتیو مورد ارزیابی قرار گرفت. گروه مورد مطالعه شامل بیماران مبتلا به پلی سیتمی ورا (44 نفر)، بیماران مبتلا به میلوفیبروز اولیه (31 نفر) و بیماران مبتلا به ترومبوسیتمی اولیه (25 نفر) بودند. برای تعیین جهش، ابتدا DNA ژنومیک از بافی کوت تهیه شده از خون محیطی استخراج شد و تعیین جهش به روش واکنش زنجیره ای پلی مراز با آلل اختصاصی (Allele Specific PCR) انجام شد. برای تایید نتایج، واکنش هضم آنزیمی (RFLP) به وسیله آنزیم محدودالاثر BsaXI صورت گرفت.یافته ها: 72% (CI: %95 = 61-83) بیماران مبتلا به نئوپلاسم های میلوئیدی مورد بررسی، دارای جهش بودند. با استفاده از واکنـش زنجیره ای پلی مراز با آلل اختصاصی و واکنش هضم آنزیمی، جهش JAK2 در 89% (CI: %95 = 78-100) بیماران پلی سیتمی ورا، 61% (CI: %95 = 22-100) بیماران میلوفیبــروز اولیـه و 56% (CI: %95 = 12-100) بیماران ترومبوسیتمی اولیه وجود داشت.نتیجه گیری: میزان جهش ژن JAK2 در گروه مطالعه، قابل مقایسه با نتایج گزارش شده قبلی می باشد. بنابراین می توان بر اساس معیارهای تشخیصی سازمان بهداشت جهانی از واکنش زنجیره ای پلی مراز با آلل اختصاصی برای شناسایی این جهش در بیماران ایرانی مشکوک به نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو Bcr-Abl منفی (MPNs) استفاده نمود.

سابقه و هدف: TTV برای نخستین بار در سال 1997 در خون بیماران ژاپنی با سطوح بالای آلانین ترانسفراز (ALT) که عاری از دیگر ویروس های عامل هپاتیت بودند، کشف شد. به منظور تعیین فراوانی آلودگی به TTV و نقش آن در آسیب های کبدی، نمونه های سرمی افراد به ظاهر سالم و افراد آلوده به ویروس های HBV و HCV از سازمان انتقال خون شهر تبریز تهیه گردید و مورد آزمایش قرار گرفت.مواد وروش ها: مطالعه انجام شده از نوع توصیفی و مقطعی بود. نمونه گیری از 100 اهداکننده سالم، 40 اهداکننده دارای نتایج مثبت HBsAg و 40 اهداکننده Anti-HCV مثبت پس از غربالگری، در سازمان انتقال خون آذربایجان شرقی انجام شد. ابتدا سطح آنزیم های ALT و AST اندازه گیری و سپس DNA استخراج شد که با استفاده از آغازگرهای T801 و T935 جامع، PCR صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از آزمون های دقیق فیشر، ANOVA، Kruskal-Wallis test، Dunn's و Tukey-Kramer استفاده شد.یافته ها: محصول PCR یک باند bp 199 بود که در 65 درصد از نمونه های سالم، 70 درصد از افراد آلوده به HBV و 67.5 درصد از افراد آلوده به HCV، مشاهده گردید. هم چنین اختلاف معنی داری در مقایسه سطوح آنزیم های ALT و AST در سه گروه مورد مطالعه مشاهده نگردید.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بسیار بالای آلودگی به TTV در بین افراد به ظاهر سالم و عدم تفاوت معنی دار سطح آنزیم های کبدی بین گروه شاهد (افراد سالم) و افراد آلوده به ویروس های هپاتیت B و هپاتیت C، به نظر می رسد که TTV یا حداقل ژنوتیپ های خاصی که در مطالعه حاضر مورد شناسایی قرار گرفتند، برای کبد انسان بیماری زا نبودند.

سابقه و هدف: درخواست بیش از حد خون ضمن این که هزینه زیادی را بر مراکز انتقال خون تحمیل می کند، باعث کاهش ذخیره بانک خون، کاهش کیفیت واحد خون و افزایش ضایعات ناشی از آن می گردد، این مطالعه به منظور بررسی وضعیت مصرف خون، تعیین شایع ترین علل درخواست خون و میزان مصرف آن در بیمارستان های آموزشی زاهدان انجام شد تا بتوانیم الگوی مناسبی جهت مصرف خون در استان بیابیم.مواد وروش ها: مطالعه به صورت توصیفی روی 2094 فرم درخواست خون از بانک خون بیمارستان های آموزشی زاهدان انجام شد. اطلاعات توسط پرسشنامه به مدت سه ماه از ابتدای تیر ماه 86 تا ابتدای مهر ماه 86، بر روی تمام فرم های درخواست خون از بانک خون بیمارستان های آموزشی زاهدان جمع آوری گردید و با برنامه آماری 14 SPSS و توسط آزمون های کای دو و t، تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از 2094 فرم درخواست خون، 57.9% موارد بررسی شده مرد و متوسط سن بیماران 27.1 سال بود. متوسط تعداد فرآورده های درخواستی برای هر بیمار 1.89±2.36 واحد و متوسط تعداد فرآورده های تزریق شده به بیمار 1.57±1.97 واحد بود. (CI: %95 = 36.1-40.2) 38.3% درخواست های خون تزریق نشدند. بیشترین درخواست های خون مربوط به بخش فوریت های جراحی (14.2%)، ICU (10.3%)، جراحی عمومی (9.3%)، اطفال (8.6%)، ارتوپدی (8%) و زنان و زایمان (6.7%) بود. بیشترین فرآورده درخواست شده گلبول قرمز متراکم (73.4%) بود. از مجموع 1536 واحد PC درخواستی، (44%) 677 واحد مصرف نشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان مصرف نشدن خون درخواستی در این بررسی بسیار بالا است و جهت کاهش این نسبت باید یک راهنمای محلی برای درخواست های خون تهیه گردد و یک بازنگری در نحوه سیستم سفارش دهی و مصرف خون صورت گیرد.

سابقه و هدف: آنتی ژن های گروه های خونی (ABO) در سطح همه سلول ها از جمله سلول های دستگاه ادراری موجود می باشند و به عنوان عامل مستعدکننده برای ایجاد عفونت در نقاط مختلف بدن مطرح هستند. مطالعه موجود جهت تعیین نوع باکتری عامل عفونت ادراری در گروه های خونی مختلف انجام شد.مواد وروش ها: در این مطالعه توصیفی، 250 بیمار مبتلا به عفونت ادراری که پیوری با کشت مثبت ادراری داشتند، بررسی شدند. روش نمونه گیری به صورت متوالی بود و پرسشنامه ای شامل گروه خونی، سن و جنس برای هر بیمار تکمیل گردید که بر اساس نتیجه کشت ادرار، نوع باکتری عامل عفونت نیز مشخص شد. یافته ها به وسیله نرم افزار 13 SPSS و آزمون آماری کای دو و دقیق فیشر تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که شایع ترین باکتری یافت شده در گروه خونی O و B، اشیرشیاکلی به ترتیب با شیوع (CI: %95 = 41.54-63.06) 52.3% و (CI: %95 = 54.08-91.32) 72.7% و در گروه خونی A و AB، استافیلوکوک ساپروفیتیکوس به ترتیب با شیوع (CI: %95 = 30.1-51.9) 42% و (CI: %95 = 16.48-61.52) 39% بود. تفاوت باکتری ها در گروه های خونی مختلف از نظر آماری معنی دار بود (p<0.05). رابطه معنی داری بین نوع باکتری عامل عفونت با سن و جنس افراد یافت نشد.نتیجه گیری: با وجودی که اشرشیاکولی شایع ترین باکتری عامل عفونت ادراری است، ولی در گروه خونی A و AB شایع ترین عامل استافیلوکوک ساپروفیتیکوس بود.

سابقه و هدف: با وجود این که پزشکان تنها تجویزکنندگان خون و فرآورده های آن هستند، فارغ التحصیلان پزشکی طی تحصیل آشنایی نزدیکی با روند تهیه، نگهداری، مصرف و عوارض خون و فرآورده های آن پیدا نمی کنند که می تواند موجب اتلاف فرآورده های خون و احتمالا افزایش وقوع انتقال خون های ناخواسته گردد. لذا این تحقیق به بررسی میزان آگاهی پزشکانی که به تازگی فارغ التحصیل شده اند، پرداخته است.مواد وروش ها: مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود و جمعیت مورد مطالعه فارغ التحصیلان رشته پزشکی بودند که از اول مرداد ماه 1383 لغایت پایان مرداد 1384 به اداره کل طرح و توزیع نیروی انسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مراجعه کرده بودند. پرسشنامه ای که در اختیار ایشان قرار گرفت حاوی 20 سوال چهار جوابی درخصوص حداقل اطلاعات پزشک عمومی در مورد علم انتقال خون و 2 سوال چهار جوابی مربوط به نیازسنجی آموزش این طب بود. نتایج با نرم افزار 12 SPSS و آزمون کای دو تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: متوسط نمره پزشکان از کل 20 امتیاز پرسشنامه، 2.4±6.01 به دست آمد. 93% شرکت کنندگان نمره زیر 10 و 14 نفر از شرکت کنندگان نمره صفر داشتند. بالاترین نمره 16 بود که توسط یک نفر کسب شده بود. 80.9% (CI: %95 = 78.9-82.9) شرکت کنندگان معتقد بودند که در زمینه طب انتقال خون آموزش ندیده اند و 88.9% (CI: %95 = 87.4-90.4) افراد مایل به آموزش بیشتر بودند.نتیجه گیری: آگاهی فارغ التحصیلان پزشکی در مورد حداقل اطلاعات ضروری در زمینه طب انتقال خون، فرآوری و نگهداری خون و فرآورده های آن که منحصرا در سازمان انتقال خون انجام می گیرد، بسیار کم است. بنابراین لازم است آموزش هایی در مورد طب انتقال خون جزو برنامه های درسی دانشجویان پزشکی در ایران قرار گیرد.

سابقه و هدف: سنجش هموگلوبین به روش نواری به عنوان یک وسیله تشخیصی ساده و کم هزینه برای غربالگری اهداکنندگان از نظر کم خونی استفاده می شود. هدف از انجام این مطالعه، تعیین ارزش تشخیصی سنجش هموگلوبین به روش نواری در اهداکنندگان خون بر اساس دو دستورالعمل استاندارد اجرایی سازمان انتقال خون ایران بود.مواد وروش ها: در این مطالعه مقطعی، 170 نفر از اهداکنندگان خون به طور تصادفی انتخاب شدند. میزان هموگلوبین خون مویرگی نوک انگشت آن ها به وسیله مقیاس رنگی WHO و نمونه خون وریدی آن ها به روش دستگاهی، اندازه گیری شد و حساسیت، ویژگی و موارد مردودی و قبولی کاذب اهداکنندگان در دو روش اجرایی استاندارد قدیمی که در آن معیار پذیرش اهداکننده بر اساس هموگلوبین بیش از g/dl 12 بود، با روش اجرایی استاندارد جدید که معیار پذیرش اهداکننده بر اساس هموگلوبین g/dl 14 یا بیشتر است، مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها توسط نرم افزار آماری 13.5 SPSS و آزمون paired t test تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: سنجش هموگلوبین با روش نواری، هموگلوبین فرد را g/dl 0.65 ±0.32 کمتر از روش دستگاهی نشان داد (CI: %95 = 0.22-0.42) (p<0.001). حساسیت و ویژگی سنجش نواری هموگلوبین بر اساس دستورالعمل قدیمی به ترتیب 54.5 و 92 درصد و موارد مردودی کاذب اهداکنندگان 7 درصد و قبولی کاذب 3 درصد بود. حساسیت و ویژگی این آزمایش بر اساس دستورالعمل جدید به ترتیب 85.7 و 87.5 درصد بود. موارد مردودی کاذب اهداکنندگان 7% و قبولی کاذب 0.6% بود. هموگلوبین 39.4% اهداکنندگان، بین g/dl 12-14 بود که بر اساس معیار جدید از اهدای خون معاف هستند.نتیجه گیری: به کارگیری دستورالعمل جدید برای سنجش هموگلوبین منجر به افزایش حساسیت آزمایش گردید. با این وجود نزدیک به نیمی از اهداکنندگان باید مجددا از نظر کم خونی بررسی شوند که هم وقت گیر بوده و هم برای اهداکننده ناخوشایند است. بنابراین پیشنهاد می گردد مطالعه های بیشتری برای استفاده از روش مناسب تر غربالگری کم خونی در اهداکنندگان انجام شود.

سابقه و هدف: علی رغم وجود تزریق خون به عنوان تنها راه نجات بیمار، عفونت های منتقله از راه خون از جمله ویروس هپاتیت C، یکی از معضـلات بهداشتی در علم انتقال خون بوده که موجب عوارض و صرف بودجه های سنگین می گردد. هپاتیت C یک مشکل بهداشتی در دنیا است و در حال حاضر 200 میلیون نفر به آن مبتلا می باشند. کشور ما از نظر شیوع هپاتیت C جزو مناطق با شیوع کم می باشد، ولی میزان بروز موارد جدید در حال افزایش است.مواد و روش ها: مطالعه انجام شده از نوع مقطعی بود. در این تحقیق که با همکاری پایگاه انتقال خون شهرستان شهرکرد صورت گرفت، تعداد 50 نمونه از افراد مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون شهرستان شهرکرد که از نظر الایزا و RIBA مثبت تشخیص داده شده بودند و تا هنگام انجام آزمایش هیچ گونه درمانی جهت هپاتیت دریافت نکرده بودند، با روش RT-PCR نیز مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: مقایسه نتایج آزمایش RIBA و RT-PCR نشان می دهد که در آزمایش RIBA، 60% موارد مثبت، 16% موارد بینابینی و 24% موارد منفی می باشند. در حالی که در RT-PCR، 62% موارد مثبت و 38% منفی گزارش گردیدند.نتیجه گیری: با توجه به این نتایج مشخص گردید که استفاده از آزمایش های سرولوژی در تشخیص آلودگی به HCV و هم چنین استفاده از آزمایش RT-PCR در تایید نتایج مثبت و تثبیت نتایج بینابینی با آزمایش RIBA، می تواند با دقت مناسب ابتلا به عفونت HCV را نشان دهد.