هدف: بررسی آثار کادمیوم بر ساختمان و فرا ساختمان سلولهای پورکنژ قشر مخچه.مواد و روشها: این پژوهش به روش تجربی (Experimental) روی 40 سر موش صحرایی ماده از نژاد ویستار (Wistar) صورت گرفت. نمونه ها در چهار گروه 10تایی، شامل: کنترل I، کنترل II، آزمایشی I و آزمایشی II تقسیم شدند. به دو گروه اول (گروههای کنترل I و II) نرمال سالین و به دو گروه دوم (گروههای آزمایشی I و II) 3 mg/kg کلرید کادمیوم به صورت داخل صفاقی در روزهای هشتم بارداری (زمان تکامل مخچه) و شانزدهم بارداری (زمان شروع رشد سلولهای پورکنژمخچه) به طور جداگانه تزریق شد و در نهایت در روز چهارم بعد از تولد (PN4) (زمان آرایش نهایی سلولهای پورکنژ مخچه) پس از توزین و اندازه گیری قد آنها، با کمک محلول تثبیت کننده گلوتارالدئید 2.5 درصد (از طریق بطن چپ) پرفیوژن شدند و در نهایت مراحل آمادش و پردازش بافتی روی مخچه نمونه ها با تکنیک میکروسکوپ نوری و الکترونی انجام گرفت.یافته ها: در بررسی های کمی، تعداد سلولهای پورکنژ قشر مخچه در گروههای آزمایشی I و آزمایشی II به ترتیب نسبت به گروههای کنترل I و کنترل II (P<0.000 و P<0.005) کاهش معنی داری را نشان داد. این تغییرات در گروه آزمایشی I نسبت به گروه آزمایشی II نیز مشاهده شد (P<0.005). در بررسیهای کیفی، مرگ سلولهای پورکنژ، هتروکروماتین بودن هسته و مشخص نبودن هستک قابل ملاحظه بودند. همچنین تخریب غشای میتوکندریها و کریستاهای آنها و وجود واکوئولهای متعدد غیر طبیعی در میتو کندریها مشاهده شد. ضمن آن که وجود تکه های جدا شده سیتوپلاسم همراه با اجزای سلولی در گروههای آزمایشی از دیگر تفاوت آنها با گروههای کنترل بود.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که مصرف کادمیوم در زمان بارداری (روزهای 8 و 16 بارداری) علاوه بر تاثیر منفی در رشد و نمو نوزادان موش صحرایی، باعث ایجاد تغییرات دژنراتیو و کاهش تعداد سلولهای پورکنژ قشر مخچه در نوزدان 4 روزه حاصل از موشهای صحرایی تحت مطالعه با کلرید کادمیوم می شود.