علوم کشاورزی
سال:1383 | دوره:10 | شماره:4 |تعداد مقالات:17

به منظور ارزیابی عکس العمل گلرنگ به شدت های مختلف تنش خشکی، واکنش سه لاین گلرنگ تحت سه تراکم 13.3، 20 و 31 بوته در متر مربع به سه رژیم آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A تا رسیدگی فیزیولوژیکی و یک رژیم آبیاری پس از 140 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A تا مرحله گل دهی کامل از نظر تعداد روز تا رسیدگی، سرعت رشد محصول در زمان گل دهی، شاخص سطح برگ در زمان گل دهی، ماده خشک کل، عملکرد دانه و میزان روغن دانه در یک کشت تابستانه در شمال شرق اصفهان تحت یک طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با آرایش کرت های دو بار خرد شده طی دو سال زراعی 1380 و 1380 مورد بررسی قرار گرفت و تجزیه و تحلیل های آماری بر اساس میانگین صفات سه لاین در سه تراکم اعمال شده تحت تیمارهای مختلف آبیاری انجام گردید. نتایج حاصله از این مطالعه نشان داد که کمبود آب در اجتماع گیاهی گلرنگ به میزان کمتر از تیمار شاهد (آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A) باعث بروز تنش شدیدی در این گیاه شد و این تنش در هر دو سال باعث کاهش معنی داری در تعداد روز از کاشت تا رسیدگی (از 114.1 و 115.2 در تیمار شاهد به 90.3 و 91.9 روز در تیمار آبیاری پس از 210 میلی متر تبخیر از تشت به ترتیب در سال های 80 و 81)، سرعت رشد محصول در زمان گل دهی (از 31.9 و 33.9 در تیمار شاهد به 18.2 و 18.9 گرم در متر مربع در روز در تیمار آبیاری پس از 210 میلی متر به ترتیب در سال های 80 و 81)، شاخص سطح برگ در زمان گل دهی (از 3.6 و 3.8 در تیمار شاهد به 1.3 و 1.4 در تیمار پس از 210 میلی متر به ترتیب در سال های 80 و 81) و عملکرد دانه (از 3695 و 4116 در تیمار شاهد به 1662 و 1858 کیلوگرم در هکتار در تیمار 140 میلی متر تا زمان گل دهی به ترتیب در سال های 80 و 81) گردید، در عین حال تفاوت بین سطوح مختلف تنش در مقایسه با تفاوت بین شاهد و تیمارهای تنش در مورد بسیاری از صفات ناچیز بود که در کل نتایج بیانگر نیاز گلرنگ به آب کافی جهت تولید ماکزیمم و در مقابل سازگاری مناسب این گیاه با شرایط کمبود آب می باشد.

در سال های اخیر به دلیل افزایش مصرف موتورهای دیزلی مطالعات و تحقیقات زیادی برای مدل سازی موتورهای دیزل انجام پذیرفت. مهم ترین بخش این مطالعات مدل سازی برای عیب یابی موتورهای دیزل بود. روش های متفاوتی از قبیل روش های آماری، شبکه های عصبی و منطق فازی ابزاری جهت مدل سازی موتورهای دیزل بود. برای بررسی وضعیت موتور دیزلی تیلر 7.5 اسب بخار، سه موتور با سه کارایی و عمر بهره برداری شامل یک موتور نو (خوب)، یک موتور کارکرده (متوسط) حدود 3000 ساعت کارکرد و یک موتور فرسوده (بد) نزدیک به 7000 ساعت کارکرد انتخاب شدند. این سه موتور با یک دینامومتر القایی مورد آزمایش قرار گرفتند. موازنه انرژی این سه موتور با اندازه گیری داده های مختلف محاسبه گردید. هوای مصرفی، دمای اگزوز، مصرف سوخت و دور موتور و گشتاور موتور تحلیل های آماری نیز صحت موازنه انرژی را اثبات نمود. برای مدل فازی از مدل فازی ممدانی ضرب با توابع توزیع گوسی، مرکزیت خروجی و متوسط گیری وزنی که شرایط سه موتور را نشان دهد، انتخاب شد و سپس مدل ریاضی برای بیان این روابط طرح گردید. برای آزمون صحت مدل ریاضی سه پارامتر ورودی که عبارتند از راندمان حرارتی، درصد تلفات انرژی از سیستم خنک کاری و درصد ضریب جذب (کدری دود اگزوز) سه موتور و در دور 2000 دور در دقیقه انتخاب شد. برای مجموعه فازی، 27 قانون فازی طرح گردید. با اعمال مقادیر متفاوت برای سه پارامتر انتخابی، مقدار عددی جواب معادله به دست آمد. آزمون صحت مدل حاکی از آن است که مدل ریاضی برای موتور فرسوده و در تمام دورها مقدار صحیح را نشان داد. در موتور نو، جواب معادله ریاضی در دورهای 1400 الی 2200 دور در دقیقه کاملا صحیح پاسخ داد و در موتور متوسط، در دورهای 1800، 2000 و 2200 دور در دقیقه پاسخ معادله صحیح و در دیگر دورها خطا بود.

در جهان کنونی توسعه پایدار که با حداقل آسیب بر منابع طبیعی و محیط زیست انجام شود اهمیت و جایگاه خاصی یافته است و تمامی کشورها تلاش دارند توسعه را بر پایه هایی استوار کنند که نه تنها با گذشت زمان متزلزل نشود بلکه روزبروز استحکام یافته و ترقی و تعالی جامعه بشری را موجب شود، دستیابی به چنین هدفی بی شک مستلزم توجه جدی به حفظ منابع طبیعی و استفاده بهینه از آن می باشد. مطالعه حاضر به بررسی مدیریت منابع تجدید شونده (آب زیرزمینی) در دشت بهاباد یزد به منظور دستیابی به راهکارهای علمی کاهش تقاضای آب و افزایش کارآیی مصرف می پردازد. نتایج بررسی نشان می دهد که تنها منبع تامین آب مصرفی در منطقه منابع آب زیرزمینی می باشد که در شرایط فعلی بهره برداری بی رویه موجب کسری بیلان هیدرولوژی در حوزه گردیده به نحوی که سالانه حدود 30 سانتی متر سطح سفره آب زیرزمینی افت کرده است که برای ایجاد تعادل می بایست با اعمال محدودیت های قانونی و دریافت هزینه های جنبی در قالب افزایش آب بها اقدام شود و با اجرا، سیاست های صحیح قیمت گذاری الگوی کشت زارعین منطقه که بیشترین سهم را در مصرف آب دارند به الگوی بهینه تبدیل نمود. علی رغم محدودیت موجود در منطقه راندمان مصرف و کارآیی حاصل از نهاده مصرفی آب پایین می باشد و می توان با تدابیر پیشنهادی این تحقیق آن را افزایش داد و بحران کم آبی که منطقه را تهدید می کند به تعویق انداخت.

تاثیر چهار استرین باکتریایی جدا شده از ریزوسفر گیاه سیب زمینی در مزارع عجب شیر و سراب روی سه گروه از گروه های آناستوموزی AG-3، AG-4 و AG-5 قارچ Rhizoctonia solani در شرایط آزمایشگاهی و گروه آناستوموزی AG-3 در شرایط گل خانه ای مورد بررسی قرار گرفت. در این ارزیابی، دو استرین BS-1 و BS-5 دارای بیشترین میزان باز دارندگی در توقف رشد ریسه و تندیس سختینه های جدایه های بیماری زای R. solani AG-3, AG-4, AG-5 در شرایط آزمایشگاهی بودند. به علاوه در بررسی شاخص های متعدد آنتاگونیسم باکتریایی در شرایط گل خانه ای مشاهده شد که استرین های BS-1 و BS-5 بیش از دیگر استرین ها در کنترل بیماری رایزوکتونیایی سیب زمینی و افزایش رشد بوته ها موثر می باشند.

به منظور غربال کردن ژنوتیپ های گندم دابلدهاپلویید زمستانه از نظر صفات زراعی موثر بر عملکرد برای کاشت در مناطق نیمه خشک سردسیر کشور، آزمایشی با تعداد 39 لاین گندم دابلدهاپلویید و 2 رقم گندم دیم (سبلان و آذر) و رقم آبی زرین به عنوان شاهد، در قالب طرح لاتیس مستطیل سه گانه با سه تکرار در سال زراعی 1381-1380 طرح ریزی شد. صفات طول مدت لازم برای ظهور ساقه، گل دهی و رسیدگی دانه، طول برگ پرچم، تعداد پنجه، تعداد سنبله، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در هر سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد اقتصادی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. تجزیه واریانس آماری عملکرد و صفات وابسته نشان داد که تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ های مختلف وجود دارد. تفاوت ها نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی وسیع برای صفات مذکور بود. گروه بندی کلاستر ژنوتیپ ها برای صفات فوق نشان داد ژنوتیپ هایی که سریع تر وارد مرحله ساقه دهی و گل دهی شده اند و طول مدت کمتری برای رسیدگی فیزیولوژیکی صرف کرده اند از عملکرد بیشتری برخوردار بوده اند. همبستگی بین طول مدت لازم برای رسیدگی فیزیولوژیکی و عملکرد اقتصادی منفی، بین تعداد پنجه بارور و عملکرد مثبت و معنی دار بوده است. در صفات طول سنبله و تعداد دانه و وزن هزاردانه بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی دار مشاهده شد همچنین بین شاخص برداشت و عملکرد همبستگی مثبت و معنی دار (r=0.456)، بین عملکرد و وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و عملکرد، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه، همبستگی مثبت و معنی دار (r=0.364, r=0.4, r=0.288)، بود که نشان دهنده اهمیت این صفات در گزینش ژنوتیپ ها می باشد. به نظر می رسد ژنوتیپ هایی که برای مناطق نیمه خشک انتخاب می شوند باید صرف نظر از عملکرد، از ارتفاع مناسب برخوردار بوده و دارای وزن هزار دانه بالا، زود رس، دارای تعداد پنجه کمتر ولی بارور و نیز شاخص برداشت مناسب باشند. در این بررسی ژنوتیپ های شماره 15 و 28 از نظر برخی صفات مشابه ارقام اصلاح شده و تجاری دیم بودند که برای بررسی های بیشتر انتخاب گردیده و در دست بررسی می باشند.

پراکنش قابل قبول گونه زبان گنجشک، وضوح دوایر رویشی و وجود چندین ایستگاه هواشناسی در منطقه تهران، امکان بررسی اثرات تغییرات اقلیمی را روی این گونه میسر ساخت. بر روی نمونه های سونداژ شده درختان، به ترتیب عملیات تاریخ گذاری تطبیقی، تاریخ گذاری و اندازه گیری پهنی دوایر انجام گرفت و سپس به منظور امحای اثرات سن و گرایش های بیولوژیکی، داده های پهنی داویر درختان استاندارد گردیدند. همبستگی مقادیر استاندارد شده (نمایه های رویشی) با بارندگی و دمای ماه های سال نشان داد که بارندگی ماه های مارس، آوریل، مه و ژوئن بیشترین تاثیر مثبت را بر رویش شعاعی درختان داشته و گرمای ماه های ژوئن و ژوئیه بیشترین عامل محدود کننده رشد درختان محسوب می شوند که حاکی از حساسیت این گونه نسبت به گرمای زیاد فصل تابستان و تاثیر زیاد باران های فصل بهار بر رویش شعاعی درختان می باشد.

طی مطالعاتی که در سال 1382 (از 1/12/1381 تا 1/10/1382) به منظور بررسی فونستیک و زیست محیطی سخت بالپوشان آبزی سواحل جنوبی و شمالی دریاچه پریشان انجام شد در مجموع 18 گونه حشره آبزی متعلق به پنج خانواده و 13 جنس جمع آوری و شناسایی گردید که از این تعداد یک خانواده، سه جنس و 10 گونه برای اولین بار از ایران گزارش می شوند که با علامت (*) مشخص شده اند، گونه های جمع آوری شده به شرح زیرند: Hydrophilidae 1- Enochrus hamiltoni * (Hom) 2- E. bicolor (Fabricius) 3- E. sayi * Gundersen 4- Berosus pugnax *LeConte 5- Berosus sp.near ordinatus * LeConte 6- Hydrobius sp. 7- Helochares sp. 8- Phaenonotum * extriatum Say 9- Paracymus nanus * (Fall)Dytiscidae 10- Hydroglyphus hamulatus * (Gyllenhal) 11- H. pusillus Fabricius. 12- Hydroglyphus sp.* 13- Laccophilus sp. 14- Hygrotus sp. 15- Agabus sp. Sciridae* 16- Cyphon* sp. Dryopidae 17- Helichus * sp. Hydraenidae 18- Ochthebius sp. در طول این بررسی با تقسیم بندی مناطق مختلف دریاچه پریشان به هشت کد، اطلاعات مختلف زیستی هر گونه شامل PH، درجه حرارت، عمق آب، نوع گیاهان آبزی و زراعی اطراف محل های نمونه برداری ثبت گردید، ضمنا در طول نمونه برداری تعداد افراد هر گونه در هر منطقه شمارش شد و در مجموع تنوع گونه ای هر گونه به دست آمد. گونه Hydroglyphus hamulatus با توجه به تراکم جمعیت این حشره در زمان های مختلف نمونه برداری به عنوان گونه غالب در منطقه شناسایی گردید.

در این پژوهش قارچ بی هوازی سکومیسز کومونیس از شکمبه گوسفند و بز جدا سازی شده و ویژگی های ریخت شناختی، آنزیمی و بیوشیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. ویژگی های آنزیمی مورد بررسی شامل دما و pH اپتی مم، و نیز فعالیت آنزیمی سه آنزیم فیبرولیتیک آویسلاز، کربوکسی متیل سلولاز و زایلاناز بود. میزان فعالیت آنزیمی برای سه آنزیم کربوکسی متیل سلولاز، آویسلاز و زایلاناز تولیدی توسط این قارچ بر حسب IU/ml به ترتیب برابر 0.59±0.003، 0.71±0.005 و 0.93±0.007 بود. pH اپتی مم این سه آنزیم به ترتیب برابر 6، 6 و 5.5 بوده و دمانی اپتی مم هر سه آنزیم نیز برابر 50 درجه سانتی گراد بود. ویژگی های بیوشیمیایی نیز شامل تست های بیوشیمیایی و بررسی امکان رشد این قارچ روی منابع کربنی (37 مورد) و نیتروژنی (31 مورد) گوناگون بود. تست های بیوشیمیایی شامل تست های ژلاتیناز، احیای نیترات، سولفید هیدروژن، کربوکسیلاز، فوگس – پروسکوئر (تست VP)، ایندول، فنیل آلانین دآمیناز و اوره آز بود. پاسخ قارچ به این تست های بیوشیمیایی به ترتیب +، -، +، -، -، +، - و - بود. نتایج حاصل از بررسی امکان رشد این قارچ روی منابع کربنی و نیتروژنی گوناگون نیز نشان دهنده وجود الگوهایی (از لحاظ مصرف این دو منبع غذایی) بود که می توان از آن ها برای شناسایی قارچ استفاده کرد.

طراحی مناسب دریچه ها می تواند از بروز خسارات محتمل وارد بر این سازه ها مانند کاویتاسیون ارتعاش، نکاهد و از وقوع آن جلوگیری نماید. به همین جهت طراحی مناسب دریچه ها به اطلاعات دقیق خصوصیات هیدرولیکی جریان و تاثیر آن ها بر این تاسیسات نیاز دارد. گردآوری این اطلاعات با توجه به هزینه های سنگین در مقیاس واقعی، استفاده از مدل ریاضی مبتنی بر قوانین اساسی حاکم و یا استفاده از مدل های فیزیکی امکان پذیر است. در این تحقیق به بسط یک مدل ریاضی مناسب جهت تجزیه و تحلیل خصوصیات هیدرولیکی جریان مبادرت گردیده است و با استفاده از یک مدل هیدرولیکی که به این منظور در مرکز تحقیقات آب وزارت نیرو ساخته شد، صحت نتایج مدل ریاضی، مورد بررسی قرار گرفته است. معادلات مورد استفاده در مدل ریاضی شامل معادلات ناویر استوکس و معادله رینولدز (مدل к-ε) می باشد که جهت حل آن ها به روش عددی، از روش حجم محدود از طریق الگوریتم سیمپل و به منظور ردیابی سطح آزاد آب بعد از دریچه از روش VOF استفاده شده است. اعتبار مدل ریاضی، بر اساس پارامترهای مختلف و وسیع آزمایشگاهی شامل توزیع فشار در نقاط حساس در محدوده دریچه، توزیع سرعت خروجی جریان، پروفیل ارتفاع سطح آزاد، ضریب فشردگی جریان و نیروی پایین کشنده (پسا)، صورت گرفته است. نتایج ارزیابی مدل ریاضی بر اساس نتایج مدل هیدرولیکی نشان داد که متوسط کل خطاهای ناشی از مدل ریاضی برای سرعت خروجی 10.77 درصد، برای فشارهای وارده بر اطراف دریچه 18.17 درصد، برای ارتفاع سطح آب 7.16 درصد، برای نیروی پسا 18.78 درصد و برای ضریب فشردگی 11.56 درصد می باشد.

اندازه گیری ویژگی های هیدرولیکی خاک در مطالعه حرکت آب و املاح در خاک اهمیت فراوان دارد. چون اندازه گیری این ویژگی ها به صورت مستقیم مستلزم صرف وقت و هزینه فراوان است، استفاده از روش های غیر مستقیم در سال های اخیر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. توابع انتقالی خاک که می توان آن ها را راه کاری ارتباطی بین ویژگی های زود یافت و دیر یافت خاک دانست، یکی از این روش های غیر مستقیم است. هدف از این پژوهش، ایجاد توابع انتقالی نقطه ای برای برآورد منحنی رطوبتی خاک بوده است. همچنین، امکان استفاده از متغیرهای میانگین هندسی و انحراف معیار هندسی قطر ذرات در اشتقاق این توابع مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 34 نمونه خاک از دشت کرج به صورت تصادفی انتخاب گردید. فراوانی نسبی ذرات خاک به روش هیدرومتری، جرم ویژه ظاهری به روش حجمی و منحنی رطوبتی با استفاده از دستگاه صفحات فشاری اندازه گیری شد. با استفاده از متغیرهای فراوانی نسبی ذرات و جرم ویژه ظاهری خاک از یک سو و متغیرهای جرم ویژه ظاهری، میانگین هندسی و انحراف معیار هندسی قطر ذرات خاک از جهت دیگر، به روش رگرسیون گام به گام، توابعی جهت برآورد شش نقطه از منحنی رطوبتی ایجاد گردید. متغیرهای جرم ویژه ظاهری، میانگین هندسی قطر ذرات و انحراف معیار هندسی قطر ذرات خاک به ترتیب به عنوان شاخص های بیان کننده تخلخل کل خاک و توزیع هندسی تخلخل خاک برآوردی بهتر از مقدار رطوبت در پتانسیل های ماتریک 30-، 100-، 300-، 500- و 1500- کیلو پاسکال نسبت به توابع انتقالی رایج نشان دادند. در پتانسیل های ماتریک ذکر شده، نقش جرم ویژه ظاهری در برآورد رطوبت بسیار کم و اثر میانگین هندسی و انحراف معیار هندسی قطر ذرات به مقدار قابل توجهی افزایش نشان داد. زیرا در رطوبت های نزدیک به اشباع، رطوبت خاک بیشتر تحت تاثیر تخلخل کل خاک و در رطوبت های کمتر به ویژه در مکش های ماتریک نزدیک به ظرفیت زراعی متاثر از توزیع هندسی تخلخل خاک است.

در راستای معرفی گیاهان علوفه ای پر محصول و جدید طی تحقیقی سه ساله (1381-1379) تاثیر تراکم کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام سورگوم علوفه ای در شرایط کشت دوم مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان خوی اجرا گردید. تراکم های 300، 250، 200 و 350 هزار بوته در هکتار به عنوان سطوح فاکتور اصلی و ارقام اسپیدفید، شوگر گریز و جامبو به عنوان سطوح فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که بالا بردن تراکم بوته در واحد سطح منجر به کاهش تعداد پنجه در بوته و نازک تر شدن ساقه ها می گردد. همچنین کاهش فاصله بین بوته ها و کشت متراکم تا 350 هزار بوته در هکتار توانست در افزایش ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و نسبت برگ به ساقه موثر واقع گردد. حداکثر عملکرد علوفه خشک و تر و پروتیین در واحد سطح با تراکم 350 هزار بوته در هکتار به دست آمد. در بین ارقام آزمایشی رقم اسپیدفید توانست بالاترین عملکرد علوفه تر و خشک را به ترتیب معادل با 75 و 14.5 تن در هکتار تولید نماید. در ضمن این رقم در سایر صفات مورد بررسی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد برگ و پنجه در بوته، شاخص سطح برگ و عملکرد پروتیین در واحد سطح نسبت به دو رقم جامبو و شوگر گریز برتر بود. در نهایت رقم اسپیدفید سورگوم علوفه ای با تراکم 350 هزار بوته برای کشت دوم در منطقه خوی توصیه گردید.

پدیده انحنا به عنوان یکی از انواع اعوجاج، منجر به کاهش بازده و کیفیت الوار طی فرآیند خشک کردن چوب می شود. در این تحقیق ضمن مطالعه چگونگی بروز این عیب با توجه به مبانی نظری و مشاهدات تجربی، کاربرد یک مدل ریاضی تحلیلی به منظور پیش بینی مقدار انحنا بررسی گردید. بدین منظور از قضایای مربوط به تئوری الاستیسیته و قضیه اثر متقابل ترموالاستیک استفاده شد. همچنین به منظور محاسبه نیروی لازم برای مهار کردن انحنا، تئوری تیر ساده مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاکی از آنست که دیفرانسیل هم کشیدگی طولی در دو لبه متقابل عمود بر پهنای الوار، علت عمده بروز انحنا بوده و این پدیده تابعی از رطوبت اولیه و نهایی و همچنین طول و پهنای تخته نیز می باشد. قابلیت اطمینان برآوردهای حاصل از مدل با توجه به نتایج حاصل از مشاهدات تجربی مورد تایید قرار گرفت. در نهایت مقدار انحنا و نیروی لازم برای مهار کردن آن طی خشک شدن الوار بلوط با سه ضخامت 2.5، 3.2 و 5 سانتی متر و با ابعاد مختلف برآورد و مورد مقایسه قرار گرفت.

اثر مقادیر مختلف نیتروژن (0، 50، 100، 150، 200 و 250 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به صورت اوره روی رشد و عملکرد و تجمع نیترات در خیار رقم دامینوس با طرح آماری بلوک های تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی اثر نیتروژن روی رشد و عملکرد، صفاتی مانند تعداد گل های نر و ماده، طول و وزن بوته ها، تعداد و وزن متوسط میوه ها، درصد ماده خشک میوه و بوته و عملکرد میوه های درجه 1 و 2 اندازه گیری شدند. اندازه گیری نیتروژن نیتراتی در میوه های خیار برداشت صبح و برداشت بعدازظهر انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش میزان نیتروژن به تعداد گل های ماده افزوده شد. این افزایش با رشد طولی گیاه همبستگی مثبت داشت. تیمارهای کودی 150 تا 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به طور معنی داری بر سایر تیمارهای نیتروژن از نظر عملکرد کل میوه برتری داشتند. میزان نیترات میوه با افزایش میزان نیتروژن افزایش یافت و در تیمار 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به بالاترین حد رسید. در کلیه تیمارهای نیتروژن میوه های برداشت شده صبح در مقایسه با میوه های برداشت شده بعدازظهر نیترات بیشتری نشان دادند. میزان نیترات در میوه های برداشت صبح تیمارهای 200 و 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و میوه های برداشت بعدازظهر تیمار 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در آستانه سمیت قرار دارد. با توجه به نتایج این بررسی در صورتی که برداشت میوه خیار در بعدازظهر انجام گیرد می توان تا حداکثر 200 و در برداشت های صبح حداکثر تا 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به کار برد.

به منظور تعیین نحوه توارث، عمل ژن ها، ترکیب پذیری های عمومی و خصوصی و تاثیر شرایط محیطی مختلف بر پارامترهای ژنتیکی صفات شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک در گندم نان، از طرح تلاقی دای آلل با 8 والد استفاده شد. والدها و نتاج F1 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو محیط تنش و بدون تنش خشکی در مزرعه پژوهشی مجتمع آموزش جهاد کشاورزی شهرکرد مورد مقایسه قرار گرفتند. داده های حاصل به روش های هالور و میراندا (1982) و همچنین روش دوم مدل ثابت گریفینگ (1956) تجزیه و تحلیل شد. از روش جینکز – هیمن (1953) برای تخمین وراثت پذیری های عمومی و خصوصی و میانگین درجه غالبیت استفاده شد. در هر دو محیط اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها برای هر دو صفت شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک وجود داشت. بررسی میانگین مربعات قابلیت های ترکیب پذیری عمومی (GCA) و خصوصی (SCA)، نسبت میانگین مربعات GCA به SCA و سهم واریانس های افزایشی و غالبیت برای این صفات بیانگر سهم دو جز افزایشی و غیر افزایشی ژن ها در کنترل ژنتیکی شاخص برداشت در هر دو محیط تنش و بدون تنش خشکی می باشد، در صورتی که در توارث عملکرد بیولوژیک در هر دو محیط، اثرات افزایشی ژن ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. برآوردهای وراثت پذیری های عمومی و خصوصی مبین کارآیی نسبتا پایین شاخص برداشت و مطلوبیت عملکرد بیولوژیک برای استفاده از برنامه های انتخاب در هر دو محیط می باشد.

آموزش های غیر رسمی مولدان کشاورزی دارای اهمیت به سزایی دارد. آموزش مولدان با اهدافی مثل افزایش سطح آگاهی و مهارت، افزایش تولید و درآمد آن ها طراحی و اجرا می گردد. اکنون که بیش از چند سال از شروع فعالیت های آموزشی مولدان می گذرد، مسوولین درصدد سنجش اثربخشی آموزش مولدان می باشند تا یک بازخورد اطلاعاتی از چگونگی روند فعالیت های انجام گرفته به دست آورند و نقاط ضعف و قوت برنامه مشخص شود. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش همبستگی انجام گرفته است. جامعه آماری شامل 828 نفر از مولدان شرکت کننده در دورهای آموزشی مراکز آموزش کشاورزی استان های گیلان و مازندران طی سال های 1376 و 1377 می باشد. تعداد 120 نفر از مولدان از طریق نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران به عنوان جامعه مورد مطالعه تحقیق انتخاب گردید. نتایج حاصل از بررسی رابطه بین 15 متغیر مستقل تحقیق با متغیر وابسته یعنی اثربخشی دوره آموزشی برای مولدان نشان داد که بین متغیرهای مستقل: درآمد ماهیانه مولدان، سطح زیرکشت مولدان، تعداد دفعات بازدید از مزارع نمایشی، میزان به کارگیری روش های آموزش عملی، میزان انطباق موضوع با نیاز آموزشی، مکان های مختلف برگزاری دوره آموزشی با اثربخشی دوره آموزشی رابطه معنی داری وجود داشته است. از طرف دیگر متغیرهایی چون سن مولدان، سطح سواد مولدان، تعداد دفعات شرکت در برنامه های آموزشی، تعداد دفعات بازدید از نمایشگاه های ترویجی، میزان نمایش فیلم مربوط به زراعت برنج، تعداد دفعات تماس مروجین با مولدان، میزان به کارگیری مواد و رسانه های آموزشی، استفاده از تسهیلات حمایتی و برگزاری دوره آموزشی در فصول مختلف با اثربخشی دوره آموزشی رابطه معنی داری مشاهده نشد.