اندیشه های نوین تربیتی
سال:1387 | دوره:4 | شماره:1-2 |تعداد مقالات:14

هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر آموزش برنامه غنی سازی بر افزایش میزان رضایتمندی زناشویی زوج ها بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون - پیگیری با گروه کنترل بوده و جامعه آماری شامل والدین دانش آموزان دختر مقطع دبستان شهر اصفهان بود. نمونه شامل تعداد 30 زوج بود که به طریق تصادفی خوشه ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (15 زوج در گروه آزمایش و 15 زوج در گروه کنترل) توزیع شدند. داده ها با استفاده از آزمون رضایت زناشویی محقق ساخته، جمع آوری و از طریق نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش برنامه غنی سازی بر افزایش رضایتمندی زناشویی زوج ها در پس آزمون و پیگیری موثر بوده است (P£0.05). اثر جنسیت در آموزش برنامه غنی سازی در پس آزمون و پیگیری تایید نشد (P³0.05). نتایج درباره زیر مقیاس های رضایتمندی زناشویی زوج ها نشان داد که آموزش برنامه غنی سازی در ابعاد جنسی، حل تعارضات، ارتباط با خانواده اصلی، فعالیت های مذهبی، فعالیت های اجتماعی - تفریحی و ارتباط زوج ها موثر بوده (P£0.05)، ولی در بعد مدیریت منزل موثر نبوده است (P³0.05).

پژوهش حاضر تاثیر عوامل فردی، آموزشی، اجتماعی - فرهنگی، کالبدی و سبک مدیریت (مشارکتی - آمرانه) در شادابی مدارس را بررسی کرده است.روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و نمونه مورد مطالعه شامل 282 مدیر، مشاور و مربی پرورشی بوده که به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم جامعه از مقطع متوسطه دخترانه شهر اصفهان انتخاب شده اند. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها نیز از روش های آماری t تک متغیره، آزمون F تک متغیری و چند متغیری، تحلیل عاملی و آزمون های تعقیبی مناسب استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان داد که عوامل فردی، آموزشی، اجتماعی - فرهنگی، کالبدی و سبک مدیریت مشارکتی در شادابی مدارس موثر بوده و بین نظرات مدیران، مربیان پرورشی و مشاوران در این زمینه تفاوت معناداری مشاهده شد و تنها در زمینه های عوامل فردی و سبک مدیریت آمرانه تفاوت معناداری مشاهده نشد.

روش های تدریس در تعلیم و تربیت مبحث مهمی را شامل می شود. مقاله حاضر، روش تدریس مبتنی بر پرسشگری در تعلیم و تربیت را با توجه به هرمنوتیک گادامر بررسی می کند. در ابتدا، به تفاوت بین پرسش و توضیح مطلب از دیدگاه گادامر توجه کرده، برخی تفاوت ها و شباهت های بین این دو، مد نظر قرار می گیرد. پس از آن، مفهوم «سوال حقیقی» از نظر گادامر، و امکان طرح چنین پرسشی از سوی معلمان بررسی می شود. سپس، درباره سه ویژگی روش پرسشگری با توجه به هرمنوتیک فلسفی گادامر بحث می شود. این سه ویژگی عبارت از: لاینفک بودن روش از محتوا، فروتنی (اذعان به ناکامل بودن دانسته های فرد) و دوری بودن می باشد.

هدف این نوشتار بررسی چالش های مقابل «استقلال» به عنوان هدف آموزشی است. پیگیری این مفهوم در دوران مدرن، ما را از بیکن به دکارت و کانت رهنمون می کند. کانت با جستجوی بسیار دقیق در تحلیل خطاهای تفکر البته، در ماهیت طبیعی اندیشه، فصلی ممتاز از معرفت شناسی را گشود. پیرس، مبدع دیدگاه پراگماتیستی ادعا کرد که اندیشه به لحاظ ماهیت دیالوگ گونه خود بسیار به زمینه، زبان و قراردادهای اجتماعی وابسته است و این امر را در طرح نشانه شناسی خود طرح کرد. دیویی، با بسط معرفت شناسی پیرس، شکل گیری اهداف را در چارچوب حل مساله و در تعاملات زیستی توضیح داد و تجربه را هسته بنیادین جریان آموزشی دانست. ویتگنشتاین، تاثیر زبان در چارچوب بازیهای زبانی، زمینه ساز شیوه های اندیشیدن و نگرش دانست. بر همین اساس به نظر می رسد که نظامهای آموزشی به لحاظ ارایه چارچوبهای ذهنی خاص، لزوما رشد عقلانی را میسر نمی سازند. دیدگاههای پساساختارگرایانه بر اساس رویکرد تاریخی، تفکر انتقادی را با تکیه بر زبان، به عنوان هدف آموزشی تلقی کرد و در حوزه های روان شناختی نیز تفکر انتقادی در رویه ای غیر تاریخی هدف تلقی شد. آنچه از تلفیق دو رویکرد عمده تاریخی و غیر تاریخی منتج می شود، طرح تفکر انتقادی به عنوان هدف آموزش در مواجه شدن با تغییرات پیاپی این دوران ضروری است که در این مقاله درباره آن بحث و بررسی می شود.

پساساختارگرایی به عنوان شاخه ای از پست مدرنیسم ویژگیهایی چون ساختار شکنی، نفی فرا روایتها، انکار حقایق مطلق، تمرکز زبان و فرهنگ، کثرت گرایی، تمرکز زدایی از عقل و عقلانیت و نفی بازنمایی را دارد. تبیین و تحلیل ویژگی های مذکور و بیان دلالتهای این نظریه برای عناصر و اجزای فرایند تعلیم و تربیت از جمله اهداف تدوین این مقاله است. با مطالعات انجام شده درباره نسبت ویژگی های پساساختار گرایی با تعلیم و تربیت این نتیجه حاصل شده است که پساساختارگرایی دلالتها و پیامدهایی، از جمله تاکید بر تفکر انتقادی، بهبود فرهنگ عمومی، تدارک زمینه هایی برای مطالعات فرهنگی و اجتماعی، نفی معیارهای استاندارد برای ارزیابی های تربیتی، تردید در اهداف تربیتی از پیش تدارک شده را برای تعلیم و تربیت در بردارد. یکی از رسالتهای تدوین این مقاله، تحلیل و تبیین نتایج کاربرد نظریه پساساختار گرایی در تعلیم و تربیت است.

مقدمه: باورها، شناخت و اسطوره هایی که در اذهان افراد از جمله زوج ها وجود دارد در نحوه ارتباطات آنها تاثیر می گذارد. شناخت این باورها و نفوذ آنها را در زوج ها، کارکرد خانواده، در سازگاری زناشویی و تداوم این ارتباط، نمی توان نادیده گرفت. لذا، هدف پژوهش حاضر، بررسی کردن نقش باورهای ارتباطی در کارکرد خانواده و سازگاری زناشویی زوج های که به دادگاه خانواده در مجتمع قضایی خانواده در شهر تهران، مراجعه کرده اند. بدین منظور 200 نفر از میان زوج های که برای طلاق به این مجتمع مراجعه کرده بودند با استفاده از شیوه نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند. آزمودنیها سه پرسشنامه باورهای ارتباطی و سازش پذیری و پیوستگی کارکرد خانواده (ویرایش سوم) را کامل کردند. یافته ها و نتایج به دست آمده از دو بعد توصیفی و استنباطی ارایه شده است. در فرضیه اول بین مردان رابطه معنی دار معکوس در سطح p<0.01 بین پیوستگی مردان دو خرده مقیاس عدم تغییرپذیری همسر و کمال گرایی جنسی مشاهده شد و در بین زنان در سطح p<0.05 رابطه معنی داری در دو خرده مقیاس نبود تغییرپذیری همسر و تفاوتهای جنسیتی پیوستگی مشاهده شد. در فرضیه دوم بین باورهای ارتباطی و سازش پذیری کلا رابطه معنی داری وجود نداشت، اما بین خرده مقیاس نبود تغییرپذیری همسر و سازش پذیری زنان رابطه معنی داری در جهت معکوس p<0.05 مشاهده شد. بین باورهای ارتباطی و سازش پذیری مردان نیز در خرده مقیاسهای نبود تغییرپذیری همسر و کمال گرایی جنسی همبستگی معکوس و مستقیم در سطح p<0.01 مشاهده شد. جداول تحلیل رگرسیون برای هر کدام از متغیرهایی با رابطه معنی دار نیز محاسبه شد. نتایج این پژوهش به ضرورت توجه کردن به تفکرات غیرمنطقی، مختص رابطه، و استفاده کردن از کلاسهای آموزشی، جهت تصحیح این تفکرات، و به رویکردهای درمانی رفتاری - شناختی جهت سازگاری زناشویی و افزایش کارکرد خانواده تاکید دارد.

از ویژگی های ضروری برای موفقیت در تربیت، داشتن گشودگی اخلاقی، یا به تعبیری سعه صدر و داشتن ظرفیت بالای تحمل از جانب مربی است. این مقاله درصدد مفهوم شفاهی گشودگی اخلاقی و تبیین جایگاه آن در عرصه تربیت اسلامی است. برای این منظور، علاوه بر طرح تساهل منفی و مثبت پیشینه تاریخی را از منظر اندیشمندان غربی به ویژه ویلیام هر بررسی و به شواهد قرآنی و روایی موضوع نیز اشاره می شود و برای مبانی انسان شناختی و جامعه شناختی سعه صدره دلالت هایی آورده و از حیث تاریخی نیز با چند برهان، استدلال می شود و در نهایت به نتیجه گیری و جمع بندی بحث اشاره می شود و در چهار محور مشخص، نتایج به دست آمده ارایه می شود.

هدف از این پژوهش تبیین جو یادگیری بر اساس کارکردهای مدیریت کلاس درس است. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان دوره راهنمایی شهر ارومیه در سال تحصیلی 85-86 هستند. حجم نمونه 40 کلاس درس با معلم ثابت است که در طی سال تحصیلی هر دو یا سه هفته یکبار و در مجموع 12 جلسه به طور مستقیم مشاهده شده اند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست مشاهده بوده که به صورت عینی و مصداقی تهیه شده است. یافته های پژوهش نشان داد که معلمان دوره راهنمایی شهر ارومیه کارکرد طراحی و سازماندهی، رهبری و نظارت را کمی بالاتر از حد متوسط و کارکرد ارزشیابی را پایین تر از حد متوسط محقق کرده اند. جو یادگیری کلاس نیز بالاتر از حد متوسط توصیف شده است.نتایج تحقیق نشان داد که، هر کدام از کارکردهای مدیریت به طور جداگانه با یکدیگر و با جو یادگیری همبستگی مثبت و معنی داری دارند. ضریب همبستگی چندگانه 0.857 و ضریب تعیین 0.735 بوده است بنابراین، در مجموع 73.5 درصد واریانس مربوط به جو یادگیری بوسیله کارکردهای مدیریت کلاس درس تبیین می شود.

هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه فعالیتها و ویژگیهای معمول معلم با میزان خلاقیت دانش آموزان سال اول ابتدایی است. روش تحقیق از نوع همبستگی بوده و گروه نمونه شامل 59 معلم و 590 دانش آموز بود که معلمان به روش تصادفی و دانش آموزان در گروه های 10 نفره از میان دانش آموزان کلاس به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، شامل 6 پرسشنامه در زمینه های سنجش خلاقیت دانش آموزان، روشهای تدریس و سوابق معلم است. از روش های آماری، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شده است.نتایج نشان داد که از بین عوامل مختلف معمول در فعالیتها و ویژگیهای معلم بین مدرک تحصیلی پایین، سابقه خدمت کم، سابقه تدریس کم در پایه اول، نگذراندن دوره های آموزشی ضمن خدمت، و تدریس به روش سخنرانی با کاهش میزان خلاقیت دانش آموزان کلاس، همبستگی معنی داری وجود دارد. در بین این ویژگی ها، گذراندن دوره های آموزش ضمن خدمت در پیش بینی میزان خلاقیت دانش آموزان اولین رتبه را به خود اختصاص داده است.

تحقیق حاضر به منظور بررسی نگرش معلمان استان تهران در خصوص عوامل موثر بر گرایش آنها به تحصیل در دوره های آموزش ضمن خدمت انجام گرفته است. بدین منظور چهار عامل نیاز به پیشرفت، نیاز به دستیابی به مهارت در شغل، عوامل فرهنگی و عوامل اقتصادی در نظر گرفته شده و با روش توصیفی بررسی شده اند. جامعه تحقیق شامل کلیه معلمان شاغل به تحصیل در دوره های آموزش ضمن خدمت در مراکز آموزش ضمن خدمت استان تهران بوده که تعداد 135 نفر آنها (85 مرد و 77 زن) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده های تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده که با استفاده از مقیاس پنج گزینه ای لیکرت (از بسیار کم تا بسیار زیاد) تدوین شده است. برای تحلیل داده های تحقیق از روش کالموگراف اسمیرنف یک متغیره، آزمون t، تحلیل واریانس یک طرفه و L.S.D استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که به نظر معلمان، مولفه های چهارگانه نیاز به پیشرفت، نیاز به دستیابی به مهارت در شغل، عوامل فرهنگی و عوامل اقتصادی به ترتیب بر گرایش های آنها به تحصیل در دوره های آموزش ضمن خدمت موثر هستند.