گیاهان دارویی
سال:1388 | دوره:8 | شماره:32 |تعداد مقالات:27

مقدمه: سرخارگل گیاهی است که از دیرباز در طب سنتی مورد مصرف بوده است. امروزه تحقیقات وسیعی روی این گیاه انجام شده و مشخص شده است که این گیاه باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می شود. گیاه شامل ترکیبات متعددی مثل فلاونوئیدها، ترکیبات فنلی و ایزوبوتیل آمیدها است. ترکیبات فنلی یکی از مهم ترین دسته ترکیباتی هستند که اثرات محرک سیستم ایمنی آن ها اثبات شده است. بنابراین تعیین روشی برای استخراج بهینه این مواد از گیاه امری ضروری است.هدف: در این تحقیق اثرات حلال، روش استخراج، اندازه ذره ای گیاه و نسبت گیاه به حلال در استخراج ترکیبات فنلی گیاه سرخارگل مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: به منظور تعیین بهترین حلال برای استخراج فنل ها، حلال های مختلف قطبی و غیرقطبی از هگزان تا آب اسیدی مورد آزمایش قرار گرفتند. به علاوه روش های ماسراسیون، سونیکاسیون، پرکولاسیون، استخراج گرم و استخراج مداوم (با دستگاه سوکسله)، پودر گیاه با اندازه ذره ای متفاوت و نسبت های مختلف گیاه به حلال بررسی شدند.نتایج: نتایج نشان دادند که بهترین روش برای استخراج ترکیبات فنلی استفاده از حلال متانول: آب (80:20)، روش استخراج گرم (2 ساعت در دمای 50 درجه سانتی گراد)، اندازه ذره ای 300 میکرومتر و نسبت گیاه به حلال 1:200 می باشد.نتیجه گیری: برای استخراج بهینه ترکیبات فنلی از گیاه سرخارگل شرایط خاص باید در نظر گرفته شوند.

کندر صمغی رزینی است که از برخی گونه های جنس  Boswelliaگرفته می شود. گیاهان این جنس درختچه ای بوده و از خانواده بورسراسه هستند. جنس بوسولیا دارای 24 گونه است و عمده ترین گونه های آن که منبع تولید کندر هستند، شامل: 1- B.carteri، 2- B. frereana، 3- B. serrata، 4- B. papyrifera می باشند. کندر موجود در بازار ایران از دو گونه B. carteri، که بومی سواحل دریای سرخ خصوصا ناحیه شمال شرقی آفریقا است و محل اصلی تولید آن کشورهای سومالی و اتیوپی می باشد و گونه B. serrata، که در مناطق مختلف هندوستان می روید، به دست می آید. این رزین از عصر های کهن مورد شناخت بشر بوده و به عنوان بخور معطر از آن استفاده می شده است. در ایران باستان برای بخور دادن و ضدعفونی کردن آن را به کار می برده اند و در اوستا نیز از آن به عنوان یکی از داروهای موثر در درمان بیماری های گوناگون از جمله سرطان، تهوع، اسهال و داروی تقویت حافظه یاد شده است. مطالعات انجام شده بر روی کندر نشان دهنده تاثیر درمانی این رزین در گستره وسیعی از بیماری ها می باشد. مطالعه حاضر مروری بر خواص فارماکولوژیک کندر است.

چالش های موجود در روند کشف داروهای جدید، توجه روزافزونی را به سوی منابع طبیعی به عنوان مخازنی مناسب جهت استخراج و معرفی ترکیبات موثره با فعالیت های بیولوژیکی متنوع جلب نموده است. با در نظر گرفتن روش های مختلف معتبر سازی و سنجش های زیستی موجود، در سال های اخیر ماهی زبرا به عنوان یک مدل مناسب سنجش زیستی و همچنین استراتژی جالب توجه برای معرفی ترکیبات با آثار فارماکولوژی جدید تبدیل شده است. در این مقاله تلاش می شود ارزیابی های انجام شده با استفاده از ماهی زبرا جهت مطالعه انواعی از ترکیبات طبیعی بررسی شود و ویژگی متمایز این مدل به عنوان یک خط مشی متفاوت جهت تشخیص کاربردهای متنوع ترکیبات فعال معرفی شود.

مقدمه: اسیدهای چرب لینولنیک اسید (امگا 3) و لینولئیک اسید (امگا 6) جزء اسیدهای چرب ضروری می باشند که بدن قادر به سنتز آنها نبوده و باید از طریق غذاهای مصرفی تامین شوند. علاوه بر این ویژگی های دارویی به ویژه ضدسرطانی این اسیدهای چرب چندین بار توسط محققین به اثبات رسیده است.هدف: این تحققیق با هدف تعیین میزان اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 گونه های وحشی و زراعی جنس کتان (L. nodiflorum L.، L. mucronatum Bertol.، L. bienne Mill.، L. austriacum L.، strictum L.،L. usitatissimum L.) انجام گرفت.روش بررسی: دانه ها به صورت محدود از مرکز تحقیقات جهادکشاورزی استان آذربایجان غربی تهیه و کشت شدند. برای استخراج و اندازه گیری چربی از روش Leiboritz و برای آنالیز اسیدهای چرب از کروماتوگرافی گازی استفاده شد.نتایج: میزان اسیدهای چرب ضروری امگا 3 و امگا 6 در اغلب گونه های وحشی و زراعی مورد مطالعه جنس کتان بسیار بیشتر از (چندین برابر) مقدار این اسیدهای چرب حیاتی در دانه های روغنی رایج کشت شده نظیر کلزا و آفتابگردان بود، هم چنین میزان اسید چرب امگا 6 در همه گونه های وحشی مورد مطالعه جنس کتان بیشتر از میزان این اسید چرب ضروری در گونه زراعی کتان مشاهده شد.نتیجه گیری: در این بررسی برتری کمی و کیفی روغن کتان روغنی نسبت به روغن سایر دانه های روغنی به دلیل میزان قابل ملاحظه روغن و اسیدهای چرب امگا 3 آن به اثبات رسید که بر اساس تحقیقات بیوتکنولوژیکی و با استفاده از گونه های وحشی کتان می توان با افزایش میزان اسیدهای چرب امگا 6 روغن کتان روغنی بر کیفیت آن افزود.

مقدمه: جنس فراسیون آسا شامل حدود 90 گونه در سراسر جهان می باشد. در کشور ایران تنها 3 گونه از این جنس رویش دارد که دارای خواص دارویی بوده و در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرند.هدف: بررسی اجزای تشکیل دهنده اسانس سرشاخه های گل دار گونه فراسیون آسای سیاه می باشد.روش بررسی: در این تحقیق گونه B. nigra ssp. anatolica از محل رویش خود در روستای شاه ناجر، کجور، استان مازندران، جمع آوری شد. اسانس گیری به روش تقطیر با آب انجام شد و اجزای روغن فرار با استفاده از دستگاه های GC و GC/MS آنالیز و شناسایی شدند. شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس، به کمک طیف جرمی، شاخص بازداری آنها و مقایسه با شاخص های بازداری گزارش شده در منابع صورت گرفت.نتایج: بازدهی وزنی - وزنی اسانس برای B. nigra ssp. anatolica، 0.7 درصد وزنی - وزنی به دست آمد. تعداد 12 ترکیب (91.8 درصد) اسانس شناسایی شد.نتیجه گیری:Germacrene D.  (18.1 درصد) و Nerolidol epoxyacetate (15.4 درصد)،Sclareoloxide  (12.1 درصد)، Linalyl acetate  (11.5 درصد) و b-Caryophyllen (10.5 درصد) ترکیب های عمده بودند. یافته های این مطالعه نشان می دهد که مونوترپن ها (18.1 درصد) و سزکویی ترپن ها (73.7 درصد) اسانس این گیاه را تشکیل می دهند.

مقدمه: گوشت طیور یکی از منابع مهم غذایی بشر است که می توان با جیره های غذایی غنی از ترکیبات گیاهی میزان کلسترول آن را کاهش داد. وجود ترکیباتی با خاصیت کاهش دهندگی لیپیدهای سرمی و آنتی اکسیدانی در بسیاری از گیاهان دارویی و عصاره های حاصل از آنها به اثبات رسیده است.هدف: هدف از این پژوهش مقایسه اثرات کاهش دهندگی لیپیدهای سرم سه عصاره گیاهی (آویشن باغی، سرخارگل و سیر) و آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین به عنوان بهبوددهنده های رشد در صنعت طیور است.روش بررسی: تعداد 480 قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس به طور تصادفی به 6 تیمار و 4 تکرار تقسیم شدند. تیمارها به ترتیب شامل: سه عصاره آویشن باغی، سرخارگل، سیر، با دوز مصرف 0.1 درصد (v/v)، آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین با دوز مصرف 0.15 درصد (v/v) در آب، مخلوطی از عصاره های فوق با دوز 0.1 درصد (v/v) در آب و گروه شاهد بدون هیچ یک از افزودنی ها. کلسترول تام (TC)، تری گلیسرید (TG)، -LDL کلسترول (LDL)، -HDL کلسترول (HDL) سرم، درصد هماتوکریت و غلظت هموگلوبین در پایان دوره پرورش (42 روزگی) تعیین شدند.نتایج: از بین عصاره های تجاری استفاده شده عصاره سیر به طور معنی داری سطح TC، TG،LDL  را در سرم کاهش و سطح HDL را افزایش داد. همچنین عصاره آویشن درصد هماتوکریت و میزان هموگلوبین را بهبود داد، اما این افزایش معنی دار نبود.نتیجه گیری: عصاره های گیاهی استفاده شده فاکتورهای خونی را در مقایسه با گروه های آنتی بیوتیک و شاهد، بهبود دادند.

مقدمه: در طب سنتی ایران، گیاهان و روش های درمانی متعددی برای درمان سنگ های کلیوی وجود دارند، ولی هنوز هم تشکیل این سنگ ها و درمان آن از مشکلات مهم جامعه پزشکی و بیماران می باشند.هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر عصاره هیدروالکلی پوست میوه خربزه  بر جلوگیری از کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم در شرایط  in vitroبود.روش بررسی: ابتدا عصاره هیدروالکلی پوست میوه خربزه در غلظت های 0.25، 0.5، 1، 2 و 4 میلی گرم بر میلی لیتر تهیه شد. نمونه های ادرار شبانه از 6 مرد بالغ (n=6) که سابقه بیماری سنگ کلیوی نداشتند، سانتریفیوژ شدند. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم با اضافه کردن اگزالات سدیم به نمونه های ادرار القا شد. پس از اضافه کردن اگزالات سدیم، تعداد کریستال ها با استفاده از جذب نوری توسط اسپکتروفوتومتر و اندازه کریستال ها توسط کالیبره کردن عدسی چشمی میکروسکوپ نوری در نمونه های کنترل (بدون عصاره گیاهی) و نمونه های تجربی (در حضور غلظت های مختلف عصاره گیاه) اندازه گیری شد.نتایج: غلظت های مختلف عصاره هیدروالکلی پوست میوه خربزه موجب افزایش درصد کریستال های کوچک 2.5-5 و 6-9 میکرونی و کاهش کریستال های بزرگ 17-21، 22-30 و 31-40 میکرونی می شود. از طرف دیگر، عصاره هیدروالکلی خربزه موجب افزایش کریستال های کوچک مونو هیدرات اگزالات کلسیم و کاهش کریستال های بزرگ مونو هیدرات اگزالات کلسیم شده است. همچنین، عصاره هیدروالکلی پوست خربزه موجب افزایش جذب و یا افزایش تعداد کریستال های اگزالات کلسیم شده است.نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد عصاره هیدروالکلی پوست میوه خربزه با کاهش اندازه کریستال های اگزالات کلسیم موجب سهولت دفع آن ها توسط ادرار شده و احتمالا مانع تشکیل هسته اولیه سنگ کلیوی می شود.

مقدمه: گونه Ganoderma lucidum متعلق به خانواده Ganodermataceae یکی از قارچ های دارویی شناخته شده است، که دارای خواص دارویی مختلفی چون: کاهش فشار و قند خون، تقویت سیستم ایمنی، خاصیت ضدویروسی و ضدباکتریایی می باشد.هدف: با توجه به خواص دارویی متعدد نسبت داده شده به این قارچ و کمبود تحقیقات پیرامون Ganoderma lucidum ایرانی این مطالعه انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه خواص آنتی باکتریال عصاره آبی Ganoderma lucidum با چهار غلظت (500، 250، 125، 50 میلی گرم در میلی لیتر) علیه سه گونه باکتری استاندارد گرم مثبت Bacillus subtilis،Staphylococcus aureus،Entrococcus feacalis  و دو گونه باکتری استاندارد گرم منفیPseudomonas aeroginosa  وEscherichia coli  به روش Disk diffusion مورد بررسی قرار گرفت. پلی ساکاریدهای تام موجود در عصاره آبی با روش فنول سولفوریک اسید اندازه گیری شد و جهت تعیین و شناسایی کیفی قندهای موجود در عصاره آبی از گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی استفاده شد.نتایج: نتایج نشان داد که این عصاره دارای خواص ضدباکتریایی بر علیه باکتری گرم منفیPseudomonas aeroginosa  در غلظت 500 میلی گرم در میلی لیتر می باشد. میزان پلی ساکارید تام در عصاره آبی 37.751mg/g تعیین شد و مونوساکاریدهای موجود در عصاره شناسایی شدند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این تحقیق، این گونه به میزان قابل توجهی پلی ساکارید در ساختمان سلولی خود دارد که از آن می توان جهت مصارف دارویی منسوب به پلی ساکارید بهره جست، ولی جهت مصارف ضدباکتریایی به علت خاصیت ضعیف مهار رشد باکتری توصیه نمی شود.

مقدمه: یکی از کاربرد های گیاهان دارویی استفاده آن ها به عنوان عوامل ضدمیکروبی است. مطالعات انجام شده حاکی از این است که عصاره بسیاری از گیاهان قادر به مهار رشد میکروارگانیزم ها است. یکی از باکتری های بیماری زا نوکاردیا می باشد که از خانواده مایکوباکتریوم ها بوده و قادر است عفونت های مزمن خطرناک به صورت فرصت طلب در دستگاه تنفسی، پوست و بافت های نرم ایجاد نماید.هدف: بررسی اثرات ضدباکتریایی عصاره تام ده گونه گیاهی شامل: خوشاریزه، اکالیپتوس، فرفیون، هوفاریقون، علف چای زوفائی، علف چای دیهیمی، ارس، اسپند، بارهنگ کبیر و پیزر بر سوش های بیماری زای نوکاردیا.روش بررسی: جهت بررسی اثر ضدباکتریایی، ابتدا گیاهان مورد نظر جمع آوری و نام علمی آنها تعیین شد و پس از تهیه عصاره متانولی بروش پرکولاسیون، غلظت های انتخابی عصاره های گیاهی شامل 2.5، 5، 7.5، 10 و 15 درصد یا (g/100mL) تهیه و با استفاده از روش های انتشار در آگار، تاثیر آنها در مهار رشد نوکاردیاها مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش های فیتوشیمیایی مقدماتی نیز به منظور بررسی وجود کیفی آلکالویید، تانن، ساپونین و فلاونویید بر روی عصاره تام گیاهان انجام گرفت.نتایج: نتایج به دست آمده نشان می دهد که عصاره متانلی حداقل 5 گیاه مورد مطالعه شامل هوفاریقون، علف چای زوفائی، علف چای دیهیمی (هر سه گونه از تیره علف چای)، ارس و پیزر، تاثیر ضدمیکروبی قابل توجهی در جلوگیری از رشد نوکاردیا استروئیدس و نوکاردیا برازیلینسس دارند.نتیجه گیری: اگر چه نتایج به دست آمده از بررسی حاضر، اثرات ضدمیکروبی عصاره تام گیاهان مورد مطالعه را نشان می دهد، لیکن از میان 10 گونه گیاهی 5 گونه آنها دارای اثرات مهارکنندگی قابل توجه بر علیه سوش های نوکاردیا نشان دادند. با مقایسه هاله عدم رشد عصاره گیاهان مورد مطالعه با غلظت 15 درصد به روش دیسک پلیت و غلظت 10 درصد بروش چاهک پلیت، با هاله عدم رشد دیسک های آنتی بیوتیک استاندارد، به این نتیجه می رسیم که اثرات مهارکنندگی عصاره تام این گیاهان، مشابه تاثیر آنتی بیوتیک های آمیکاسین، آموکسی سیلین، سفتازیدیم، سفتی زوکسیم (برای نوکاردیا استروئیدس) و سفوتاکسیم (برای نوکاردیا برازیلینسس)، سفالوتین و کوتریموکسازول بر باکتری های مورد مطالعه می باشد. با توجه به بررسی نتایج فیتوشیمیایی مقدماتی این گونه ها به نظر می رسد که اثرات ضدباکتریایی گیاهان دارویی فوق مربوط به وجود مواد مؤثره ای مانند فلاونویید، ساپونین و تانن موجود در عصاره متانلی آنها است.

مقدمه: استرس اکسیداتیو عدم تعادل بین تولید رادیکال های آزاد و سیستم دفاع آنتی اکسیدانی می باشد، آنتی اکسیدان ها موادی هستند که در غلظت بسیار کم به طور قابل ملاحظه ای اکسیداسیون اکسیدان ها را به تاخیر می اندازند و با مکانیسم های مختلف رادیکال های آزاد را خنثی می نمایند و در نتیجه از ابتلا یا پیشرفت بیماری های مختلف مانند آلزایمر، پارکینسون و سرطان که اکسیدان ها در پاتوژنز آن ها دخیل هستند، جلوگیری می نمایند. شوید به طور فراوان در ایران مصرف می شود.هدف: در این مطالعه اثر آنتی اکسیدانی شوید با روغن جوانه گندم به عنوان غنی ترین منبع ویتامین  Eمقایسه می شود.روش بررسی: این مطالعه به صورت تجربی طراحی و تعداد 24 موش نر از نژاد ویستار به طور تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند. به گروه A عصاره آبی شوید با دوز 3gr/kg وزن موش به صورت دهانی، گروه B مقدار 0.5gr/kg روغن جوانه گندم – به عنوان غنی ترین منبع ویتامین E داده شد. گروه C نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. بعد از دو هفته از قلب موش ها 5cc خون گرفته شد و میزان ظرفیت آنتی اکسیدان های تام سرم توسط روش FRAP با استفاده از معرف TPTZ سنجیده شد و هم چنین میزان گروه های تیول سرم با روش Hu و با استفاده از معرفDTNB  اندازه گیری شد. در این روش برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار مقایسه میانگین بیش از دو جامعه به روش ناپارامتریک کروسکال والیس استفاده شد.نتایج: نتایج به دست آمده به صورت Mean±SD در خصوص ظرفیت آنتی اکسیدانی تام سرم در گروه 0.231±0.045 A، در گروه  0.161±0.049 Bو در گروه 0.144±0.075m mol/ml C بود که استفاده از آنالیز واریانس اختلاف معنی داری بین گروه های C و A نشان داد (P=0.035) و میزان گروه های تیول سرم در گروه 0.591±0.68 A، در گروه1.29±0.576 B  و در گروه  0.264±0.179mmol/ml Cبود که استفاده از آزمون آنالیز واریانس اختلاف معنی داری بین گروه های B و C نشان داد (P=0.006).نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که اثر عصاره شوید بر کاهش استرس اکسیداتیو بیشتر از روغن جوانه بود. بنابراین سیستم دفاع آنتی اکسیدانی با مصرف عصاره شوید تقویت شده است که می توان از این ماده به عنوان یک ماده غذایی بسیار مفید در رژیم غذایی روزانه استفاده نمود.

مقدمه: گیاه اکلیل کوهی  یکی از گیاهان واجد اسانس خانواده نعناعیان است. این گیاه بومی منطقه مدیترانه و خاور نزدیک بوده و در حال حاضر تقریبا در همه کشورها به عنوان گیاه دارویی و زینتی کشت می شود. این گیاه از زمان های قدیم به عنوان ادویه و دارو استفاده می شد.هدف: با توجه به اینکه عوامل محیطی و ژنتیکی بر نوع و میزان اسانس این گیاه اثر می گذارند، هدف این پژوهش بررسی تغییرات فصلی اسانس گیاه اکلیل کوهی می باشد.روش بررسی: نمونه های گیاهی پس از جمع آوری از منطقه اوین تهران، خشک شده و به روش تقطیر با آب توسط طرح کلونجر به مدت 90 دقیقه اسانس گیری شدند. اسانس حاصل از هر گیاه توسط دستگاه GC و GC-MS آنالیز شد.نتایج: نتایج حاصل نشان داد در مجموع 52 ترکیب در اسانس اکلیل کوهی وجود دارد که 31 ترکیب بین فصول مختلف مشترک هستند. اجزای اصلی اسانس را آلفا - پینن، لیمونن، کامفون، کامفور، 1، -8 سینئول و بورنیل استات تشکیل می دادند. بیشترین میزان بورنیل استات در فصل بهار (5.49) و بیشترین میزان 1، -8 سینئول در فصل تابستان مشاهده شد (14.15). بیشترین میزان آلفا - پینن و لیمونن درماه بهمن به ترتیب به میزان 28.28 و 17.29 درصد مشاهده شد. به طور کلی ترکیب های عمده اسانس این گیاه در فصول مختلف سال در ماه های اردیبهشت، مرداد، آبان و بهمن به ترتیب برای آلفا - پینن (18.5، 24.7، 20 و 28.3 درصد)، ترکیب لیمونن (11، 6.1، 8.6 و 17.3 درصد)، ترکیب کامفون (7.5، 8.3، 7.3 و 8.1 درصد) و کامفور (7.4، 13.4، 8.3 و 4.7 درصد) محاسبه شدند.نتیجه گیری: به جز برخی ترکیب ها از جمله آلفا - پینن، لیمونن، بورنیل استات و 1، -8 سینئول، سایر ترکیب های سازنده اسانس تحت تاثیر تغییرات فصلی قرار نگرفتند. بعضی از آن ها به مواد دیگر تبدیل شدند و لذا غلظت آن ها در فصل تابستان کاهش و در فصل زمستان افزایش یافت.

مقدمه: گیاه Cyperus rotundus L. از خانواده Cyperaceae، با نام های فارسی (عربی) اویار سلام و سعد کوفی در بیشتر نقاط ایران می روید. از ریشه گیاه سعد کوفی مواد و آثار فارماکولوژیک مختلفی گزارش شده اند. در حال حاضر ریشه ها و ریزوم های این گیاه به صورت ترکیب با سایر گیاهان به منظور تقویت اعصاب و ضدنفخ به کار می رود. در مورد بررسی اسانس حاصل از ریزوم های این گیاه در کشورهای دیگر تحقیق شده که آلفا - سیپرون یا سیپرن را به عنوان ماده عمده معرفی کرده اند.هدف: تا آنجا که ما بررسی کرده ایم، اسانس ریزوم و اثرات ضدمیکروبی نمونه ایرانی گیاه مذکور تاکنون بررسی نشده است. هدف از این پژوهش آنالیز اسانس و بررسی اثرات ضدمیکروبی ریزوم های این گیاه می باشد.روش بررسی: ریزوم گیاه سُعد کوفی در خرداد 1386 از عطاری های شهر تهران خریداری و با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. برای آنالیز اسانس از روش  GC/MSاستفاده شد. جهت بررسی اثرات ضدمیکروبی، عصاره متانولی ریزوم ها با اسباب سوکسله استخراج شد. میکروب های مورد استفاده در این پژوهش باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس، میکروکوکوس لوتئوس، سالمونلا و اشریشیاکولی، و قارچ های آسپرژیلوس نایجر و کلادوسپوریوم هرباسیوم بودند. اثر ضدمیکروبی به روش دیسک کاغذی (انتشار در آگار) و محاسبه هاله عدم رشد انجام شد.نتایج: بررسی اثر ضدمیکروبی عصاره ریزوم گیاه C. rotundus نشان می دهد که رقت های مختلف آن اثری روی سالمونلا، اشریشیا کولی، آسپرژیلوس نایجر و کلادوسپوریوم هرباسیوم ندارد و تنها روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و میکروکوکوس لوتئوس موثر می باشد. ترکیبات عمده اسانس آن را سسکویی ترپن ها تشکیل می دهند (82.0 درصد) که در بین آنها آلفا - سیپرون 32.0 درصد و اسپاتولنول، 11.0 درصد می باشند. 8.8 درصد ترکیبات شناسایی شده نیز از گروه مونوترپنوئیدها می باشند.

مقدمه: سندرم قبل از قاعدگی عود دوره ای ترکیبی از تغییرات آزاردهنده جسمی، روانی و رفتاری است و شدت آن به حدی است که با فعالیت های معمول یا ارتباطات اجتماعی فرد تداخل می کند.هدف: گیاه ویتکس  یکی از گیاهان دارویی است که به طور سنتی برای درمان بسیاری از مشکلات زنان استفاده می شده است. در این مطالعه تاثیر ویتکس بر درمان سندرم قبل از قاعدگی مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کارآزمایی بالینی دوسوکور می باشد که بر روی 116 نفر از دانشجویان مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی انجام شده است. واحد های مورد پژوهش پس از تایید تشخیص سندرم قبل از قاعدگی از طریق ثبت فرم وضعیت روزانه در طی دو سیکل قاعدگی و بررسی از نظر سلامت جسمی و روانی به طور تصادفی به دو گروه 58 نفری دارو و دارونما تقسیم شدند و برای دو سیکل قاعدگی روزانه یک عدد قرص گیاهی ویتکس یا دارونمای مشابه دریافت کردند و در نهایت 49 نفر در گروه دارو و 50 نفر در گروه دارونما مطالعه را تکمیل نمودند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه، فرم ثبت وضعیت روزانه آینده نگر (در برگیرنده 10 علامت روانی شامل تنش، دمدمی مزاجی، تحریک پذیری، اضطراب، افسردگی، فراموش کاری،گریه های بی مورد، عدم تمرکز حواس - گیجی، اختلال در خواب و میل به خودکشی و 8 علامت جسمانی شامل خستگی، میل بیش از حد به خوردن شیرینی جات، سردرد، افزایش اشتها، تپش قلب، دردناک شدن پستان ها، نفخ شکم و ورم اندام ها) و آزمون افسردگی بک بود.نتایج: یافته ها نشان داد میزان کاهش شدت کلی سندرم قبل از قاعدگی، علایم روانی و علایم جسمانی در گروه ویتکس بیشتر از دارونما می باشد به طوری که میزان کاهش شدت کلی سندرم قبل از قاعدگی بعد از مصرف ویتکس (60.73 درصد) و بعد از مصرف دارونما (20.79 درصد) (P<0.001)، میزان کاهش شدت علایم روانی در گروه ویتکس (65.62 درصد) و در گروه دارونما (28.19 درصد) (P<0.001) و میزان کاهش شدت علایم جسمانی در گروه ویتکس (57.98 درصد) و در گروه دارونما (16.22 درصد) (P<0.001) بوده است.هم چنین در بررسی تک تک علایم اختلاف میانگین 16 علامت از 18 علامت سندرم قبل از قاعدگی قبل و بعد از درمان به طور معنی داری در گروه ویتکس بیشتر از دارونما بود (P<0.05)، به عبارتی ویتکس در کاهش تمامی علایم سندرم قبل از قاعدگی به غیر از میل به خودکشی و ورم اندام ها موثرتر از دارونما بوده است. بین عوارض جانبی در دو گروه ویتکس و دارونما اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P>0.05).نتیجه گیری: ویتکس در درمان سندرم قبل از قاعدگی موثر است. توصیه می شود ویتکس برای حداقل 2 سیکل در درمان سندرم قبل از قاعدگی استفاده شود.

مقدمه: خار مریم  گیاهی دارویی است. عصاره بذر گیاه خارمریم با نام سیلی مارین شناخته می شود و سیلی مارین شامل مجموعه ای از فلاونوییدها، فلاونولیگنان ها و ترکیبات متعدد دیگر است که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بوده و در درمان بیماری های کبدی (سیروز و مسمومیت های کبدی) و پیشگیری و یا درمان سرطان استفاده می شود. کشت سلولی گیاه خار مریم منبع خوبی جهت تامین سیلی مارین می باشد. راهکارهای متعددی شامل استفاده از عوامل محرک برای افزایش تولید متابولیت های ثانویه در شرایط کشت بافت و سلول اتخاذ شده است. این عوامل با تاثیر بر مسیرهای انتقال سیگنال، منجر به تغییرات در تنظیم بیان ژن و در نهایت تولید متابولیت هایی در برابر تنش ایجاد شده می شوند.هدف: استفاده از عصاره مخمر به عنوان محرک زنده به منظور افزایش تولید سیلی مارین در کشت سوسپانسیون سلولی گیاه خارمریم و بررسی اثر آن بر روند رشد سلول ها و میزان تولید سیلی مارین و معرفی بهترین غلظت محرک در مناسب ترین زمان جهت حداکثر تولید فلاونولیگنان ها.روش بررسی: در این پ‍ژوهش پس از ایجاد کشت های سوسپانسیون سلولی گیاه خارمریم، تاثیر غلظت های مختلف عصاره مخمر (1، 2، 4، 6 و 8 میلی گرم بر 50 میلی لیتر محیط کشت) بر میزان تولید فلاونولیگنان ها با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کار آیی بالا بررسی شد. نمونه برداری در 6 زمان مختلف (12، 24، 48، 72، 144 و 216 ساعت) پس از اعمال تیمار انجام شد.نتایج: مطالعه کمی و کیفی ترکیبات فلاونولیگنانی تولید شده از این آزمایش ها بیانگر تولید سیلی کریستین، سیلی دیانین، سیلی بین و ایزوسیلیبین و ماده ای به نام تاکسی فولین که پیش ساز فلاونولیگنان های ذکر شده است، می باشد. تیماردهی با عصاره مخمر باعث افزایش محتوای سیلی مارین در محیط های کشت سوسپانسیون سلولی گیاه خارمریم شد. حداکثر تولید سیلی مارین در محیط تیمار شده با 6 میلی گرم عصاره مخمر بر 50 میلی لیتر محیط کشت در پایان 72 ساعت بود (14.516 میکروگرم بر گرم) که میزان آن در گروه شاهد در همین زمان 2.9 میکروگرم بر گرم بود. سرعت رشد کلیه محیط های تیمار شده با غلظت های مختلف عصاره مخمر نسبت به گروه شاهد بیشتر بود، به گونه ای که در تمام غلظت های اعمال شده از لحظه اعمال تیمار تا 216 ساعت پس از آن، همواره سرعت رشد سلول ها و وزن خشک آنها نسبت به گروه شاهد در همان زمان ها بیشتر بود و در محیط های تیمار شده با 4 میلی گرم عصاره مخمر بر 50 میلی لیتر محیط کشت در پایان 24 ساعت به بالاترین میزان خود رسید (5.82 گرم) که میزان آن در گروه شاهد در همین زمان 3.23 گرم بود.نتیجه گیری: در این آزمایش مشاهده شد که کشت سوسپانسیون سلولی گیاه خارمریم بسیار مستعد تحریک با عصاره مخمر می باشد و همچنین این ترکیب برای افزایش قابلیت تولید در شرایط کشت سوسپانسیون سلولی بسیار سودمند می باشد.

مقدمه: در صنایع غذایی حفظ کیفیت به همراه افزایش زمان ماندگاری از طریق کاهش، حذف یا کنترل عوامل میکروبی بیماری زا یا عامل فساد مواد غذایی صورت می گیرد. با توجه به اثبات بسیاری از اثرات زیان بار نگهدارنده های شیمیایی و نگرانی عمومی در این خصوص، بحث جایگزینی آنها با انواع ترکیبات طبیعی نظیر اسانس های گیاهی و آنتی بیوتیک های طبیعی افزایش یافته است و انجام این مطالعات ابتدا در مدل های آزمایشگاهی و سپس در مدل های غذایی در این رابطه لازم و ضروری به نظر می رسد.هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثرات ضدمیکروبی و تعیین حداقل غلظت ممانعت کنندگی و حداقل غلظت کشندگی اسانس آویشن شیرازی و نایسین به تنهایی و به صورت ترکیبی بر لیستریا مونوسیتوژن در محیط آبگوشت قلب - مغز بود. تعیین نوع اثر متقابل و همراهی نایسین و اسانس آویشن شیرازی نیز بررسی شد.روش بررسی: در این مطالعه غلظت اسانس آویشن شیرازی 600 میکروگرم در میلی لیتر، و نایسین 2.5 میکروگرم در میلی لیتر نایسین در درجه حرارت 15 درجه سانتی گراد و pH برابر 5 بررسی شد.نتایج: اسانس آویشن شیرازی به تنهائی دارای اثرات ضدمیکروبی بر لیستریا مونوسیتوژن بود (MIC:9.5 و MBC:19 میکروگرم در میلی لیتر). اثر متقابل اسانس آویشن شیرازی و نایسین سبب کاهش MIC و MBC شد (MIC:1.2 وMBC:2.4  میکروگرم در میلی لیتر).نتیجه گیری: اسانس آویشن شیرازی دارای اثرات بازدارندگی بر لیستریا مونوسیتوژن می باشد. این اثرات به وضوح در همراهی با نایسین افزایش یافت.

مقدمه: تیموس یکی از جنس های مهم خانواده نعناعیان می باشد و از زمان های دور تا کنون مورد استفاده سنتی و دارویی بوده است. گونه آویشن قفقازی از گونه های مهم تیموس است که از اطراف خلخال جمع آوری و شناسایی شد.هدف: در این تحقیق اجزای اسانس گیاه Thymus caucasicus مورد شناسایی قرارگرفته و اثرات ضد میکروبی آن و فراکسیون های اتردوپترولی، کلروفرمی و ان - بوتانولی بررسی شدند.روش بررسی: آویشن قفقازی Thymus caucasicus از اطراف خلخال جمع آوری و شناسایی شد. اسانس گیری به دو روش تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب انجام شد و اجزای هر یک به کمک دستگاه GC/MS مورد شناسایی قرار گرفت. اثر ضد میکروبی اسانس های حاصل از روش تقطیر با آب و فراکسیون ها با استفاده از روش رقیق سازی در آگار در مقابل 8 سویه باکتریایی سنجیده شد.نتایج: در اسانس حاصل از تقطیر با آب و بخار آب به ترتیب، 44 و 57 ترکیب شناسایی شد. نتایج نشان دهنده اثر ضد میکروبی قابل توجه این اسانس ها و فراکسیون ها در مقابل استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیس، باسیلوس سوبتیلیس، پسودوموناس آئروژینوزا، کلبسیلا پنومونیه، اشرشیاکلی و سویه های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین می باشد.نتیجه گیری: بخش اصلی اسانس حاصل از تقطیر با آب و بخار آب را Nerolidol تشکیل می دهد. بررسی های ضد میکروبی نشان دهنده کمترین غلظت مهاری برای اسانس و فراکسیون ان - بوتانولی در مقابل باکتری های مختلف می باشد.

مقدمه: گاوزبان گیاه دارویی ارزشمندی از خانواده Boraginaceae است که برای درمان بیماری های مختلف انسان مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین ضروری است سطوح مناسب فاکتورهای زراعی موثر بر رشد و تولید این گیاه تعیین شود.هدف: تعیین اثر محلول پاشی نیترات کلسیم بر عملکرد کمی و برخی از ترکیبات کیفی گیاه گاوزبان.روش بررسی: این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار طی سال های 1387 تا 1388 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد 4 غلظت نیترات کلسیم (0، 5، 10 و 15 میلی مولار) به صورت محلول پاشی بر روی اندام های هوایی گیاه گاوزبان بود.نتایج: نتایج نشان داد که محلول پاشی غلظت های مختلف نیترات کلسیم بر ارتفاع بوته، عملکرد ماده خشک اندام هوایی و گل آذین، میزان کلروفیل و میزان فنل کل و تانن تاثیر معنی داری (P<0.01) داشت. با افزایش غلظت نیترات کلسیم، میزان این پارامترها افزایش یافت و حداکثر مقادیر آن ها در تیمار 15 میلی مولار از نیترات کلسیم مشاهده شد.نتیجه گیری: کاربرد نیترات کلسیم بر روی رشد و عملکرد گیاه گاوزبان اثر مثبت داشت و عملکرد کمی و کیفی اندام هوایی گیاه گاوزبان با افزایش غلظت نیترات کلسیم افزایش یافت.

مقدمه: افزایش اثرات استرس اکسیداتیو و تغییرات در ظرفیت آنتی اکسیدان ها نقش مهمی را در پاتوﮋنز و عوارض ناشی از دیابت ملیتوس مزمن از جمله اسپرماتوﮋنزیز ایفا می کند. آنتی اکسیدان ها اثرات مفید بر روی اسپرماتوﮋنزیز و پارامترهای اسپرم دارد. پیاز به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی شناخته شده است و سبب کاهش اثرات اکسیداتیو استرس می شود.هدف: بررسی خواص درمانی پیاز بر اسپرماتوﮋنز در موش های صحرایی دیابتیک شده توسط استروپتو زوسین.روش بررسی: 30 سر موش صحرایی به 3 گروه تقسیم بندی شدند؛ گروه کنترل (n=10) و دو گروه دیابتیک 10 تایی که 55 میلی گرم بر کیلوگرم داروی استرپتوزوسین دریافت کردند. گروه دیابتیک به دو گروه 10 تایی تقسیم بندی شدند. گروه درمانی 55 میلی گرم بر کیلو گرم داروی استرپتوتوسین به همراه 1 سی سی آب پیاز تازه به ازای هر سر موش را به صورت روزانه به مدت 4 هفته استفاده کردند و گروه کنترل در مدت مشابه فقط از آب مقطر به صورت داخل صفاقی استفاده کرد. دیابت توسط تزریق داخل صفاقی 55 میلی گرم به کیلوگرم داروی استرپتوتوسین ایجاد شد. پس از 28 روز از ایجاد دیابت میزان تستوسترون، توتال آنتی اکسیدان کاپاسیتی مالوندی آلدیید و آلدیید اکسیداز بررسی شد. همچنین از ناحیه اپیدیدیم، اسپرم ها جمع آوری شد و بلافاصله از نظر تعداد، درصد تحرک و قابلیت زیست اسپرم ها مورد آنالیز قرار گرفتند.نتایج: تعداد قابلیت تحرک و قابلیت زیست اسپرم و میزان هورمون تستوسترون در گروه های دریافت کننده 1 سی سی آب پیاز تازه به طور معنی دار در مقایسه با گروه های کنترل و سایر گروه های در حال مطالعه افزایش یافته بود.نتیجه گیری: آب پیاز تازه در کاهش عوارض اسپرماتوﮋنزیز ناشی از دیابت، سلامت کلی اسپرم ها و حفظ سطح خونی تستوسترون در موش صحرایی موثر است.