علوم پزشکی رازی
سال:1394 | دوره:22 | شماره:137 |تعداد مقالات:11

زمینه و هدف: تغییرات در چرخه تاریکی- نور بر ترشح بسیاری از هورمون ها موثر است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات دوره های مختلف تاریکی بر سطح سرمی هورمون های LH، FSH، DHEA، تستوسترون و کورتیزول در موش های صحرایی نر می باشد.روش کار: در این مطالعه ی تجربی- آزمایشگاهی، 30 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به 5 گروه 6 سری شامل گروه شاهد (در معرض 12 ساعت روشنایی-12 ساعت تاریکی) و گروه های در معرض 13، 15، 18 و 21 ساعت تاریکی در شبانه روز، تقسیم بندی شدند. پس از گذشت 8 هفته، در سرم خون، میزان هورمون های LH، FSH، DHEA، تستوسترون و کورتیزول اندازه گیری گردید. در نهایت داده ها از طریق آزمون آنالیز واریانس یکطرفه تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: سطح سرمی LH و FSH در گروه های در معرض 18 و 21 ساعت تاریکی در شبانه روز، نسبت به شاهد، دچار افزایش معناداری گردید (P<0.05). سطح سرمی تستوسترون و کورتیزول در همه گروه های در معرض تاریکی در مقایسه با شاهد، کاهش معناداری داشت. سطح سرمی DHEA در گروه های در معرض 15، 18 و 21 ساعت تاریکی نسبت به شاهد دچار کاهش معناداری شد.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهند که افزایش دوره تاریکی سبب کاهش سطح سرمی تستوسترون، کورتیزول و DHEA و افزایش LH و FSH می گردد؛ بر این مبنا، عامل تاریکی به عنوان یکی از عوامل موثر در بروز اختلالات جنسی و اختلالات مرتبط با تغییرات کورتیزول قابل طرح است.

زمینه و هدف: راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تکانش گری از عوامل تاثیرگذار در اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی هستند. هدف از پژوهش حاضر مقایسه راهبردهای انطباقی و غیرانطباقی تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری و ابعاد آن؛ حرکتی، شناختی و بی برنامگی در نوجوانان پسر مبتلا به نارسایی توجه/ بیش فعالی و بهنجار بود.روش کار: روش پژوهش از نوع پس رویدادی (علی- مقایسه ای) و جامعه آماری این پژوهش همه دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان شهرستان آمل بودند. نمونه پژوهش شامل 40 نفر (20 نفر مبتلا به نارسایی توجه/ بیش فعالی و 20 نفر بهنجار) بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس خودگزارشی مشکلات رفتاری نوجوانان (YSR) Achenbach، پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان Garnefski & Kraaij، تکانشگری Barrat و مصاحبه بالینی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون t برای دو گروه مستقل و تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد.یافته ها: میانگین سنی نوجوانان مبتلا به نارسایی توجه/بیش فعالی 15.04±0.60 و بهنجار 15.10±0.71 سال بود. نتایج نشان داد که میانگین نمرات راهبردهای غیرانطباقی تنظیم شناختی هیجان (بیش فعال: 4.95±17.65، عادی: 4.45±14.35)، نمره کلی تکانشگری (بیش فعال: 11.04±69.20، عادی: 8.10±56.80)، تکانشگری حرکتی (بیش فعال: 4.22±22.65، عادی: 3.97±18.15)، تکانشگری شناختی (بیش فعال: 3.43±21.15، عادی: 2.30±18.05) و بی برنامگی (بیش فعال: 6.90±25.40، عادی: 4.85±21.05) در نوجوانان مبتلا به نارسایی توجه/بیش فعالی به طور معناداری (p<0.05) بیشتر از نوجوانان عادی است، همچنین بین نمرات دو گروه در راهبردهای انطباقی تنطیم شناختی هیجان (بیش فعال: 7.42±24.40، عادی: 4.78±24.90) تفاوت معناداری مشاهده نشد (p>0.05).نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که نوجوانان مبتلا به نارسایی توجه/بیش فعالی در مقایسه با نوجوانان عادی بیشتر از راهبردهای غیرانطباقی تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری استفاده می کنند.

زمینه و هدف: دانستن انتظارات اساتید راهنما می تواند در افزایش کیفیت پایان نامه دانشجویان تحصیلات تکمیلی تاثیرگذار باشد. هدف مطالعه حاضر تبیین انتظارات اساتید دانشگاه علوم پزشکی ایران از دانشجویان دکتری در روند انجام رساله دکتری در قالب یک تحلیل محتوای کیفی می باشد.روش کار: تحقیق با طراحی کیفی بر روی 25 استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1393 با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه های بدون ساختار جمع آوری و به روش تجزیه و تحلیل محتوایی (از نوع Conventional) تحلیل شدند. کلیه مصاحبه ها ضبط و پیاده شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سن اساتید مشارکت کننده 48.6 سال با انحراف معیار 6.60 بود. پس از تحلیل و کدبندی اطلاعات، 3 مضمون اصلی شامل وظایف دانشجو در فرآیند تحقیق (با 5 زیر طبقه شامل انتخاب موضوع، آماده سازی و ثبت پروپوزال، جمع آوری داده ها، فرآیند پذیرش مقاله، نگارش و دفاع از رساله)، پیش نیازهای لازم برای انجام رساله (با 5 زیر طبقه شامل پذیرش استاد راهنما، پیش نیازهای علمی، انتظارات و توقعات غیر واقع بینانه از استاد، مهارت های شناختی- روانی لازم و توجه به زمان) و ارتباطات (با 2 زیر طبقه شامل نحوه برقراری ارتباط با استاد راهنما و برآورده کردن انتظارات گروه آموزشی) به عنوان انتظارات اساتید از دانشجویان دکتری ظهور یافتند.نتیجه گیری: آگاه سازی دانشجویان دکتری از انتظارات اساتید راهنما در روند انجام رساله می تواند به کاهش توقعات و انتظارات غیر واقع بینانه و در نهایت افزایش کیفیت رساله منجر شود.

زمینه و هدف: شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index-AQI) ارتباط کیفیت هوا را با سطوح سلامتی به صورت کمی بیان می کند. با استفاده از مدل شبکه عصبی مقدار AQI برای یک روز بعد بر مبنای متغیرهای هواشناسی و خودهمبستگی شاخص، برای شهر کرمانشاه پیش بینی شد.روش کار: بعد از آماده سازی داده های آلاینده های معیار و متغیرهای هواشناسی سال های 1389-91، تاخیرهای زمانی یک روز قبل و بعد متغیرها ایجاد شد. مقدار شاخص یک روز بعد به عنوان متغیر وابسته و سایر متغیرها به عنوان ورودی مدل استفاده گردید. عملکرد مدل با استفاده از ضریب همبستگی (r)، ضریب تبیین (R2) و ریشه میانگین مربع خطا ارزیابی شد. تحلیل حساسیت مدل بررسی و مهمترین متغیرهای موثر برای پیش بینی AQI شناسایی گردید.یافته ها: مقدار r مراحل آموزش، اعتبارسنجی و آزمون مدل بالاتر از 0.75 تعیین و R2 مرحله آزمون برابر 0.6 تعیین شد. در بین متغیرهای هواشناسی، میزان دید افقی و میزان بارندگی تاثیر بیشتری بر مقدار شاخص داشتند به نحوی که بارندگی در یک روز قبل به طور معناداری باعث کاهش مقدار AQI روز بعد خواهد شد. همچنین بین میزان دید افقی و AQI ارتباط معکوس مشخص گردید.نتیجه گیری: مدل پیشنهادی می تواند برای پیش بینی مقدار شاخص AQI شهر کرمانشاه مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به مساله آلودگی هوا و خصوصا مشکل ریزگردها، چنانچه چنین مدلی به صورت دینامیک استفاده شود نقش آن در اعلان وضعیت هوا ملموس تر خواهد شد. پیشنهاد می گردد پیش بینی شاخص AQI در قالب یک مدل با قابلیت به روز شدن برای این استان در مطالعات بعد انجام گردد.

زمینه و هدف: هدف، بررسی تاثیر تمرین هوازی برمیزان گلوکز، انسولین و مقاومت به انسولین در زنان مبتلا به کم کاری تیروئید تحت بالینی دارای اضافه وزن- چاق بود.روش کار: روش تحقیق حاضر نیمه تجربی و طرح تحقیق شامل پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و تجربی بود. تعداد 23 زن مبتلا به کم کاری تیروئید تحت بالینی با میانگین سنی 41.08±6.56 سال، دارای شاخص توده بدن (Body Mass Index-BMI) بیشتر از 25 کیلوگرم برمتر مربع به صورت هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه تجربی (n=13) وکنترل (n=10) تقسیم شدند. ابتدا قد، وزن، BMI، نسبت دور کمر به دور باسن (Waist-Hip Ratio-WHR) و سطوح گلوکز ناشتا، انسولین، T4 و TSH اندازه گیری شد. مقاومت به انسولین با استفاده از مدل HOMA-IR محاسبه شد. سپس آزمودنی های گروه تجربی تحت تاثیر برنامه تمرین هوازی قرار گرفتند. گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرده و فقط پیگیری شدند. همه متغیرها پس از 12 هفته مجددا اندازه گیری شدند. به منظور مقایسه درون گروهی داده ها از آزمون t همبسته و برای مقایسه بین گروهی از آزمون t مستقل استفاده شد (p£0.05).یافته ها: پس از 12 هفته تمرین هوازی در گروه تجربی وزن، BMI، دور کمر، WHR و همچنین سطوح انسولین، مقاومت به انسولین و TSH کاهش معناداری یافت. در سطوح گلوکز ناشتا تغیر معناداری مشاهده نشد. سطح T4 در گروه تجربی افزایش معنی داری یافت. در گروه کنترل، انسولین و مقاومت به انسولین افزایش معنا داری یافته بود.نتیجه گیری: کاهش خطر بیماری های قلبی- عروقی و خطر ابتلا به دیابت، در زنان مبتلا به کم کاری تیروئید تحت بالینی دارای اضافه وزن- چاق احتمالا از طریق کاهش وزن با تمرینات هوازی امکان پذیر است.

زمینه و هدف: باکتری اشریشیاکلی انتروپاتوژن (EPEC Enteropathigenic E.coli) از خانواده انتروباکتریاسه و به عنوان یک عامل مهم گاستروانتریت و اسهال به ویژه در کودکان کشورهای در حال توسعه و نیز توسعه نیافته می باشد. این مطالعه با هدف بررسی شیوع پاتوتایپ EPEC عامل اسهال در کودکان زیر 5 سال شهر تهران و تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی آنها انجام گرفت.روش کار: 300 نمونه اسهال کودکان زیر 5 سال از بیمارستان کودکان تهران جمع آوری و با استفاده از تست های بیوشیمیایی استاندارد شناسایی شدند. تمامی ایزوله ها به منظور بررسی وجود ژن اینتیمین (eaeA) با تکنیک واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعیین مقاومت آنتی بیوتیکی پاتوتایپ های حاوی ژن eaeA به کمک تست آنتی بیوگرام در مورد 16 آنتی بیوتیک به روش انتشار در دیسک صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی استفاده شد.یافته ها: از تمام نمونه های اخذ شده از بیماران، 36 مورد (%12) EPEC با تکنیک PCR مورد تایید واقع شد. بیشتر پاتوتیپ های EPEC جدا شده 22 مورد (%61.1) مربوط به کودکان زیر 1 سال بودند. تمام 36 پاتوتایپ های جدا شده نسبت به آنتی بیوتیک های ایمی پنم و مروپنم حساس بودند. بیشترین میزان مقاومت پاتوتایپ ها نسبت به آنتی بیوتیک های تتراسایکلین و آموکسی سیلین 23 مورد (%63.9) بود. همچنین 24 ایزوله (%66.7) الگوی مقاومت چندگانه به آنتی بیوتیک های رایج را نشان دادند.نتیجه گیری: پاتوتایپ های EPEC در ایران به عنوان عامل اسهال کودکان مطرح هستند که بایستی جهت شناسایی آنها از تکنیک های نوین و معتبر بهره گرفت.

زمینه و هدف: دیابت شایع ترین بیماری متابولیک در دنیا است. مهم ترین عامل کنترل این بیماری رفتارهای خودمراقبتی است. اگر بین بیمار و افراد ارائه دهنده خدمات به بیماران تعامل وجود داشته باشد در نهایت به کنترل بهتر بیماری دیابت کمک می نماید. هدف از اجرای این تحقیق بررسی ارتباط پزشک و بیمار بر رفتارهای خودمراقبتی می باشد.روش کار: مطالعه حاضر از نوع مقطعی تحلیلی می باشد. 500 بیمار دیابتی از بین 752 بیمار با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. ابزار گردآوری، پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیکی، خودمراقبتی، سلامت بیمار و ارتباط بین پزشک و بیمار می باشد. از جداول فراوانی، آزمون های کای اسکوئر، تی مستقل و ANOVA جهت بررسی رابطه بین مشخصات دموگرافیک و خودمراقبتی استفاده شد. رگرسیون خطی چندگانه نیز برای پیش گویی عوامل موثر بر خودمراقبتی مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: ارتباط پزشک و بیمار با سن، وجود عارضه دیابت و وجود علائم افسردگی ارتباط معنی دار داشت. ارتباط بین پزشک و بیمار پس از طول مدت ابتلا به دیابت قوی ترین عامل پیش گویی کننده در رفتار خودمراقبتی بود.نتیجه گیری: ارتباط پزشک و بیمار توانست رفتارهای خودمراقبتی را در بیماران دیابت نوع 2 پیشگویی نماید. عاملی که در ارتباط پزشک و بیمار تاثیرگذار بوده عدم دسترسی بیماران به پزشک متخصص می باشد. لذا پیشنهاد می شود مطالعه مشابه ای در مناطق شهری انجام و ارتباط پزشک و بیمار و تاثیر آن بر رفتارهای خودمراقبتی مورد بررسی قرار گیرد.

زمینه و هدف: بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام- اس) یک بیماری خود ایمنی، التهابی و مزمن است که به صورت ضایعات عصبی یا میلین تخریب شده در جسم سفید مغز، طناب نخاعی و اعصاب بینایی بروز می کند. این بیماری نیز مانند سایر بیماری های خود ایمنی در میان خانم ها و در سنین جوانی شیوع بیشتری دارد به طوری که بیشترین افراد مبتلا به آن خانم ها و جوانان می باشند. این بیماری در آقایان معمولا در سنین بالاتر بروز پیدا می کند و در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شود. از طرفی اصفهان یکی از مناطق پر خطر در زمینه ی ابتلا به این بیماری گزارش شده است. در بسیاری از تحقیقات انجام شده ارتباط بین این بیماری با فلزاتی نظیر روی، مس و آهن بررسی شده است. محققان و پژوهشگران بیماری های خاص، غلظت عناصر بدن این بیماران را با استفاده از نمونه های خونی یا مایع نخاعی پیگیری کرده اند؛ لذا در این مطالعه سعی بر آن شد تا با استفاده از نمونه های خونی، ارتباط بین تعدادی از عناصر سنگین و این بیماری و نیز ارتباط برخی از عناصر شاخص موجود در منطقه اصفهان با این بیماری بررسی شود.روش کار: جهت تعیین سطح عنصر سلنیوم خون بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس، از 58 بیمار و با همکاری بخش ام- اس بیمارستان آیت اله کاشانی اصفهان و به شکل کاملا تصادفی در مدت چهار هفته نمونه های خونی تهیه و توسط روش فعال سازی نوترونی و با استفاده از روش آماری SPSS و آزمون تی مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: براساس نتایج به دست آمده در این تحقیق و همچنین دیگر پژوهش های انجام شده احتمال کمبود میزان سلنیوم در خون بیماران ام- اس نسبت به میزان نرمال آن زیاد بود.نتیجه گیری: هر گونه انحراف سلنیوم از میزان طبیعی می تواند یکی از عوامل مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس باشد یا حداقل ممکن است در اینکه یک بیمار چه نوع مولتیپل اسکلروزیس را دارد، نقش داشته باشد.

زمینه و هدف: عواملی نظیر فقدان آگاهی صحیح در مورد بهداشت دوران قاعدگی منجر به ایجاد عملکردهای غلط در این دوران می شود. اما می توان با آموزش و ایجاد تغییرات رفتار، اگاهی و مهارت های دوران بلوغ را به دانش آموزان انتقال داد. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر یک برنامه آموزشی بر مبنای سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی بر افزایش بهداشت بلوغ جسمی دانش آموزان دختر شهر گنبد در سال 92 طراحی و اجرا گردید.روش کار: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی بود. 102 دانش آموز واجد شرایط با انجام تخصیص تصادفی در دو گروه مداخله و مقایسه وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. برای اندازه گیری اعتبار پایایی پرسشنامه از روش آزمون مجدد (بر روی 30 نفر و به فاصله 10 روز) استفاده گردید. جهت تعیین اعتبار محتوایی (روایی)، پرسشنامه توسط 10 نفر از اساتید صاحب صلاحیت مورد بررسی قرار گرفت. دانش آموزان قبل از انجام مداخله آموزشی پرسشنامه ها را تکمیل کردند. مبنای طراحی مداخله آموزشی بر اساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود. مداخله آموزشی بر اساس نتایج پیش آزمون به مدت یک ماه به طول انجامید و پس آزمون 3 ماه پس از مداخله آموزشی در دو گروه انجام گردید. سپس داده های گردآوری شده در نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه از آزمون های آماری کای دو، مک نمار، من ویتنی، تی مستقل، تی زوجی و آنالیز واریانس استفاده گردید.یافته ها: نتایج متغیر های دموگرافیک در دو گروه تفاوت معنی داری نداشتند (p>0.05). در گروه مداخله قبل و 3 ماه بعد از آموزش، متغیر اگاهی از 53.07±9.78 به 81.09±7.25 متغیر عملکرد از 48.06±10.93 به 53.94±11.32، حساسیت درک شده از 72.61±10.4 به 79.6±9.6، شدت درک شده از 66.33±7.98 به 77.5±6.88، منافع درک شده از 66.20±8.51 به 76.78±6.99، موانع درک شده از 58.84±11.81 به 43.64.78±10.57، خودکار آمدی از 78.16±9.33 به 93.32±7.04 و راهنما برای عمل از 26.61±16.85 به 46.21±16.05 رسید. نتایج نشان داد که در گروه مداخله اختلاف معنی داری در متغیرهای آگاهی و عملکرد و سازه های مدل قبل و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی وجود دارد (p<0.05). در گروه مقایسه این متغیرها اختلاف آماری معنی داری را نشان ندادند (p> 0.05).نتیجه گیری: استراتژی مداخلات آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی تغییرات قابل ملاحظه ای در ارتقا رفتار به وجود می آورد و انجام مداخلات آموزشی با به کارگیری انواع مدل های آموزش بهداشت جهت برنامه ریزی آموزش مسائل دوران بلوغ پیشنهاد می گردد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.