نشریه پرستاری ایران
سال:1390 | دوره:24 | شماره:71 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: شیر مادر در تامین نیازهای تغذیه ای کودک نقش بسیار مهمی دارد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تغذیه با شیر مادر و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان زیر 5 سال روستاهای شهرستان گرگان و آق قلا به اجرا درآمده است.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی و گذشته نگر است. تعداد 2520 کودک 6 تا 60 ماهه (1309 پسر و 1211 دختر) به طریقه نمونه گیری چندمرحله ای (خوشه ای و تصادفی) از 20 روستا انتخاب شدند. تمامی نمونه ها پرسشنامه را تکمیل کرده و اندازه گیری های تن سنجی از کودکان بعمل آمد. پرسشنامه ها از طریق مصاحبه با مادر تکمیل گردید. برای تعیین طول دوره شیردهی، کودکان بالای 2 سال مورد بررسی قرارگرفتند. داده ها پس از جمع آوری و ذخیره سازی در کامپیوتر، توسط نرم افزار آماری SPSS-PC آنالیز شد.یافته ها: میانگین مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر 5.59 ماه بود و %66.4 کودکان حداقل تا 6 ماهگی تغذیه انحصاری با شیر مادر داشتند. اگرچه مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر در نژاد ترکمن کمتر از گروه های قومی دیگر است ولی طول دوره شیردهی در این گروه بیشتر از دیگر گروه ها بوده است. تغذیه انحصاری با شیر مادر حداقل به مدت 5 ماه در نژاد فارس بطور معنی داری به اندازه %14.6 بیشتر از نژاد ترکمن بود (P=0.001). تغذیه انحصاری با شیر مادر با افزایش سطح سواد مادر بطور معنی داری افزایش می یابد (P=0.004). میانگین مدت تغذیه با شیر مادر 20.6 ماه بود. همچنین %89.3 کودکان تا یک سالگی و %74.7 حداقل تا 18 ماهگی تغذیه با شیر مادر داشتند. طول دوره شیردهی با بعد خانوار، رتبه تولد، سن مادر و وضعیت تغذیه کودک رابطه مثبت و معنی داری داشت (P<0.05) دوره شیردهی بالای 18 ماه در کودکان دچار کم وزنی بطور معنی داری بیشتر از کودکان چاق بود (P=0.023).نتیجه گیری کلی: دو سوم کودکان مناطق روستائی شهرستان های گرگان و آق قلا تا 6 ماهگی تغذیه انحصاری با شیر مادر داشتند و عوامل اجتماعی – اقتصادی در الگوی تغذیه با شیر مادر موثر بوده است.

زمینه و هدف: در مراکز و مجموعه های مراقبت بهداشتی، پرستاران بزرگترین گروه را شکل می دهند. نظام های اطلاعات پرستاری برای بهبود عملکرد پرستاری، افزایش دانش پرستاری و فراهم کردن داده ها و اطلاعات مورد نیاز پرستاری دارای اهمیت فراوان هستند و تعیین مجموعه حداقل داده های پرستاری نخستین گام برای توسعه یک نظام اطلاعات پرستاری می باشد. با توجه به نبود مجموعه حداقل داده های پرستاری در ایران این پژوهش با هدف بررسی نیازهای مربوط به مجموعه حداقل داده های پرستاری و ارائه پیشنهاد برای نظام مراقبت بهداشتی درمانی ایران انجام شده است.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع کاربردی می باشد که در سال 1388 انجام گرفت. پس از مطالعه متون و بررسی مجموعه حداقل داده های پرستاری در کشورهای مختلف، عناصر داده ای پرستاری در این مجموعه داده در چک لیستی پایا و روا گردآوری شده و در اختیار شرکت کنندگان برای تعیین اولویت قرار گرفت. اولویت نیازها با چهار گزینه اولویت اول، دوم، سوم و بدون اولویت مشخص شدند. در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16.5، میانگین اولویت ها محاسبه شده و مواردی که بالای 80 درصد یعنی میانگین 2.4 را کسب کرده اند انتخاب شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که اغلب عناصر داده ای به جز «وضعیت اقامت (2.34)»، «تاریخ شروع کار پرستار (2.36)»، «تعداد بیمار یا مددجو (نسبت بیمار به پرسنل) (2.32)»، «تاریخ پایان کار پرستار (2.29)»، «نوع نظام بازپرداخت هزینه (2.23)»، «جنس پرستار (2.05)» و «بودجه بخش پرستاری (1.97)»، همگی از دیدگاه شرکت کنندگان به عنوان نیاز برای سیستم های اطلاعات پرستاری شناخته شده و دارای اولویت بودند.نتیجه گیری کلی: عناصر داده ای در سه سطح عناصر داده ای مربوط به مراقبت پرستاری (5 عنصر داده ای)، بیمار (14 عنصر داده ای) و ارائهْ خدمات بخش پرستاری (14 عنصر داده ای) و بر اساس اولویت بندی شرکت کنندگان برای نظام مراقبت بهداشتی درمانی ایران پیشنهاد و ارائه شده اند. در نهایت تعیین پایایی و روایی محتوای مجموعه داده، آموزش پرستاران و مطالعات جامع تر در خصوص استفاده بالینی از این مجموعه داده توصیه شد.

زمینه و هدف: یکی از مهمترین چالشها در زمینه مراقبت اخلاقی و حقوق بیمار، اقدامات تبعیض آمیز در برابر بیماران مبتلا به ایدز است. تجربه تبعیض تاثیر منفی بر سلامت روان و تمامی جنبه های پیشگیری، پیگیری، مراقبت و درمان می گذارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین دیدگاه پرستاران در رابطه با تبعیض در مراقبت و درمان بیماران مبتلا به ایدز و عوامل مرتبط با آن در سال 1388 در شهر تهران بود.روش بررسی: این یک مطالعه توصیفی مقطعی است. جامعه مورد مطالعه شامل 180 پرستار بخش داخلی و عفونی از چهار بیمارستان منتخب دانشگاه علوم پرشکی تهران و شهید بهشتی بود. در این مطالعه ازروش نمونه گیری سرشماری استفاده گردید و 165 پرستار در این مطالعه شرکت نمودند. داده ها توسط ابزار خود گزارشی جمع آوری گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل فرم مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه تبعیض در برابر بیماران مبتلا به ایدز، پرسشنامه آگاهی در رابطه با ایدز، مقیاس نگرش به ایدز و پرسشنامه ترس از خطر ابتلای شغلی به ایدز بود. اطلاعات توسط نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آمار توصیفی، تی تست، آنالیز واریانس یکطرفه و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل گردید.یافته ها: میزان پاسخگویی %91.6 بود. یافته ها نشان داد که %54.5 از پرستاران موافق با وجود اقدامات تبعیض آمیز در حد متوسطی در برابر بیماران مبتلا به ایدز بودند. نمره دیدگاه پرستاران در رابطه با تبعیض ارتباط آماری معناداری با آگاهی از راه های انتقال ایدز (p=0.005)، نگرش اجتنابی به بیماران مبتلا به ایدز (p=0.044)، ترس از خطر ابتلای شغلی به ایدز (p=0.003) داشت. تفاوت آماری معنی داری در میانگین نمره دیدگاه پرستاران در رابطه با تبعیض با جنس (p=0.033) و بخش (p=0.036) و سطح تحصیلات (p=0.048) وجود داشت.نتیجه گیری کلی: با توجه به نتایج مطالعه حاضر به نظر میرسد که اقدامات تبعیض آمیز در برابر بیماران مبتلا به ایدز در بیمارستانها وجود دارد. کاهش اقدامات تبعیض آمیز برای ارتقا کیفیت مراقبت از بیماران مبتلا به ایدز ضروری است. به نظر می رسد برنامه هایی در جهت ارتقا آگاهی در رابطه با احتیاطهای همگانی، مسائل اخلاقی و حقوق بیمار ممکن است به کاهش اقدامات تبعیض آمیز در برابر بیماران مبتلا به ایدز کمک نماید.

زمینه و هدف: سازمان جهانی بهداشت تبعیت مادران از تغذیه انحصاری با شیر مادر را تا 6 ماه اول تولد کودک و ادامه آن را به همراه غذای جامد تا دو سالگی توصیه نموده است. میزان بالایی از قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر در سالهای اخیر در ایران گزارش شده است، لذا هدف از تحقیق حاضر بررسی دلایل قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر در مادران نخست زا است.روش بررسی: این پژوهش، یک مطالعه توصیفی و مقطعی بوده است. حجم نمونه پژوهش 331 نفر برآورد شد که بطور مستمر از میان مادران نخست زا در مرکز آموزشی درمانی شهید اکبرآبادی تهران انتخاب شدند. داده ها توسط پرسشنامه و چک لیست جمع آوری شد. پیگیری موضوع قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر، بطور تلفنی و 28 روز پس از تاریخ زایمان آنان انجام شد و موضوع پیروی یا عدم پیروی از تغذیه انحصاری با شیر مادر مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که در 52.6 درصد موارد تغذیه انحصاری با شیر مادر صورت گرفته بود. دلایل قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر بر حسب عوامل موثر به سه گروه عوامل مادری (خودکارآمدی پایین و سایر عوامل همچون درک مادر از کم بودن حجم شیر، مشکلات مربوط به پستان و تغذیه نوزاد توسط دیگران) 38.9 درصد، عوامل نوزادی (مانند دل درد یا کولیک نوزادی، زردی نوزاد و وزن کم هنگام تولد) 21.7 درصد و بالاخره ترکیبی از عوامل مادری و نوزادی 39.5 درصد، طبقه بندی شدند.نتیجه گیری کلی: با توجه به اینکه فراوانی عوامل ترکیبی (مادری – نوزادی) در قطع زودهنگام تغذیه انحصاری با شیر مادر بیشتر بوده است، کاهش این دسته از مشکلات، یکی از راه های تداوم و تبعیت از شیردهی به شمار می رود. مداخلات آموزشی و به ویژه مشاوره های تلفنی 24 ساعته برای مادران نخست زا و کم تجربه، می تواند بطور جدی در سیاست گذاری های بهداشتی مدنظر قرار گیرند.

زمینه و هدف: بارداری و تولد فرزند یکی از مهم ترین مراحل زندگی زنان است. در طی بارداری ممکن است رضایت جنسی افزایش یا کاهش یابد. هر یک از این تغییرات می تواند منجر به بروز آثار منفی طولانی مدت در امور جنسی و روانی مادر شود. این پژوهش جهت تعیین رضایت جنسی زنان نخست حامله و برخی عوامل مرتبط با آن انجام شد.روش بررسی: در این پژوهش مقطعی، 230 زن نخست حامله مراجعه کننده به مراکز منتخب مراقبت های دوران بارداری تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از نمونه گیری مستمر انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و با نرم افزار SPSS ویرایش چهاردهم، و با آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، کروسکال - والیس، من - ویتنی، ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمره رضایت جنسی زنان نخست حامله 133.6±11.2 بود. هم چنین بین متغیرهای سن (P<0.001)، سن همسر (p=0.002)، مدت ازدواج، سطح تحصیلات، سطح تحصیلات همسر، وضعیت اشتغال (P<0.0001)، خواسته بودن بارداری (P=0.006)، مشورت با پزشک یا ماما در زمینه مسائل جنسی دوران بارداری (P<0.0001)، داشتن یا نداشتن مشکلات شایع بارداری (P=0.003) و ترس از بروز عوارض جنینی یا مادری در اثر نزدیکی در بارداری (P<0.0001) و میانگین نمره میزان رضایت جنسی در بارداری ارتباط معنادار وجود داشت.نتیجه گیری کلی: توجه به روابط جنسی زنان باردار و آموزش مطالب مرتبط با روابط جنسی دوران بارداری می تواند در جهت ارتقا مراقبت های دوران بارداری موثر باشد.

زمینه و هدف: معاینات کلینیکی پستان و ماموگرافی برای تشخیص زودرس سرطان پستان در زنان فاقد علامت توصیه شده است. در این میان باورهای بهداشتی نقش مهمی را در تمایل افراد نسبت به مشارکت در رفتارهای مرتبط با ارتقا سلامت ایفا می کند.این مطالعه با هدف بررسی باورهای بهداشتی کارکنان زن مراکز بهداشتی درمانی شهر تبریز نسبت به انجام ماموگرافی و معاینات کلینیکی پستان انجام شده است.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، 196 نفر از 52 مرکز با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی سهمی انتخاب و باورهای بهداشتی آنان نسبت به انجام ماموگرافی و معاینات کلینیکی پستان بر اساس مدل باورهای بهداشتی چمپیون از طریق پرسشنامه بررسی شد و داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS ویرایش 14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 26.6 درصد از زنان انجام ماموگرافی و 10.7 درصد انجام معاینات کلینیکی پستان را گزارش نمودند. شایع ترین مانع برای انجام ماموگرافی و معاینات کلینیکی پستان به ترتیب دردناک بودن ماموگرافی (2.45±1.02) و ترس از احتمال تشخیص توده های بدخیم بود (2.30±1.05). انجام ماموگرافی با وضعیت تاهل و سن (p<0.001) ارتباط معنی دار داشت. همچنین انجام معاینات کلینیکی پستان با سن ارتباط معنی دار داشت (p=0.02).نتیجه گیری کلی: با اینکه شرکت کنندگان در مراکز بهداشتی شاغل می باشند اما باورهای نادرستی نیز نسبت به انجام ماموگرافی و معاینات کلینیکی پستان دارند و این باورها می تواند با مشارکت اندک آنان در برنامه های غربالگری مرتبط باشد. تدوین و اجرای برنامه های آموزشی و تصحیح باورهای غلط این زنان ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: بازاندیشی از شیوه های بنیادی آموزش است که در ارتقا سطح آگاهی و مهارت درموقعیت های بالینی موثر شناخته شده است است. نظر به اهمیت تاکید بر روشهای فعال و دانشجو محور در یادگیری و لزوم مشارکت فراگیران در فرآیند آموزش جهت کسب توانمندیها و شایستگی های حرفه ای مطالعه حاضر با هدف تعیین دیدگاه دانشجویان پرستاری نسبت به بازاندیشی در آموزش بالینی انجام شده است.روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی یک گروهی پس آزمون می باشد. جامعه مورد مطالعه، 35 نفر از دانشجویان پرستاری سال آخر پرستاری مشغول به گذراندن کارآموزی در عرصه پرستاری کودکان بوده اند که به روش سرشماری در مطالعه شرکت داشتند. از دانشجویان خواسته شد که به مدت 4 هفته بر عملکرد خود در محیط بالینی بازاندیشی نمایند. بعد از پایان تجربه نظرات دانشجویان در ابعاد مختلف نسبت به فرآیند بازاندیشی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه خود ایفا بود که نظرات دانشجویان را در 4 حیطه فردی، زمان، مکان و سازمان مورد سنجش قرار می داد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های میانگین و انحراف معیار و آزمون t استفاده شد.یافته ها: بالاترین امتیاز موافق مربوط به حیطه فردی بود (13.9±2.2). نظرات دانشجویان نسبت به بازاندیشی نشان داد که 84.3 درصد آنان این روش را در افزایش حس توانمندی و اعتماد به نفس موثر می دانند. در بررسی نظرات دانشجویان در تمامی ابعاد با سن ارتباط معنادار مشاهده شد (P<0.05). و بین معدل تحصیلی با نمرات حیطه فردی و علاقه مندی به رشته پرستاری ارتباط معنادار وجود داشت (P<0.05) و همچنین بین نظرات دانشجویان در بعد مکان و معدل تحصیلی ارتباط معنی دار مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری کلی: بازاندیشی از دیدگاه دانشجویان پرستاری منجر به بهبود توانمندی و اعتماد به نفس آنان می شود، لذا استفاده از این روش در آموزش بالینی دانشجویان رشته پرستاری توصیه می شود.

زمینه و هدف: تغذیه با شیر مادر به ویژه در جوامعی که از شرایط اجتماعی- اقتصادی پایینی برخوردارند مهمترین عامل تعیین کننده وضعیت سلامت و تغذیه کودکان به شمار می رود. تغذیه با شیر مادر نقش به سزایی در سلامت جسمی و رشد کودک دارد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط طول مدت شیردهی و وزن گیری کودک تا پایان 24 ماهگی انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه همبستگی و از نوع پیش گویی کننده است. نمونه پژوهش را 307 نفر از مادران دارای کودک 2-3 سال که جهت پایش رشد کودک خود به مراکز بهداشتی- درمانی غرب تهران مراجعه می کردند تشکیل داد. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای بود و داده ها از طریق پرسشنامه گردآوری گردید. داده ها توسط SPSS نسخه 10 تحلیل شد و در این راستا از آزمون t- test و ANOVA جهت تعیین ارتباط و از ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین نوع همبستگی استفاده شد.یافته ها: نتایج آزمون آماری پیرسون نشان داد که ارتباط معنی داری بین طول مدت شیردهی با وزن کودک در 6 و 12 ماهگی وجود نداشت، اما بین طول مدت شیردهی و وزن کودک در 24 ماهگی ارتباط معنی دار معکوسی وجود داشت (p=0.003)، همچنین بین وزن کودک در 6، 12 و 24 ماهگی و جنس کودک ارتباط معنی داری وجود داشت (p=0.001)، بین وزن 6 ماهگی، 12 ماهگی و 24 ماهگی کودکان با سن مادر، نوع زایمان، تعداد زایمانهای مادر، تحصیلات مادران، وضعیت اشتغال مادر، وضعیت شیردهی برای کودک، دریافت آموزش شیردهی با پستان و فاصله زمانی شروع شیردهی پس از زایمان ارتباط معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری کلی: با افزایش طول مدت شیردهی، وزن کودک در محدوده طبیعی و با کاهش آن، در محدوده غیرطبیعی قرار گرفت. با توجه به اینکه کوتاه شدن طول مدت شیردهی می تواند اثر نامطلوبی بر رشد کودک گذاشته و منجر به چاقی شود، لذا برای جلوگیری از کاهش طول مدت شیردهی لازم است که مادران در دوران بارداری و شیردهی مورد حمایت خانوادگی و اجتماعی قرار گیرند تا بتوانند مدت شیردهی طولانی تری را حفظ نمایند.